Μπορεί στην Ευρώπη να μοιάζει παράξενο, αλλά δυστυχώς στην Αμερική, ιστορικά και πολιτισμικά αποτελεί ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, σε ότι αφορά τη χρήση όπλων από μεμονωμένα πρόσωπα. Με αφορμή την ταινία «Δεσποινίς Σλόαν» (Miss Sloane – 2016) του Τζον Μάντεν, με την εξαιρετική Τζέσικα Τσαστέιν, παρουσιάζουμε πέντε χαρακτηριστικές ταινίες με φόντο τη νομοθεσία για την οπλοκατοχή, στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού. Διαβάστε επίσης: Το κέρδος πίσω από την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ.

Ακήρυχτος Πόλεμος / Bowling for Columbine (2002) του Μάικλ Μουρ

Με αφορμή τη σφαγή στο λύκειο Κολουμπάιν των Ηνωμένων Πολιτειών το 1999, ο Μάικλ Μουρ δημιούργησε ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ. Η σφαγή στο λύκειο Κολουμπάιν συνέβη την Τρίτη, 20 Απριλίου του 1999, στο γυμνάσιο και στο λύκειο Columbine Jefferson στο Κολοράντο των Ηνωμένων Πολιτειών. Θεωρείται ένα από τα σοβαρότερα κρούσματα βίας σε σχολείο στην ιστορία των Η.Π.Α.. Βραβευμένο με το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.

Δύο έφηβοι μαθητές, ο Eric Harris και ο Dylan Klebold, εισέβαλαν στο σχολείο τους πυροβολώντας και σκοτώνοντας δώδεκα συμμαθητές τους και έναν δάσκαλο, πριν αυτοκτονήσουν. Τραυμάτισαν επίσης άλλα 24 άτομα. Ο Μάικλ Μουρ παίρνει ως βάση αυτό το τραγικό συμβάν και το εξελίσσει μέσα στο ντοκιμαντέρ του. Μιλάει για την οπλοκατοχή και κυρίως την οπλοχρησία που έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις στις Η.Π.Α. και εξελίσσεται σαν επιδημία.

Στο ντοκιμαντέρ δείχνει πως το να προμηθεύεις ένα ανήλικο παιδί με όπλο είναι το πιο εύκολο πράγμα και οι σφαίρες πωλούνται 70 σεντς στα σούπερ Μάρκετ. Ένα σπουδαίο ντοκιμαντέρ που αν και προβλήθηκε πριν από δεκαπέντε χρόνια, παραμένει τραγικά επίκαιρο και διαχρονικό, θέτοντας ερωτήματα και προβληματίζοντας τον θεατή. Η Αμερική ζει μέσα στον φόβο και την βία θρηνώντας περίπου έντεκα χιλιάδες θύματα κάθε χρόνο, που σκοτώνονται από όπλο. Ποιος φταίει, λοιπόν, για το συμβάν του 1999 στο λύκειο Κολουμπάιν; Αυτό πραγματεύεται το ντοκιμαντέρ αναλύοντας και παράπλευρα προβλήματα που προκύπτουν.

Ελέφαντας (Elephant – 2003) του Γκας Βαν Σαντ

Η ταινία μας μεταφέρει σε μία φαινομενικά συνηθισμένη μέρα σ’ ένα αμερικάνικο σχολείο. Μόνο που αυτή δεν είναι. Στην τάξη κατά την διάρκεια των μαθημάτων, στο γήπεδο ποδοσφαίρου, στη βιβλιοθήκη, στους διαδρόμους, τίποτα δεν φαίνεται να απειλεί την ηρεμία, την ανεμελιά και την καθημερινότητα της σχολικής ζωής. Το ανέμελο φθινοπωρινό πρωινό όμως, πρόκειται να έχει μια τραγική κατάληξη και αυτή η μέρα δεν θα είναι μια ακόμη συνηθισμένη ημέρα στο σχολείο. Δύο ένοπλοι μαθητές σε μία προαποφασισμένη έκρηξη θυμού θα σκορπίσουν τον τρόμο και τον θάνατο. Σε μια κοινωνία που όλα βαδίζουν βάσει προγράμματος και σε μια εποχή με σκληρές απαιτήσεις η λογική πνίγεται μέσα στον θυμό και το αίμα σε μια συνταρακτική έκκληση για ελευθερία…

Η ταινία «Ελέφαντας» του Γκας βαν Σαντ – που έχει αποσπάσει τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών – είναι εμπνευσμένη από την παράλογη δολοφονία δεκατριών μαθητών ενός σχολείου από τους συμμαθητές τους. Ένα πραγματικό γεγονός που συγκλόνισε την αμερικανική κοινωνία, αλλά και την παγκόσμια κοινή γνώμη. Ο Γκας βαν Σαντ καταγράφει τα γεγονότα μ’ έναν ημι-ντοκιμαντερίστικο τρόπο αφήνοντας τον θεατή να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.

«Πολυτεχνείο» (Polytechnique – 2009) του Ντενίς Βιλνέβ

Η ταινία, βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στις 6 Δεκεμβρίου 1989 στο Πολυτεχνείο του Μόντρεαλ, αναπαριστά τα όσα διαδραματίστηκαν εκεί μέσα απ’ τα μάτια δύο φοιτητών – της Βαλερί και του Ζαν Φρανσουά. Οι ζωές τους άλλαξαν για πάντα τη μέρα που ένας νεαρός άντρας μπήκε στη σχολή μ’ έναν και μοναδικό σκοπό: να αυτοκτονήσει, παίρνοντας μαζί του όσες το δυνατόν περισσότερες γυναίκες.

Εμπνευσμένος από το παραπάνω περιστατικό, ο Ντενί Βιλνέβ στήνει την κάμερά του στον πραγματικό τόπο του εγκλήματος και φιλοτεχνεί έναν ασπρόμαυρο εφιάλτη. Θυμίζοντας αρκετά το στιλ και τη φόρμα του «Ελέφαντα» του Γκας Βαν Σαντ, αλλά ακολουθώντας ακόμα πιο τολμηρές διαδρομές, ο Καναδός σκηνοθέτης επινοεί εκ νέου το χρονικό της τραγωδίας – κι αν αφήνει συχνά την βία εκτός κάδρου, είναι για να τη σφηνώσει ακόμα πιο έντονα στο μυαλό του θεατή. Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Καναδού σκηνοθέτη, ο οποίος κινείται με μαεστρία σε ασπρόμαυρο φόντο. Το φιλμ είχαμε απολαύσει το 2009 στο 50ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης.

Διαβάστε επίσης:
Στο κινηματογραφικό σύμπαν του Ντένις Βιλνέβ

«Tower» (2016) του Κιθ Μέιτλαντ

1η Αυγούστου του 1966, στο Πανεπιστήμιο του Ώστιν στο Τέξας. Επί 90 λεπτά ένας ελεύθερος σκοπευτής, ο οποίος έχει βρει καταφύγιο στο παρατηρητήριο του εμβληματικού Πανεπιστημιακού Πύργου («Tower»), πυροβολεί ό,τι κινείται. Το University of Texas Μassacre, το οποίο κατέληξε με 14 νεκρούς και 32 τραυματίες, προτού η αστυνομία σκοτώσει εν τέλει τον 25χρονο πεζοναύτη Τσαρλς Γουίτμαν, ήταν ένα από τα πρώτα περιστατικά mass shootings που συγκλόνισε την αμερικανική κοινή γνώμη.

Επίκαιρο όσο ποτέ το ντοκιμαντέρ του Κιθ Μέιτλαντ, συνδυάζει ιδανικά αρχειακό υλικό με rotoscopic animation, προσπαθώντας να ξεκινήσει και πάλι τον διάλογο για την Οπλοκατοχή (Gun Control) στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ένα ενδιαφέρον έργο το οποίο είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τον Μάρτιο, στο 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Δεσποινίς Σλόαν / Miss Sloane (2016) του Τζον Μάντεν

Το φιλμ παρακολουθεί καρέ καρέ την ιστορία μιας πανέξυπνης, αλλά παράλληλα και αδίστακτης λομπίστριας, η οποία έχει γίνει περιβόητη για το απαράμιλλο ταλέντο της και την επιθυμία της να κερδίζει με κάθε κόστος, ακόμη και όταν βάζει τη δική της καριέρα σε κίνδυνο. Εξαιρετική στον ρόλο της η Τζέσικα Τσάστεϊν, μέσα από μία σπουδαία ερμηνεία κερδίζει τον θεατή με φόντο ένα ιδιαίτερα σοβαρό και επίκαιρο θέμα, καθώς το σενάριο αφορά την προώθηση ενός νομοσχεδίου για τον έλεγχο της οπλοκατοχής και βρίσκεται αντιμέτωπη με την πανίσχυρη αμερικανική βιομηχανία όπλων.  Πρωταγωνιστούν: Τζέσικα Τσαστέιν, Γκούγκου Μπάθα Ρο, Μαρκ Στρονγκ, Άλισον Πιλ, Μάικλ Στούλμπαργκ, Τζον Λίθγκοου, Σαμ Γουότερστον.

«Για μένα αυτό που είναι πάντα επίκαιρο είναι τα θέματα που έχουν να κάνουν με το φύλο. Η Χίλαρι Κλίντον, στο πρώτο ντιμπέιτ, κατηγορήθηκε ότι ήταν πολύ καλά προετοιμασμένη για την προεδρική θητεία και θέση. Δεν έχω ακούσει να κριτικάρουν έναν άνδρα για κάτι τέτοιο. Και η Ελίζαμπεθ Σλόουν είναι επίσης πολύ καλά προετοιμασμένη, ένα βήμα πάντα μπροστά, μια τελειομανής, αλλά και με πολλά ελαττώματα. Το θεωρώ σπουδαίο που έχουμε έναν τέτοιο γυναικείο χαρακτήρα που το εκφράζει όλο αυτό στην ταινία μας.» – Τζέσικα Τσαστέιν

Στην ίδια θεματολογία ανήκουν και τα ντοκιμαντέρ:

• Living for 32 (2010)Living for 32 (2010)Living for 32 (2010)
• Requiem for the Dead: American Spring 2014 (2015)
• Under the Gun (2016)

Διαβάστε επίσης:
«Ο Ταξιτζής» (Taxi Driver) του Μάρτιν Σκορσέζε, με τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο