Η πρόσφατη κόντρα της Υφυπουργού Υγείας με την Πρόεδρο του ΟΚΑΝΑ για τις καταγγελλόμενες οικονομικές ατασθαλίες στον Οργανισμό δεν μπορεί να εξεταστεί μόνο από τη σκοπιά τη νομιμότητας και ο διάλογος δεν μπορεί να μείνει απλά στο αν υπάρχει ή όχι μαύρη τρύπα στα οικονομικά του. Οφείλουμε να δούμε το θέμα και από την πολιτική του διάσταση, καθώς όλα δείχνουν ότι μεταξύ άλλων πρόκειται και για μία καλή επικοινωνιακή τακτική προκειμένου να δικαιολογηθεί το κλείσιμο του ΟΚΑΝΑ. Δεν μπορούμε, δηλαδή, να αποφύγουμε τη σύνδεση των υπουργικών καταγγελιών με το σχεδιασμό για κλείσιμο του Οργανισμού (με αφορμή απολύσεις και κινητικότητα ΔΥ) που είδε το φως της επικαιρότητας προ λίγων ημερών. Του Δήμου Χλωπτσιούδη

Ads

Άλλωστε, ο ΟΚΑΝΑ από την αρχή ήταν στο στόχαστρο των ηγεσιών του Υπουργείου Υγείας. Η χρόνια υποβάθμισή του και η επιθυμία πολλών παραγόντων για μερική ή ολική ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών του εκφράζονταν κάθε έτος σε συνέδρια εδώ και χρόνια. Γύρω από τα υποκατάστατα, ας έχουμε υπόψη, παίζονται μεγάλα ποσά από ισχυρές πολυεθνικές επιχειρήσεις.

Δεν είναι πολλά τα χρόνια, άλλωστε, που δρομολογήθηκε πιλοτικό πρόγραμμα χορήγησης μεθαδόνης και βουπρενορφίνης από ιδιώτες γιατρούς στο όνομα της “μαύρης λίστας” (όσων περίμεναν επί έτη σε λίστες αναμονής προκειμένου να ενταχθούν σε κάποιο πρόγραμμα υποβοήθησης). Βέβαια, η αιτία δημιουργίας της λίστας ήταν η αδιαφορία του κράτους για περαιτέρω διεύρυνση των προγραμμάτων και νέες μονάδες του Οργανισμού. Επί έτη αντί να ενισχύεται ο ΟΚΑΝΑ και να εντάξει ακόμα περισσότερους ασθενείς στα προγράμματά του. Μέσα σε όλα όμως δεν μπορούμε να αποφύγουμε την επίρριψη ευθυνών σε τοπικές κοινωνίες (φόβος, αδιαφορία, ρατισσμός) και σε νοσοκομειακούς γιατρούς, ανάλογα την περίπτωση.
Ο ΟΚΑΝΑ σήμερα όμως παρουσιάζεται όχι ως δομή υγείας, αλλά ως ένας χρεωμένος και ατασθαλής οργανισμός που πρέπει να κλείσει (και φυσικά καθόλου λόγος για την πρόληψη και το μέλλον των ενταγμένων ουσιοεξαρτημένων και των υφισταμένων προγραμμάτων). Επί χρόνια υποβαθμίζονταν και τώρα απέκτησαν/δημιούργησαν ένα επικοινωνιακό όπλο προκειμένου να προχωρήσουν στο οριστικό κλείσιμό του.

Την ίδια στιγμή οι δομές πρόληψης χρήσης ουσιών εξάρτησης δεν αποτελούν δομές του ΟΚΑΝΑ, δε συνδέονται οργανικά με αυτόν κι ουσιαστικά δεν “ταιριάζουν” με τη “φιλοσοφία” του όπως αυτή έχει καταντήσει την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο επιχορηγούνται από το Υπουργείο Υγείας δια μέσου του ΟΚΑΝΑ. Η Πολιτεία εμμένει στο σχήμα 73 ξεχωριστών «αστικών εταιρειών», που ως τέτοιες γίνονται εύκολα αντικείμενο πολλαπλής εκμετάλλευσης ή και διάλυσης/κλεισίματος.

Ωστόσο, τα προγράμματα πρόληψης συμβάλλουν σημαντικά στην αποφυγή του κινδύνου, καθώς μειώνουν την πιθανότητα χρήσης ουσιών, όπως κάνναβη, τσιγάρο και αλκοόλ, από 23% έως 35%. Και αυτά τη στιγμή που ειδικοί επιστήμονες ολοένα και συχνότερα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι οι κοινωνικές συνθήκες και η κρίση ωθούν στη χρήση ναρκωτικών και την ουσιοεξάρτηση (νόμιμη ή παράνομη). Ήδη ένας στους έξι μαθητές έχει δοκιμάσει ναρκωτικά μία ή περισσότερες φορές. Προβλέπεται δε πως η αύξηση χρηστών θα είναι ακόμη μεγαλύτερη στο προσεχές μέλλον, ενώ καταγράφεται στροφή σε φτηνά ναρκωτικά λόγω ένδειας. Οι χρήστες δοκιμάζουν νέες φτηνές ουσίες και επιστρέφουν στην ενδοφλέβια χρήση, που είναι μεν πιο αποτελεσματική στην επίδραση της ουσίας, αλλά και πιο καταστροφική για τον χρήση. Οι χρήστες αυξάνονται και εμφανίζονται κάποιοι ‘κρυμμένοι’ χρήστες.

Η επιδιωκόμενη λοιπόν δρομολόγηση ιδιωτικοποίησης των προγραμμάτων υποβοήθησης (κι ίσως στο μέλλον και των προγραμμάτων του ΚΕΘΕΑ) είναι παλιός σχεδιασμός. Σήμερα πια εντασσόμενος στο συνολικό πλαίσιο παράδοσης της δημόσιας υγείας σε ιδιώτες ο σχεδιασμός περνά στο επόμενο βήμα. Και μάλιστα θα αποκτήσει και την αναγκαία επικοινωνιακή διάσταση.

Άλλωστε, οι διαθέσεις και οι δηλώσεις τους μας προετοίμαζαν από καιρό για την ιδιωτικοποίηση της υγείας. Χρειάζονταν όμως ένας ακροδεξιός υπουργός με νεοφιλελεύθερη οικονομική κατεύθυνση που να μπορεί να επιβάλλει με αντιδημοκρατικά μέσα και ρηχή επικοινωνία αυτές τις πολιτικές. Στόχος πάντα ήταν η υποστήριξη και η ενίσχυση της ιδιωτικής ασφάλισης (εξού και και η διάλυση του ασφαλιστικών ταμείων μέσω του PSI) και η ιδιωτικής υγείας.

Με τα παραπάνω σε καμία περίπτωση δεν αθωώνουμε την Πρόεδρο Μαλλιώρη. Το νομικό και το οικονομικό σκέλος των καταγγελιών –μη έχοντας τη δυνατότητα να επιβεβαιώσουμε τη μία ή την άλλη πλευρά- το αφήνουμε για το μέλλον. Δε γνωρίζουμε τι θα αποκαλυφθεί για τις καταγγελίες της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας. Το βέβαιο είναι ότι προχωρά η παράδοση σε ιδιώτες των δομών υποβοήθησης του ΟΚΑΝΑ με αφορμή τα τεχνητά οικονομικά του προβλήματα.