Ένα άγνωστο ντοκιμαντέρ του ΟΗΕ για την Ελλάδα που άφησε πίσω του ο Εμφύλιος έρχεται για πρώτη φορά, στο φως της δημοσιότητας. «Το Κρυφτό» φωτίζει την Ελλάδα που προσπαθεί να ανασυνταχθεί και να ανοικοδομηθεί, μέσα σε 18 λεπτά ρεαλιστικής κινηματογραφικής περιήγησης στις λαϊκές γειτονιές της Αθήνας του ’50.

Το άγνωστο μέχρι τώρα οπτικοακουστικό τεκμήριο Ιστορίας εντοπίστηκε, άριστα συντηρημένο, στα αρχεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών το 2007 από ελληνική αποστολή του Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου, μαζί με δύο ακόμη, όλα με θέμα την προσφυγιά.

Η κάμερα ακολουθεί έναν άνδρα, αδιευκρίνιστο αν είναι πρόσφυγας ή εσωτερικός μετανάστης αλλά που αντιλαμβανόμαστε από τα προηγούμενα πλάνα ότι είναι οικογενειάρχης, σε αναζήτηση εργασίας στη Βαρβάκειο Αγορά και συνεχίζει στην Πλάκα, στο Μοναστηράκι, στο Θησείο, στα Πετράλωνα, στον Κεραμεικό, στην Κολοκυνθού. Το κινηματογραφικό συνεργείο περιηγείται στο κέντρο και τις δυτικές συνοικίες της μεταπολεμικής πρωτεύουσας, όπου κάνει κεντρικά πρόσωπα της αφήγησης μέλη από οικογένειες προσφύγων, τα οποία στοιβάζονται σε πρόχειρα οικήματα στον καταυλισμό της Κολοκυνθούς και προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα ακραίας φτώχειας και εξαθλίωσης. Η κάμερα καταγράφει τις προσπάθειες εκείνων των ανθρώπων να αξιοποιήσουν δύο βασικές διεξόδους: τις θέσεις εργασίας που δημιουργούνται με αυξανόμενο ρυθμό στον τομέα της οικοδομής και τις παροχές της διεθνούς βοήθειας προς ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, όπως τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι.

Το ντοκιμαντέρ που παραχωρήθηκε με σύμβαση (για εκπαιδευτική – πολιτιστική και αρχειακή χρήση) από τον ΟΗΕ στο ΕΟΑ και εντέλει στο μουσείο – αρχείο της πρώην ΕΡΤ και μετέπειτα ΝΕΡΙΤ, καταθέτει ακόμη μία μαρτυρία: με αφήγηση στα αγγλικά, χωρίς υπότιτλους, δείχνει πώς έβλεπαν τα μέλη της ξένης αποστολής την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας.

Το «Κρυφτό» είναι τμήμα μιας ενότητας για την προσφυγιά. Το τρίπτυχο συναποτελούν τα ντοκιμαντέρ «Νησιωτική εξορία» («Island Exile») και «Τρία από τα παιδιά μας» («Trois des nos Enfants»).

Στο ντοκουμέντο «Νησιωτική εξορία», γυρισμένο το 1955, ο τότε ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Χέριτ φαν Ούβεν, παραλαμβάνοντας το Νομπέλ Ειρήνης (του 1954) εκ μέρους του Οργανισμού, αναφέρεται στο ζήτημα μόνιμης μετεγκατάστασης προσφύγων που εξακολουθούσαν να ζουν σε νησιωτικούς καταυλισμούς. Μάλιστα, στο ιστορικό ντοκουμέντο φαίνεται να φέρνει ως παράδειγμα πρόσφυγες που εκείνη την εποχή στεγάζονταν προσωρινά σε ένα παλαιό ξενοδοχείο της Τήνου. Το ιστορικό φιλμάκι «Τρία από τα παιδιά μας» επικεντρώνεται στη συνεισφορά της UNICEF για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης προσφυγόπουλων. Ο κινηματογραφικός φακός παρακολουθεί τρία παιδιά από την Ελλάδα, το Τσαντ και τις Φιλιππίνες και καταγράφει τις μαρτυρίες τους.

Το ντοκιμαντέρ θα προβληθεί στις 30 Οκτωβρίου (ώρα 20:00) στα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Πηγή: Τα Νεα