Μπαίνει κρατώντας ένα μεγάλο μαύρο μπόγο στο ένα χέρι, μια μεγάλη τσάντα στο άλλο και μια άλλη, μικρότερη, κρεμασμένη στον ώμο. Τα κουβαλάει με χάρη μεν, αλλά αγκομαχώντας. Τα σύνεργα της δουλειάς υποθέτω. Και αφού την ξαλαφρώνω και τα απιθώνω στο έδαφος, της βάζω ένα ποτήρι νερό και μαζί ένα ποτό για ν’ανασάνει. Και αφού πήρε δυο βαθιές ανάσες άρχισε να μιλάει γρήγορα και κοφτά και να γελάει ταυτόχρονα.

Με κερνάει ένα τσιγάρο, κοιτάζει γύρω αφηρημένα, φυσάει τον καπνό προς το ταβάνι και λέει: “Έχω μια εμμονή με το μυθιστόρημα του 19ου αιώνα. Με το ρομαντισμό δηλαδή. Όχι με την έννοια του συρμού, ξέρετε, λουλουδάκια, ηλιοβασιλέματα και τέτοια, με την έννοια του καλλιτεχνικού, του κοινωνικού ρεύματος”.

-Δηλαδή αναζητάτε τα αυθεντικά αισθήματα;

Ακριβώς.

– Την πίστη δηλαδή; Την αφοσίωση και τη θυσία;

Ναι…και τον έρωτα μαζί, που είναι κάπως ολοκληρωτικός…

– Μα η εποχή μας είναι εντελώς πρακτική. Στον 19ο αιώνα αυτοκτονούσαν από ντροπή οι αξιωματικοί, εάν δεν τους καλούσε ο Τσάρος στον πόλεμο.
Το ξέρω..είμαστε μακριά ίσως από εκεί, αλλά εγώ νοιώθω τη μεγάλη ανάγκη να ζω αυτά τα μεγάλα πάθη…γι΄αυτό όλο και επιστρέφω σ΄ αυτές τις ηρωϊδες, όπως η Ναστάζια Φιλίποβνα…

– Όπου ο έρωτας γίνεται ο σκοπός μιας αληθινής ζωής;

Για τον οποίο αξίζει και να πεθάνεις ακόμα.

– Αλλά δεν έρχεται συχνά…μία φορά μόνον, το πολύ μιάμιση…

Ωχ…ναι ε; Έτσι είναι… ίσως…

Η Μαρία Κίτσου ήταν μια αμερικάνα λυσσασμένη γάτα προσφάτως, στερημένη από έρωτα και σε λίγο θα είναι μια ρωσίδα αριστοκράτισσα, γεμάτη απ’ αυτόν. Από την Μάγκι του Τένεσσι Ουίλλιαμς στην Ναστάζια Φιλίποβνα του Νοστογιέφσκι η κλίμακα μοιάζει χαώδης, αλλά φαίνεται πως έχουμε να κάνουμε με μια μεγάλη ηθοποιό, ένα θεατρικό μέγεθος- ίσως σήμερα το πιο μεγάλο.

Αλλά κάτι ίσως να τα συνδέει αυτά τα θεατρικά πρόσωπα. «Μα ο ανεκπλήρωτος έρωτας…», μου λέει, «…ο φευγαλέος. Που είναι ο πιο βαθύς. Το θέμα αυτό, ο έρωτας, που συχνά είναι και σαν θάνατος, με ελκύει, θάθελα ακόμα και να το αγγίξω- αν το μπορούσα».

Δύσκολο αυτό. Αλλά μοιάζει τόσο ορμητική, σαν μια θύελλα όταν μιλάει και έτσι θάναι και στη σκηνή, υποθέτω, θα την σαρώνει κυριολεκτικά. Και το τελευταίο πράγμα που θα σκεφτόσουν θα ήταν να αντιδικήσεις μαζί της.

– Για να πω την αμαρτία μου, σας είδα μόνον στη σειρά της ερτ, τον Καρυωτάκη. Ως Μαρία Πολυδούρη. Και έμεινα κάπως άναυδος με την δύναμη της ερμηνείας…

Μόνον εκεί με είδατε; Στο θέατρο;

– Όχι ακόμα… πάω αραιά και που στο θέατρο, εδώ και μερικά χρόνια…όταν εσείς μπαίνατε στη σκηνή, εγώ έβγαινα…

Γιατί;

– Με κούρασαν οι σκηνοθέτες. Κυρίως η επιβολή του σκηνοθέτη, πάνω στο έργο και πάνω στους ηθοποιούς.

Ε, τώρα είμαστε στον αστερισμό της σκηνοθεσίας…αλλά μια καλή σκηνοθεσία, που εμβαθύνει στο νόημα, βοηθάει πολύ και τον ηθοποιό…

– Αλλά όταν κάνεις θέατρο ένα μυθιστόρημα…δεν χάνεται το ιστορικό πλαίσιο που δίνει το βάθος; Αναγκαστικά θα μετατοπιστείς στο διάλογο, δηλαδή στην ατομική περίπτωση.

Δίκιο έχετε…αλλά εάν δεν προδώσεις το έργο, έχεις τον τρόπο να τοποθετήσεις τα πρόσωπα στο ιστορικό τους φόντο, στο διαχρονικό τους βάθος.

– Αρκεί να μην έχεις την εντύπωση πως ο Ντοστογιέφσκι ή ο Σαίξπηρ ή ο Σοφοκλής, περιμένουν τη σκηνοθεσία για να γίνουν διαχρονικοί.

Δεν απαντάει αμέσως. Περνάνε μερικά δευτερόλεπτα. Μετά γυρίζει σκύβοντας ελαφρά το κεφάλι της και με κοιτάζει υπό γωνίαν, με βλέμμα σκοτεινό. “Στο σημείο αυτό υπάρχει ένα πρόβλημα, πράγματι, μπορεί να παρασυρθεί κάποιος από τις ιδέες του και να χάσει το έργο. Αλλά δεν πρέπει να προσπαθούμε να συνδέσουμε το έργο με την εποχή; Εσείς ο ίδιος δεν είπατε πριν πόσο έχουμε απομακρυνθεί από τον 19ο αιώνα; Αυτό πρέπει να το θεραπεύσεις. Και με την ερμηνεία και με την σκηνοθεσία”.

Έχει ένα πρόσωπο με θλιμμένο χαμόγελο και ταυτόχρονα με χαρούμενο χαμόγελο. Είναι ορμητική και παθητική μαζί. Έχει μια ισορροπία κάπως ετοιμόρροπη, που σε υποχρεώνει να την παρατηρείς.

– Μήπως να παίζατε και κωμωδία…και όχι όλο δράματα;

Μου το λένε οι φίλοι μου αυτό…αλλά ακόμα δεν έτυχε…γιατί το λέτε;

– Επειδή είστε εξωστρεφής και άμεση.

Είμαι…αλλά με πιάνουν και βαριές διαθέσεις, μη νομίζετε… εξάλλου για να παίξεις κωμωδία πρέπει να βρεις ένα σύγχρονο έργο που να αξίζει… δύσκολο…

– Μπουλβάρ…κυρίες στα αστικά σαλόνια, Φεϋντώ κλπ

Αυτό είναι κόντρα ρόλος…ενδιαφέρον ακούγεται πάντως.

– Έστω την Πηνελόπη Δέλτα…

Μα έχω διάβασει επιστολές της Δέλτα… μαυροφόρεσε για τον έρωτά της με τον Δραγούμη…. αυτό το πρόσωπο με ενδιαφέρει πολύ.

– Όλο με τον θανατερό έρωτα…γιατί δεν αρκείστε στο φλέρτ καλύτερα…δεν είναι πιο ανώδυνο και πιο ευχάριστο;

Σύμφωνοι… αλλά το φλερτ είναι πνευματικό ζήτημα, μια κατάσταση του πνεύματος δηλαδή, απαιτεί ευστροφία, γνώσεις, χιούμορ, ενσυναίσθηση, είναι ένα σύνολο κάπως δύσκολο αυτό…

– Σήμερα δεν το βρίσκεις;

Όλα τα βρίσκεις σήμερα… αλλά σε μικρότερες δόσεις!

Μετά σταματάμε λίγο να μιλάμε. Γυρίζει το κεφάλι της ελαφρά και δείχνει σαν να θέλει να φύγει. Μπορεί και να σκέφτεται κάτι όχι και τόσο ευχάριστο. Είναι σκυθρωπή. Και αμέσως μετά χαμογελάει. Και ύστερα, είναι βλοσυρή, σκοτεινή. Και ξανά χαρούμενη. Η φωνή της είναι βαθιά, σπηλαιώδης.

– Και γιατί τέτοια εμμονή με τον Ντοστογιέφσκι;  Και με τον Ηλίθιο ειδικά;

Διότι αυτός ο πρίγκηπας Μίσκιν είναι κάπως ο ρώσικος Χριστός, αυτή είναι η ρωσική προσφορά στον κόσμο για τα αγνά συναισθήματα, για την αγάπη.

– Και η Ναστάζια που είστε εσείς η ίδια;

Ναι. Νοιώθω πως είμαι. Μια γυναίκα που ζει αληθινά τα πάθη της. Που τα πληρώνει όλα, αρκεί να τα ζήσει. Όλες οι γυναίκες το θέλουν αυτό στ΄αλήθεια.

Και μετά σηκώθηκε, πήρε το μπογαλάκι της και τις τσάντες της και έφυγε για το σπίτι της στα Εξάρχεια, αυτή η παράξενη γυναίκα, που είναι όλο φως και σκοτάδι μαζί.

Παρά τη σκοτεινή της πλευρά, αφήνει πίσω της μια λάμψη. Και όπως έφευγε σκέφτηκα μια φράση του Σκοτ Φιτζέρλαντ: Η λάμψη είναι κάτι στην καρδιά. Είναι και γι’ αυτήν γραμμένη.

Φωτογραφίες: Λεωνίδας Δημακόπουλος