Με αφορμή την εκδήλωση της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης και των Εκδόσεων Καστανιώτη, όπου δέκα σύγχρονοι έλληνες συγγραφείς πρόκειται να μοιραστούν με το κοινό την εμπειρία ανάγνωσης του έργου του μεγάλου αμερικανού νομπελίστα, το tvxs πραγματοποιεί αφιέρωμα στον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, μιλώντας με τους συμμετέχοντες με στόχο -εκτός των άλλων- την αποτύπωση της επιρροής που ενδεχομένως άσκησε στον καθένα ξεχωριστά τόσο το έργο όσο και η προσωπικότητά του. Σήμερα, ο συγγραφέας Ανδρέας Μήτσου μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη για τον… δικό του Χέμινγουεϊ.

Ads

«O δικός μου Χέμινγουεϊ σηματοδοτεί την ανάγκη επιστροφής σε έναν αυθεντικό εαυτό. Σε μια εποχή σήμερα, που δοξάζεται το κατακερματισμένο άτομο, που επιχειρείται να φανεί ο μικρόκοσμος του καθενός ως ο μόνος κόσμος, ο Χέμινγουεϊ προτείνει το προσωπικό θάρρος, την αντίσταση της ύπαρξης σε κάθε δυσκολία, την άρνηση του θανάτου.

Ο Χέμινγουεϊ προτείνει τον έρωτα σαν θεραπευτική αξία χωρίς ρομαντισμούς και επιφανειακές συναισθηματολογικές εκφάνσεις, με λιτότητα και τρόπο αδρό, συστήνει τις ανθρωπιστικές αρχές, τα ανθρωπιστικά ιδεώδη τα οποία έχουν κατασυκοφαντηθεί από τη λαίλαπα του μεταμοντερνισμού στον σύγχρονο ύστερο καπιταλισμό. Δηλαδή, ο δικός μου Χέμινγουεϊ, είναι αυτός ο οποίος μου λέει να γυρίσω πίσω στο κλασσικό, να ξαναβρώ τις αρχέγονες πρωταρχικές κλασσικές αξίες, τον αυθεντικό εαυτό, να αντισταθώ μέσω της τέχνης, να μπορέσω να αρθρώσω λόγο αυθεντικό ξανά.

Πιστεύω, μια ατάκα που λέει ο Φλωμπέρ: «Δεν διαβάζουμε όπως τα παιδιά για να διασκεδάσουμε, ούτε όπως οι φιλόδοξοι για να μάθουμε. Διαβάζουμε για να ζήσουμε».
 

Οι κλασσικοί -και ο Χέμινγουεϊ ανήκει στους κλασσικούς- προτείνουν ξανά την αυθεντική βίωση. Συστήνουν το αντιστασιακό άτομο. Καταδηλώνουν την ανατρεπτικότητα της τέχνης.

Ο Χεμινγουέι λέει «Είναι σαν iceberg (σαν το παγόβουνο) αυτό που δείχνω από τη γραφή μου. Το μυστικό το κεκρυμμένο εναπόκειται στους άλλους να το διακρίνουν». Γιατί «Φύσις κρύπτεσθαι, φιλεί» λέει, επίσης, ο Ηράκλειτος, δηλαδή, το φυσικό πρέπει να το ανακαλύψει ο καθένας μέσα από προσωπική ενδοσκόπηση.

Επομένως, πόσο απαραίτητη είναι σήμερα η λογοτεχνία; Πόσο απαραίτητο είναι να επιστρέψουμε στο κλασσικό; όταν πάμε να διαβάσουμε όλο αυτό το μοντέρνο σκουπιδαριό, είτε λέγεται ροζ λογοτεχνία, είτε παραλογοτεχνία, είτε αυτή η λαίλαπα του μεταμοντέρνου που σκόπιμα έχει καταρρίψει τη λογική συνέπεια και συνάφεια, για να δημιουργήσει μια σύγχυση στη νέα γενιά καταρρίπτοντας το αξιακό σύστημα, έως ότου έφθασαν σήμερα τα νέα παιδιά να μην ξέρουν τι είναι καλό ή κακό, και οτιδήποτε να το θεωρούν καλό μόνο και μόνο επειδή προβάλλεται από την εξουσία, από τα ΜΜΕ, από την μοντέρνα διαβίωση;

Οπότε, η λογοτεχνία, αποτελεί τη μόνη καταφυγή συνάντησης του αυθεντικού και της δυναμική ανατρεπτικότητας. Και πρέπει να ανατρέξουμε αν δεν μπορούμε να βρούμε τους σύγχρονους καλούς δημιουργούς που υπάρχουν αλλά δεν αναδεικνύονται, τουλάχιστον σε αυτούς που το σύστημα είχε ανάγκη κάποτε να αναδείξει ως φορείς ανθρωπιστικών ιδεών: Τους παλιούς κλασσικούς.

Τότε αργά-αργά θα αναδειχθούν και οι καινούργιες σχολές, τα νέα, τρυφερά, δραστήρια άτομα.

Τέλος, είναι καιρός να αναδείξουμε ξανά τον πολιτικό λόγο και στην λογοτεχνία. Όχι όμως όπως έχει καταντήσει ο σημερινός πολιτικός λόγος, χωρίς τη… σιωπή του.».
Ανδρέας Μήτσου
 

Σημείο συνάντησης για την ανοιχτή συζήτηση-αφιέρωμα με τίτλο “Ο δικός μου Χέμινγουεϊ”, θα είναι το θέατρο της Ελληνοαμερικάνικης Ένωσης. Η εκδήλωση διοργανώνεται στο πλαίσιο της έκθεσης με τίτλο Ernest Hemingway: From Life to Fiction (Ernest Hemingway: Από τη ζωή στο έργο) για την συμπλήρωση πενήντα χρόνων από το θάνατό του. Οι δέκα συγγραφείς που θα μιλήσουν για “Τον δικό τους Χέμινγουεϊ” είναι οι: Λένα Διβάνη, Αθηνά Κακούρη, Ισμήνη Καπάνταη, Μένης Κουμανταρέας, Ηλίας Μαγκλίνης, Αμάντα Μιχαλοπούλου, Ανδρέας Μήτσου, Μιχάλης Μοδινός, Φωτεινή Τσαλίκογλου και Ευγενία Φακίνου.
 

O Έρνεστ Χέμινγουεϊ (21 Ιουλίου 1899 – 2 Ιουλίου 1961) συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους αμερικανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα. Μέλος της αποκαλούμενης “Χαμένης Γενιάς” των αμερικανών διανοούμενων που εγκαταστάθηκαν στο Παρίσι κατά το Μεσοπόλεμο, επηρέασε με τον αφηγηματικό του λόγο την αμερικανική και παγκόσμια λογοτεχνία. Την εποχή του όμως απασχόλησε και με την πολυτάραχη προσωπική του ζωή, στην οποία έβαλε ο ίδιος τέλος αυτοκτονώντας το 1961. Αν και γεννήθηκε στις ΗΠΑ, τη ζωή του σημάδεψαν τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο από τα οποία εμπνεύσθηκε για τα έργα του. Το 1953 τιμήθηκε με το Βραβείο Πούλιτζερ, ενώ τον επόμενο χρόνο βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για «τον δυναμισμό και τον απόλυτο έλεγχο του ύφους του και για την επίδρασή του στην τέχνη της μοντέρνας αφήγησης».
 

• Info:

«Ο δικός μου Χέμινγουεϊ»
Ελληνοαμερικανική Ένωση σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Καστανιώτη
Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2011, στις 20:00
στο Θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Μασσαλίας 22, Κολωνάκι)