Σύμφωνα με ερευνητές από το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, τα βλαστικά κύτταρα που εξάγονται από ανθρώπινες ωοθήκες μπορούν να παράγουν ωάρια. Αν η έρευνά τους επιβεβαιωθεί, τότε η νέα πηγή ωαρίων θα αποτελέσει τομή για την θεραπεία της υπογονιμότητας και θα βοηθήσει τους βιολόγους να κατανοήσουν πώς τα φάρμακα και η διατροφή επηρεάζουν τα ωάρια. 

Ads

Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε διαδικτυακά στο περιοδικό Nature Medicine,  πραγματοποιήθηκε από μια ομάδα νέων επιστημόνων, με επικεφαλής τον βιολόγο Jonathan L. Tilly. Όλη τους η προσπάθεια εξαρτάται από μια ειδική πρωτεΐνη, που ονομάζεται DDX4 και βρίσκεται μόνο στην επιφάνεια των αναπαραγωγικών βλαστοκυττάρων και χρησιμοποιήθηκε ως δείκτης για την διαλογή τους.
 
Η  ομάδα απομόνωσε αρχικά βλαστικά κύτταρα από ωοθήκες ποντικιών και ανακάλυψε ότι τα κύτταρα θα μπορούσαν να παράγουν βιώσιμα ωάρια, τα οποία δύνανται να γονιμοποιηθούν και να γίνουν έμβρυα. Επιπλέον πειράματα σε ποντίκια έδειξαν ότι τα ωάρια δημιούργησαν θύλακες και ωρίμασαν. Μερικά μάλιστα είχαν ενιαίο σύνολο χρωμοσωμάτων.
 
Στη συνέχεια, εφάρμοσαν την ίδια μέθοδο σε ανθρώπινες ωοθήκες, δωρεά από γυναίκες στο Ιατρικό Κέντρο Σαϊτάμα της Ιαπωνίας, που υποβάλλονταν σε εγχείρηση αλλαγής φύλου. Όπως συνέβη με τα κύτταρα των ποντικιών, η ομάδα κατάφερε να ανακτήσει αναπαραγωγικά κύτταρα, που μπορούν να παράγουν ανώριμα ωάρια, όταν καλλιεργηθούν στο εργαστήριο.
 
Ο Tilly και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι η εργασία τους ανοίγει ένα “νέο πεδίο για τη ανθρώπινη αναπαραγωγική βιολογία που ήταν αδιανόητο 10 χρόνια πριν” και ότι, παρόλο που είναι πολύ νωρίς για να δώσουν υποσχέσεις,  η πρόσβαση στα βλαστοκύτταρα θα καταστήσει δυνατές νέες μορφές γονιμότητας.
 
Μέχρι τώρα, γνωρίζαμε πως οι γυναίκες γεννιούνται με έναν συγκεκριμένο αριθμό ωαρίων που διαρκεί σε όλη τους την ζωή. Ο Tilly αμφισβητούσε πάντοτε αυτήν την ευρέως αποδεκτή πεποίθηση. Το 2005, έγραψε ότι οι γυναίκες έχουν ένα είδος κρυφού αποθέματος των κυττάρων στο μυελό των οστών, που τροφοδοτεί διαρκώς τις ωοθήκες με νέα ωάρια. Βέβαια, άλλοι ερευνητές δεν μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν αυτά τα αποτελέσματα, λέει ο David Albertini, εμπειρογνώμονας σε θέματα γυναικείας αναπαραγωγής στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Κάνσας.
 
Η νέα μελέτη, όπως δηλώνει ο Albertini στους NY Times, δείχνει μια εντελώς καινούρια προοπτική, αλλά πρέπει να ερμηνευθεί με προσοχή, μέχρι να μπορέσουν κι άλλοι ερευνητές να τα επαναλάβουν. Χαρακτηρίζει την έκθεση “ένα πραγματικό τεχνολογικό κατόρθωμα”, εντούτοις τονίζει πως δεν είναι σαφές εάν η διαδικασία απέδωσε πραγματικό ανθρώπινων ωαρίων που μπορούν να γονιμοποιηθούν.
 
Ακόμα κι αν η έρευνα αποδειχθεί έγκυρη, η άμεση χρήση των εν λόγω κυττάρων θα ήταν να δημιουργήσει ωάρια για ερευνητικούς σκοπούς, όπως για τον έλεγχο των επιπτώσεων των ναρκωτικών. Σε κάθε περίπτωση, για τον Albertini, η χρήση σε θεραπείες γονιμότητας είναι μακριά, επειδή τα κύτταρα που καλλιεργούνται σε εργαστήριο πολύ συχνά παρουσιάζουν ανωμαλίες, που πρέπει να διορθωθούν πριν επιχειρηθεί πιθανή γονιμοποίηση.