Αντιδράσεις προκάλεσαν οι νέες ανακοινώσεις για την ανασκαφή στον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη, επαναφέροντας στην επικαιρότητα τη συζήτηση για το ποιοι είναι οι 5 τελικά ένοικοι του τάφου. Μετά τις επικρίσεις που αρχαιολόγοι διατύπωσαν στα ΜΜΕ, το υπουργείο εξέδωσε νέα ανακοίνωση με διευκρινίσεις.

Η ανακοίνωση ότι στον τάφο βρέθηκαν 550 οστά και πέντε νεκροί προκάλεσε κύμα αμφισβήτησης από αρχαιολόγους κι ακαδημαϊκούς.

«Μέχρι τώρα μας έλεγαν για έναν σκελετό, που βρέθηκε εντός και εκτός του κυβωτιόσχημου τάφου και ψάχναμε να δούμε σε ποιον ανήκει. Μαθαίνουμε ξαφνικά ότι βρέθηκαν 550 οστά και ανήκουν σε πέντε νεκρούς. Αμφισβητώ πλέον τα ανασκαφικά δεδομένα. Πού βρέθηκαν αυτά τα οστά; Γιατί δεν μπορεί να έχουμε έναν κυβωτιόσχημο τάφο με πέντε νεκρούς μέσα. Πιστεύω ότι αρχίζουμε και το χάνουμε το θέμα», δήλωσε ο κ. Μιχάλης Τιβέριος στην εφημερίδα Έθνος.

Υπό αμφισβήτηση τέθηκαν και οι δηλώσεις της επικεφαλής των ανασκαφών κ. Περιστέρη που όπως είχε πει ξεκινήσε τις ανασκαφές το 2012 από μια τοπική φήμη – ότι στον Τύμβο Καστά υπήρχε ο «Τάφος της Βασίλισσας» υπονοώντας την Ολυμπιάδα, ενώ κατά τις ανασκαφές είχε μιλήσει για μεγάλο στρατηγό.

«Δεν μπορώ να σας πω τίποτε διότι λείπουν τα αρχαιολογικά δεδομένα. Οι ανασκαφείς είναι υποχρεωμένοι να δώσουν στοιχεία ως προς τους σκελετούς, πού βρέθηκε ο καθένας. Ηταν λίγο ανακατεμένα τα πράγματα. Στο ανασκαφικό ημερολόγιο πρέπει να γράφουν, να σχεδιάζουν, να φωτογραφίζουν, να γνωρίζουμε πού βρέθηκε τι. Αλλιώς θα λέμε σαχλαμάρες. Αρνούμαι να εμπλακώ σε υποθέσεις που βασίζονται σε ελλιπή δεδομένα» είπε στην «Καθημερινή» η καθηγήτρια κ. Χρυσούλα Σαατσόγλου – Παλιαδέλη.

«Αποκλείεται να είναι θαμμένη η Ολυμπιάδα», σημείωσε η καθηγήτρια  Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ολγα Παλαγγιά στον ΣΚΑΙ.«Πέντε είναι ο ελάχιστος αριθμός» των νεκρών, τόνισε η κυρία Παλαγγιά, προσθέτοντας πως «στην ανακοίνωση είπαν ότι βρήκαν 550 οστά και οι 5 σκελετοί που έχουν παρουσιάσει είναι από τα 157 οστά. Μένουν άλλα 400 οστά προς εξέταση». «Από ό,τι κατάλαβα μας λείπουν άλλοι 10 νεκροί», είπε.

Διευκρινίσεις για τα οστά της Αμφίπολης έδωσε το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σχετικά με τα οστά στην Αμφίπολη, απαντώντας στις επικρίσεις που δέχτηκε.

Τα 550 οστά ανήκουν όλα σε πέντε άτομα, ξεκαθάρισαν οι Σ.Τριανταφύλλου και Χ.Παπαγεωργοπούλου, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας που ανέλαβε τη μελέτη των οστών.

Συγκεκριμένα, οι Σ. Τριανταφύλλου, επίκουρη Καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας και Οστεοαρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας, ΑΠΘ και Χ. Παπαγεωργοπούλου, επίκουρη Καθηγήτρια Φυσικής Ανθρωπολογίας, Τμήμα Ιστορίας Εθνολογίας, Εργαστήριο Φυσικής Ανθρωπολογίας, ΔΠΘ, διευκρινίζουν τα εξής:

1) τα 550 οστά που βρέθηκαν «θρυμματισμένα και ακέραια» όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο Δελτίο Τύπου στις 19.01.2015, ανήκουν όλα στα 5 άτομα.

2) Η μελέτη και η καταγραφή των 550 οστών έχει ολοκληρωθεί.

3) Τα 157 από τα 550 οστά που έχουν καταγραφεί και αναφέρονται στο Δελτίο Τύπου του ΥΠΠΟΑ στις 19.01.2015 είναι διαγνωστικά. Πρόκειται δηλαδή για οστά, τα οποία, αφού ανατάχθηκαν, ολοκληρώθηκε η προσωρινή συγκόλληση θραυσμένων τμημάτων τους, προσδιορίστηκαν με απόλυτη ακρίβεια από ποιo μέρος των σκελετών προέρχονται, σε ποια ανατομική πλευρά ανήκουν, χρησιμοποιήθηκαν στον προσδιορισμό του φύλου, της ηλικίας και του αναστήματος και επιπλέον αποδόθηκαν με ασφάλεια στα 5 άτομα που έχουν εντοπιστεί χώρο 4 του ταφικού μνημείου.

4) Τα υπόλοιπα 393 οστά ανήκουν σε θραύσματα πλευρών, σπονδύλων καθώς και σε αριθμό μικρών αδιάγνωστων θραυσμάτων οστών μέχρι πέντε εκατοστών, τα οποία ανήκουν με ασφάλεια στα ενήλικα άτομα 1, 2 και 3. Τα σκελετικά κατάλοιπα βρέθηκαν διάσπαρτα και όχι σε ανατομική θέση στην επίχωση του χώρου 4 αλλά και στο εσωτερικό του κιβωτιόσχημου τάφου. Η διασπορά των οστών ξεκινούσε από βάθος 6,30 μ. από την κορυφή του θαλάμου του χώρου 4 και συνεχιζόταν μέχρι το βάθος των 8,90 μ., κοντά στο δάπεδο του κιβωτιόσχημου τάφου. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο Δελτίο Τύπου στις 19.01.2015, «η γενική εικόνα εύρεσης των σκελετικών καταλοίπων συνηγορεί στην αναμόχλευση τους από ανθρωπογενή επέμβαση» και συμπληρώνουμε, τυμβωρυχία. Το κάθε διαγνωστικό επομένως οστό έπρεπε να αποδοθεί σε καθένα από τα πέντε άτομα που με ασφάλεια αναγνωρίστηκαν στο χώρο 4. Ο αριθμός επομένως των νεκρών δεν πρόκειται να μεταβληθεί.

5) Η ερευνητική ομάδα έχει πολύχρονη εμπειρία στην καταγραφή ομαδικών ταφών αλλά και σκελετικών συνόλων διάσπαρτων οστών σύμφωνα με διεθνή πρωτόκολλα, τα οποία αναλύονται στην πολυσέλιδη έκθεση που έχει κατατεθεί στο ΥΠΠΟΑ.