Η κρίση πανικού είναι ένα αιφνίδιο επεισόδιο έντονου φόβου που πυροδοτεί έντονες σωματικές αντιδράσεις, ενώ στην πραγματικότητα δεν απειλεί το άτομο κάποιος σοβαρός κίνδυνος.

Τα άτομα που έχουν βιώσει την κρίση πανικού την περιγράφουν ως μια αίσθηση πλήρους απώλειας ελέγχου ή σαν ένα έμφραγμα.  Η κρίση πανικού, λοιπόν, αποτελεί ένα ξαφνικό επεισόδιο έντονου φόβου το οποίο αναπτύσσεται δίχως εμφανή λόγο και που συνδυάζει μια σειρά από σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα.

Υπολογίζεται ότι μέχρι 4% του πληθυσμού υποφέρει από σοβαρές και συχνές κρίσεις πανικού ενώ στις γυναίκες η πάθηση είναι δύο έως τρεις φορές συχνότερη σε σύγκριση με τους άνδρες. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναπτύσσουν για πρώτη φορά τη διαταραχή όταν είναι περίπου στην ηλικία των 20-25 ετών. Η εμφάνιση των επεισοδίων τυπικά είναι απότομη, ενώ μπορεί να μην υπάρχει κάποια συγκεκριμένη αιτία, ωστόσο υπάρχουν και οι κρίσεις πανικού που εμφανίζονται πάντοτε κάτω από συγκεκριμένες καταστάσεις (π.χ. όταν κάποιος είναι σε κάποιο μέρος με πολύ κόσμο), ενώ πολλές φορές ο φόβος ότι θα επέλθει μια κρίση πανικού, είναι ικανός από μόνος του να προκαλέσει τα συμπτώματα της κρίσης.

Όταν ένα άτομο παθαίνει κρίση πανικού κατακλύζεται από μια σειρά καταστροφικών σκέψεων, με αποτέλεσμα το κάθε σωματικό σύμπτωμα να παρερμηνεύεται αρνητικά. 

Όπως και με τα περισσότερα αισθήματα άγχους, μια κρίση πανικού μπορεί να προκαλέσει μια σειρά συμπτωμάτων:

• Μια αίσθηση ότι η καρδιά σας χτυπά ακανόνιστα (ταχυπαλμία)
• Εφίδρωση
• Τρέμουλο
• Εξάψεις
• Ρίγη
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Αίσθημα πνιγμού
• Πόνος στο στήθος
• Ναυτία
• Ζάλη
• Αίσθημα λιποθυμίας
• Μούδιασμα που το νιώθετε “σαν να σας τσιμπούν καρφίτσες και βελόνες”
• Ξηροστομία
• Αιφνίδια ανάγκη να πάτε στην τουαλέτα
• Κουδούνισμα στα αυτιά σας
• Αίσθημα τρόμου ή φόβου θανάτου
• Ανακάτεμα στο στομάχι
• Αίσθημα “καψίματος” στα δάχτυλά σας
• Τουρτούρισμα, σαν να κρυώνετε, ενώ κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα
• Κλονισμός (ολόκληρο το σώμα τρέμει)

Οι περισσότερες κρίσεις πανικού διαρκούν μεταξύ 5 και 20 λεπτών. Ορισμένες κρίσεις πανικού έχουν αναφερθεί ότι διαρκούν έως και μία ώρα. Τα σωματικά συμπτώματα σε μια κρίση πανικού είναι δυσάρεστα, και μπορούν επίσης να συνοδεύονται από έμμονες σκέψεις φόβου και τρόμου.
Σημειώνεται ότι πολλές φορές τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού μπορεί να είναι τόσο έντονα, που μπορεί να σας κάνουν να νιώσετε σαν να είστε έχετε υποστεί καρδιακή προσβολή. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι συμπτώματα όπως η ταχυπαλμία και το “λαχάνιασμα” στην αναπνοή σπάνια φτάνουν σε καρδιακή προσβολή. Αν και οι κρίσεις πανικού μπορεί συχνά να είναι τρομακτικές, εντούτοις δεν προκαλούν καμία σωματική βλάβη.

Αίτια κρίσης πανικού

Τα βαθύτερα αίτια της κρίσης πανικού και της διαταραχής πανικού παραμένουν άγνωστα. Παράγοντες που θεωρείται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο είναι οι εξής:

• γονίδια
• έντονο στρες
• χαρακτήρας ευαίσθητος στο στρες ή προσωπικότητα επιρρεπής στα αρνητικά συναισθήματα
• μεταβολές στη λειτουργία συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου

Η διαταραχή πανικού δεν είναι διαχειρίσιμη χωρίς εξωτερική βοήθεια και οι κρίσεις μπορεί να επιδεινώνονται σταδιακά χωρίς θεραπεία. Οι δύο βασικές θεραπευτικές επιλογές είναι η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή. Μπορεί να επιλεγεί μία από τις δύο θεραπείες ή συνδυασμός αυτών, ανάλογα με τις προτιμήσεις του πάσχοντα, το ατομικό ιστορικό, τη σοβαρότητα των κρίσεων αλλά και τις δυνατότητες πρόσβασης σε καθεμία από αυτές. Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν μικρά tips που μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις κρίσεις πανικού.