Ο Σπύρος Μελετζής έχει χαρακτηριστεί ως «ο φωτογράφος της αντίστασης».

Οι χαρακτηριστικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες με αντάρτες και αντάρτισσες, που ανεβαίνουν στα βουνά, είναι έργα του, με τα πρώτα του καρέ να χρονολογούνται από τον Αύγουστο του 1942, κατά τη διάρκεια της πορείας του στον Όλυμπο.

Οι επόμενες φωτογραφίες του αντλούνται από την Πελοπόννησο, τον Σεπτέμβριο του 1943. Έναν χρόνο μετά, τον Φεβρουάριο του 1944, ως επίσημος πλέον φωτογράφος του ΕΑΜ, οργάνωσε το τρίτο του ταξίδι στα βουνά, συγκεκριμένα στην Ευρυτανία και τη Θεσσαλία, με στόχο να φέρει εις πέρας, τον στόχο του.

Όπως έλεγε ο ίδιος: «το μεγάλο χρέος μου, να απαθανατίσω τον αγώνα του ελληνικού λαού, που αγωνιζόταν για το ξεσκλάβωμα της Ελλάδας». 

Το λεύκωμα «Με τους αντάρτες στα βουνά» εκτυπώθηκε για πρώτη φορά τον Απρίλη του 1976 σε 9.500 αντίτυπα και επανεκδόθηκε σε άλλες 5.000 κόπιες τον Μάη του 1984. Στις 300 σελίδες του και στις 284 φωτογραφίες του αποτυπώνεται ο αγώνας της Αντίστασης, συνθέτοντας μια πλήρη ιστορική φωτογραφική απεικόνιση των δύσκολων εκείνων χρόνων.

Όπως έγραφε ο Σπύρος Μελετζής:

«Εγώ ήμουν ένας καλλιτέχνης φωτογράφος που τότε δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι θα “έγραφα” με το φακό μου ιστορία, και μια μέρα οι φωτογραφίες μου αυτές θα ήταν τα πιο αδιάψευστα, τα πιο αληθινά ντοκουμέντα που θα φανέρωναν όλη αυτή τη δράση και τη δημιουργική πνοή που πραγματοποιούνταν σε όλους τους τομείς και σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής στην Ελεύθερη Ελλάδα». 

«Νομίζω ότι ο Τιτάνιος αγώνας που έκανε ο Ελληνικός λαός για τη λευτεριά του βρήκε ανταπόκριση από το φακό μου. Γράφαμε ο καθένας με τον τρόπο του, μια ιστορία συγκλονιστική του καιρού μας». 

Το παρακάτω υλικό δημοσιεύτηκε αποκλειστικά στο News 24/7 κατόπιν άδειας της ανιψιάς του Σπύρου Μελετζή κ. Μαριάννας Αγγελοπούλου. Το θέμα παραχωρήθηκε μετά από σχετική άδεια στο tvxs.gr. Οι φωτογραφίες είναι από το Λεύκωμα «Με τους αντάρτες στα βουνά» και απαγορεύεται η αναδημοσίευση τους. 

Ποιος ήταν ο Σπύρος Μελετζής

Γεννήθηκε στην Ίμβρο το 1906 όπου τελείωσε το δημοτικό και το σχολαρχείο. Όταν το νησί πέρασε στους Τούρκους, κατέφυγε στην Αλεξανδρούπολη και ύστερα στην Αθήνα. Στην τέχνη τού σκοτεινού θαλάμου μυήθηκε από άξιους δασκάλους-καλλιτέχνες, όπως τον φωτογράφο των ανακτόρων Μπούκα και τον Γεραλή.

Την πρώτη του έκθεση με θέμα τη φύση της Ηπείρου την πραγματοποίησε το 1938, στην πόλη των Ιωαννίνων. Έπειτα, μετακόμισε στην Αθήνα, όπου απέσπασε επαινετικές κριτικές.

Στη συνέχεια, ταυτίστηκε με την Αντίσταση του ελληνικού λαού, φωτογραφίζοντας χαρακτηριστικές ιστορικές στιγμές, όπως την ίδρυση της ΠΕΕΑ, το Γενικό Στρατηγείο, τη Σχολή της Ρεντίνας, τις εργασίες του Εθνικού Συμβουλίου στις Κορυσχάδες.

Μετά τον πόλεμο συνεργάστηκε με το ίδρυμα “Βασιλεύς Παύλος”, για το οποίο φωτογράφισε το Άγιο Όρος, τον Όλυμπο, τα Τέμπη, αλλά και τις Κυκλάδες.

Το 1952 συμμετείχε, ως ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας, στο τμήμα φωτογραφίας παραδίδοντας μαθήματα σκοτεινού θαλάμου, αισθητικής και σύνθεσης. Το 1953 άνοιξε τα φτερά του για το εξωτερικό συμμετέχοντας σε εκθέσεις στο Ρότσεστερ, στο Μπέρμπιγχαμ και στο Μπουένος Αϊρες, όπου αποσπά βραβείο και τιμητικές διακρίσεις. Το 1956 συμμετείχε με άλλους καλλιτέχνες και διανοούμενους σε αποστολή στη Μόσχα, όπου και εξέθεσε τα σπουδαία έργα του.

Επί υπουργίας Κωνσταντίνου Καραμανλή του ανατέθηκε η φωτογράφηση όλων των δημόσιων έργων.

Από το 1960 στράφηκε στη φωτογράφηση αρχαιοτήτων (αγαλμάτων, αρχαιολογικών χώρων, βυζαντινών μνημείων) και σε συνεργασία με την Ελένη Παπαδάκη έλαβε μέρος στην έκδοση οδηγών για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και για τους αρχαιολογικούς χώρους των Δελφών, της Ολυμπίας, της Επιδαύρου, της Κορίνθου, των Μυκηνών, της Ρόδου.

Κορυφαίες στιγμές τής σταδιοδρομίας του θεωρούνται η προσωπική του έκθεση με θέμα την Ελλάδα στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Βιέννης (1993) και η τιμητική διάκριση με τον Σταυρό του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (1995). Εξέδωσε τα λευκώματα: “Με τους αντάρτες στα βουνά” (1974), ένα βιβλίο με θέμα τον Όλυμπο (1987), καθώς και την “Ίμβρο” με τη συνεργασία των ανιψιών του, Μαριάννας Αγγελοπούλου και Ελένης Αιματίδου-Αργυρίου (1997).

Το Γενάρη του 1994, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Φωτογράφων ανακήρυξε τον Σπύρο Μελετζή επίτιμο πρόεδρό της, σε μια εκδήλωση που συν διοργάνωσε με την Ένωση Καλλιτεχνών Φωτογράφων. Επίτιμο μέλος της ΕΣΗΕΑ και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελλήνιου Συνδέσμου Δημοσιογράφων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης 1941-’44, ο Σπύρος Μελετζής τιμήθηκε για την προσφορά του με την απονομή του Σταυρού του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο το 1995.

Ο Σπύρος Μελετζής πέθανε στην Αθήνα σε ηλικία 97 ετών την Πέμπτη 14 Νοέμβρη 2003.

Πηγή: news247.gr