Το εξαιρετικό Αφιέρωμα «Πρόσφυγες: Απόδραση προς την Ελευθερία;» που παρακολουθήσαμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τον Μάρτιο στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, φιλοξενείται από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Από την Κυριακή 29 Μαΐου, έως και την Τετάρτη 1 Ιουνίου, οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν επί της μεγάλης οθόνης, εννέα αξιόλογα ντοκιμαντέρ για την προσφυγική κρίση.

Το Αφιέρωμα «Πρόσφυγες: Απόδραση προς την Ελευθερία;», επιχειρεί να αποτυπώσει και να διερευνήσει διαφορετικές πτυχές του προσφυγικού ζητήματος. Η λέξη «πρόσφυγας», γονιδιακά χαραγμένη στην παγκόσμια ιστορία, παίρνει σήμερα νέες διαστάσεις. Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Συρία, η Ευρώπη δέχεται το μεγαλύτερο προσφυγικό κύμα από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και καλείται να αντιμετωπίσει μια πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθούν ταινίες που συνθέτουν ένα πολύπλευρο μωσαϊκό ευαίσθητων ιστοριών με εικόνες προσφύγων από τη Μέση Ανατολή, την Αφρική, αλλά και την Ευρώπη. Οι σκηνοθέτες των ντοκιμαντέρ του αφιερώματος συμμετέχουν ενεργά στον παγκόσμιο διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και για την ατομική, κοινωνική και πολιτική ευθύνη. Το αφιέρωμα πλαισιώνεται από συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 30 Μαΐου, με θέμα «Πρόσφυγες: εικόνες, λόγια, τεκμήρια» και θα επιχειρήσει μια σφαιρική προσέγγιση του προσφυγικού ζητήματος.

Τα ντοκιμαντέρ που θα προβληθούν:

• ΕΔΩ ΕΞΟΡΙΑ: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ/ THIS IS EXILE: DIARIES OF CHILD REFUGEES,  Mani Y. BENCHELAH, Lebanon, Switzerland, United Kingdom, 2015, 57’
• ΕΝΑ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ/ET HJEM I VERDEN/ AT HOME IN THE WORLD, Andreas KOEFOED, Denmark, 2015, 62’
• ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ ΤΗ ΔΑΝΙΑ/DROMMEN OM DANMARK/ DREAMING OF DENMARK, Michael GRAVERSEN, Denmark, 2015, 60’
• Η ΛΑΜΠΕΝΤΟΥΖΑ ΤΟΝ ΧΕΙΜΩΝΑ/LAMPEDUSA IN WINTER, Jakob BROSSMANN, Austria, Italy, Switzerland, 2015, 93’
• ΕΙΜΑΙ ΤΟ ΔΟΥΒΛΙΝΟ/JAG AR DUBLIN/I AM DUBLIN, Ahmed ABDULLAHI, David ARONOWITSCH, Sharmarke BINYUSUF, Anna PERSSON, Sweden, 2015, 80’
• Ο ΠΙΟ ΜΑΚΡΥΣ ΔΡΟΜΟΣ /THE LONGEST RUN, Marianna ECONOMOU, Greece, 2015, 77’
• ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΝΗΣΙ/NO MAN IS AN ISLAND, Tim DE KEERSMAECKER, Belgium, 70’
• ΟΝΕΙΡΟ ΖΩΗΣ /DREAMING OF LIFE, Morteza JAFARI, Greece, 2016, 66’
• ΠΛΩΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ “ΕΥΡΩΠΗ”/ FLOTEL EUROPA, Vladimir TOMIC, Denmark, Serbia, 2015, 71’

Μαζί με τα ντοκιμαντέρ των επαγγελματιών σκηνοθετών, θα προβληθούν τρεις ταινίες των μεταπτυχιακών φοιτητών του μαθήματος Πολιτισμικές Σπουδές & Ταινία-ντοκουμέντο, που διδάσκεται στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα ΤΕΑΠΗ (Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία) από τη Γιάννα Αθανασάτου, τον Χρήστο Καρακέπελη και τη Μαρία Κομνηνού.

Διαβάστε επίσης:
Αφιέρωμα – Ο αγώνας των προσφύγων όπως αποτυπώθηκε στην μεγάλη οθόνη

Αναλυτικά το πρόγραμμα προβολών του Αφιερώματος «Πρόσφυγες: Απόδραση προς την ελευθερία;» έχει διαμορφωθεί ως εξής:

Κυριακή 29 Μαΐου
21:00 Ταινία έναρξης: Είμαι το Δουβλίνο των Νταβίντ Αρόνοβιτς, Άνα Πέρσον, Σαρμάρκε Μπινιουσούφ και Αχμέντ Αμπντουλάχι (2015, 80’)
Παρουσία των σκηνοθετών Νταβίντ Αρόνοβιτς και Σαρμάρκε Μπινιουσούφ – Θα ακολουθήσει Q&A με το κοινό
Είσοδος με προσκλήσεις. Περιορισμένος αριθμός εισιτηρίων
22:45 Σπουδαστικές ταινίες για το προσφυγικό
Μέλισσες (13’) των Άννας Αργύρη, Ρενάτας Ζαφείρη, Διαμαντή Κιντσάκη, Χριστίνας Μιξαφέντη
Ίχνη (15’) των Ιωάννας Γιακουμάτου, Μαρίας Κοκκινιά, Μαρίας Ραουζέου, Κλειώς Τζαμτζή, Αθηνάς Χατζηπολυχρόνη
Μικρές πατρίδες (21’) των Δημοσθένη Δημάδη, Μαρίας Μουστάκα, Ζηνοβίας Χατζηδάκη, Βανέσσας Μαραγκού
Οι ταινίες πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του μαθήματος «Πολιτισμικές Σπουδές. Εφαρμογές στο πεδίο των ταινιών τεκμηρίωσης και πολιτιστικού ντοκιμαντέρ» του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού  Προγράμματος του ΤΕΑΠΗ του Πανεπιστημίου Αθηνών, ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και τής Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση».

Δευτέρα 30 Μαΐου
20:00 Ο πιο μακρύς δρόμος της Μαριάννας Οικονόμου (2015, 77’)
Παρουσία της σκηνοθέτιδας –  Θα ακολουθήσει Q&A με το κοινό
23:00 Εδώ εξορία: Ημερολόγια από παιδιά πρόσφυγες του Μάνι Γ. Μπεντσελάχ   (2015, 57’)

Τρίτη 31 Μαΐου
21:00 Ονειρεύομαι τη Δανία του Μίκαελ Γκράβερσεν (2016, 60’)
22:00 Ένα σπίτι στον κόσμο του Αντρέας Κοφόντ (2015, 62’)
23:10 Η Λαμπεντούζα τον χειμώνα του Γιάκομπ Μπρόσμαν (2015, 93’)
            
Τετάρτη 1 Ιουνίου
20:45 Όνειρο ζωής του Μορτέζα Τζαφαρί (2016, 66’)
Παρουσία του σκηνοθέτη –  Θα ακολουθήσει Q&A με το κοινό
22:15 Πλωτό Ξενοδοχείο «Ευρώπη» του Βλάντιμιρ Τόμιτς (2015, 71’)
23:30 Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί του Tιμ Ντε Κέερσμεκερ (2015, 70’)

Λίγα λόγια για τις ταινίες του Αφιερώματος:

Μέσα απ’ την αθωότητα των παιδιών ο Μανί Γ. Μπενσελά στο «This Is Exile: Diaries of Child Refugees» (φωτογραφία – Λίβανος, Ελβετία), παρουσιάζει την φρίκη του πολέμου, εστιάζοντας το βλέμμα σε ανήλικους πρόσφυγες απ΄ τη Συρία που έχουν διαφύγει στον γειτονικό Λίβανο. Οι μαρτυρίες τους αποκαλύπτουν όλο το εύρος της απώλειας (ανθρώπων και πατρίδας), του θυμού και της βίαιης ενηλικίωσης που στιγμάτισαν για πάντα αυτά τα παιδιά.

Στο ντοκιμαντέρ «Dreaming of Denmark» του Μίκαελ Γκράβερσεν (φωτογραφία – Δανία) ξεδιπλώνεται η ιστορία του νεαρού Βάσι.

Πρόσφυγα απ’ το Αφγανιστάν ο οποίος προσπαθεί να βρει άσυλο στην Ευρώπη. Και μέσα απ’ τον Βάσι, ο Γκράβερσεν αφηγείται την ιστορία εκατοντάδων παιδιών που βρίσκονται ασυνόδευτα σε ξένο τόπο και παλεύουν καθημερινά για την επιβίωσή τους.

Ο Αντρέας Κοφόντ, στο – επίσης δανέζικο – ντοκιμαντέρ του «At Home in the World» (φωτογραφία), προσπάθησε να αποφύγει την μονόπλευρη εικόνα του θύματος για τους ήρωές του.

Ακολουθεί για έναν χρόνο πέντε παιδιά πρόσφυγες σ’ ένα σχολείο του Ερυθρού Σταυρού στη Δανία και καταγράφει τι σημαίνει να χτίζεις μια νέα ζωή, διατηρώντας έντονα στη μνήμη τα τραύματα του πρόσφατου παρελθόντος.

Συμπαραγωγή Δανίας-Σερβίας, το «Flotel Europa» (φωτογραφία) του Βλάντιμιρ Τόμιτς είναι μια συγκλονιστική αυτοβιογραφία που αντηχεί εικόνες και συναισθήματα που διαμόρφωσαν τον δημιουργό.

Το 1992, ο Σέρβος κινηματογραφιστής βρέθηκε στο κύμα προσφύγων που γλίτωσαν από τον πόλεμο στην Γιουγκοσλαβία, διέφυγε με την οικογένειά του στη Δανία όπου έζησε για δυο χρόνια μέσα σ’ ένα πλοίο αραγμένο στο λιμάνι της Κοπεγχάγης. Το όνομα του πλοίου: Flotel Europa.

Το ιταλικό νησί Λαμπεντούζα, απ’ τις βασικές πύλες εισόδου μεταναστών από την Αφρική στην Ευρώπη, έχουν ως φόντο δύο ντοκιμαντέρ του Αφιερώματος: «Πρόσφυγες: Απόδραση προς την ελευθερία;».

Το «No Man Is an Island» του Tιμ Ντε Κέερσμεκτερ (Βέλγιο) γεννά ερωτήματα για την υποδοχή των μεταναστών μέσα από δυο ιστορίες υιοθεσίας.

Ενώ το «Lampedusa in Winter» του Γιάκομπ Μπρόσμαν (Αυστρία, Ιταλία, Ελβετία) σκιαγραφεί τη ζωή στο νησί στη διάρκεια ενός χειμώνα.

Η οδύσσεια του νεαρού πρόσφυγα από τη Σομαλία Αχμέντ, ήρωα του ντοκιμαντέρ «I Am Dublin» (φωτογραφία – Σουηδία) των Νταβίντ Αρόνοβιτς, Άνα Πέρσον, Σαρμάρκ Μπινιουσούφ και Αχμέντ Αμπντουλαχί, ξεκίνησε επίσης από την Λαμπεντούζα.

Σύμφωνα με τη Συνθήκη του Δουβλίνου ΙΙ, η Ιταλία ανέλαβε το αίτημά του για άσυλο, όμως η ζωή στη χώρα αποδείχθηκε σκληρή για τον Αχμέντ ο οποίος έφυγε για τη Σουηδία κι έζησε κρυμμένος επί τρία χρόνια.

Το δίχως τέλος δράμα των προσφύγων αποτυπώνει και το ντοκιμαντέρ «Όνειρο Ζωής» (φωτογραφία άρθρου) του Μορτέζα Τζαφαρί. Ενώ η ταινία «Ο πιο Μακρύς Δρόμος» της Μαριάννας Οικονόμου, εκτυλίσσεται στις φυλακές ανηλίκων του Βόλου, όπου καταλήγουν τρεις νεαροί από τη Συρία και το Ιράκ έχοντας πέσει θύματα διακινητών.

Διαβάστε επίσης:
Ανήλικοι φυλακισμένοι ως διακινητές μεταναστών: «Ο πιο Μακρύς Δρόμος»

Για τέσσερις ημέρες – από την Κυριακή 29 Μαΐου, έως και την Τετάρτη 1 Ιουνίου – το Αφιέρωμα «Πρόσφυγες: Απόδραση προς την ελευθερία;», που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα μεταφέρεται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, για να προτείνει στο αθηναϊκό κοινό, επιλεγμένες και αξιόλογες δημιουργίες.

Η προβολή του “I am Dublin” γίνεται με την υποστήριξη της Πρεσβείας της Σουηδίας στην Αθήνα, ενώ η προβολή της ταινίας “Ο πιο μακρύς δρόμος” γίνεται με την υποστήριξη του Moving Docs και του CineDoc.

Ημερήσιο εισιτήριο αφιερώματος: 5 ευρώ

Όλες οι προβολές θα πραγματοποιηθούν στον θερινό Κινηματογράφο Λαΐς με εξαίρεση την προβολή του ντοκιμαντέρ “Ο πιο μακρύς δρόμος” και τη Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που ακολουθεί την Δευτέρα 30/05 που θα γίνουν στην Αίθουσα Α.