Συνήθως, η πρώην γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας πρωταγωνιστεί στον ελληνικό δημόσιο λόγο ως πηγή απειλής, επιθετικότητας και πρόκλησης. Αλλιώς, η χώρα αυτή και οι πολίτες της είναι σαν να μην υπάρχουν. Και όμως όλο τον Δεκέμβριο, η πόλη των Σκοπίων συγκλονίστηκε από διαδηλώσεις φοιτητών, οι οποίοι διαμαρτύρονταν για την επιβολή κυβερνητικών μέτρων (εξωπανεπιστημαικές εξετάσεις)που αναιρούσαν την αυτονομία των πανεπιστημίων. Δημοσιεύουμε, με μικρές περικοπές, δύο κείμενα υπογραφών: την έκκληση καθηγητών και φοιτητών (αντιπροσώπων της Φοιτητικής Ολομέλειας) από Πανεπιστήμιο των Σκοπίων και το κείμενο υποστήριξης διανοουμένων από όλο τον κόσμο. Το πρώτο κείμενο το αντλήσαμε από το https://www.newappsblog.com και το δεύτερο από το https://www.aljazeera.com (το δημοσιοποίησε ο Todd May).

 Μια ρύθμιση πρωτοφανής

Τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση επέβαλε νομοθετικές μεταρρυθμίσεις χωρίς κανέναν ουσιαστικό διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Καθεμιά από τις μεταρρυθμίσεις αυτές ελάττωναν την αυτονομία των πανεπιστημίων μας, μετατρέποντάς τα από εκπαιδευτικά ιδρύματα σε εργαλεία πολιτικής επιρροής. Οι τελευταίες τροπολογίες στον Νόμο για την Ανώτατη Εκπαίδευση θα αυξήσουν την άμεση ανάμειξη του κράτους, διά του Υπουργείου Παιδείας και Επιστημών, στον σχεδιασμό των προγραμμάτων σπουδών και στον τρόπο εξέτασης και βαθμολόγησης των Πανεπιστημίων, στερώντας τελικά από αυτά (κυριολεκτικά) το δικαίωμα να απονέμουν τίτλους σπουδών. Ακόμη χειρότερα, ο Νόμος εισάγει την ιδέα των υποχρεωτικών κρατικών εξετάσεων για καθένα από τα μαθήματα που θα παρακολουθεί ο κάθε φοιτητής, σε δύο φάσεις (η πρώτη στο δεύτερο έτος σπουδών και η δεύτερη στο τέταρτο), τις οποίες θα οργανώνουν και θα διεξάγουν πρόσωπα διορισμένα από το Υπουργείο. Οι κρατικές εξετάσεις προβλέπονται επιπλέον για όλους τους κύκλους σπουδών: προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς. Πρόκειται για μια ρύθμιση πρωτοφανή, που δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Συνολικά, η μεταρρύθμιση αυτή πρακτικά θα στερήσει από τα Πανεπιστήμια το δικαίωμα απονομής τίτλων σπουδών, αφού εισάγει την υποχρέωση επιτυχίας στις κρατικές εξετάσεις πριν από την ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών. […]

Σκόπια, 19 Δεκεμβρίου 2014

Darko Malinovski and Arben Hajrullahi (εκ μέρους της Ομολέλειας των Φοιτητών)

Katerina Kolozova, Biljana Vankovska, Igor Jovanoski, Gordana Popsimonova, Ognen Cemerski (καθηγητές)

Αλληλέγγυοι στον αγώνα!

Το κείμενο υπογράφουν δεκάδες διανοούμενοι από όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους οι Ταρίκ Αλί, Αλαίν Μπαντιού, Σάιμον Κρίτσλεϋ, Σρέκο Χόρβατ, Νίνα Πάουερ, Ζακ Ρανσιέρ, Τζιάννι Βάτιμο, Σλάβοι Ζίζεκ.

Φοιτητές, κατά τη διάρκεια διαδήλωσης, στο άγαλμα των Κυρίλλου και Μεθοδίου, στην πόλη των Σκοπίων

 Εμείς, συγγραφείς και καθηγητές από όλο τον κόσμο, υπογράφουμε αυτή την επιστολή για να εκφράσουμε τη βαθύτατη ανησυχία μας για τις πρόσφατες ενέργειες του Υπουργείου Παιδείας και Επιστημών που ανέλαβε να τροποποιήσει τον Νόμο για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Επίσης, την αλληλεγγύη μας στους διαδηλωτές της Φοιτητικής Ολομέλειας, όπως και στους καθηγητές και στους Μακεδόνες πολίτες που τους συμπαρίστανται.

Κάθε πολιτικός οργανισμός που επιθυμεί να αποκαλείται δημοκρατικός οφείλει να διασφαλίζει αυτονομία στα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης. Διότι μόνο σε αυτά γίνεται, με αυστηρό και αδέσμευτο τρόπο, ο κριτικός αναστοχασμός των χαρακτηριστικών μιας κοινωνίας –του πολιτικού και οικονομικού της συστήματος, των μηχανισμών εξουσίας που τη διατρέχουν, της πολιτιστικής της παραγωγής– από αυτούς που πρόκειται να συμμετάσχουν στην κοινωνία αυτή. Όταν τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα γίνονται υποχείρια του κράτους, ο κριτικός στοχασμός τελεί υπό την ομηρία των ισχυρών. Καμία κοινωνία δεν μπορεί να προοδεύσει υπό τέτοιες συνθήκες. Η δημιουργικότητα καταπνίγεται, η κριτική φιμώνεται, η ανεξάρτητη σκέψη φθίνει.

Οι προτεινόμενες τροπολογίες στον Νόμο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, σε συνδυασμό με άλλες πρόσφατες κινήσεις του Υπουργείου Παιδείας και Επιστημών, δεν υπονομεύουν απλώς την αυτονομία των πανεπιστημίων: την εξαλείφουν ολοσχερώς. Το Υπουργείο προτείνει εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα στο δεύτερο και στο τέταρτο έτος, οι οποίες θα επιβλέπονται όχι από τους διδάσκοντες των μαθημάτων αυτών, αλλά από το ίδιο το Υπουργείο διαμέσου της Εθνικής Επιτροπής Πιστοποίησης και Αξιολόγησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Με αυτό τον τρόπο, το κράτος επιχειρεί να σφετεριστεί την εξουσία απόδοσης (ή άρνησης απόδοσης) τίτλων σπουδών. Εάν οι προτεινόμενες τροπολογίες υιοθετηθούν, η ανώτατη εκπαίδευση της χώρας, τόσο στο επίπεδο του περιεχομένου των σπουδών όσο και σε ό,τι αφορά την αξιολόγησή της, θα γίνει υποκείμενο των επιθυμιών αυτών που ελέγχουν τους πολιτικό σύστημα της Μακεδονίας στο ανώτατο επίπεδο.

Ο διακηρυγμένος στόχος των τροπολογιών αυτών είναι η αντιμετώπιση ζητημάτων ποιότητας στο ακαδημαϊκό σύστημα. Ωστόσο, όπως τονίζει η Φοιτητική Ολομέλεια, η ποιότητα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης πρέπει να ρυθμίζεται από την ακαδημαϊκή κοινότητα, και όχι από μια εξωτερική δύναμη που έχει συμφέρον να καμφθεί η ανεξαρτησία των πανεπιστημίων. Επιπλέον, οι ενέργειες στις οποίες προέβη πρόσφατα το Υπουργείο με αφορμή τη συμμετοχή καθηγητών στις κινητοποιήσεις κατά των τροπολογιών, δίνει ένα μήνυμα όχι βελτίωσης της ποιότητας, αλλά αύξησης της καταστολής. Ο λόγος που οι καθηγητές μετέχουν στις διαμαρτυρίες είναι η πρόθεση του Υπουργείου να έχει λόγο στη σύνθεση των επιτροπών παρακολούθησης των διατριβών και να εμπλέκεται στις διαδικασίες υπεράσπισής τους. Αυτή η πρόταση αποτελεί ξεκάθαρα μια προσπάθεια εκφοβισμού του διδακτικού προσωπικού, μια και δεν εξυπηρετεί κανέναν εκπαιδευτικό σκοπό.

Στηρίζουμε τη Φοιτητική Ολομέλεια, καθώς και τους υποστηρικτές της, διδακτικό προσωπικό και απλούς πολίτες, και συμπαραστεκόμαστε στους χιλιάδες που διαδήλωσαν στους δρόμους των Σκοπίων για να διατηρηθεί η αυτονομία των πανεπιστημίων της Μακεδονίας. Επιπλέον, απαιτούμε από το Υπουργείο Παιδείας και Επιστημών να εγκαταλείψει τις προσπάθειες κατάργησης της αυτονομίας των πανεπιστημίων και να επιστρέψει τον έλεγχό τους σε αυτούς που διδάσκουν και διδάσκονται σε αυτά.

Mετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου
Πηγή: Ενθέματα