Το 1948, το σκηνοθετικό δίδυμο των Μάικλ Πάουελ και Έμερικ Πρεσμπέργκερ, επαναπροσδιορίζουν τα όρια του Σινεμά και ειδικά του είδους των Μιούζικαλ, με την ταινία «Τα Κόκκινα Παπούτσια». 71 χρόνια μετά, θα έχουμε την ευκαιρία να την απολαύσουμε και πάλι στην μεγάλη οθνόνη, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, στο πλαίσιο του 9ου Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου της Αθήνας.

«Η σύλληψη των Πάουελ και Πρεσμπέργκερ για τη διασκευή στα «Κόκκινα Παπούτσια» είναι ανεπανάληπτη. Ειλικρινά είναι η πιο όμορφη τεχνικολόρ ταινία που γυρίστηκε ποτέ! Ένα από τα αληθινά θαύματα στην Ιστορία του Σινεμά.» – Μάρτιν Σκορσέζε

Ο αυταρχικός ιμπρεσάριος Μπόρις Λερμοντόφ του ομώνυμου θιάσου, απαιτεί από τους συνεργάτες του απόλυτη αφοσίωση στην τέχνη τους αλλά και σε αυτόν τον ίδιο. Κάτω από αυτήν την αυστηρή καθοδήγηση, η νεαρή αριστοκρατικής καταγωγής μπαλαρίνα Βίκυ Πέιτζ βρίσκεται με την πρώτη της μόλις πρωταγωνιστική εμφάνιση να γνωρίζει τεράστια επιτυχία.

Χορεύει τον κεντρικό ρόλο στην παράσταση – μεταφορά του παραμυθιού του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, «Τα Κόκκινα Παπούτσια», με την οποία τα Μπαλέτα Λερμοντόφ κάνουν μια εξαιρετικά επιτυχημένη πρεμιέρα στο Μόντε Κάρλο. Υπό την μέθη της επιτυχίας και της ειδυλλιακού τοπίου, η Βίκυ ερωτεύεται τον Τζούλιαν, τον νεαρό συνθέτη της μουσικής στα «Κόκκινα Παπούτσια».

Όταν ο Λερμοντόφ πληροφορείται τη σχέση των δύο νέων, εξοργίζεται και τους απομακρύνει από το θίασο ματαιώνοντας όλες τις παραστάσεις. Η Βίκυ με τον Τζούλιαν επιστρέφουν στο Λονδίνο όπου παντρεύονται και ο Τζούλιαν συνεχίζει να ασχολείται με επιτυχία με τη σύνθεση αντλώντας έμπνευση από τον έρωτά τους.

Όμως η καριέρα της Βίκυ δεν θα έχει ανάλογη συνέχεια. Με τον καιρό αισθάνεται όλο και περισσότερο διχασμένη ανάμεσα στους όρους που της έχει θέσει ο Λερμοντόφ για να την δεχτεί πάλι κοντά του και στον έρωτά της για τον Τζούλιαν.

Αν και το σενάριο της ταινίας βασίζεται στο ομώνυμο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, εικάζεται ότι πηγή έμπνευσης ήταν η σχέση του διάσημου ιμπρεσάριου της εποχής Σεργκέι Νταγκιλέφ, ιδρυτή των Ρωσικών Μπαλέτων και μέντορα του Νιζίνσκι, με τη βρετανίδα μπαλαρίνα Νταϊάνα Γκουντ. Οι Πάουελ & Πρεσμπέργκερ (γνωστοί και ως «Οι Άρτσερ») έχουν επίσης υποστηρίξει ότι στοιχεία του χαρακτήρα του Λερμοντόφ τα εμπνεύστηκαν από τον πρώτο τους μέντορα σκηνοθέτη Αλεξάντερ Κόρντα.

Ο Πρεσμπέργκερ αρχικά έγραψε το σενάριο το 1937 για τον Αλεξάντερ Κόρντα και τη μέλλουσα γυναίκα του Μερλ Όμπερον. Αφού όμως πέρασαν αρκετά χρόνια χωρίς να ξεκινά η παραγωγή της ταινίας, οι Πρεσμπέργκερ και Πάουελ αποφάσισαν να αποκτήσουν ξανά τα δικαιώματα του σεναρίου και να το γυρίσουν μόνοι τους. Για να γίνει αυτό όμως προσποιήθηκαν ότι ήταν καθαρά για συναισθηματικούς λόγους αφού έχοντας συνεργαστεί με τον Κόρντα στο παρελθόν, ήξεραν ότι αν του έλεγαν την αλήθεια θα ανέβαζε πολύ το αντίτιμο.

Οι Πάουελ & Πρεσμπέργκερ είχαν επιλέξει να χρησιμοποιήσουν επαγγελματίες χορευτές με υποκριτικές ικανότητες, αντί για ηθοποιούς που θα μπορούσαν να χορέψουν λίγο, ώστε να δώσουν μια ρεαλιστική αίσθηση στην ταινία. Η Μόιρα Σίρερ, ο Λεονίντ Μασίν, ο Ρόμπερτ Χέλπμαν και η Λουντμίλα Τσερίνα που ερμηνεύουν τους βασικούς ρόλους χορευτών αλλά και υπόλοιποι χορευτές που εμφανίζονται, προέρχονταν από διάσημους θιάσους, όπως το Royal Ballet.

Για τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Βίκι Πέιτζ, οι Πάουελ και Πρεσμπέργκερ ήθελαν μία μπαλαρίνα που να έχει υποκριτικές ικανότητες αλλά να είναι και εκθαμβωτική. Όταν ανακάλυψαν την Μόιρα Σίρερ, δεύτερη στη σειρά στα Μπαλέτα Σάντλερ Ουέλς μετά την Μαργκότ Φοντέν, θεώρησαν ότι βρήκαν ακριβώς αυτό που έψαχναν.

Προς μεγάλη τους έκπληξη όμως δυσκολεύτηκαν ιδιαίτερα στο να την πείσουν να δεχτεί. Για έναν χρόνο δεν τους έδινε θετική απάντηση και χρόνια αργότερα μάλιστα θα αναφερθεί στην εμπειρία της από τα γυρίσματα ως ιδιαίτερα δυσάρεστη: ο Πάουελ ήταν απόμακρος και υπερόπτης και δεν την βοήθησε με την ερμηνεία της και οι ατελείωτες ώρες χορού στα σκληρά πατώματα τής δημιούργησαν πρόβλημα στα πόδια.

Τη χορογραφία για τη σκηνή του μπαλέτου στα «Κόκκινα Παπούτσια» στην ταινία έκανε ο Ρόμπερτ Χέλπμαν, ο οποίος ερμηνεύει και τον ρόλο του πρώτου χορευτή στα μπαλέτα Λερμοντόφ. Ο Λεονίντ Μασίν έκανε μόνος του τη χορογραφία για τον ρόλο του παπουτσή που ερμηνεύει. Τόσο ο Χέλπμαν όσο και ο Μασίν ήταν πολύ διάσημοι χορευτές της εποχής.

Για την δεκαπεντάλεπτη περίπου σκηνή του «Μπαλέτου των Κόκκινων Παπουτσιών», χρειάστηκαν γυρίσματα έξι εβδομάδων, 53 χορευτές και ο ζωγράφος Χάιν Χέκροθ, που δούλεψε στην ταινία ως καλλιτεχνικός διευθυντής για πρώτη φορά και σχεδίασε 120 πίνακες για να χρησιμοποιηθούν ως σκηνικά. Ο Χάιν Χέκροθ μαζί με τον Άρθουρ Λόσον μάλιστα κέρδισαν το Όσκαρ για την καλλιτεχνική διεύθυνση της ταινίας.

Όλη η μουσική της ταινίας είναι αυθεντική σύνθεση του Μπράιαν Ήσντεϊλ, ο οποίος έκανε και την ενορχήστρωση, εκτός από τη μουσική του μπαλέτου, της οποίας την ενορχήστρωση έκανε ο Σερ Τόμας Μπίτσαμ. Ο Μπράιαν Ήσντεϊλ για τη μουσική στα «Κόκκινα Παπούτσια» κέρδισε το Όσκαρ το 1948.

Η ταινία είναι πολύ διάσημη εκτός των άλλων για τη φωτογραφία της και ιδιαίτερα για τη χρήση του χρώματος. Στην εισαγωγή του ο Μάρτιν Σκορσέζε για το φιλμ του Ρενουάρ «Το Ποτάμι», στην έκδοση DVD της Criterion, αναφέρει πως αυτές οι δύο ταινίες είναι αναμφισβήτητα οι πιο όμορφες έγχρωμες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ!

Εκτός από τα δύο Όσκαρ που κέρδισε η ταινία (μουσικής και καλλιτεχνική διεύθυνσης)  είχε άλλες τρεις υποψηφιότητες: καλύτερης ταινίας, σεναρίου και μοντάζ. Τον Μάιο του 2009 στο Φεστιβάλ των Καννών, το Ίδρυμα Μάρτιν Σκορσέζε και τα Αρχεία Κινηματογράφου του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια (UCLA) μετά από προσπάθειες χρόνων παρουσίασαν την ταινία πλήρως αποκατεστημένη.

Τα Κόκκινα Παπούτσια / The Red Shoes
Σκηνοθεσία: Μάικλ Πάουελ, Eμερικ Πρεσμπέργκερ
Σενάριο: Μάικλ Πάουελ, Eμερικ Πρεσμπέργκερ
Πρωταγωνιστούν: Aντον Γουόλμπρουκ, Μόιρα Σίρερ, Μάριους Γκέρινγκ, Λεονίντ Μασίν
Φωτογραφία: Τζακ Κάρντιφ
Μοντάζ: Ρέτζιναλντ Μιλς
Μουσική: Μπράιαν Ισντεϊλ
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένο Βασίλειο
Έτος Παραγωγής: 1948
Διάρκεια: 135 λεπτά
Την Πέμπτη 18 Ιουλίου στις 21:30, στην Ακαδημία Πλάτωνος (Μοναστηριού 137, Αθήνα) και σε συνεργασία με το British Council

9ο Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου

Πιστό στο ραντεβού του με το κοινό, το αγαπημένο καλοκαιρινό σινεφίλ ραντεβού της πρωτεύουσας αποκαλύπτεται. Το Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου της Αθήνας / Athens Open Air Film Festival, επιστρέφει για 9η συνεχή χρονιά με δροσερές εκδηλώσεις. Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει 19 κλασικές ταινίες, οι οποίες θα προβληθούν στην μεγάλη οθόνη, σε επιλεγμένα σημεία της πόλης, πάντα με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Φέτος ειδικά, οι προβολές του 9ου Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου της Αθήνας επιθυμούν να επαναφέρουν τη μεγαλειώδη εμπειρία που αποτελεί το να παρακολουθεί κανείς κλασικές και αγαπημένες ταινίες, σε εξαιρετικές συνθήκες προβολής και φυσικά στην μεγάλη οθόνη, εκεί που είναι άλλωστε και η θέση τους. Για τον λόγο αυτό το πρόγραμμα απαρτίζεται από αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, τα οποία υπογράφουν θρυλικοί σκηνοθέτες όπως οι: Φεντερίκο Φελίνι, Ντέιβιντ Λιντς, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Λουίς Μπουνιουέλ, Ακίρα Κουροσάβα, Ζαν Πιέρ Μελβίλ, Φρίντριχ Μούρναου, Μάικ Λι, Στίβεν Φρίαρς, Άλφρεντ Χίτσκοκ και άλλοι.

Διαβάστε επίσης:

• Όλη η Αθήνα ένα Θερινό Σινεμά: 19 Προβολές με ελεύθερη είσοδο