Τρία χρόνια μετά το φιλμ του «Μόνο Οι Εραστές Μένουν Ζωντανοί», ο Τζιμ Τζάρμους επιστρέφει ανανεωμένος με τη νέα του δημιουργία: «Paterson».

Ο κορυφαίος εκπρόσωπος του Αμερικάνικου ανεξάρτητου σινεμά, μας προσφέρει απλόχερα μια γενναιόδωρη ιστορία και μας δείχνει γιατί οι μικρές ανθρώπινες στιγμές της καθημερινότητας μας, είναι τελικά και οι πιο πολύτιμες στη ζωή. Στην ταινία πρωταγωνιστούν, ο ταλαντούχος Άνταμ Ντράιβερ και η πάντα γοητευτική Γκολσιφτέ Φαραχανί. Με αφορμή την κυκλοφορία της ταινίες στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες από την Πέμπτη 5 Ιανουαρίου, παρουσιάζουμε μία συνέντευξη που παραχώρησε στη δημοσιογράφο Stephanie Zacharek, του περιοδικού Time.

Paterson
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Τζιμ Τζάρμους
Ηθοποιοί: Άνταμ Ντράιβερ, Γκολσεφτί Φαραχανί, Μπάρι Χένλεϊ, Κλιφ Σμιθ, Τσάστεν Χάρμον, Ουίλλιαμ Τζάκσον Χάρπερ
Φωτογραφία: Φρέντερικ Ελμς
Μοντάζ: Αφόνσο Γκονκάλβες
Μουσική: Σκερλ
Παραγωγοί: Τζόσουα Άστραχαν, Κάρτερ Λόγκαν
Χώρα: Η.Π.Α.
Έτος: 2016
Διάρκεια: 113 λεπτά

Κεντρικός χαρακτήρας του έργου είναι ένας οδηγός λεωφορείου (Άνταμ Ντράιβερ) ο οποίος ονομάζεται Πάτερσον, μένει στην μικρή πόλη Πάτερσον του Νιού Τζέρσεϊ και στον ελεύθερό του χρόνο γράφει εκπληκτικά ποιήματα. Η όμορφη γυναίκα του (Γκολσιφτέ Φαραχανί) ονειρεύεται να γίνει σταρ της ηλεκτρικής κιθάρας και ταυτόχρονα ζαχαροπλάστρια σπιτικών κέικ, ενώ ο ιδιόρρυθμος σκύλος τους είναι πάντα έτοιμος για τις χειρότερες σκανταλιές. Ο Πάτερσον αγαπά τη Λόρα, κι αυτή τον αγαπά. Αυτός επικροτεί τις νεόκοπες φιλοδοξίες της. Αυτή υποστηρίζει το ταλέντο του στην ποίηση.

Η ταινία μας μυεί στην ποίηση με αναπάντεχο χιούμορ. Το φιλμ «Paterson» (2016), παρατηρεί σιωπηρά τους θριάμβους και τις ήττες της καθημερινής ζωής, όπως και την ποίηση που κρύβεται στις πιο μικρές λεπτομέρειες. Στο φιλμ πρωταγωνιστεί ο εξαιρετικός Άνταμ Ντράιβερ (Frances Ha – 2012, Star Wars: Episode VII The Force Awakens – 2015) και η αξιόλογη Ιρανή ηθοποιός, Γκολσιφτέ Φαραχανί (About Elly – 2009, Κοτόπουλο με Δαμάσκηνα – 2011, Η Πέτρα της Υπομονής – 2012).

Διαβάστε επίσης:
Η απολαυστική Συνέντευξη Τύπου του Τζιμ Τζάρμους στο 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Τζιμ Τζάρμους και… «Μόνο Οι Εραστές Μένουν Ζωντανοί»

Συνέντευξη στην Stephanie Zacharek, του περιοδικού Time:

Πώς αποφασίσατε να κάνετε μια ταινία για τους ποιητές και την ποίηση;

Είχα επισκεφθεί το Πάτερσον πριν 25 χρόνια, καλεσμένος του γιατρού και ποιητή Ουίλλιαμς Κάρλος Ουίλλιαμς, του οποίου το έργο μου άρεσε πολύ. Περπάτησα μέχρι τους καταρράκτες και επισκέφθηκα τη βιομηχανική ζώνη της πόλης. Είναι ένα συναρπαστικό μέρος, σαν όραμα του Αλεξάντερ Χάμιλτον γύρω από τη δύναμη του βιομηχανικού τοπίου που συνθέτει μια ουτοπική πόλη. Με εξέπληξε επίσης και ο πλουραλισμός των κατοίκων του. Από το βιβλίο «Πάτερσον» του Ουίλλιαμς – παρεμπιπτόντως δεν είναι από τα αγαπημένα μου – όπου ένας άντρας αποτελεί μια μεταφορά για την πόλη και το αντίστροφο, σκέφτηκα ότι θα έχει ενδιαφέρον να γράψω μια ταινία με πρωταγωνιστή έναν άντρα της εργατικής τάξης του Πάτερσον που είναι καλός ποιητής αλλά όχι γνωστός. Για πολλά χρόνια είχα την ιδέα αυτή σε μια κόλλα χαρτί στο συρτάρι μου και κατά καιρούς την ξαναδιάβαζα. Κι έφτασε η στιγμή να την κάνω ταινία.

Στην ταινία, το Πάτερσον δείχνει μια φανταστική πόλη, που παρά τις δυσχέρειές της παραμένει ζωντανή.

Δεν έκανα ντοκιμαντέρ, αλλά μια ταινία που θέλει να δείξει με τον πιο όμορφο τρόπο τα ουσιώδη σημεία της πόλης. Προσπαθήσαμε να κινηματογραφήσουμε με τον διευθυντή παραγωγής Μαρκ Φρίντμπεργκ τα θετικά σημεία της πόλης, τους ωραίους ανθρώπους, την αισιοδοξία, την καλλιτεχνική της πλευράς, χωρίς να επικεντρωθούμε ή να αναδείξουμε τα σημεία εκείνα που την αποσυνθέτουν πλήρως.

Μέσα από τις διαδρομές τους λεωφορείου της ταινίας, δείχνετε σημεία της πόλης που αποδεικνύουν την οικονομική ύφεση χωρίς όμως να γίνονται αυτά τα πλάνα δυσάρεστα και μελαγχολικά. Πώς το καταφέρατε αυτό;

Το κέντρο του Πάτερσον είναι ένα ζωντανό μέρος, όπου αναμειγνύονται οι διαφορετικές κουλτούρες και άνθρωποι κάθε προέλευσης και τάξης. Φτηνά ρουχάδικα, μεξικάνικα ρεστοράν, αραβικά καταστήματα ειδών, κινέζικο φαστ φουντ, φαγητό σε πακέτο, κ.ά. Μου αρέσει όλο αυτό. Όπως και το να κοιτάς όλη αυτήν την εικόνα και τους ανθρώπους μέσα από το παράθυρο ενός λεωφορείου. Αγάπησα τα γυρίσματα του λεωφορείου που κράτησαν περίπου μια εβδομάδα και έδωσαν μια όμορφη, θεατρική ματιά στην ταινία μας.

Ο Άνταμ Ντράιβερ ήταν εξαιρετικός στον ρόλο του. Πώς καταλήξατε σε αυτόν;

Τον είχα δει σε πολλά και διαφορετικά πράγματα. Στο «Girls», στην τηλεόραση, στο «Inside Llewyn Davis», σε συνεντεύξεις του, στο «Frances Ha» και αλλού. Αγάπησα το πρόσωπό του και την ησυχία του. Η δουλειά μαζί του ήταν μεγάλη εμπειρία γιατί ήταν κάπως αντιδραστική. Ο ίδιος δεν μοιάζει και τόσο… ηθοποιός. Δεν βλέπει ποτέ τις ταινίες του, δεν του αρέσει να βλέπει τον εαυτό του στην οθόνη. Θέλει να κάνει αυτή τη δουλειά δουλεύοντας φυσικά τον χαρακτήρα που έχει να υποδυθεί. Δεν θέλει να αναρωτιέται πώς είναι, αλλά να γίνεται ένα με τον χαρακτήρα του έργου του. Ο Άνταμ μου θυμίζει πολύ τον Ρόμπερτ Μίτσαμ. Είναι ιδιαίτερη, αντιδραστική περίπτωση. Δεν θέλει να υποκρίνεται, αλλά να γίνεται πιστευτός.

Σε γενικές γραμμές πάντως, καταφέρνετε να παίρνετε τα καλύτερα στοιχεία των ηθοποιών σας.

Η καθοδήγηση του ηθοποιού με ιντριγκάρει πολύ. Είναι όλοι διαφορετικοί μεταξύ τους, είναι περίπλοκοι και πρέπει να χρησιμοποιείς κάθε φορά διαφορετικά εργαλεία για να τους καθοδηγήσεις. Είναι μια εμπειρία ζωής, δύσκολη βέβαια αλλά με πολύ συναίσθημα. Τους συμπαθώ πολύ ακόμη και φέρονται πότε-πότε παιδιάστικα, ανώριμα ή με νεύρα.

O Πάτερσον είναι ένας χαρακτήρας που κάνει τέχνη μόνο για τον εαυτό του, χωρίς να τον ενδιαφέρει να εκτεθεί. Πώς σχολιάζετε εσείς αυτή τη συμπεριφορά του;

Πάντοτε υποστήριζα ότι πρέπει να εμπιστευόμαστε πρώτα τον εαυτό μας και αν κάνουμε τέχνη να ικανοποιούμε αυτόν. Να συνεργαζόμαστε μαζί του και να κάνουμε το καλύτερο δυνατό. Η επαφή με τον έξω κόσμο μόνο απορρύθμιση προκαλεί. Αυτή που χρειάζεται να εξασκούμε είναι τη διαίσθησή μας. Από τις πρώτες μου ταινίες έλεγα, ότι κάνουμε κινηματογράφο για τον εαυτό μας και μόνο. Αυτό μάλιστα είχε προκαλέσει και μια διαμάχη μου με τον Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, έναν σκηνοθέτη που θαυμάζω για τη συμβολή του στην ιστορία και την ομορφιά του σινεμά, όταν πριν πολλά χρόνια είχαμε βρεθεί μαζί σε μια εκπομπή στην Ολλανδία. Μου είχε πει τότε θυμωμένος, μετά από μια τέτοια δήλωσή μου, ότι είναι κατακριτέο και ελιτίστικο να μην σκέφτομαι τον κόσμο αλλά μόνο τον εαυτό μου. Και του απάντησα, ότι είναι σεβαστά όσα μου λέει αλλά εγώ δεν θέλω να περάσω ένα μήνυμα στον κόσμο, αλλά να τον κάνω να αισθανθεί όσα αισθάνομαι εγώ για την ταινία αυτή. Έτσι έκανα και το «Πάτερσον», επηρεασμένος από την ποιητική σχολή της Νέας Υόρκης περί της ιδέας της γραφής από ένα άτομο: ο ποιητής στέκεται στην κορυφή του βουνού και λέει: Εδώ είναι αυτό που πιστεύω.

Σαν την ιδέα του Φρανκ ‘Ο Χάρα για το ποίημα που ανήκει σε έναν άνθρωπο και μόνο;

Ναι, είναι κάτι που προέρχεται από τους Ουίλλιαμς Κάρλος Ουίλλιαμς και Γουάλας Στίβενς επίσης. Δεν νιώθω ότι οι ταινίες μου πρέπει να έχουν ένα μεγάφωνο που να φωνάζουν τι είναι. Οι ταινίες μου είναι οριακές και δεν αγωνιούν να «χτυπήσουν» μεγάλο κοινό, διαφορετικά θα έχουν αποτύχει παταγωδώς.

Μπορείς να μας πεις τους αγαπημένους σου ποιητές.

Θα σε εκπλήξω. Μου αρέσει ο Δάντης, ο οποίος θεωρώ ότι έγραφε σε μια γλώσσα του δρόμου, σαν το σύγχρονο χιπ χοπ δηλαδή. Τον διαβάζω σε καλή μετάφραση γιατί δεν ξέρω ιταλικά. Μου αρέσει ο Αρθούρος Ρεμπό, ένας επαναστάτης καλλιτέχνης, ένας παράξενο παιδί που έγραψε αριστουργήματα μόλις 19 χρονών. Μου αρέσει ο Γουάλας Στίβενς, όπως κι από τη σχολή της Νέας Υόρκης ο Φρανκ Ο’ Χάρα, ο Τζον Άσμπερι, κ.ά.

Έχοντας πραγματοποιήσει την παγκόσμια πρεμιέρα του τον Μάιο στο Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα του 69ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών, το φιλμ «Paterson» του Τζιμ Τζάρμους, αποτέλεσε την επίσημη Ταινία Έναρξης του 57ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης, όπου και είχαμε την ευκαιρία να το απολαύσουμε. Η ταινία κυκλοφορεί στις Κινηματογραφικές Αίθουσες της χώρας, από την Πέμπτη 5 Ιανουαρίου του 2017, σε διανομή της εταιρείας ΑΜΑ Films.