Παρότι αποφεύγω τους θεατρικούς μονολόγους, διότι δυσκολεύομαι να παρασυρθώ από τον απόλυτο υποκειμενισμό τους, εν τούτοις αποφάσισα να δω αυτήν την πολύ επιτυχημένη παράσταση, που ανέβηκε φέτος για δεύτερη χρονιά στο Θησείον, κυρίως εξαιτίας της Λένας Παπαληγούρα, την οποία ομολογώ ουδέποτε είχα ξαναδεί στο θέατρο.

Ads

Η μεγάλη κρίση θεατρικού ρεπερτορίου, αλλά και η οικονομική κρίση επίσης, που σχεδόν καθιστά απαγορευτικό το κόστος μιας θεατρικής παραγωγής- ειδικώς σε έργα του κλασικού ρεπερτορίου που απαιτούν πανάκριβα σκηνικά και κοστούμια και μεγάλους θιάσους- έχει ευνοήσει τους θεατρικούς μονολόγους και τη θεατρική μετάπλαση λογοτεχνικών κειμένων, με αποτέλεσμα να έχει αναπτυχθεί εξ ανάγκης, αλλά πολύ επιτυχημένα, η μελέτη αυτής της ιδιαίτερης φόρμας.

Το πρόβλημα που ανακύπτει σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η αφήγηση μιας ιστορίας, που απαιτεί πάντα μια δομή με λογικό ειρμό. Θέατρο με αναλυτικές ή θεωρητικές προτάσεις δεν γίνεται. Προέχει η εμπειρία, η ζωή, που μέσω των διαλόγων, της σκηνοθεσίας και της ερμηνείας γενικεύει και μετατρέπεται σε καθολική γνώση. Επομένως ο θεατρικός μονόλογος είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, διότι η πρώτη ύλη του είναι μια αφήγηση συνήθως σε πρώτο πρόσωπο, μια αφήγηση όπου το μόνο που έχουμε απέναντί μας είναι ο αφηγητής, η ματιά του, η δική του υποκειμενική στάση.

Στην περίπτωση αυτή, εάν η ερμηνεία δεν ανασύρει την αντικειμενικότητα του κειμένου και δεν σε μετατοπίσει κάπου εκτός, κάπου έξω στον πραγματικό κόσμο, κινδυνεύεις να παραμείνεις αμέτοχος στο δράμα. Η Λένα Παπαληγούρα βυθίστηκε μεν στην προσωπική άβυσσο μιας γυναίκας με κατάθλιψη, με αυτοκτονικές τάσεις, πλην όμως βυθίστηκε εκεί αναδεικνύοντας τον κόσμο που την περιβάλει, τις σχέσεις και όχι μόνον την ατομική ψυχή.

Ads

Βεβαίως το κείμενο του Κορτώ ήταν εντυπωσιακά προσηλωμένο στην ιστορία και όχι μόνον στο προσωπικό γολγοθά του προσώπου, δήλωσε εξαρχής ότι θα αφηγηθεί την πορεία μιας γυναίκας προς την αυτοκτονία, σαν έναν προσωπικό αναστοχασμό που ανακαλεί τα πιο σημαντικά γεγονότα αυτής της πορείας. Ήταν δηλαδή μια σφιχτή αφήγηση, στηριγμένη στο χρόνο, στην ανάπτυξη μιας ιστορίας, δεν ήταν ένα προσωπικό παραλήρρημα.

Ωστόσο, παρόλα αυτά, ένας μονόλογος πάντα κινδυνεύει να εξελιχθεί σε ένα είδος θεατρικού παραληρήματος, που μπορεί μεν να συγκινήσει για το ατομικό δράμα, αλλά δεν μπορεί πάντα να οδηγήσει σε ταύτιση, σε μετατόπιση του ίδιου του θεατή. Η Λένα Παπαληγούρα, που νομίζω είναι αυτή τη στιγμή η κορυφαία ηθοποιός στην ελληνική σκηνή (ακόμη και ο τρόπος που προφέρει το “σ” ανακαλεί μνήμες της Έλλης Λαμπέτη) απέφυγε το ντελίριο και κατάφερε να γίνει η ίδια το πρόσωπο που αφηγείται. Κράτησε δηλαδή την απόσταση που απαιτείται, ώστε να παρακολουθήσουμε το δράμα ως γενική και όχι μόνον ως ατομική εμπειρία. Η γυναίκα που αφηγείται τη ζωή της, τα νεανικά της χρόνια, τους έρωτές της, τον άντρα της, την μόνιμη καταθλιψή της και κυρίως τον γιό της που τώρα μας μαρτυρά αυτό το δράμα, αυτή η γυναίκα της Λένας Παπαληγούρα είναι ζωντανή, εμπειρική, ψυχρή ακόμα όταν χρειάζεται, τραγική όταν πρέπει και πάντα εντελώς λογική- ένας συνδυασμός που έκοβε την ανάσα.

Πρόκειται για πραγματικό θεατρικό άθλο, καθώς δεν μπορεί κανείς να φανταστεί τις τεχνικές αλλά και τις προσωπικές αντοχές ενός ηθοποιού που επί δύο χρόνια ερμηνεύει με τέτοια κατάθεση προσωπικής δύναμης αυτόν τον εξουθενωτικό ρόλο.

Η Κατερίνα της Λένας Παληγούρα έδωσε ένα ατομικό δράμα ως κοινωνική εμπειρία, με μια λεπτή, αδιόρατη υποκριτική τεχνική, που μετέτρεπε τις τραγικές στιγμές ενός γυναικείου προσώπου σε μια ζωή μεστή νοήματος.

Πληροφορίες

Η παράσταση του Γιώργου Νανούρη με τη Λένα Παπαληγούρα και τον Λόλεκ επί σκηνής σε παραγωγή της Λυκόφως του Γιώργου Λυκιαρδόπουλου, λόγω προσέλευσης έχει πάρει παράταση από 17 Απριλίου έως τις 16 Μαΐου.

Ημερομηνίες 14 έξτρα παραστάσεων:
Κάθε Παρασκευή 23:45 (17 Απριλίου, 24 Απρίλιου και 1, 8 και 15 Μαΐου)
Κάθε Σάββατο 23:45 (18 Απριλίου, 25 Απριλίου και 2, 9, 16 Μαΐου)
Κυριακές στις 19:00 (26 Απριλίου και 10 Μαΐου)
Πέμπτες στις 19:00 (30 Απριλίου και 14 Μαΐου)
 
ΘΗΣΕΙΟΝ – Ένα θέατρο για τις τέχνες
Τουρναβίτου 7 Θησείο

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Γενική είσοδος: 12 €

ΔΙΑΡΚΕΙΑ
70 λεπτά