Η Ιόλη Ανδρεάδη, ένα νέο κορίτσι με πλούσιο καλλιτεχνικό παρελθόν, η ταλαντούχα κόρη του Γιάγκου Ανδρεάδη και της Πέπης Ρηγοπούλου σκηνοθετεί μια ποιητική παράσταση («Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν», έργο  βασισμένο στο «Murder in the Cathedral» του T.S. Eliot σε μετάφραση  Γιώργου Σεφέρη) και μας μιλάει για την ποίηση, για όλα τα υπέροχα πράγματα, για ο,τι κάνει την καρδιά της να χτυπά γρήγορα…

Απόφοιτος του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, η Ιόλη Ανδρεάδη σπούδασε σκηνοθεσία στη RADA και στο King’s College London, στο οποίο ολοκλήρωσε το 2014 τη διδακτορική της διατριβή γύρω από το Θέατρο και την Τελετουργία, ως υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση. Έζησε 7 χρόνια στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, σπουδάζοντας και δουλεύοντας πάνω στο θέατρο. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην Πολιτιστική Πολιτική στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει σκηνοθετήσει περισσότερες από 25 παραγωγές σε Αθήνα, Λονδίνο, Εδιμβούργο, Βερολίνο, Ρώμη και Νέα Υόρκη.

Έχει υπάρξει ιδρυτικό μέλος της διεθνούς πλατφόρμας σκηνοθετών «World Wide Lab», η οποία δημιουργήθηκε στο Watermill Center του Bob Wilson το 2011 και της οποίας διετέλεσε Καλλιτεχνική Διευθύντρια το 2013 και το 2015. . Στη χώρα μας, τα τελευταία δύο χρόνια, έχει παρουσιάσει τις παραστάσεις: «Αρτώ – Βαν Γκογκ / avec un pistolet» στο Θέατρο Σημείο το 2015, «Οικογένεια Τσέντσι» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης τη σεζόν 2015-2016, «Διακόσιες δέκα χιλιάδες οκάδες βαμβακιού – μια παράσταση στο Αρχείο» στο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς το 2016, «Young Lear» στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2016, «Φονικό στην Εκκλησιά» στο Φεστιβάλ Φιλίππων το 2016, «Το βασίλειο της γης» στο Olvio τη σεζόν 2016 – 2017, «Όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και στο Bob Festival (Φεστιβάλ Αθηνών) και «Ίων» στο Φεστιβάλ Φιλίππων το 2017.

Το ίδιο διάστημα δίδαξε Αρχαίο Δράμα και Devised Theater στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, όπου πραγματοποίησε και σεμινάρια θεάτρου για άτομα σε απεξάρτηση. Παράλληλα συμμετείχε στο «Caravan Project» μέσω του οποίου ταξίδεψε σε ακριτικές περιοχές της Ελλάδας για να διδάξει δημιουργική γραφή. Από το 2017 εργάζεται ως Yoga Teacher διδάσκοντας Acting Yoga σε ηθοποιούς στην Ανωτέρα Σχολή Δραματικής Τέχνης «Δήλος» και πραγματοποιώντας Σεμινάριο στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – Λευτέρης Βογιατζής. Την άνοιξη του 2018 θα παρουσιάσει τον Μισάνθρωπο του Μολιέρου στο Σύγχρονο Θέατρο, σε παραγωγή της Constantly Productions….

Συνέντευξη στην Εύη Φιαμέγκου

Μερικά από τα  υπέροχα πράγματα στη ζωή σας έχετε παραδεχθεί πως είναι η  hot yoga, το κολύμπι, το μαγείρεμα, η θάλασσα, ο ήλιος, ένα κρασί σ’ ένα συγκεκριμένο μπαρ, η βόλτα σε μια συγκεκριμένη λαϊκή το Σάββατο, ο Επιτάφιος στο κέντρο της Αθήνας, το γράψιμο, η πρόβα.  Θέλετε να αφαιρέσετε ή να προσθέσετε κάποια; Ή τα υπέροχα είναι πάντα υπέροχα;

Ίσως σήμερα θα πρόσθετα και μερικά ακόμη, αλλά ναι, τα υπέροχα είναι πάντα υπέροχα. Σίγουρα πάντως, λόγω εποχής, θα αντικαθιστούσα αυτή τη στιγμή τον Επιτάφιο, με το βράδυ της Πρωτοχρονιάς στην Αθήνα.

Ένα κριτήριο επιλογής θέματος είναι το να σας ενδιαφέρει έντονα σε μια περίοδο της ζωής σας. Και όταν πρόκειται για υπάρχον έργο το να κάνει την καρδιά σας να χτυπά πιο γρήγορα όσο το διαβάζετε.Τώρα τι έπαιξε ρόλο; Ο χτύπος της καρδιάς ή το timing;

Και τα δύο. Τα θέματα του έργου με ενδιαφέρουν πολύ έντονα αυτή την περίοδο με την παρούσα πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική κρίση στην Ελλάδα. Και οι τρόποι ύπαρξης μέσα σε μια τέτοια κατάσταση που προτείνονται από το έργο, δηλαδή είτε η ανοχή της πραγματικότητας και μαζί μ’ αυτήν η σταδιακή αλλοτρίωση, είτε η επικίνδυνη και θανατηφόρα αντίσταση, δύο δρόμοι ζωής που είναι πολύ επίκαιροι και αναγνωρίσιμοι. Ταυτόχρονα, νιώθω πως τόσο το πρωτότυπο έργο του Eliot όσο και η μεταγραφή που επιχειρήσαμε με τον Άρη Ασπρούλη, με επηρεάζουν συναισθηματικά πολύ έντονα όταν τα διαβάζω και, κυρίως, όταν ακούω ζωντανά από τους δύο ηθοποιούς αυτή τη γλώσσα. Με ενδιαφέρει και με επηρεάζει ταυτόχρονα δηλαδή, σαν το μυαλό και η καρδιά μου να συμφωνούν σε αυτό.

Απο τα χρόνια της Νέα Υόρκης, του Λονδίνου τι πήρατε;

Αυτά που πήρα ήταν από τη μια μεριά απτά, δηλαδή η πολύτιμη εμπειρία από τις 15 παραστάσεις και τα ακόμη 10 θεατρικά αναλόγια ή works-in-progress που σκηνοθέτησα έξω, όπως και δύο σημαντικά για μένα πτυχία. Παράλληλα, ίσως τα πιο σημαντικά ήταν τα πιο άυλα και μη μετρήσιμα, δηλαδή μερικές αναμνήσεις αλλά κυρίως ένας εσωτερικός, προσωπικός δρόμος που μου ανοίχτηκε. Το εξωτερικό δηλαδή, σε μένα έκανε εσωτερική «δουλειά», αν μπορω να το πω έτσι.

Τελικά «πατρίδα μας είναι η παιδική μας ηλικία»;

Συμφωνώ πως είναι και η παιδική μας ηλικία. Ειδικά όταν είναι τόσο ευτυχισμένη όσο ήταν η δική μου. Αλλά πιο πολύ ακόμη πιστεύω στο τώρα, πως πατρίδα μας είναι το τώρα και οι λιγοστοί άνθρωποι με τους οποίους το μοιραζόμαστε.

Έργο – αντίδοτο στην κατάθλιψη χαρακτηρίστηκε η περσινή σας παράσταση «Όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα». Άλλα αντίδοτα βρίσκετε;

Είναι αλήθεια, πως πέρσι πολλοί θεατές μας εξομολογήθηκαν πως έφυγαν από την παράσταση «καλύτερα» απ’ ό,τι ήρθαν. Κι αυτό είναι μια σπάνια ικανοποίηση για έναν δημιουργό, να επιδρά με τέτοιο τρόπο στη διάθεση του άλλου. Σε άλλα αντίδοτα, ασφαλώς ο έρωτας μπορεί να είναι κυρίαρχο αντίδοτο στην κατάθλιψη – ή και το ακριβώς αντίστροφο, κάποιες φορές. Γιατί κι αυτός -όπως και όλα τα πράγματα- θέλει τύχη. Με αυτή την έννοια, η τύχη είναι ένα αντίδοτο στη σύγχρονη κατάθλιψη. Αλλά και η πνευματική και ψυχική μας συγκέντρωση. Η συγκέντρωση σε μια εργασία, σε μια φιλία, σε έναν έρωτα, σε ένα δρομολόγιο, σε ένα σπίτι, με άλλα λόγια η αποφυγή της διάσπασης της προσοχής, η συγκέντρωση της ενέργειας του ανθρώπου σε ένα πράγμα τη φορά.

Έχετε σκεφθεί ποτέ να συνεργαστείτε με τον πατέρα σας;

Δε χρειάζεται να σκεφτώ μια συνεργασία μαζί του, γιατί τον κουβαλάω νοητά πάντα μαζί μου έτσι κι αλλιώς. Το τι θα έλεγε αν έβλεπε κάτι στην πρόβα, πώς θα με συμβούλευε, τι θα του άρεσε, σε τι θα αντιδρούσε. Κάποια από τα κείμενα που έχω σκηνοθετήσει τα έχω μάθει ή εμπνευστεί από εκείνον. Ο πατέρας μου είναι, μαζί με μερικούς ακόμη ανθρώπους, ο ιδεατός θεατής στον οποίο θέλω να απευθύνομαι με τις δουλειές μου. Και συχνά τον έχω σκεφτεί για διάφορους ρόλους, γιατί έχει μια πολύ γοητευτική φωνή και παρουσία. Και ένα αμίμητο ήθος.

«Η Ποίηση δεν είναι η απελευθέρωση των αισθημάτων, αλλά η δραπέτευση από τα αισθήματα. Δεν είναι η έκφραση της προσωπικότητας αλλά η δραπέτευση από την προσωπικότητα. Αλλά θα πρέπει κανείς να έχει αισθήματα και προσωπικότητα για να θέλει να δραπετεύσει από αυτά.» «Είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να εξηγήσουμε ένα πάθος σε κάποιον που δεν το έχει ζήσει, όπως δεν μπορούμε να εξηγήσουμε το φως σε έναν εκ γενετής τυφλό.» Απο τις φράσεις του Έλιοτ με ποια ταυτίζεστε:

Όλες οι φράσεις του με αφορούν. Με τη δεύτερη ταυτίζομαι πιο πολύ, πως ένα πάθος δεν μπορεί να εξηγηθεί. Ή ένα βίωμα. Ή μια εμπειρία. Γι’ αυτό δε μιλάω πολύ, επειδή νιώθω αυτή την αδυναμία να μεταφερθεί εξολοκλήρου μια εμπειρία.

Σε μια αντι-ποιητική εποχή εσείς επιμένετε ποιητικά; Πού βασίζεστε;

Η ποίηση για μένα είναι είτε μια μοναχική εμπειρία, είτε ένας κώδικας μεταξύ δύο ανθρώπων. Ίσως αυτή η εποχή να είναι όπως λέτε αντι-ποιητική, γιατί δεν αφήνει πολύ χρόνο να αναπτυχθούν αυτά τα δύο. Ο έρωτας, ίσως, είναι ο μόνος πια που την επιτρέπει την ποίηση, που τη χωράει. Τις στιγμές εκείνες που κάθε στίχος τραγουδιού ή ποιήματος είναι σα να έχει γραφτεί για μας και οι ποιητές σαν έχουν γράψει για τις ζωές μας. Για αυτό επιμένω, γιατί την γοητεία αυτής της στιγμής που συνειδητοποιείς ότι κάποιος που δεν ξέρεις και δεν σε ξέρει, έγραψε κάτι για σένα. Μόνο για σένα.

Με τον Έλιοτ πότε ξεκίνησε η «γνωριμία» σας;

Γνώρισα τον Έλιοτ από την ποιητική δουλειά του, κυρίως το Love Song of J Alfred Prufrock και το Waste Land. Ιδίως τα χρόνια του Λονδίνου, πολλά από τα χρώματα, τις αισθήσεις και τις εντυπώσεις από αυτά του τα ποιήματα ένιωθα να με αφορούν πολύ. Πριν από δύο χρόνια ο Θοδωρής Γκόνης ζήτησε από τον Άρη Ασπρούλη και μένα ν’ ασχοληθούμε με ένα κείμενο του Σεφέρη και επειδή ένιωθα πιο καλά με το να δουλέψω πάνω σε ένα κείμενο ήδη θεατρικό από το να συνθέσω κάτι θεατρικό βασιζόμενη σε ποίηση, αγόρασα το «Φονικό στην Εκκλησιά». Και ξεκίνησε μια βαθιά αγάπη γι’ αυτό και μια πολύμηνη εργασία.

Γιατί αυτό το έργο, γιατί σήμερα;

Είναι αδύνατον ο θεατής να μην αναγνωρίσει τον εαυτό του είτε σε αυτούς που πάνε “ζώντας και ψευτοζώντας”, σιωπηλά κι αδιαμαρτύρητα από φόβο και απογοήτευση, είτε στο Θωμά, τον κεντρικό μας ήρωα, που προσπαθεί να αντισταθεί στη μοίρα της χώρας του, είτε και σε αυτούς που τον καταδιώκουν γιατί οι προτεραιότητες και τα ζητούμενα τους είναι άλλα και για ένα θέμα γοήτρου μπορούν ν’ αφήσουν να υποφέρει ένας ολόκληρος λαός. Το έργο μ’ ένα τρόπο μας κλείνει όλους μέσα του. Και μας κλείνει μέσα του με ένα λόγο οικουμενικό, αυτόν του Σεφέρη που ενσωμάτωσε τον Έλιοτ κι έφτιαξε ένα νέο κόσμο. Και η μεταγραφή μας αποπειράται να μεταφέρει αυτό τον οικουμενικό λόγο στο σήμερα χωρίς να τον αλλοιώσει, δημιουργώντας μια νέα δραματουργία για ένα ήδη συντελεσμένο δράμα.

Παρότι στο πρωτότυπο έργο παρουσιάζονται περισσότεροι από δέκα χαρακτήρες, στον πρόλογό του ο Σεφέρης γράφει: «τα πρόσωπα του έργου δεν είναι πολλά – είναι ένα, ο Θωμάς. Η μάχη του με το αξεχώριστο κακό. Ο αγώνας ενός ανθρώπου με την περηφάνια του, η προσπάθειά του να καθαριστεί από την ίδια του την περηφάνια. Να μην επιθυμεί τίποτα πια, ούτε καν την δόξα του μάρτυρα. Κάτι που σήμερα δεν το χωράει ο νους μας». Ένας σύγχρονος Θωμάς Μπέκετ είναι ουτοπικό πρόσωπο;

Τον αναγνωρίζω κάπου. Στον τρόπο με τον οποίο η μητέρα μου αγαπά τους ανθρώπους. Στον Γκάντι με την παθητική του αντίσταση. Στον τρόπο με τον οποίο μιλά ο Κρισναμούρτι ή ένας εμπνευσμένος δάσκαλος γιόγκα. Στον άνθρωπο στο δρόμο που θα δεις να κάνει κάτι αναπάντεχα ευγενικό. Στην προσφορά ενός επαγγελματία στους άλλους γύρω του, που κάνει την κοινή δουλειά τους πιο ξεκούραστη. Ο αγώνας ενός ανθρώπου με την περηφάνια του που αναφέρετε, είναι μια απαιτητική διαδικασία, η οποία μοιάζει να μην αφορά όλους τους ανθρώπους το ίδιο. Ωστόσο καλό είναι ο αγώνας αυτός να δίνεται και να κερδίζεται, αυτό κάνει τις κοινότητες και τις κοινωνίες καλύτερες.

Λέει κάπου στο έργο: «Η ζωή τ’ ανθρώπου είναι απάτη κι απογοήτευση, Τα πάντα είναι χωρίς υπόσταση, χωρίς υπόσταση και απογοητευτικά… Η ζωή τ ανθρώπου είναι απάτη και απογοήτευση». Το πιστεύετε εσείς αυτό;

Όχι δεν το πιστεύω. Ούτε ο Eliot, άλλωστε. Αυτά είναι τα λόγια που προσπαθεί να βάλει στον Θωμά ο Τελευταίος Πειρασμός για να αλλοιώσει την ψυχή του λιγο πριν τον θάνατο, αλλά ευτυχώς ούτε ο Θωμάς δεν πείθεται.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία στην παράσταση; Πού είχατε ενδοιασμούς;

Ίσως η μεγαλύτερη δυσκολία στην παράσταση να ήταν πως δεν έχω κανέναν ενδοιασμό ούτε για το κείμενο, ούτε για τη σκηνοθεσία, ούτε για ό,τι προκύπτει μέσα από την πρόβα με τη Ρούλα Πατεράκη και το Γιώργο Νανούρη. Νιώθω από την αρχή μια μεγάλη σιγουριά πως ο λόγος, οι ιδέες και οι άνθρωποι είναι του γούστου μου. Και αυτό αποτελεί δυσκολία γιατί κάνουμε εντατικές και συγκεντρωμένες πρόβες για κάτι που εγώ νιώθω πως είναι, με μια έννοια, ήδη “εκεί”. Τώρα, το αν είναι όντως εκεί, θα φανεί στην πράξη.

Μετά το Μισάνθρωπο τι ετοιμάζετε;

«Πριν το Μισάνθρωπο θα έχω τη χαρά να ασχοληθώ με τη σκηνοθετική επιμέλεια της δουλειάς δυο πρόσφατων αποφοίτων της Σχολής του Εθνικού, της Κορίνας Γκουγκουλή και της Ιφιγένειας Καραμήτρου, πάνω σε ένα ωραίο έργο της Sarah Ruhl. Ακόμα ξανανεβαίνει το “Όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα” με τη Μελίνα Θεοχαρίδου σε νέο χώρο. Τα παραπάνω, μαζί με τα μαθήματα μου στη Σχολή της Δήμητρας Χατούπη αλλά και το online πρόγραμμα πάνω στην Performance, που προσφέρεται από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και θα διδάξω με ακαδημαϊκή υπεύθυνη την Εύα Στεφανή, δε μου έχουν επιτρέψει να σκεφτώ ακόμα τι θα κάνω μετά τον Ιούνιο που ολοκληρώνεται ο Μισάνθρωπος στο Σύγχρονο Θέατρο.»  

Με τι  χτυπάει δυνατά η καρδιά σας σήμερα;

Με τους ανθρώπους που αγαπάω.

Πληροφορίες για την παράσταση

Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν
Υπόγειο
Πεσμαζόγλου 5 | Τηλ. 2103228706

«Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν»

Πρεμιέρα 4 Δεκεμβρίου 2017
Δευτέρα & Τρίτη στις 21.15 | Διάρκεια: 90 λεπτά
Εισιτήρια 15 € γενική είσοδος | 10 € μειωμένο | 8 € Ανέργων
Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/theatro-texnis/foniko

Η υπόθεση

Αγγλία. 12ος αιώνας. Ο Θωμάς Μπέκετ, πρώην καγκελάριος, συγκυβερνήτης, αδελφικός φίλος του βασιλιά Ερρίκου Β’ και διάσημος μπον βιβέρ, γίνεται αρχιεπίσκοπος της Καντερβουρίας και, σαν από θείο φως, απαρνιέται μονομιάς τα εγκόσμια αξιώματα και τις ξέφρενες απολαύσεις και αφιερώνει τη ζωή του στην υπηρεσία όσων τον έχουν ανάγκη καθώς και στη μάχη με κάθε μέσο για την κατάλυση της κοσμικής εξουσίας. Ανεπιθύμητος πια στον τόπο του, αυτοεξορίζεται στη Γαλλία. Ύστερα από μια επιφανειακή συμφιλίωση με το βασιλιά Ερρίκο Β΄ επιστρέφει, γνωρίζοντας ωστόσο τον κίνδυνο που παραμονεύει. Πράγματι, δυο μήνες μετά δολοφονείται από τέσσερις ιππότες μέσα στην ίδια του την εκκλησία, παραμονές της πρωτοχρονιάς του 1170. Λένε πως τα σπαθιά τους ξιφούλκησαν συντονισμένα και βυθίστηκαν στο σώμα του. Τα συναξάρια έγραψαν πως τους καλωσόρισε στον ναό και δέχτηκε τα χτυπήματα χωρίς αντίσταση την ώρα που προσευχόταν. Είναι η πραγματική ιστορία του Άγιου Θωμά. Το έργο ξεκινάει από τη στιγμή που ο Θωμάς Μπέκετ επιστρέφει από την Γαλλία.

Ταυτότητα της Παράστασης

Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη
Κείμενο μεταγραφής: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης
Σκηνογραφία – Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Ειδικές Κατασκευές: Περικλής Πραβήτας
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Μουσική – Ηχοτοπίο: Γιάννης Χριστοφίδης
Φωτογραφίες: Πάνος Μιχαήλ
Video trailer: Μιχαήλ Μαυρομούστακος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Νικητοπούλου
Διεύθυνση Παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα
Βοηθός Παραγωγής: Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη

Ερμηνεύουν: Ρούλα Πατεράκη & Γιώργος Νανούρης
Μια συμπαραγωγή του Θεάτρου Τέχνης με την «Λυκόφως» του Γιώργου Λυκιαρδόπουλου και το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων.