«Η ΕΕ εξοπλίζεται για το κρίσιμο έτος 2011» είναι ο τίτλος χθεσινού πρωτοσέλιδου άρθρου των Financial Times Deutschland όπου αναφέρονται «μυστικά σχέδια των κρατών για υπεράσπιση του ευρώ» εν μέσω φόβων για όξυνση της κρίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2011.

Ads

Τα κράτη της Ευρωζώνης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζονται με εσωτερικές διαβουλεύσεις για το ενδεχόμενο επικίνδυνης όξυνσης της δημοσιονομικής κρίσης κατά το ερχόμενο έτος. Συζητούνται νέα εργαλεία για την υπεράσπιση του ευρώ, μεταξύ των οποίων για τη γερμανική κυβέρνηση δεν αποκλείεται πλέον και η ενίσχυση και αύξηση των ποσών του ταμείου διάσωσης του ευρώ – έστω και αν ακόμη επισήμως λένε ότι τέτοιο θέμα δεν τίθεται.

Στην Ευρωζώνη
συζητείται επίσης – σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times – η αγορά ομολόγων υπερχρεωμένων χωρών από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Μέχρι τώρα τέτοια ομόλογα αγοράζει μόνο η ΕΚΤ. Ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες βλέπουν επικριτικά μια τέτοιου είδους επέκταση του μέτρου.

Τα σχέδια αυτά μαρτυρούν τον φόβο για δραματική όξυνση της κρίσης το 2011, λόγω των τεράστιων αναγκών χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και τραπεζών. Κράτη, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα στην εξασφάλιση νέων δανείων. Τα κράτη της Ευρωζώνης θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν κατά το νέο έτος τόσα πολλά χρέη όσα δεν έχει ξανασυμβεί από τότε που καθιερώθηκε το ευρώ…

Όπως έχουν μέχρι στιγμής τα πράγματα, κατά τη σύνοδο κορυφής δεν αναμένεται η λήψη αποφάσεων για νέα εργαλεία αντιμετώπισης κρίσεων.

Ads

Πρόκειται όμως να διευκρινιστούν οι λεπτομέρειες για το νέο σενάριο ανάγκης μετά το 2013. Στο άρθρο 136 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης θα προστεθεί ότι τα μέλη της Ευρωζώνης μπορούν να καθιερώσουν έναν μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων, «προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα της Ευρωζώνης στο σύνολό της». Σε περίπτωση αναδιάρθρωσης χρέους, θα πρέπει κατά περίπτωση να συμμετέχουν και ιδιώτες πιστωτές των κρατών.

Τα ευρω-ομόλογα, που μεταξύ άλλων πρότεινε ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ, τα απέρριψαν εκ νέου η Μέρκελ και ο Σαρκοζί. Ο Σαρκοζί δήλωσε ότι θα μπορούσε να συζητήσει κανείς γι’ αυτά «μια μέρα», όταν θα υπάρχει «οικονομική ολοκλήρωση, φορολογική ολοκλήρωση και δημοσιονομική ολοκλήρωση».

Πώς μπορεί ακόμα να σωθεί το ευρώ

Για να σωθεί το κοινό νόμισμα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να δείξουν ενότητα και αποφασιστικότητα. Στην αρχή της ευρω-κρίσης την άνοιξη, θα είχε αρκέσει ίσως μια απλή συμβολική κίνηση, για να σταματήσει την ανασφάλεια στις χρηματαγορές: μια υπόσχεση των μεγάλων κρατών της ΕΕ ότι δεν θα αφήσουν τις μικρές χώρες της περιφέρειας να καταπέσουν. Τώρα είναι αργά για μια τέτοια κίνηση. Τα κράτη της Ευρωζώνης θα πρέπει να αποδείξουν με λόγια και έργα ότι αντιμετωπίζουν σοβαρά την ευρω-διάσωση. Και η Γερμανία πρέπει να πρωτοπορήσει σ’ αυτό…

Για όλα αυτά η ΕΕ χρειάζεται μια μικρή επανάσταση. Οι εθνικές κυβερνήσεις και τα εθνικά Κοινοβούλια θα πρέπει να εκχωρήσουν αρμοδιότητες στις Βρυξέλλες. Εκεί πάλι θα πρέπει να δημιουργηθούν νέοι θεσμοί και να νομιμοποιηθούν δημοκρατικά. Κάτι τέτοιο δεν θα είναι δύσκολο μόνο για τη Γερμανία. Ωστόσο είναι η μοναδική ευκαιρία, για να διατηρήσουμε μακροπρόθεσμα το ευρώ.