Ο Δήμος Αβδελιώδης, μετά την επιτυχημένη παράσταση «Πλάτωνα, Απολογία Σωκράτη» επανέρχεται με μια νέα σκηνοθεσία του έργου του Γεωργίου Βιζυηνού, «Το Μόνον της Ζωής του Ταξείδιον». Το σπουδαίο και διαχρονικό κείμενο της νεοελληνικής λογοτεχνίας, που ξαφνιάζει και ενθουσιάζει κάθε φορά το κοινό κάθε ηλικίας, ανεβαίνει στο θέατρο Tempus Verum – Εν Αθήναις σε ερμηνεία της Ιωάννας Παππά, την Παρασκευή 12 Μαΐου, και θα παρουσιάζεται κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή (για 9 παραστάσεις). Μιλήσαμε με την Ιωάννα Παππά για αυτό το «Μόνον της Ζωής της Ταξείδιον»…

Μετά το μονόλογο στην «Οδό Πολυδούρη», βασισμένο στη πολυτάραχη ζωή της ποιήτριας Μαρίας Πολυδούρη, ερμηνεία για την οποία βραβευτήκατε, επιλέγετε και πάλι έναν μονόλογο. Έτυχε ή «προκαλέσατε την πρόκληση»;

Η αλήθεια είναι πως έτυχε να έρθει η πρόταση από τον Δήμο Αβδελιώδη με ένα κείμενο που με συγκινούσε πάντοτε. Είχα παρακολουθήσει την παράσταση πριν από μερικά χρόνια, οπότε γνώριζα ακριβώς τη συνθήκη και τη μορφή της. Αισθάνθηκα πως είναι κάτι που δεν έπρεπε να προσπεράσω, παρά τον βαθμό δυσκολίας που χαρακτηρίζει έναν μονόλογο και μάλιστα τόσο σύντομα. Ενθουσιάστηκα με την ιδέα, τη δυσκολία του εγχειρήματος αλλά και την ομορφιά του.

Σας συγ-κίνησε σε αυτήν την πρόταση η φόρμα του μονόλογου ή η προσωπικότητα πίσω από αυτήν;

Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό διήγημα. Αφηγητής και κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας είναι ο ίδιος ο Βιζυηνός, όπου σε ηλικία δέκα χρόνων, αποφασίζουν οι γονείς του να τον στείλουν στην Κωνσταντινούπολη, σε κάποιον συγγενή τους ράφτη, για να του μάθει την τέχνη. Ο ράφτης είναι ένας αυταρχικός, κακότροπος γέροντας που βασανίζει τον μικρό Γεώργη. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την φαντασία του ως μοναδικό μέσον διαφυγής από την δυσκολία, την μονοτονία και την απέχθεια που του προκαλεί η νέα του ζωή, ως μαθητευόμενο ραφτόπουλο. Ο Παλαμάς το χαρακτήρισε «ονειρόδραμα». Ένα τραγικό ονειρόδραμα, όπου οι χαρακτήρες έχουν εμπλακεί, χωρίς να ξέρουν τις αιτίες ή τις δυνατότητες διαφυγής, σε έναν αδυσώπητο αγώνα ζωής και θανάτου.

Ο Βιζυηνός είναι από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της ελληνικής λογοτεχνίας. Ιδιαίτερος όπως και η γλώσσα του, καθώς κάνει χρήση μιας ιδιότυπης καθαρεύουσας. Μένει πιστή στη γλώσσα η παράσταση; Σας δυσκόλεψε αυτό; Αισθάνεστε να «ζορίζει» την εκφραστική σας δυνατότητα ή της έδωσε άλλη έμπνευση και θέα;

Το κείμενο είναι στην καθαρεύουσα χωρίς τροποποιήσεις ή γλωσσικές παρεμβάσεις. Υπήρξε ζόρι κυρίως στο στάδιο της εκμάθησης. Αυτό όμως που ισχύει ως «χρυσός κανόνας» στο θέατρο είναι ότι ο περιορισμός απελευθερώνει. Πρόκειται για έναν ειδικό λόγο, με συγκεκριμένη υποκριτική φόρμα και διδασκαλία από τον Δ. Αβδελιώδη. Αυτό σε καμία περίπτωση όμως δεν αποκλείει την προσωπική εμπλοκή και ερμηνεία επί σκηνής.

Ο Δήμος Αβδελιώδης έχει προσεγγίσει ξανά τον Βιζυηνό και το συγκεκριμένο έργο. Τι σας μετέφερε από την εμπειρία του και τι σας ζήτησε;

Είναι η δεύτερη φορά που συνεργαζόμαστε. Η πρώτη μας συνάντηση ήταν στο Εθνικό Θέατρο, το 2012, με την παράσταση «Ερωφίλη». Ήταν πολύ βοηθητικό και για τους δυο μας το γεγονός ότι γνώριζα ήδη τον τρόπο δουλειάς του Δήμου. Γνώριζα το πώς και το γιατί. Δεν είχα απορίες. Από την πρώτη πρόβα ξεκινήσαμε την εκμάθηση του λόγου με την ρυθμική και τον τρόπο εκφοράς του κειμένου όπως θα παρουσιαστεί στην σκηνή.

«Το Μόνον της Ζωής του Ταξείδιον». Πρόκειται για τη βιωματική ιστορία του ίδιου του Βιζυηνού, με αφηγητή του διηγήματος τον εγγονό. Υποκριτικά ο αρσενικός λόγος ήταν άλλη μια πρόκληση ή δυσκολία;

Στο θέατρο μας δίνεται η δυνατότητα, ανάλογα πάντα με την συνθήκη που θέτει ο σκηνοθέτης, να προσεγγίζουμε ερμηνευτικά χαρακτήρες ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Υπάρχει αυτή η ελευθερία. Ο ίδιος ο λόγος ορίζει την ταυτότητα του χαρακτήρα. Όχι ο τρόπος. Συνεπώς δεν ήταν ζητούμενο να παραστήσω το αγόρι αλλά να κατανοήσω τι λέει και τι του συμβαίνει. Η δική μου προσέγγιση ενός χαρακτήρα πρώτα έχει να κάνει με την αποκωδικοποίηση του τρόπου σκέψης και δευτερευόντως με τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά.

Τι ανακαλύψατε, τι αλιεύσατε από τον – γεμάτο ήθη και βιώματα της λαϊκής ζωής – κόσμο του Βιζυηνού;

Ο Βιζυηνός, με την ιστορία του παππού, μας αφηγείται την σκληρή πραγματικότητα που βίωσαν οι Έλληνες στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Μια εφιαλτική περίοδος, κατά την οποία οι γονείς ζούσαν με το τρόμο των Γενίτσαρων. Βάφτιζαν τα αγόρια με κοριτσίστικα ονόματα, τα έντυναν με κοριτσίστικα ρούχα και τα έκρυβαν μέσα στα σπίτια για να τα γλιτώσουν από το παιδομάζωμα, που σκοπό είχε να αφανίσει ολόκληρες γενιές Ελλήνων. Ο παππούς του Βιζυηνού μέχρι τα δέκα του χρόνια πίστευε πως ήτανε κορίτσι. Αυτό το κουβαλούσε μετά για μια ολόκληρη ζωή. «Το Ταξείδι είχε στον νου του και μόνον το Ταξείδι».

Το μοναδικό ταξίδι της ζωής του παππού, ο οποίος είναι και το πρόσωπο αναφοράς, παρά τις διηγήσεις του, είναι το ταξίδι του θανάτου του. Τα ταξίδια που φανταζόμαστε μπορούν να είναι πιο σημαντικά από αυτά που πραγματοποιούμε;

Το ταξίδι δεν το ορίζει απαραίτητα η μετακίνηση, η αλλαγή τόπου. Στην εποχή που τοποθετείται η ιστορία υπήρχε ανελευθερία. Όταν, λοιπόν, ο μοναδικός τρόπος να ταξιδέψεις είναι ο νοητικός τότε αυτά, τα φανταστικά ταξίδια είναι τα σπουδαιότερα.

Παραμένετε μόνιμη κάτοικος των Εξαρχείων;  Τι αγαπάτε στα Εξάρχεια και τι σκέφτεστε όταν ακούτε τα στερεοτυπικά περί αταξίας, επικινδυνότητας κ.λπ.;

Ζω χρόνια στα Εξάρχεια. Δεν συναντώ ιδιαίτερες δυσκολίες στην καθημερινότητά μου. Ένιωθα πάντοτε πιο οικεία σε αυτή την περιοχή.

Προλάβατε οριακά τις μεγάλες παραγωγές στην τηλεόραση, από τς οποίες και γίνατε αρχικά ευρέως γνωστή. Σήμερα λόγω κρίσης έχουμε ελάχιστες νέες τηλεοπτικές σειρές. Τι σημαίνει αυτό για τους ηθοποιούς και ειδικά για τους νέους;

Η τηλεόραση για μένα έχει αξία όταν σέβεται τον θεατή αλλά και τη δύναμη που μπορεί να έχει το μέσον. Άλλες φορές φάνηκε χρήσιμη για τους ηθοποιούς άλλες όχι. Δεν ορίζει την δουλειά μας, αλλά μπορεί παρόλα αυτά να φανεί χρήσιμη.

Είστε κοινά ομολογουμένως από τις καλύτερες ηθοποιούς της γενιάς σας. Πως λειτουργεί κατά τη γνώμη σας αυτή η γενιά σε αυτήν την παρατεταμένη περίοδο κρίσης. Τι θα θέλατε και τι μπορείτε;

Όταν θέλουμε μπορούμε. Είναι ένας συνδυασμός πίστης και ανάγκης που κάνει κάποιον να αντέχει και να προχωρά.

Το δικό σας της ζωής ταξείδιον τι σας αποκαλύπτει; 

«Αυτό που η κάμπια ονομάζει τέλος του κόσμου, η ζωή το λέει πεταλούδα». (Λαό Τσε)

Πληροφορίες Παράστασης:
Tempus Verum – Εν Αθήναις
Κάθε Παρασκεύη – Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 20:00
Έως την Κυριακή 28 Μαΐου 2017
Διάρκεια: 70’
Τιμές Εισιτηρίων: 12 ευρώ γενική είσοδος / 10 ευρώ προπώληση και μειωμένο (άνεργοι, φοιτητές, άτομα άνω των 65 και ΑΜΕΑ)
Προπώληση: viva.gr, ΙΑΝΟΣ, Public

Συντελεστές:
Διδασκαλία ερμηνείας, σκηνική όψη, φωτισμοί, σκηνοθεσία: Δήμος Αβδελιώδης
Ερμηνεία: Ιωάννα Παππά
Κοστούμια: Αριστείδης Πατσόγλου
Μουσική: Βαγγέλης Γιαννάκης
Live Πιάνο: Αλέξανδρος Αβδελιώδης
Διεύθυνση Παραγωγής: Αθηνά Ζώτου
Επικοινωνία: BrainCo
Παραγωγή: Anagnorisis Εταιρεία Θεάτρου Κινηματογράφου