Μια εξαιρετικά επίκαιρη ταινία που βασίζεται σε πραγματική ιστορία και αναδεικνύει το κρίσιμο θέμα των μεταναστών στην Ελλάδα, από τη ματιά αυτή τη φορά ενός Αφγανού, είναι η νέα ταινία του Βασίλη Μαζωμένου, «10η Ημέρα». Το Tvxs.gr επικοινώνησε με τον σκηνοθέτη και εξασφάλισε μία άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη. Του Γιώργου Ρούσσου.
 

 
 
Η ταινία σας «10η Ημέρα», έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ, το 2012. Κέρδισε το Ειδικό βραβείο επιτροπής στο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου το 2012, όπου και είχαμε την ευκαιρία να την παρακολουθήσουμε για πρώτη φορά, ενώ απέσπασε και τρεις υποψηφιότητες στα βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Πριν από λίγες ημέρες (28 Οκτωβρίου) στην τελετή λήξης του 8ου Διεθνούς Φεστιβάλ της Κύπρου, η “10η μέρα” τιμήθηκε με το “CYPRESS Veteran’s Award”, το βραβείο έμπειρου σκηνοθέτη από επιτροπή διακριτών δημοσιογράφων. Η ταινία θα κυκλοφορήσει στις 7 Νοεμβρίου στους Κινηματογράφους, αποδεικνύοντας τραγικά τη διαχρονικότητα της, όντας πιο επίκαιρη από ποτέ. Που πιστεύετε ότι οφείλεται αυτή η επιτυχία της;
 
Αυτό που αποκαλείται «επιτυχία» είναι συνισταμένη δυο πραγμάτων: της τραγικότητας του θέματος, αλλά και της αλήθειας με την οποία είναι φτιαγμένη η ίδια η ταινία. Με την «10η Ημέρα», επιχειρώ να μιλήσω κατευθείαν στο συναίσθημα του θεατή, με οδηγό την ίδια τη μνήμη του ήρωα της του Αλί. 

image
 
Μεταξύ άλλων, η «10η Ημέρα» αναδεικνύει το κρίσιμο θέμα των μεταναστών στην Ελλάδα, από τη ματιά αυτή τη φορά ενός Αφγανού. Έχοντας έρθει τόσο κοντά στο δύσκολο αυτό ζήτημα, πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρξει κάποια λύση τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση γενικότερα;
 
Η λύση του προβλήματος είναι απόλυτα αλληλένδετη με τα αίτια που τη γέννησαν. Οι πρόσφυγες είναι τα απόβλητα ενός συστήματος που αλέθει τους πάντες χωρίς έλεος. Δεν είναι απλά οι διεθνείς συνθήκες και τα «λάθη» των διεθνών οργανισμών, ούτε καν τα προβλήματα των χωρών τους που συνεχίζουν να τους φέρνουν κοντά μας. Είναι η ψευδαίσθηση του συλλογικού τους ασυνειδήτου, ότι εδώ είναι ο …παράδεισος, έστω και σχετικά. Δεν ήξεραν, δεν ρώταγαν; Το παρόν τους γίνεται τώρα το μέλλον μας. Άρα η όποια λύση δεν μπορεί να περάσει μέσα από τους ίδιους μηχανισμούς που γέννησαν το πρόβλημα τους. Όσο η Δύση αντιμετωπίζει τον υπόλοιπο κόσμο, σαν απλά τη φτηνή και απαραίτητη εργατική δύναμη, τόσο τα «ανθρώπινα κουρέλια» θα τους υπενθυμίζουν ότι είμαστε όλοι κάτοικοι του ίδιου πλανήτη.

image
 
Η ταινία σας προβλήθηκε πριν από λίγες ημέρες στο Λονδίνο, στο πλαίσιο του 6ου Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου (6th London Greek Film Festival, 7 με 18 Οκτωβρίου) όπου και κέρδισε τρία σημαντικά βραβεία. Καλύτερης ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας και καλύτερης φωτογραφίας. Τι σημαίνει αυτή η βράβευση για εσάς και ποιες ήταν οι εντυπώσεις σας από την προβολή εκεί μπροστά σε ένα διαφορετικό κοινό;
 
Δεν παρευρέθηκα στο φεστιβάλ, αλλά οι εντυπώσεις των συνεργατών μου που βρέθηκαν εκεί ήταν πολύ ενθαρρυντικές για το έργο και για αυτά που πραγματεύεται. Στην πραγματικότητα, οι βραβεύσεις παρ’ όλη τη σχετικότητα τους μαλακώνουν για λίγο τους πόνους από την ίδια τη δημιουργία, αλλά και τα αποτελέσματα της (χρέη και άλλα ωραία…).
 
Ο ήρωας της ταινίας «10η Ημέρα», είναι ο Αλί, ένας Αφγανός μουσουλμάνος, που ζει στην Αθήνα αλλά κουβαλά μαζί του τις μνήμες της πατρίδας του. Η ιστορία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Πως ήταν οι συνθήκες κινηματογράφησης, συναντήσατε εμπόδια κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων;
 
Αν σκεφτείτε πως τα γυρίσματα ήταν «σπαστά», ξεκινήσαμε Δεκέμβριο του 2010 και η ταινία ολοκληρώθηκε Ιούνιο του 2012… Οι αντιξοότητες ήταν πολλές, αλλά το πιο δύσκολο ήταν να κατακτήσεις την εμπιστοσύνη αυτών των ανθρώπων. Ο φόβος και τα ερωτηματικά ήταν διαρκώς παρόντα.
 
Εκτός από τη σκηνοθεσία, το σενάριο και την καλλιτεχνική διεύθυνση στην ταινία σας «10η Ημέρα», έχετε αναλάβει και την παραγωγή. Πόσο δύσκολο είναι για έναν κινηματογραφιστή να φέρει εις πέρας το όραμά του και να δημιουργήσει στην Ελλάδα του σήμερα;
 
Η αληθινή δημιουργία στη χώρα μας, αν εξαιρέσεις τα προϊόντα της ψυχαγωγίας, ήταν πάντα μια επώδυνη και σκληρή υπόθεση, που την αναλάμβαναν «ιεροί τρελοί». Τα κίνητρα των τελευταίων ασφαλώς, όπως και σε όλη την Τέχνη εγωιστικά, αφού πάντα το κίνητρο του δημιουργού είναι η Αιωνιότητα. Αλλά ακόμα και αυτή η διαδικασία ψευδαισθήσεων έχει τις σκοτεινές τρύπες της, όπως όλες οι ψευδαισθήσεις (ευγενείς ή χυδαίες). Πάντως με μια φράση, θα χαρακτήριζα την πράξη της δημιουργίας κινηματογραφικού έργου στην Ελλάδα του σήμερα, πράξη αυτοχειρίας.    

image
 
Λίγες ημέρες μετά την έναρξη του 54ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, με τις αλλαγές προσώπων στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) αλλά και την Ελληνική Ραδιοφωνία & Τηλεόραση (ΕΡΤ) – βασικός φορέας στήριξης της εγχώριας κινηματογραφικής παραγωγής – να παραμένει εδώ και τέσσερις μήνες κλειστή, τι μπορούμε να περιμένουμε για το μέλλον του ελληνικού κινηματογράφου;
 
Το μέλλον της εγχώριας κινηματογραφίας δεν βρίσκεται στους φορείς χρηματοδότησης της, έστω και αν αυτό που περιγράφει η ερώτηση σας είναι ο εφιάλτης μας. Το μέλλον της βρίσκεται σε όσους, σε πείσμα των συνθηκών, στρέφουν το φακό τους στην ανθρώπινη τραγωδία, έχοντας κατά νου ότι ο κινηματογράφος δεν σηκώνει μικροαστικές συνήθειες και στρογγύλεμα των γωνιών… 
 
Ίσως μία νότα αισιοδοξίας να είναι το γεγονός πως σε πείσμα των καιρών, τα καλά νέα για τον Ελληνικό Κινηματογράφο συνεχίζονται να μας έρχονται ειδικά από τα Φεστιβάλ του εξωτερικού. Θεωρείται ότι υπάρχει αυτό το “παράξενο” ελληνικό σινεμά (Weird Wave of Greek Cinema) ή είναι μία εύκολη ταμπέλα που βάζουμε;
 
Κάθε ταμπέλα σε αυτήν την τέχνη και γενικά σε θέματα κουλτούρας, έχει τον κίνδυνο να εκθέσει όσους την μηχανεύονται. Weird είναι η κατάσταση που βιώνουμε οι ίδιοι. Οι ξένοι κατά καιρούς ψάχνουν περιθωριακές κινηματογραφίες, λίγο εξωτικά λίγο ψευτο-δραματικά, για να αποσπάσουν το βλέμμα του διεθνούς κοινού, από την πλήξη των ακριβών θεαμάτων και για να αναδείξουν μια νέα γενιά κινηματογραφιστών, πιστεύοντας ότι το αδιέξοδο της βιομηχανίας του θεάματος βρίσκεται στη φόρμα και στην αφήγηση. 
 
Και κλείνοντας θα ήθελα να σας ρωτήσω, μετά την ταινία σας «10η Ημέρα», ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
 
Ετοιμάζω, εδώ και καιρό, μια ταινία με τίτλο «Γραμμή ζωής» (Life line στα αγγλικά), πάνω στο τεράστιο πρόβλημα των αυτοκτονιών που βιώνουν οι πολίτες αυτής της χώρας, σαν αποτέλεσμα της ανθρωπιστικής κρίσης.
 

 
Η ταινία «10η Μέρα» του Βασίλη Μαζωμένου, θα συναντήσει το ελληνικό κοινό στις 7 Νοεμβρίου (θα υπάρξει αναλυτική κριτική και παρουσίαση από το Tvxs.gr) αποκλειστικά στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, σε ανεξάρτητη διανομή από την Horme Pictures.
 
Ωστόσο, τρεις μέρες πριν την επίσημη κυκλοφορίας της ταινίας και συγκεκριμένα τη Δευτέρα 4 Νοεμβρίου στις 19:00, στο Free Thinking Zone (Σκουφά 64 & Γριβαίων) θα διεξαχθεί μια συζήτηση για το μεταναστευτικό, την ξενοφοβία και τον ρατσισμό.

image
 
Με ομιλητές: τον Γρηγόρη Βαλλιανάτο (πολιτικό επιστήμων και δημοσιογράφο), τον Γιάννη Ανδρουλιδάκη (δημοσιογράφο και blogger), τον Στέλιο Ελληνιάδη (δημοσιογράφο και στέλεχος ΣΥΡΙΖΑ), τον Βασίλη Σωτηρόπουλο (Συνήγορο του Δημότη & της Επιχείρησης στον Δήμο Αθηναίων), τον Νίκο Τσιμπίδα (δημοσιογράφο της ΕΡΤ), έναν εκπρόσωπο από το Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών και τον σκηνοθέτη Βασίλη Μαζωμένο.
 
«10η Μέρα» – Σκηνοθεσία, σενάριο: Βασίλης Μαζωμενος / Πρωταγωνιστούν: Αλί Χαϊντάρι, Ιόλη Δημητρίου κι εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες / Παραγωγή: Βασίλης Μαζωμένος, Τάκης Ζερβουλάκος / Εκτέλεση παραγωγής: Πόλυ Τρανιδου / Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιώργος Παπανδρικόπουλος / Καλλιτεχνική διεύθυνση: Βασίλης Μαζωμένος / Επεξεργασία Ήχου: DNA LAB / Μουσική: DNA / Μοντάζ (επικεφαλής): Γιαννης Κωσταβάρας / Μοντάζ: Χρήστος Γάκης.