Έφυγε από τη ζωή ο Bellur Krishnamachar Sundararaja (BKS) Iyengar, ο πατέρας της σύγχρονης γιόγκα, σε ηλικία 95ετών, αφήνοντας πίσω μια μεγάλη κληρονομιά στους λάτρεις της φιλοσοφίας ανά τον κόσμο. Ο BKS Iyengar ήταν ο ιδρυτής της ομόνυμης σχολής γιόγκα το 1973 στην πόλη Πούνε, στη Μαχαράστρα στην δυτική Ινδία. Η διδασκαλία του γοήτευσε εκατομμύρια ανθρώπους και ο ίδιος είναι υπεύθυνος σε μεγάλο βαθμό για την καθιέρωση της γιόγκα στον παγκόσμιο χάρτη, διαδίδοντας την αρχαία ινδική πειθαρχία σε όλο τον κόσμο. Επιμέλεια: Μάρθα Βασίλη. 

Ads

Η δημοτικότητα της γιόγκα, την έχει μετατρέψει σε βιομηχανία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, με τους ανθρώπους που πληρώνουν μεγάλα ποσά για επώνυμα ενδύματα και πολυτελή μαθήματα γιόγκα. Η εμπορευματοποίηση της, έρχεται σε αντίθεση με την πνευματική βάση της γιόγκα, η οποία επιδιώκει να αυξήσει τη σωματική και την πνευματική ευεξία του ασκούμενου με τη συνένωση του σώματος, του μυαλού, των συναισθημάτων και της νόησης. «Θα μπορούσα να τον αποκαλέσω έναν πρακτικό φιλόσοφο, είχε τη μοναδική ικανότητα να διδάσκει την ανύψωσή μας» είπε ο Δρ Rajvi Mehta, ο οποίος μελέτησε με τον Iyengar για περισσότερα από 35 χρόνια την φιλοσοφία της γιόγκα και διδάσκει στο Iyengar Yogashraya στη Μουμπάι.

Οι αρχικές πρακτικές γιόγκα του B.K.S. βασίστηκαν κυρίως στο Yoga Sutras του Patanjali, ένα θεμελιώδες κείμενο για οκτώ βήματα γιόγκα περίπου από το 400 μ.Χ. Ανέλυσε τη διδασκαλία αυτή σε μικρότερα και κατανοητά κείμενα δίνοντας έμφαση σε μεθόδους με στηρίγματα, όπως σχοινιά, κουβέρτες, μαξιλάρια και ιμάντες για να επιτευχθεί η σωστή ευθυγράμμιση και σωματική πειθαρχία. Το στυλ του βασίζεται στην κλασική γιόγκα, και είναι γνωστό ως Iyengar γιόγκα. «Μερικοί άνθρωποι λένε ότι εφαρμόζεται ένα είδος Hatha yoga, άλλοι την αποκαλούν Ashtanga. ‘Η γιόγκα είναι μία έλεγε’ συχνά ο Iyengar. Όπως ο Θεός είναι ένας, η γιόγκα είναι μία. Διαφορετικοί άνθρωποι την αποκαλούν με διαφορετικά ονόματα» λέει ο Mehta.

Ο B.K.S. Iyengar γεννήθηκε σε μια φτωχή αγροτική οικογένεια, στο χωριό Bellur, στο νότιο ινδικό κρατίδιο Καρνατάκα. Ήταν ο 11ος από 13 παιδιά, ένα ασθενικό παιδί, που οι γιατροί εκτιμούσαν πως δεν θα ζήσει πάνω από 20 χρόνια. «Ήμουν αντι-διαφήμιση για τη γιόγκα», θα πει αργότερα αστειευόμενος. Ο Iyengar υποστηρίζει ότι γιατρεύτηκε από παθήσεις του με την πρακτική της γιόγκα, που έμαθε κάτω από την κηδεμονία του  Tirumalai Krishnamacharya, ενός σεβαστού γιόγκι, αγιουρβεδικού θεραπευτή, ο οποίος δίδαξε και τη βασιλική οικογένεια. Ο Iyengar ανήλθε στην κορυφή της κατηγορίας και στάλθηκε να διδάξει στην Πούνε.

Πέρασε χρόνια ώστε να καταφέρει να κερδίζει τα προς το ζην ως δάσκαλος γιόγκα, μερικές φορές αρκέσθηκε σε ένα πιάτο ρύζι κάθε λίγες ημέρες. Αλλά η επιμονή του απέδωσε καρπούς: κατά τη διάρκεια  16 χρόνων η φήμη του αυξήθηκε σταθερά. Μετά δίδαξε σε μια ελίτ της Πούνε. Η ζωή του άλλαξε ριζικά μετά από μια συνάντηση το 1952 με τον μαέστρο του βιολιού Yehudi Menuhin, ο οποίος παρακολουθώντας μια σειρά μαθημάτων και χαλαρωτικών ασκήσεων απαλλάχθηκε από τους πόνους στους μύες του. Ο Menuhin ήταν τόσο εντυπωσιασμένος ώστε μετά από δύο χρόνια τον κάλεσε να διδάξει στην Ελβετία. Έτσι σταδιακά άρχισε να εξαπλώνεται η φήμη του, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό με αποτέλεσμα να διδάσκει σε Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη.

Ads

«Στη δεκαετία του ’40 και του ’50, οι άνθρωποι μιλούσαν για τη γιόγκα στα κρυφά» είπε ο Mehta. «Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην Ευρώπη, όταν ο Iyengar παρουσιαζόταν ως δάσκαλος γιόγκα, οι άνθρωποι θα τον  ρωτούσαν αν περπατούσε σε γυαλιά και θα τον κοιτούσαν ύποπτα. Αυτή ήταν η εντύπωση της γιόγκα. Ο Iyengar έφερε τη γιόγκα σε ένα άλλο επίπεδο».

H αυξανόμενη δημοτικότητα του Iyengar οδήγησε στο άνοιγμα των εκατοντάδων σχολείων Iyengar yoga (σήμερα έχουν εξαπλωθεί σε πάνω από 72 χώρες). Το 1966 το βιβλίο του «Φως στο Yoga» μεταφράστηκε σε 17 γλώσσες και έγινε διεθνές μπεστ σέλερ. Πολλά βραβεία ακολούθησαν, συμπεριλαμβανομένης μιας ένταξης για την γιόγκα στο λεξικό της Οξφόρδης αλλά και του ίδιου το 2004 στον κατάλογο του περιοδικού Τime, στους 100 πιο σημαντικούς ανθρώπους στον κόσμο.