Το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει. Αυτό μάλλον συνέβη και στην περίπτωση του Ρομέν Γάβρα, ενός πολλά υποσχόμενου σκηνοθέτη. Ο Ρομέν, γιος του Κώστα Γάβρα, είναι σήμερα 37 χρονών και μεγάλωσε σε μία από τις διασημότερες οικογένειες του σύγχρονου κινηματογράφου.

Έρχεται να συστηθεί στο αθηναϊκό κοινό ξανά με τη δεύτερη μεγάλη μήκους ταινία του, με τίτλο «Ο κόσμος σου ανήκει», ένα οικογενειακό gangster movie απρόβλεπτο και απολαυστικό, με καλτ χαρακτήρες, αδέξιους γκάνγκστερ και συνεχείς παραξηγήσεις. Ωστόσο, έχει μακρά καριέρα, καθώς έχει υπογράψει μερικά από τα πιο ευφάνταστα διαφημιστικά και θεαματικά μουσικά βιντεοκλίπ.

Με αφορμή την κυκλοφορία της ταινίας του στις κινηματογραφικές αίθουσες, ο Ρομέν Γάβρας μίλησε στο Tvxs.gr για το νέο του εγχείρημα, τον Βενσάν Κασέλ, τη σχέση με τον πατέρα του, τα fake news και την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη.

Έγκλημα, ναρκωτικά, συνωμοσίες, συνεντεύξεις του Καστοριάδη, πολιτικά σχόλια, κωμικά στοιχεία. Η νέα σου ταινία τα έχει όλο αυτά. Τι είναι τελικά το «The World Is Yours»;

Η ταινία αποτελείται από πολλά διαφορετικά πράγματα. Μου αρέσουν γενικά ταινίες που συνδυάζουν την ένταση, τη δράση το δράμα και την κωμωδία, αλλά και τις δεκαετίες του ’50 του ’60 και του ’70. Είναι σαν τηλεταινίες που δεν μπορείς να ξεχωρίσεις σε ποια κατηγορία ανήκουν και περιέχουν λίγο από όλα. Μου αρέσει η ιδέα  ότι έχει θεωρίες συνωμοσίας, μετανάστες αποσπάσματα από συνεντεύξεις του Καστοριάδη, από τον Φουκώ. Είναι όλα μπερδεμένα και αυτό ήθελα να βγάλω, γιατί είμαι κι εγώ μπερδεμένος από τους καιρούς μας και τον κόσμο που ζούμε.

Ανάμεσα στα πράγματα που ήθελες να κάνεις στην ταινία ήταν να μιλήσεις για την σχέση μεταξύ ενός γιου με την μητέρα του. Η σχέση με τη δική σου μητέρα σε βοήθησε να χτίσεις τους χαρακτήρες της ταινίες;

Ναι φυσικά. Επειδή το κύριο θέμα είναι η φάση της ενηλικίωσης. Αν και είναι μια ταινία εγκλήματος, ο πυρήνας της ταινίας είναι η σχέση μάνας και γιου και μοιάζει πολύ με τη σχέση που έχω με την μαμά μου και τις θείες μου που μεταμορφώνεται σε ένα εντελώς καινούριο κόσμο.

Επέλεξες τον Βενσάν Κασέλ σε ένα «κόντρα» θα λέγαμε ρόλο, λίγο πιο κωμικό. Με ποιο κριτήριο έκανες αυτήν την επιλογή;

Αρχικά ο Κασέλ είναι πολύ καλός μου φίλος και μου άρεσε η ιδέα να τον βάλω να παίξει έναν κόντρα ρόλο. Συνήθως παίζει σε ταινίες δράσεις και είναι ο «γαμάτος», και μου άρεσε η ιδέα να παίξει ένα χαρακτήρα εντελώς διαφορετικό, πιο συγχυσμένο, λίγο πιο χαζό. Ήταν πολύ ενδιαφέρον και διασκεδαστικό για έναν τέτοιο ηθοποιό να βάζει τον εαυτό σε αυτό τον κίνδυνο. Νομίζω ότι έχει μια κωμική φλέβα κάτι που ο κόσμος δεν το αντιλαμβάνεται πάντα. Και η αλήθεια είναι ότι έτσι είναι και στην πραγματικότητα, δηλαδή πιο απλός και καθημερινός.

Διάλεξες για τον άλλο πρωταγωνιστικό ρόλο την Ιζαμπέλ Ατζανί. Πώς ήταν αυτή η συνεργασία;

Μου αρέσει πολύ η δουλειά της. Για μένα ήταν η μοναδική επιλογή για τον ρόλο. Κι η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύτηκα να την πείσω, αλλά συνεργαστήκαμε άψογα και τώρα έχουμε κάνει συμφωνία να παίζει σε όλες τις ταινίες μου, ακόμα κι αν φαίνεται μόνο να περνάει σε μια σκηνή.

Συνηθίζεις στα έργα σου να πραγματεύεσαι την ωμή βία στα αστικά κέντρα και το «The World Is Yours» κάνει κοινωνικό σχόλιο απέναντι στην τρομοκρατία και στο προσφυγικό. Πως βλέπεις την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη;

Ναι πάντα με γοητεύουν αυτά τα θέματα, ακόμα και στα βιντεοκλίπ που κάνω. Είναι θέματα που με αφορούν. Νομίζω ότι ο κόσμος σε όλο τον πλανήτη στρέφεται όλο και περισσότερο στην δεξιά επειδή η αριστερά δεν είναι αρκετά δυναμική και δεν προωθεί νέες καινοτόμες ιδέες. Και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο γιατί το βλέπει κανείς τόσο στην Αμερική όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αν η αριστερά δεν ξυπνήσει και προωθήσει νέες ιδέες διευκολύνει την ακροδεξιά να κερδίσει.

Φαίνεται οι «περιθωριοποιημένοι», οι αποκλεισμένοι, οι «τρελοί» και οι καταπιεσμένοι να σε ιντριγκάρουν αρκετά σαν χαρακτήρες στις δουλειές σου. Τι σε γοητεύει;

Πιστεύω ότι αυτοί χαρακτήρες έχουν πιο μεγάλο κινηματογραφικό ενδιαφέρον. Στον κινηματογράφο μου αρέσει να ασχολούμαι με χαρακτήρες που φτάνουν στα άκρα. Για αυτό μου αρέσουν οι πιο «τρελοί» κι όσοι είναι στο περιθώριο. Έχουν πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες να πουν και δεν έχουν μια τόσο βαρετή ζωή όσο οι άλλοι.

Μεγάλωσες σε ένα περιβάλλον που από πολύ μικρή ηλικία ήσουν κοντά στον κινηματογράφο και έβλεπες ταινίες. Ποια ήταν τα πρώτα σου ερεθίσματα που σε επηρέασαν να ακολουθήσεις το δρόμο της σκηνοθεσίας;

Η αλήθεια είναι ότι εξαιτίας του πατέρα μου έβλεπα πολλές ταινίες από μικρός. Για παράδειγμα στα 9 μου έβλεπα ταινίες του Ταρκόφσκι και στα 13 το «Πολύ σκληρός για πεθάνεις», κάνοντας σαν έφηβος την δική μου επανάσταση με τέτοιου είδους ταινίες. Οπότε τα ερεθίσματα μου στις ταινίες είναι μια μίξη από διαφορετικά είδη, μεταξύ Χόλιγουντ και Ευρώπης μαζί.

Ποια είναι η σχέση σου με το Χόλιγουντ;

Η αλήθεια είναι ότι δεν με ελκύει τόσο πολύ το Χόλιγουντ. Και πιστεύω πως δεν μπορείς να κάνεις ταινίες εκεί αν δεν έχεις πραγματικά πολύ δύναμη. Ο Λάνθιμος για παράδειγμα απέκτησε τη δύναμη για να κάνει ταινίες στο Χόλιγουντ, αλλά δεν ήταν εύκολο από την αρχή. Χρειάστηκε προσπάθεια. Αν δεν έχεις δύναμη είναι χαζό να κάνεις κάτι στο Χόλιγουντ.

Ο γαλλικός κινηματογράφος έχει βγάλει κάποιους πολύ σπουδαίους σκηνοθέτες, όπως ο Τρυφώ, ο Γκοντάρ, o Μαλ και ο Ρενέ που σημάδεψαν ανεξίτηλα την έβδομη τέχνη. Τι συμβαίνει σήμερα στο χώρο του σινεμά με τους νέους σκηνοθέτες στη Γαλλία;

Σήμερα θεωρώ πως υπάρχουν λίγοι νέοι σκηνοθέτες που έχουν ενδιαφέρον στη Γαλλία. Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι θεωρούν ότι το new wave είναι καινούριο, στην πραγματικότητα όμως είναι αρκετά παρωχημένο. Όμως υπάρχουν κάποιοι αρκετά αξιόλογοι νεαροί σκηνοθέτες.

Και ο πατέρας σου είναι ένας καταξιωμένος σκηνοθέτης. Φοβήθηκες ποτέ τη σύγκριση ή ένιωσες ότι πρέπει να ανταποκριθείς σε κάποια πολύ ψηλά στάνταρ; Να αποδείξεις ότι αξίζεις ανεξάρτητα με το όνομα σου; Σε βοήθησε τελικά;

Όχι δεν φοβήθηκα ποτέ τη σύγκριση. Το ότι ο πατέρας μου είναι γνωστός σκηνοθέτης με βοήθησε πάρα πολύ. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που όχι μόνο βλέπαμε πολλές ταινίες αλλά ερχόμουν σε συναναστροφή με ανθρώπους του χώρου συνέχεια. Επίσης, είμαστε πολύ δεμένη οικογένεια και ποτέ δεν ένιωσα το «βάρος» ότι πρέπει να τον φτάσω ή ότι είμαι στη σκιά του. Είμαι ευγνώμων για όλα αυτά που μου έμαθε, τις δυσκολίες και που με έκανε να έχω αυτοπεποίθηση σε έναν τέτοιο χώρο που είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσεις. Επίσης θεωρώ ότι μας έδωσε μια πολύ σωστή εκπαίδευση.

Ασχολείσαι και με τα βίντεο κλιπ, αλλά και την διαφήμιση. Δεύτερη αγάπη ή έξτρα εισόδημα;

Τα βιντεοκλίπ δεν έχουν τόσα λεφτά και τα κάνω γιατί μου αρέσουν πραγματικά. Είναι σαν να κάνεις μια μικρή ιστορία. Έχεις όλο τον έλεγχο και την ελευθερία να κάνεις αυτό που ακριβώς θέλεις και αυτό είναι που με γοητεύει πιο πολύ. Η διαφήμιση είναι διαφορετική. Μπορείς να δοκιμάσεις νέες τεχνικές που δεν μπορείς να κάνεις στις ταινίες επειδή κοστίζουν πολύ. Επίσης στην διαφήμιση μπορείς να κερδίσεις αρκετά χρήματα και με αυτά μπορώ να πληρώσω για παράδειγμα τα πνευματικά δικαιώματα για τη μουσική που θέλω να χρησιμοποιήσω σε μια ταινία μου.

Παρατήρησα ότι στις ταινίες σου παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η μουσική. Η συγκεκριμένη ντύνεται μουσικά μεταξύ άλλων και με ήχους των Toto και Jamie xx. Πόσο ρόλο παίζει τελικά σε μια ταινία; Εσύ τη διάλεγες;

Ναι την θεωρώ πολύ σημαντική σε μια ταινία και τη διαλέγω εγώ. Μάλιστα στην νέα ταινία μου κάθε κεντρικός χαρακτήρας έχει το δικό του μουσικό θέμα. Μου αρέσει ο χαρακτήρας να «ζει» με τη δική του μουσική.

Αγαπημένη ταινία;

Το 8½ του Φελίνι.

Έχεις δηλώσει σε παλιότερη συνέντευξη ότι το χρήμα είναι το πιο βρόμικο κι εθιστικό ναρκωτικό. Γιατί; Πιστεύεις ότι όλοι εθιζόμαστε τελικά σε αυτό;

Δεν ξέρω αν είμαστε όλοι εθισμένοι στο χρήμα αλλά οι άνθρωποι θέλουν συνέχεια όλο και περισσότερα. Σε αυτό ευθύνεται εν μέρει και η διαφήμιση και αυτός είναι ο λόγος που πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί ως σκηνοθέτες που κάνουμε διαφήμιση. Κάποιοι θέλουν να βγάζουν μόνο λεφτά και χάνουν τον εαυτό τους και πεθαίνουν ανικανοποίητοι.

Τα fake news έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. Τη χρονιά που πέρασε μάλιστα «πέθαναν» τον πατέρα σου. Ακροβατούμε συνεχώς ανάμεσα στο αληθινό και το ψεύτικο. Πόσο εύκολο είναι τελικά να βρούμε την αλήθεια;

Πιστεύω ότι αυτό λύνεται με τη σωστή εκπαίδευση. Έχω μια κόρη εννέα χρονών και προσπαθώ συνέχεια να την κάνω να σκέφτεται και να είναι περίεργη. Ο άνθρωπος πρέπει συνέχεια να ψάχνεται, να είναι ανήσυχος και να μην πιστεύει ότι του σερβίρουν. Αυτός είναι ο τρόπος να νικήσουμε τα fake news.