Τρία χρόνια μετά την ταινία του «Με Κάθε Κόστος» (At Any Price – 2012), ο αξιόλογος Αμερικανός σκηνοθέτης Ραμίν Μπαχράνι – τον οποίο είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε πέρσι στο 55ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης – επιστρέφει με την έκτη μεγάλου μήκους δημιουργία του. Το «99 Σπίτια» (99 Homes – 2014), είναι ένα τραγικά επίκαιρο φιλμ, που μας ξεναγεί με ρεαλιστικό τρόπο στην απαρχή της οικονομικής κρίση των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο πολίτης όντας πλέον απροστάτευτος και χωρίς κοινωνικό κράτος, μένει μόνος του απέναντι στις ορέξεις των τραπεζών αλλά και των διαφόρων επιτήδειων τύπων που μοιραία προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για το προσωπικό τους όφελος.

«Πρόκειται για μια συναρπαστική ταινία, γιατί θέτει τον θεατή εν τω μέσω μιας έντονης και συγκινητικής ανθρώπινης σύγκρουσης. Πραγματεύεται το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος προκειμένου να προστατέψει την οικογένειά του, να εξασφαλίσει μια στέγη στους δικούς του. Η σύγκρουση και η ενέργεια ανάμεσα στον Μάικλ και τον Άντριου είναι εκπληκτική.» – Ραμίν Μπαχράνι

Στην επίκαιρη νέα ταινία του Ραμίν Μπαχράνι («ChopShop», «Άντρας Σπρώχνει Καρότσι», «Αντίο Σόλο»), ο χαρισματικός αλλά αδίστακτος επιχειρηματίας, Ρικ Κάρβερ (Μάικλ Σάνον) κερδίζει περιουσίες, επανακτώντας σπίτια και τζογάροντας στην αγορά ακινήτων και το Χρηματιστήριο.

Όταν θα κάνει έξωση στον Ντένις Νας (Άντριου Γκάρφιλντ), έναν νεαρό πατέρα που προσπαθεί να φροντίσει τη μητέρα του (Λόρα Ντερν), αλλά και τον μικρό του γιο (Νόα Λόμαξ), ο Νας είναι τόσο απεγνωσμένος να βρει μια λύση, για να παρέχει τα απαραίτητα στην οικογένεια του, που πιάνει δουλειά για τον Κάρβερ – τον άνθρωπο που τον εκδίωξε από το σπίτι του.

Ο Κάρβερ υπόσχεται στον Νας ένα τρόπο για να ξανακερδίσει το σπίτι του και να μπορέσει να παρέχει ασφάλεια στην οικογένεια του, σταδιακά όμως τον παρασύρει σ’ ένα ψεύτικο lifestyle πλούτου. Είναι μια συμφωνία με τον διάβολο που έρχεται με υψηλό τίμημα.

Υπό τις εντολές του Κάρβερ, ο Νας υποχρεώνεται να περάσει στο αντίθετο στρατόπεδο και να κάνει έξωση σε οικογένειες από τα σπίτια τους. Καθώς ο Νας πέφτει όλο και βαθύτερα στον ιστό του Κάρβερ, αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι η κατάσταση γίνεται ολοένα και πιο βίαιη και επικίνδυνη από ό,τι μπορούσε αρχικά να φανταστεί.

«Όταν ο Ντένις Νας ξεκινά να δουλεύει για τον Ρικ Κάρβερ, το κάνει μόνο για τα χρήματα και πιστεύει ότι κάνει μια τίμια δουλειά. Όταν όμως, ξεκινά να κρύβει από την οικογένειά του ότι δουλεύει για τον Κάρβερ και να κάνει εξώσεις σε άλλες οικογένειες, το βάρος είναι πολύ μεγάλο για να το αντέξει. Όπως του λέει και ο Ρικ ‘όλη σου τη ζωή έκανες την τίμια και δύσκολη δουλειά να φτιάχνεις σπίτια. Και τι κέρδισες; Έχασες το σπίτι σου από μένα.» – Ραμίν Μπαχράνι

Η ταινία – που προβλήθηκε πέρυσι στο 55ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, παρουσία του δημιουργού – έχει κερδίσει την Εύφημο Μνεία του Βραβείου SIGNIS και το Βραβείο Επιτροπής Νέων στο Φεστιβάλ Βενετίας το 2014. Παράλληλα το φιλμ είχε επίσημη συμμετοχή στα Φεστιβάλ του Τορόντο, Sundance και Telluride.

Στο «99 Homes» πρωταγωνιστούν ο υποψήφιος για Όσκαρ, Μάικλ Σάνον, ο υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα, Άντριου Γκάρφιλντ, η υποψήφια για Όσκαρ, Λόρα Ντερν, και ο πρωτοεμφανιζόμενος, Νόα Λόμαξ. Η σκηνοθεσία είναι του Ραμίν Μπαχράνι, ο οποίος έχει κερδίσει πολυάριθμα βραβεία, μεταξύ των οποίων το βραβείο FIPRESCI καλύτερης ταινίας στη Βενετία («Αντίο Σόλο», 2009).

«Ξεκίνησα την έρευνά μου διαβάζοντας βιβλία και άρθρα για την οικονομική κρίση. Επειδή όμως, ήθελα να παραμείνω προσγειωμένος, πήγα στην Φλόριντα. Εκεί πήγα στα δικαστήρια όπου δικάζονται οι κατασχέσεις, και κρίνεται η μοίρα σου σε 60 δευτερόλεπτα. Πέρασα αρκετό χρόνο με πραγματικούς κτηματομεσίτες. Έμεινα στα μοτέλ που ζουν οι οικογένειες που τους έχει γίνει έξωση και δεν έχουν πού να πάνε. Γνώρισα ένα σωρό κόσμο και έμαθα όλες τις μεθόδους για να εξαπατάς τις τράπεζες, το κράτος και τους ιδιοκτήτες.» – αναφέρει ο Ραμίν Μπαχράνι και συνεχίζει:

«Είναι ένα τρομακτικό γεγονός. Όλοι ξέρουμε τα στατιστικά που αφορούν στα στεγαστικά δάνεια, αλλά αν δεν το ζήσεις, δεν ξέρεις τι βιώνει η κάθε οικογένεια. Εγώ το έζησα από κοντά. Είναι τραγικό και τρομακτικό και για τις δύο πλευρές. Και για τις οικογένειες και για τους ανθρώπους που αναλαμβάνουν να διεκπεραιώσουν τις εξώσεις, γιατί έρχονται αντιμέτωποι με εξαγριωμένους ιδιοκτήτες που προτίθενται να φτάσουν στα άκρα.»

Οι αγεφύρωτες διαφορές ανάμεσα στους ιδιοκτήτες και τους πλούσιους κτηματομεσίτες οδήγησαν τον Μπαχράνι να καταλήξει στον συγκεκριμένο τίτλο για την ταινία. Από τη μία, ο τίτλος αποτελεί σαφή αναφορά στον στόχο του Κάρβερ και του Νας. Επιπλέον, ο σκηνοθέτης επέλεξε τον συγκεκριμένο τίτλο που φέρνει στο μυαλό το «99%» του Νομπελίστα οικονομολόγου Τζόζεφ Στίγκλιτς ο οποίος με αυτή τη φράση αναφέρεται στη συντριπτική πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού που δεν απολαμβάνει τις ανέσεις του 1% και το οποίο συγκεντρώνει σχεδόν το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πλούτου.

Η αγορά ενός σπιτιού, για το 99% του πληθυσμού αποτελεί το όνειρο μιας ζωής, το τέλος μιας πορείας και όχι μια ακόμη κίνηση στρατηγικής σ’ ένα τεράστιο παιχνίδι. Ο Μπαχράνι αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η έννοια του “σπιτιού” έχει τεράστιες συναισθηματικές προεκτάσεις για τους περισσότερους καθώς στο επίκεντρό της βρίσκεται η οικογένεια. Γι’ αυτό και το σπίτι γίνεται κάτι τόσο σημαντικό για τον μέσο άνθρωπο, όταν βλέπει να του το παίρνουν μέσα από τα χέρια του.»

Τράπεζες, πλειστηριασμοί και κατασχέσεις… στην αξιόλογη και τραγικά επίκαιρη, καινούργια δημιουργία του Αμερικανού σκηνοθέτη, Ραμίν Μπαχράνι. Ο Μάικλ Σάνον (My Son, My Son, What Have Ye Done – 2009, Take Shelter – 2011) είναι για ακόμη μία φορά εξαιρετικός στον ρόλο του, ενώ και ο Άντριου Γκάρφιλντ (The Amazing Spider-Man – 2012), αφήνει για λίγο στην άκρη τα blockbuster και εκμεταλλεύεται την ευκαιρία για να μας δείξει το υποκριτικό του ταλέντο. Σε δεύτερο ρόλο, έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την αγαπημένη Λόρα Ντερν (Wild at Heart – 1990, Inland Empire – 2006).

«Ο Μάικλ Σάνον είναι ένας από τους καλύτερους εν ενεργεία ηθοποιούς. Χρειαζόμασταν έναν σύγχρονο Φάουστ, και ο Μάικλ είχε αυτή τη δυναμική. Αυτό που μου αρέσει όμως, περισσότερο στην ερμηνεία του είναι ότι σου δείχνει το πώς ο Ρικ Κάρβερ έγινε αυτός που είναι. Είναι ένας άνθρωπος που δεν θα επιτρέψει ποτέ να ζήσουν οι τρεις κόρες κι η σύζυγός του αυτό που ζει ο Άντριου. Ξέρει πώς είναι, γιατί ο πατέρας του ήταν ένας οικοδόμος που κάποια στιγμή στη ζωή του έχασε τα πάντα. Όπως λέει και στην ταινία “μόνο ένας στους εκατό θα μπει στην κιβωτό κι εγώ σίγουρα δεν θα είμαι από αυτούς που θα πνιγούν”. Βλέπει ότι το σύστημα είναι ένα παιχνίδι και συνεπώς πρέπει να παίξεις με τους καλύτερους, αλλιώς θα μείνεις πίσω. Ουσιαστικά, το σύστημα είναι αυτό που διαμόρφωσε τον χαρακτήρα του.» – Ραμίν Μπαχράνι

Το φιλμ μας μεταφέρει στη Φλόριντα του 2010, την περιοχή με τις περισσότερες κατασχέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Την τελευταία δεκαετία, οι τιμές πώλησης των ακινήτων κατά ένα μαγικό τρόπο διπλασιάστηκαν και μετά τριπλασιάστηκαν, καθώς δίνονταν σωρηδόν δάνεια χωρίς αξιόπιστες εγγυήσεις. Κι ενώ πολλοί μοχθούν για να επιβιώσουν, ο Ρικ Κάρβερ διακρίνει την ευκαιρία.

Κατ’ εντολή μεγάλων τραπεζών και κυβερνητικών στελεχών, γίνεται ο άνθρωπος που μπορεί να εξαγοράσει κατασχεμένα σπίτια με αστραπιαία ταχύτητα και χρησιμοποιώντας κάθε μέσο. Εξαγοράζει κατασχεμένα σπίτια, και είτε ζητά από τους ιδιοκτήτες τους να τα εγκαταλείψουν ή τους διώχνει δια της βίας με όπλα και απειλές, αν αρνηθούν. Είναι μία δουλειά για ανθρώπους χωρίς ίχνος ηθικής, και ο Κάρβερ είναι κορυφαίος στο είδος του…

Η ταινία «99 Σπίτια» (99 Homes – 2014) του Ραμίν Μπαχράνι (Η.Π.Α.), κυκλοφορεί στις ελληνικές Κινηματογραφικές Αίθουσες, από την Πέμπτη 26 Νοεμβρίου, σε διανομή της εταιρείας Tanweer.

Έτος: 2014 | Xώρα: Η.Π.Α. | Διάρκεια: 112 λεπτά | Σκηνοθεσία: Ramin Bahrani | Σενάριο: Ramin Bahrani, Amir Naderi, Bahareh Azimi | Παίζουν: Andrew Garfield, Michael Shannon, Laura Dern.