Παιδιά δεμένα στο κρεβάτι τους με ιμάντες, κλεισμένα σε ξύλινα κλουβιά με μόνο ένα στρώμα, υποβαθμισμένες συνθήκες υγιεινής. Η έκθεση μιας εθελόντριας στο Κέντρο Περίθαλψης Παίδων (ΚΕΠΕΠ) Λεχαινών Ηλείας έφερε και πάλι στη δημοσιότητα την απάνθρωπη κατάσταση που επικρατεί εκεί. Κατάσταση παρόμοια με εκείνη που έχει διαπιστωθεί κατά καιρούς ότι επικρατεί και σε άλλα ιδρύματα στην Ελλάδα.

Ads

Μόνο στο ΚΕΠΕΠ Λεχαινών έχουν σημειωθεί περισσότεροι από τριάντα θάνατοι παιδιών με νοητικά και κινητικά προβλήματα από το 1998 μέχρι σήμερα. Μεταξύ άλλων, όπως αναφέρει δημοσίευμα της «Ελευθεροτυπίας», ένας 15χρονος βρέθηκε νεκρός στο κρεβάτι του τον Μάιο του 2006. Σύμφωνα με την έκθεση νεκροψίας-νεκροτομής, ο θάνατός του προήλθε από πνιγμό λόγω της απόφραξης του λάρυγγά του από σπόγγο, ενώ στο στομάχι του βρέθηκαν κομμάτια από αφρολέξ, σπάγγοι και μικρά σύρματα. Για το συγκεκριμένο περιστατικό παραπέμφθηκαν σε δίκη συνολικά είκοσι τρεις εργαζόμενοι με την κατηγορία της «ανθρωποκτονίας από αμέλεια περισσότερων προσώπων», ενώ η εκδίκαση της υπόθεσης δεν έχει γίνει ακόμη.

Επίσης, λίγο νωρίτερα, τον Σεπτέμβριο του 2005, βρέθηκε στο ΚΕΠΕΠ κακοποιημένο με κάταγμα στον μηρό ένα κοριτσάκι αλβανικής καταγωγής. Η Ένορκη Διοικητική Εξέταση που ακολούθησε δεν επέρριψε ευθύνες, ωστόσο η Δικαιοσύνη παρέπεμψε σε δίκη είκοσι πέντε άτομα με τις κατηγορίες της σωματικής βλάβης από αμέλεια από υπόχρεους κατά συρροή και μη και παράβαση καθήκοντος. Η εκδίκαση και αυτής της υπόθεσης δεν έχει γίνει ακόμη.

Μία ακόμα δίκη εκκρεμεί σε βάρος δύο πρώην διοικητών του ιδρύματος και δύο στελεχών της διοίκησης για παράβαση καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση. Οι παραπάνω παραπέμφθηκαν όταν τον περασμένο Νοέμβριο οι επιθεωρητές Υγείας διαπίστωσαν άθλιες συνθήκες κατά την αυτοψία τους στο ΚΕΠΕΠ.

Τις άθλιες συνθήκες κράτησης είχε διαπιστώσει τον Σεπτέμβριο του 2009 και ο Συνήγορος του Παιδιού, Γιώργος Μόσχος. Ο ίδιος πραγματοποίησε τότε μαζί με συνεργάτες του επίσκεψη στο ΚΕΠΕΠ Λεχαινών αλλά και στο Κέντρο Χρονίων Παθήσεων Παίδων Αθηνών στον Σκαραμαγκά. Ο κ. Μόσχος είχε αναφέρει ότι οι «σοβαρότατες ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό που παρουσιάζουν τα συγκεκριμένα κέντρα οδηγούν τους εργαζόμενους στο να υιοθετούν παρά τη θέλησή τους «σκληρά» μέτρα, προκειμένου να ελέγξουν την κατάσταση». Ορισμένες από τις πρακτικές αυτές είναι το να δένονται στο κρεβάτι τους οι περιθαλπόμενοι, αλλά ακόμα και να περιορίζονται σε ξύλινα κουβούκλια ώστε να αποφεύγεται η πιθανότητα αυτοτραυματισμού τους. Πολύ κοινή είναι επίσης η χρήση κάμερας στους θαλάμους.

Μέχρι το 2009, 15 παιδιά είχαν χάσει τη ζωή τους στο Κέντρο Χρονίων Παθήσεων στον Σκαραμαγκά, αριθμός μεγάλος σχετικά με το σύνολο των περιθαλπομένων, που δεν ξεπέρασε ποτέ τους 50 – 60.

Όπως έγραφε η «Καθημερινή», μερικές περιπτώσεις είναι κραυγαλέες: ένα παιδί πνίγηκε στη θάλασσα, άλλο έπεσε από τον δεύτερο όροφο και άλλο βρέθηκε με ένα σεντόνι τυλιγμένο στο λαιμό του. Επίσης, ο Χ.Θ. πέθανε από βαριά αφυδάτωση, ενώ τον Ιούλιο του 2008 ο 18χρονος Παναγιώτης πέθανε αιφνιδίως. Η ιατροδικαστική έκθεση έδειξε πνιγμό από ξένο σώμα (γάντι νοσηλευτικής).

Οι καταστάσεις αυτές θυμίζουν τον εφιάλτη της Λέρου. Το 1989 είχαν δει το φως της δημοσιότητας φωτογραφίες δεμένων και γυμνών ασθενών στην Ψυχιατρική κλινική. Οι φωτογραφίες του Observer και τα ρεπορτάζ διεθνών τηλεοπτικών σταθμών από το «νησί των καταδικασμένων» -όπως χαρακτηρίστηκε η Λέρος- έκαναν τον γύρο του κόσμου.

Λίγο αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, κατά την υλοποίηση του «Προγράμματος Αποασυλοποίησης και Αποκατάστασης του ΠΙΚΠΑ της Λέρου», διαπιστώθηκαν και οι απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης εκεί, όπως αναφέρεται σε άρθρο του κοινωνικού λειτουργού Χ. Ασημόπουλου στο ενημερωτικό δελτίο της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφηβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε). Υποβαθμισμένες συνθήκες υγιεινής, κακή διατροφή, συνωστισμός των ατόμων σε πτέρυγες, με ανεπαρκή θέρμανση, απουσία ανελκυστήρα και κινητικών βοηθημάτων. Η πλειονότητα των ατόμων παρέμεναν κατάκοιτα δίχως υποστήριξη ως προς τις κινητικές τους δυνατότητες, ενώ διαπιστώθηκε εκτεταμένη χρήση βίας από το προσωπικό και της μεθόδου της καθήλωσης (δέσιμο στο κρεβάτι).

Αντίστοιχη κατάσταση διαπίστωσε και στο ίδρυμα «Θεομήτωρ» της Λέσβου έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη το 2001. Το πόρισμα της έρευνας κατέληγε ότι «οι εν γένει συνθήκες λειτουργίας του ιδρύματος όχι μόνο δεν συμβάλλουν στην πραγμάτωση της περίθαλψης, αλλά αντίθετα οδηγούν σε προσβολή της αξίας του ανθρώπου, της προσωπικότητας και του δικαιώματος όσων διαβιούν εκεί να τύχουν ειδικής φροντίδας και μέριμνας για την υγεία τους από το κράτος».

Παράλληλα, σε επίσκεψη το 2006 σε Ίδρυμα Χρόνιων Παθήσεων της Βόρειας Ελλάδας διαπιστώθηκε ότι είκοσι παιδιά και έφηβοι, μεταξύ αυτών παιδιά 3-10 ετών, από τους πενήντα συνολικά περιθαλπόμενους ήταν δεμένα από τα πόδια και τα χέρια στα κρεβάτια τους.

Τον Ιούλιο του 2008 ο Συνήγορος του Πολίτη εξέτασε την περίπτωση θανάσιμου τραυματισμού περιθαλπόμενου με αναπηρία που φιλοξενείτο στο ΚΑΦΚΑ Ρόδου από το 1992. Είχε εισαχθεί εκεί από το ΠΙΚΠΑ Βούλας και το 2008 βρέθηκε νεκρός με βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις στον προαύλιο χώρο του Νοσοκομείου κάτω από το παράθυρο του δωματίου του που βρισκόταν σε όροφο. Το πόρισμα της ΕΔΕ κατέληγε ότι δεν υπήρξε κάτι το επιλήψιμο που να στοιχειοθετεί κατηγορία σε βάρος οποιουδήποτε.

Το 2009 το BBC αποκαλύπτει την κατάσταση που επικρατεί στο Δρομοκαΐτειο Θεραπευτήριο Αθηνών και κυρίως στην γυναίκεια πτέρυγα. «Καθώς πλησιάζω στη πτέρυγα νομίζω ότι πρόκειται για εγκαταλελειμμένο κτίριο. Οι τοίχοι καταρρέουν και τα σπασμένα παντζούρια αιωρούνται από τα παράθυρα», σημειώνει η δημοσιογράφος, προσθέτοντας: «βλέπω ασθενείς ξαπλωμένες στα κρεβάτια σε άδεια δωμάτια να κοιτούν το ταβάνι…Καθώς περπατώ στους διαδρόμους παρατηρώ δερμάτινα λουριά και σιδερένιους κρίκους κάτω από τα κρεβάτια».

Γενικά, στο Δρομοκαΐτειο επικρατεί αναταραχή το τελευταίο διάστημα, ύστερα από τις καταγγελίες δύο ψυχολόγων στην «Ελευθεροτυπία» σχετικά με τις συνθήκες νοσηλείας. Οι ψυχολόγοι τιμωρήθηκαν με δυσμενή μετάθεση, ενώ τους κοινοποιήθηκε και εξώδικη δήλωση. Έντονα αντέδρασε ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ψυχιατρείου, χαρακτηρίζοντας συκοφαντικούς τους ισχυρισμούς τους.

Τα περιστατικά που αναφέρονται παραπάνω αποτελούν μόνο ένα μικρό δείγμα των περιπτώσεων κακοποίησης και απάνθρωπων συνθηκών περίθαλψης που παρατηρούνται σε τέτοιου είδους ιδρύματα.