Εκατοντάδες παράξενα φουτουριστικά μνημεία ξεχωρίζουν για το μέγεθος τους και την αρχιτεκτονική τους σε όλες τις μεριές μιας χώρας που δεν υπάρχει πια, της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Εκεί που η εγκατάλειψη και η μοναξιά συναντά την ιστορία και την αρχιτεκτονική,  οι περισσότεροι επισκέπτες νομίζουν ότι βρίσκονται σε ταινία επιστημονικής φαντασίας.  

Ads

Οι τολμηρές αυτές αφηρημένες τέχνες δημιουργήθηκαν στις δεκαετίες ’60 και ’70 για να τιμήσουν τους τόπους όπου έλαβαν χώρα οι μάχες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο φωτογράφος Sylvain Heraud ταξίδεψε από την Κροατία και τη Σερβία μέχρι τη Βοσνία, το Μαυροβούνιο και Σλοβενία για να φωτογραφίσει τα μνημεία και να ανακαλύψει την ιστορία τους. “Η ιδέα της δουλειάς μου είναι προβάλω αυτά τα μνημεία και να θέσω το ερώτημα αν έχουν αντέξει με την πάροδο του χρόνου”, εξηγεί ο Heraud στο National Georgrphic.

Το ιδιαίτερο στιλ των γιουγκοσλαβικών μνημείων, που φαίνεται να έχει εμπνεύσει τον δυτικό μοντερνισμό, είναι αντικειμενικά πολύ διαφορετικό σε σχέση με αυτό των σοβιετικών γειτόνων του.  Εξάλλου, διαφορετική ήταν και η Γιουγκοσλαβία, ένα σοσιαλιστικό κράτος  που επέτρεπε την ελεύθερη μετακίνηση στη Δύση και προωθούσε την «αυτοδιαχείριση», σε αντίθεση με την καταπιεστική Σοβιετική Ένωση.

Σε όλον το κόσμο οι κυβερνητικές δυνάμεις δημιουργούν μνημεία σε σημαντικούς δημόσιους χώρους για να προωθήσουν ένα συγκεκριμένο μήνυμα στα πλήθη που θα περνάνε από εκεί. Η διαφορετική αρχιτεκτονική των συγκεκριμένων μνημείων αντικατοπτρίζει το ιδιαίτερο στιλ των προηγούμενων καθεστώτων και της νοοτροπίας της Γιουγκοσλαβίας.

Ads

Τα μνημεία δημιούργηθηκαν επειδή τα παρήγγειλε ο πρόεδρος Josip Broz Tito για να υψωθούν σε σημεία σπουδαίων μαχών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σε σημεία που υπήρχαν στρατόπεδα συγκέντρωσης ή  ακόμα και  σε χώρους μαζικών εκτελέσεων οποιουδήποτε αντιτασσόταν στην γερμανική ναζιστική κατοχή.

Ο στόχος του Τίτο ήταν να ήταν να υπογραμμίσει το κύρος και την πρωτοπορία της Ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας, αλλά και να δείξει ότι σαν πολιτικός άνοιγε τον δρόμο των ανεξάρτητων χωρών σε πολύ δύσκολη περίοδο διεθνούς πόλωσης. Πρόκειται για ξεκάθαρο δείγμα της αισθητικής της εποχής και μια μαζική προσπάθεια να μην ξεχαστεί το αντιφασιστικό παρελθόν και ο διαχρονικός αγώνας των λαών ενάντια στην βαρβαρότητα.

Συναντώνται σε όλες τις πρώην Γιουγκοσλαβικές χώρες συνήθως μέσα σε επιβλητικά φυσικά τοπία ταράζοντας την αρμόνια στην περιοχή όπου βρίσκονται. Μέσω αυτών επιτυγχάνεται η προώθηση του δυναμισμού σε μία προσπάθεια τόνωσης της αυτοπεποίθησης της Λαϊκής Δημοκρατίας και γενικώς του παρόντος κοινωνικού συστήματος.

Μετά τη διάλυση της Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αφέθηκαν στη μοίρα τους και η συμβολική τους σημασία χάθηκε.

Οι φωτογραφίες του Heraud υπογραμμίζουν την κοινή τους σχέση, καταγράφοντας τα μνημεία τη νύχτα ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. “Ήθελα να χαθούν οι έννοιες του όγκου του σχήματος και του βάρους και να συγκεντρωθώ στα ίδια τα μνημεία σαν σύμβολα. Έφερα λάμπες για να φωτίσω το κάθε μνημείο. Το λευκό φως που χρησιμοποίησα για να φωτίσω, μου επέτρεψε να παραμείνω ουδέτερος. Μπορούμε όμως να διακρίνουμε το πράσινο περιβάλλον των δέντρων που βρίσκεται γύρω και δίνει ένα ιδιαίτερο στίγμα σε όλες τις φωτογραφίες”, ανέφερε ο Heraud.

Podgarić, Κροατία

image

Petrova Gora, Κροατία

image

Niš, Σερβία

image

Sutjeska, Βοσνία – Ερζεγοβίνη

image

Kosmaj, Σερβία

image

Ilirska Bistrica, Σλοβενία

image

Kozara, Βοσνία – Ερζεγοβίνη

image

Štulac, Σερβία

image

Novo Selo Palanječko, Κροατία

image

Vogošća, Βοσνία – Ερζεγοβίνη

image

Sinj, Κροατία

image

Korčanica, Βοσνία – Ερζεγοβίνη

image

Kragujevac, Σερβία

image