Τα δικαιώματα των gay, των λεσβιών, των αμφισεξουαλικών και των διεμφυλικών προσώπων δεν είναι ειδικά, διαφορετικά ή ξεχωριστά. Είναι απλά ανθρώπινα δικαιώματα και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι οικουμενικά και δεν είναι διαπραγματεύσιμα. Ο σεβασμός τους δεν τίθεται υπό όρους και η μη τήρησή τους είναι ένα θέμα που προσβάλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια όλων μας – χωρίς εξαιρέσεις. Είναι ένα θέμα που αφορά όλους και όλες. Της Δήμητρας Κογκίδου*

Ads

Ωστόσο, ζούμε σε μια ομοφοβική κοινωνία, όπου οι διακρίσεις με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα  φύλου -τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε θεσμικό επίπεδο- αποτελούν καθημερινότητα.

Τον τελευταίο καιρό, με αφορμή τη διαβούλευση για δύο νομοθετήματα, καταγράφουμε ξανά τις ομοφοβικές αντιδράσεις που υπάρχουν σε τμήμα της κοινωνίας μας. Δεν ξαφνιάζει ο συντηρητισμός ορισμένων βουλευτών, ούτε  τα κηρύγματα μίσους, οι μεσαιωνικές και αντιεπιστημονικές  αντιλήψεις  ορισμένων ιερωμένων. Ούτε είναι σοβαρό επιχείρημα ότι «σε συνθήκες οικονομικής κρίσης η συζήτηση αυτών των θεμάτων είναι πολυτέλεια».

Είναι καιρός πια η πολιτεία να προστατέψει το δικαίωμα της κοινωνικής αυτής ομάδας να ζει ελεύθερα και ισότιμα, χωρίς να βιώνει την απαξίωση, τις ανισότητες και τις διακρίσεις.

Ads

Όχι δεν είναι πολυτέλεια να αυζητάμε για τα δικαιώματα των gay, των λεσβιών, των αμφισεξουαλικών και των διεμφυλικών προσώπων όταν, για παράδειγμα, η Άννα, μια τρανς μαθήτρια σε νυχτερινό γυμνάσιο,  έπεσε θύμα εκφοβισμού γιατί διεκδικούσε το δικαίωμά της στον αυτοπροσδιορισμό (είναι μάλιστα   μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις που έφτασαν στο φως της δημοσιότητας και υπήρξε παρέμβαση από τον Συνήγορο του Πολίτη). Όχι δεν είναι πολυτέλεια όταν πολλά παιδιά που κατά την εφηβεία δεν είναι αποδεκτά εξαιτίας της σεξουαλικής τους ταυτότητας  οδηγούνται στην αυτοκτονία. Όχι δεν είναι πολυτέλεια όταν τα βιολογικά παιδιά της Μαρίας μετά το θάνατό της από ατύχημα δεν πήγαν στη σύντροφό  με την οποία τα μεγαλώνανε μαζί εδώ και 10 χρόνια αλλά στη μαμά της που αρνιόταν την επαφή με την οικογένεια της κόρης της. Ή όταν ο ένας/μια  σύντροφος  δεν μπορεί να έχει ασφαλιστικά δικαιώματα μέσω του άλλου/ης, ή δεν μπορεί να επισκεφθεί τον /την σύντροφο στην εντατική και να πάρει αποφάσεις για τη ζωή του. Ας μη συνεχίσω….

Παγκόσμια μέρα μνήμης Διεμφυλικών ατόμων

Η  Παγκόσμια μέρα μνήμης Διεμφυλικών είναι  ημέρα μνήμης για όσα άτομα υπήρξαν θύματα τρανσφοβικού μίσους, εγκλημάτων και βίας στη δημόσια και στην ιδιωτική σφαίρα. Να μη ξεχνάμε ότι και στη Θεσσαλονίκη έχουν υποστεί πρόσφατα διώξεις. Η Παγκόσμια μέρα μνήμης Διεμφυλικών, πέρα από την καταδίκη των περιστατικών τρανσφοβίας και των διώξεων που υφίστανται τα τρανς άτομα, μας υπενθυμίζει ότι πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να διασφαλίσουμε ότι όλα τα άτομα θα ζουν σε συνθήκες ασφάλειας, ελεύθερα και με αξιοπρέπεια –ανεξάρτητα από το σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου.
 
Γενικά οι διακρίσεις προς τα τρανς άτομα είναι ευρέως διαδεδομένες και παίρνουν πολλές μορφές, ενώ τα νομικά μέσα για την καταπολέμησή τους είναι περιορισμένα. Το ελπιδοφόρο στοιχείο είναι ότι διεθνώς στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπάρχει μια αυξανόμενη αναγνώριση ότι η ταυτότητα φύλου συνιστά ένα ξεχωριστό πεδίο διακρίσεων. Επίσης, γίνεται προσπάθεια ώστε το νομοθετικό πλαίσιο για την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών  να ερμηνευτεί κατά τέτοιο τρόπο  ώστε να παρέχει προστασία και στα τρανς άτομα και   να διευρυνθούν οι έννοιες του φύλου και του κοινωνικού φύλου έτσι ώστε να συμπεριλάβουν και την ταυτότητα φύλου. Είναι καιρός πια η ελληνική πολιτεία να αναγνωρίσει την ύπαρξη των διεμφυλικών ατόμων στη δημόσια σφαίρα. Να τους/τις αντιμετωπίσει ως ισότιμους πολίτες, με πλήρη δικαιώματα που θα ζουν στο φως, θα είναι ορατοί και ορατές, θα έχουν ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση χωρίς να κινδυνεύουν από εκφοβισμό,  θα έχουν ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας έτσι ώστε η πορνεία να μην αποτελεί μονόδρομο, θα έχουν ισότιμη πρόσβαση στην περίθαλψη και σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής,
 
Έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε τις συνθήκες παλεύοντας από κοινού για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πλαίσιο ενός αντιρατσιστικού /αντισεξιστικού/αντιομοφοβικου κινήματος. Βοηθά σε αυτό  η οργάνωση και η διεκδικητικότητα της ΛΟΑΤ (LGBT) κοινότητας γενικά. Τελευταία φαίνεται ότι αυτό αναγνωρίζεται λίγο ή πολύ και σας θεωρούν συνομιλητές.
 
Μπορούμε να ελπίσουμε σε ένα καλύτερο μέλλον όταν συστρατευτούμε στον αγώνα για την αύξηση της αποδοχής της σεξουαλικής διαφορετικότητας γιατί αυτό, επιπλέον, θα αποτελέσει έναυσμα για ρηγμάτωση του κυρίαρχου, καταπιεστικού συστήματος των έμφυλων σχέσεων. Ήδη παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές στην κυρίαρχη στάση για τα φύλα και για τη σεξουαλικότητα. Το γεγονός ότι αρχίσαμε να Θεωρούμε ότι ο ανδρισμός, η θηλυκότητα  και η σεξουαλικότητα με τις πολλαπλές και ρευστές μορφές τους υπόκεινται σε αλλαγές και ανατροπές,  μας προσφέρει νέες προοπτικές, τόσο για τη θεωρητική σκέψη, όσο και για την πολιτική πράξη. Στην αποδοχή της  πολλαπλότητας και πολυμορφίας στο εσωτερικό του κάθε φύλου εντοπίζεται και η ελευθερία των υποκειμένων, τα οποία έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε πολλαπλές υποκειμενικότητες και σεξουαλικότητες.  Και αυτό είναι που μας οδηγεί και στο όραμα της ισότητας.  Κατά συνέπεια, η αποδόμηση των  στερεοτύπων σχετικά με τα φύλα και τη σεξουαλικότητα μπορεί να μας οδηγήσουν σε μια  μη-ιεραρχημένη με βάση το φύλο κοινωνία όπου θα κυριαρχούν άλλες αξίες. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι η αρνητική στάση προς τα διεμφυλικά άτομα σχετίζεται άμεσα με τη σημασία που δίνει μια κοινωνία στη διχοτομία των φύλων, καθώς και με το βαθμό στον οποίο κυριαρχούν τα έμφυλα στερεότυπα και οι διακρίσεις με βάση το φύλο. Αναμενόμενο είναι λοιπόν τα άτομα που δεν εμπίπτουν ξεκάθαρα στις δύο κατηγορίες του αρσενικού ή του θηλυκού και των αποδιδόμενων σε αυτές κοινωνικών ρόλων να αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες στην καθημερινότητά τους στην ελληνική κοινωνία.
 
Η ΛΟΑΤ (LGBT) κοινότητα στην Ελλάδα απαρτίζεται από ισότιμους πολίτες;
 
Μια σύντομη ματιά στην επικαιρότητα αποτυπώνει  τα σημάδια των διακρίσεων απέναντι στα ΛΟΑΤ (LGBT)  άτομα.
 

  • Ως πότε δεν θα αναγνωρίζεται η οικογενειακή ζωή σε όλα τα ζευγάρια;

Κάθε άνθρωπος, χωρίς καμμία διάκριση, έχει δικαίωμα στην ιδιωτική και  οικογενειακή ζωή. Η αρχή αυτή διατυπώνεται σε πολλά διεθνή κείμενα και συμβάσεις: στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Ο.Η.Ε, στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, στη Διεθνή Σύμβαση «περί καταργήσεως πάσης μορφής φυλετικών διακρίσεων» του 1966 (κύρωση με το Ν.Δ. 494/1970), στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού του 1989, στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και στις Ιδρυτικές Συνθήκες και στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Δεν είναι δυνατόν σήμερα στην Ελλάδα ένας σημαντικός αριθμός προσώπων να αποκλείεται από την άσκηση του  δικαιώματος αυτού, λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου.

Η αλλαγή στη δικαιακή αναπαράσταση της οικογένειας στην Ελλάδα έπρεπε ήδη να έχει γίνει. Αποτελεί, κατά τη γνώμη μου,  άμεση προτεραιότητα., αν και θα έρθει –όταν έρθει- καθυστερημένα να επιβεβαιώσει μια κοινωνική πραγματικότητα που αφορά τις ζωές χιλιάδων  πολιτών που ζουν στην Ελλάδα. Το ζήτημα της νομικής κατοχύρωσης των ομόφυλων σχέσεων. είναι ένα διαχρονικό  αίτημα των Φορέων και Συλλογικοτήτων της ΛΟΑΤ/ LGBT κοινότητας. Το δικαίωμα της συμβίωσης, της οικογενειακής ζωής δεν μπορεί να εξαρτάται  από ψηφοθηρικές μικροπολιτικές και αναχρονιστικές αγκυλώσεις ή από την  ελληνική θεοκρατία η οποία αύξησε τον τελευταίο καιρό τις εξωθεσμικές παρεμβάσεις της (βλ. επιπρόσθετα την πρόθεσή της  να έχει ρόλο στη συγγραφή των σχολικών εγχειριδίων).
 
Η μη αναγνώρισή τους  ως οικογένειας, συναντά εμπόδια διαφόρων ειδών και αντιστάσεις που προέρχονται από την ομοφοβία, την ύπαρξη προκαταλήψεων και την «έλλειψη» ανάλογων θετικών παραδειγμάτων. Η μη αναγνώριση των  ΛΟΑΤ/ LGBT οικογενειών δεν τις επιτρέπει να απολαμβάνουν π.χ. φορολογικές απαλλαγές, κληρονομικά δικαιώματα, προστασία της οικογενειακής στέγης, ασφαλιστικά δικαιώματα κ.ά. και κατά συνέπεια υφίστανται αρνητικές διακρίσεις σε πολλά επίπεδα. Η προσήλωση στον δήθεν σεβασμό των «πατροπαράδοτων οικογενειακών ηθών» είναι μια πολιτική επιλογή που εξαναγκάζει πολλούς ανθρώπους να ζουν σε συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού.

Η περαιτέρω όμως καθυστέρηση στην αναγνώρισή τους έχει και άλλες συνέπειες, όπως να παρεμποδίζεται η αναγνώριση και των θετικών όψεων αυτών των μορφών οικογενειακής οργάνωσης από τα προβλήματα και τις δυσκολίες στην καθημερινότητα.  Επίσης, οι αρνητικές  αναπαραστάσεις για τις οικογένειες αυτές τροφοδοτούν και τροφοδοτούνται εν μέρει και από τις νομοθετικές ρυθμίσεις, επηρεάζουν την κοινωνική πρακτική των φορέων και των ατόμων που παρέχουν σχετικές υπηρεσίες και αποτυπώνονται στο δημόσιο λόγο. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι η κοινωνική αντιμετώπιση και το περιεχόμενο των πολιτικών επηρεάζει τη ζωή στις οικογένειες καθώς δημιουργεί ανισότητες που αποβαίνουν σε βάρος της ποιότητας ζωής τους.

Η άμεση επίλυσή του -πέρα από τα νομικά προβλήματα που θα επιλύσει σε ζευγάρια που ήδη συμβιώνουν – θα σημασιοδοτήσει και άλλα πράγματα στην ελληνική κοινωνία. Η αναγνώριση όλων των ζευγαριών ως οικογένειας  θα λειτουργήσει καταξιωτικά για τα μέλη της,  θα συμβάλλει στη μείωση των διακρίσεων και στη μεγαλύτερη  αποδοχή τους ως θεμιτών επιλογών οικογενειακής οργάνωσης. Ταυτόχρονα, η μείωση του κοινωνικού στίγματος θα στρέψει την προσοχή μας από τη δομή της οικογένειας στο πως λειτουργούν οι οικογένειες. 
 

  • Η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια

Συζητάμε το 2013 αν η ισχύς του συμφώνου συμβίωσης θα επεκταθεί και στα ομόφυλα ζευγάρια τα οποία εξαιρέθηκαν όταν θεσπίστηκε ο νόμος το 2008 και το συζητάμε πάλι μετά από την αρνητική απόφαση και την καταδίκη της χώρας μας πριν από λίγο καιρό από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το 2013 συζητάμε αν η ΛΟΑΤ κοινότητα θα απαρτίζεται από ισότιμους πολίτες σε αυτήν την  Ευρωπαϊκή χώρα.

Η Νέα Δημοκρατία υπαναχωρεί μετά από  εσωκομματικές αντιδράσεις, δεν κρίνει σκόπιμη την άμεση προώθηση της τροπολογίας για την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια και  υπουργός Δικαιοσύνης προαναγγέλλει πως η κυβέρνηση θα πάρει θέση όταν θα έχει στα χέρια της την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου προκειμένου να την μελετήσει –επίσημο αντίγραφο της οποίας έχει όμως, όπως και οι προσφεύγοντες.  Δεν υπάρχει χρονική δέσμευση για νέα νομοθετική πρωτοβουλία.

Από το χώρο της εκκλησίας, για παράδειγμα ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, εκτοξεύει ρητορική  μίσους  σε μια μακροσκελή ανακοίνωσή, υποβάλει αίτηση για έκτακτη σύγκληση της Ιεραρχίας και απειλεί με αφορισμό τους βουλευτές που θα ψηφίσουν το σύμφωνο συμβίωσης.  Φαντάζομαι στη συνέχεια θα στοχοποιήσει και όλους/ες εμάς που σπεύδουμε να υπερασπιστούμε το αυτονόητο, που μιλάμε και συντασσόμαστε με οποιοδήποτε τρόπο στον αγώνα για διεκδίκηση  ίσων δικαιωμάτων. Αν είχε ψηφισθεί το αντιρατσιστικό  αυτή η  αναπαραγωγή λεκτικής βίας θα μπορούσε να ποινικοποιηθεί. Μετά την εξέλιξη αυτή το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ προτίθενται να προχωρήσουν στην κατάθεση τροπολογιών, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ σε πρόταση νόμου για συνολική αλλαγή του συμφώνου στην οποία συμπεριλαμβάνονται και τα ομόφυλα ζευγάρια.

Η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια στη χώρα μας επιβάλλεται να προχωρήσει. Αν θα υπερψηφισθεί  μια πιο ολοκληρωμένη πρόταση νόμου για τη θέσπιση ενός νέου συμφώνου συμβίωσης που θα παρέχει πλήρη δικαιώματα τόσο σε ομόφυλα όσο και σε ετερόφυλα ζευγάρια, ακόμα καλύτερα. Ας είναι το σύμφωνο συμβίωσης μία αρχή και μετά να αρχίσουμε να συζητάμε και για την ισότητα στο γάμο και την τεκνοθεσία. 
 
Δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει αργήσει τόσο να ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο την ευρωπαϊκή νομοθεσία  θα μπορούσε η διεκδίκηση να είναι σύμφωνο συμβίωσης (ή/και πολιτικός γάμος) και για τρανς οικογένειες. Δεν θα είχε πιθανότητες να περάσει, αλλά τουλάχιστον θα άνοιγε η συζήτηση.
 

  • Σύμφωνο συμβίωσης ή/και πολιτικός γάμος;

Το αν η αναγνώριση της οικογενειακής ζωής για τα ΛΟΑΤ/ LGBT άτομα θα προκύπτει με σύμφωνο συμβίωσης ή με πολιτικό γάμο είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να είναι και αυτό στη διακριτική τους ευχέρεια –όπως συμβαίνει και στα ετερόφυλα ζευγάρια. 

Πάντως, κατά τη γνώμη μου το υπάρχον σύμφωνο συμβίωσης  χρειάζεται αλλαγές καθώς ελάχιστα εξασφαλίζει βασικά δικαιώματα. Στην οποιαδήποτε περίπτωση είναι απαράδεκτο έστω και με την παρούσα του προβληματική μορφή του να μην έχει περιλάβει ως πρώτο βήμα  τα ομόφυλα ζευγάρια. Και βέβαια αν θέλουμε να μιλάμε για  πλήρη άρση των διακρίσεων πρέπει να δεσμευτούν τα πολιτικά κόμματα ότι θα αναλάβουν πρωτοβουλίες στη συνέχεια για την αναγνώριση του δικαιώματος στον πολιτικό γάμο. Προφανώς δεν υπάρχουν σήμερα οι απαιτούμενοι συσχετισμοί για τον πολιτικό γάμο και αυτό που παρατηρώ να επικρατεί – χωρίς να είμαι νομικός – είναι  μια φιλελεύθερη άποψη  που θεωρεί επιβεβλημένη ή πάντως θεμιτή  τη νομική κατοχύρωση των ομόφυλων σχέσεων με ένα θεσμό όπως το  σύμφωνο συμβίωσης. Αυτό, όμως, είναι το minimum που απαιτείται να κάνει  η Ελλάδα για να προσαρμόσει τη νομοθεσία της, τόσο σε θεμελιώδεις συνταγματικές επιταγές, όσο και στα δεδομένα του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού.

Εγώ συντάσσομαι με την άποψη που υποστηρίζεται από ορισμένους νομικούς για τη  ρητή κατοχύρωση του γάμου καθώς ο αποκλεισμός της πρόσβασης στο δικαίωμα του γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια, σε συνδυασμό με τη νομιμοποίηση της διακριτικής μεταχείρισης των δύο εννόμων μορφών συμβίωσης, δεν συνάδουν με τη γενική αρχή της ισότητας,  την αρχή της ισότητας των φύλων και την απαγόρευση αρνητικών διακρίσεων λόγω ερωτικών επιλογών, σε συνδυασμό με τις αρχές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας. Ο γάμος ως θεσμός, συνεπώς, πρέπει να είναι ουδέτερος ως προς το φύλο των συμβαλλομένων.

Πρόκειται για ένα ευαίσθητο ηθικά και κοινωνικά θέμα που οι όποιες νομοθετικές αλλαγές δεν θα  έχουν τη συναίνεση όλης της κοινωνίας. Εγώ θεωρώ ότι οι νομοθέτες νομιμοποιούνται να υπερβούν τις κατεστημένες κοινωνικές αντιλήψεις και να ανταποκριθούν στη βιωμένη εμπειρία πολλών οικογενειών. Αυτό εξάλλου θα συντελέσει στην άρση του στίγματος, στη νομιμοποίηση πολλών οικογενειών και θα δράσει διαπαιδαγωγητικά  στην αλλαγή κοινωνικών αντιλήψεων και πρακτικών. Ας σκεφθούν τα κόμματα και οι νομοθέτες ποιες κοινωνικές αντιλήψεις επιλέγουν να προωθήσουν. Η επιμονή τους στα παραδοσιακά οικογενειακά ήθη είναι κατεξοχήν πολιτική επιλογή. Κατά τη γνώμη μου, δεν χάνεται η αξία της οικογένειας –όπως κινδυνολογούν διάφοροι -με την αναγνώριση του γάμου ομοφύλων, απλά προωθούνται οι οικογενειακές αξίες μέσα από διαφορετικές μορφές οικογενειακής οργάνωσης. Και να μη ξεχνάμε ότι δεν μας καθορίζουν ως πολίτες  μόνο οι αξίες της δημόσιας σφαίρας αλλά και  της ιδιωτικής.
 

  • Θα έχουν δικαίωμα τα ΛΟΑΤ/ LGBT άτομα στην τεκνοθεσία;

Υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν ακόμα για την εξάλειψη των διακρίσεων εναντίον των ΛΟΑΤ ατόμων. Για παράδειγμα, ούτε στην  πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ για συνολική αλλαγή του συμφώνου στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα ομόφυλα ζευγάρια δεν προβλέπεται   το δικαίωμα στην τεκνοθεσία –λογικό βέβαια στην παρούσα φάση.

Να σημειώσω εδώ ότι υποστηρίζω την επιλογή του κάθε ατόμου να αποκτά παιδί. Αν κρίνουμε από τη μη ρύθμιση ακόμα της δυνατότητας τέλεσης πολιτικού γάμου ή σύναψης σύμφωνου συμβίωσης ανάμεσα σε ομόφυλα άτομα στην Ελλάδα, έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας για την κοινωνική αποδοχή και την ικανοποίηση του δικαιώματος στη γονεϊκότητα μέσω της τεκνοθεσίας.  Εξάλλου και σε χώρες που αποδέχονται και αναγνωρίζουν την ομόφυλη συμβίωση, η τεκνοθεσία προκαλεί ακόμα αντιδράσεις. Η βασική επιχειρηματολογία είναι ότι δεν είναι «προς το συμφέρον του παιδιού» να μεγαλώνει σε μια οικογένεια  με ομόφυλους γονείς –πολύ περισσότερο με τρανς γονείς.  Το επιχείρημα αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα προκαταλήψεων καθώς δεν ανταποκρίνεται στα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα που καταδεικνύουν ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ομόφυλες οικογένειες δεν υστερούν σε τίποτα από τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ετερόφυλες οικογένειες. 

Το ζήτημα της τεκνοθεσίας γενικά και ειδικότερα στο πλαίσιο των οικογενειών με ομόφυλα ή τρανς ζευγάρια θέτει πολύ καίρια το ερώτημα ‘Τι σημαίνει να είσαι γονιός’’. Νομίζω ότι στο ζήτημα αυτό  δεν πρέπει να εστιάσουμε  στη μορφή της οικογένειας στο πλαίσιο της οποίας ασκείται η γονεικότητα, αλλά στη λειτουργικότητά της. Και είναι γνωστό ότι υπάρχουν λειτουργικές και δυσλειτουργικές οικογένειες σε όλες τις μορφές οικογενειακής οργάνωσης.
 

  • Θα υπάρξει απαγόρευση των διακρίσεων με βάση το σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου στο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο;

 
Στο  «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο επιχειρείται η ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο διάταξης του Χάρτη με τίτλο “απαγόρευση των διακρίσεων” σύμφωνα με την οποία “Απαγορεύεται κάθε διάκριση ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού“. Θα  τιμωρείται  με χρηματικά πρόστιμα και ποινές φυλάκισης  όποιος «προκαλεί, διεγείρει ή προτρέπει σε ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσους ή βία» σε βάρος ατόμων ή ομάδων με βάση τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Η διάταξη αυτή πρέπει να τηρείται από κάθε κράτος κατά τη διαδικασία εναρμόνισης του  εθνικού δικαίου προς την 2008/913/ΔΕΥ.

Δεν είναι σίγουρο τελικά αν θα υπάρξει  με βάση το σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου –καθώς η   αναφορά στον «γενετήσιο προσανατολισμό» περιλαμβανόταν στο κείμενο του νομοσχεδίου που είχε διαρρεύσει στον τύπο, αφαιρέθηκε στη συνέχεια και τώρα  λέγεται ότι θα προστεθεί….. Και όλη αυτή η παλινωδία  συμβαίνει τη στιγμή που σε πρόσφατο ψήφισμά του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητάει να προστεθούν οι σχετικές διατάξεις στις νομοθεσίες όλων των κρατών-μελών,   η διέγερση μίσους με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό τιμωρείται από τον νόμο σε 24 ευρωπαϊκές χώρες και επιπλέον, επτά χώρες περιλαμβάνουν στη σχετική νομοθεσία και την ταυτότητα φύλου.

Να δούμε τι θα γίνει τελικά, αλλιώς οδεύουμε σε μια ακόμα καταδίκη της χώρας μας  από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.  Και το κυριότερο το μήνυμα που θα περάσει θα είναι : «Στοχοποιείστε  τις λεσβίες, τους ομοφυλόφιλους, τους/τις τρανς…. ελεύθερα…. χωρίς νομικές συνέπειες……». «Επιτρέπονται οι εκδηλώσεις μίσους και η δημιουργία εχθρικού κοινωνικού κλίματος.» Σκεφθείτε μόνον τις συνέπειες  που θα εξακολουθήσει να έχει η ελεύθερη διακίνηση μηνυμάτων  κοινωνικού μίσους ιδιαίτερα κατά την εφηβεία.
Προφανώς δεν αλλάζει η πραγματικότητα μόνον με μια αντιρατσιστική νομοθεσία, αλλά αποτελεί σημαντική αφετηρία για αντιρατσιστική δουλειά σε διάφορους τομείς.

Δήμητρα Κογκίδου είναι καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ