Με αφορμή τον θάνατο του Πολωνού σκηνοθέτη Αντρέι Βάιντα, επαναφέρουμε μία αποκλειστική συνέντευξη που είχε παραχωρήσει πριν 2 περίπου χρόνια στο tvxs.gr.

Ads

Η ταινία «Βαλέσα – Η Δύναμη της Ελπίδας», ήταν η αφορμή για την οποία το Tvxs.gr επικοινώνησε μέσω βιντεοκλήσης με τον βραβευμένο με Όσκαρ δημιουργό, στην Πολωνία, σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που είχε ως κεντρικό άξονα, το συγκεκριμένο φιλμ, τον Λεχ Βαλέσα, την Πολωνία αλλά και γενικότερα, την άποψη του καλλιτέχνη, για το μέλλον τόσο της Ελλάδας, όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 90 ετών, άφησε ο Αντρέι Βάιντα.

Η ταινία «Βαλέσα: Η Δύναμη της Ελπίδας» είναι η ιστορία του Λεχ Βαλέσα (Ρόμπερτ Βίκιερβιτς). Το φιλμ αρχίζει με την Οριάννα Φαλάτσι (Maria Rosaria Omaggio), η οποία εμφανίζεται στο διαμέρισμα του Βαλέσα για να πάρει συνέντευξη από τον μελλοντικό νικητή του βραβείου Νόμπελ το 1983.

Ads

 

Η γεμάτη συγκίνηση συνομιλία με μία από τις παγκοσμίου φήμης δημοσιογράφους διαπερνά όλη την ταινία. Η Φαλάτσι θέτει ερωτήματα που κανένας άλλος δεν θα ήθελε ή δεν θα τολμούσε ποτέ να ρωτήσει τον θρυλικό ηγέτη του κινήματος της «Αλληλεγγύης». Με αυτόν τον τρόπο, αποκαλύπτει την αλήθεια ενός χαρισματικού άνδρα με εκπληκτική πολιτική διαίσθηση.

 

Το φιλμ καθώς εξελίσσεται, σκιαγραφεί το προφίλ του Βαλέσα, όχι μόνο μέσα από τα πολιτικά γεγονότα, τις δράσεις και τις παρεμβάσεις του, που συνέθεσαν τη δημόσια εικόνα του, αλλά περισσότερο εστιάζοντας σε έναν καθημερινό άνθρωπο και την αγάπη προς την οικογένειά του.

 

Η αφήγηση ξεκινάει από τα χρόνια που ο Βαλέσα ήταν εργάτης της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης, ο οποίος σταδιακά ανέπτυξε συνδικαλιστική δράση στην περίφημη «Αλληλεγγύη». Χαρισματικός καθώς ήταν εξελίχθηκε γρήγορα σε έναν παθιασμένο αγωνιστή της αλλαγής, που αντιστάθηκε στο καθεστώς και ένωσε τη φωνή του με την κραυγή ενός ολόκληρου λαού για ελευθερία.

 

H ιστορία του Βαλέσα δεν έχει μόνο τοπική διάσταση. Με τον καιρό, ενσωματώνεται στο πλαίσιο της διεθνούς πολιτικής. Η ζωή ενός απλού ηλεκτρολόγου, ο οποίος μάχεται αρχικά για τα δικαιώματα των συναδέλφων του, μοιάζει σε πρώτη φάση ως τοπικό φαινόμενο έως ότου ο ίδιος ο Βαλέσα και εκατομμύρια  συμπατριώτισσες και συμπατριώτες του, έγιναν είδηση παγκοσμίως για αρκετά κρίσιμα χρόνια της δεκαετίας του 80’.

 

Η ταινία «Βαλέσα: Η Δύναμη της Ελπίδας» του Αντρέι Βάιντα, δίνει μία ιστορική προοπτική, αλλά σε συνδυασμό με μία χαρακτηριστική και διεισδυτική περιγραφή, της καθημερινής ζωής στη Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας, βοηθάει τον θεατή ώστε να κατανοήσει το φαινόμενο αυτών των μετασχηματισμών…

image
 

Πέντε χρόνια μετά την ταινία σας “Γλυκιά Έξαψη” (Tatarak – 2009) και έχοντας εν τω μεταξύ μεσολαβήσει το ντοκιμαντέρ “Krec! Jak kochasz, to krec!” (2010) για τον σπουδαίο κινηματογραφιστή Edward Klosinski – έχουμε τη χαρά να βλέπουμε στη μεγάλη οθόνη, τη νέα σας δημιουργία, «Βαλέσα – Η Δύναμη της Ελπίδας» (Walesa: Man of Hope / Walesa. Czlowiek z nadziei – 2013). Τι σημαίνει αυτή η ταινία για εσάς;

 

Για μένα αυτή η ταινία σημαίνει επιστροφή στο παρελθόν, επιστροφή στην ιστορία μας. Αυτό βέβαια δεν άρεσε σ’ ένα τμήμα της πολωνικής κοινωνίας, οι οποίοι κι έχουν αρνητική άποψη για τον Λεχ Βαλέσα, πράγμα που με στεναχωρεί… Όλα αυτά βέβαια, εκφράζονται και μέσα από το φιλμ.

 

Παράλληλα, μέσα από την ταινία «Βαλέσα – Η Δύναμη της Ελπίδας» ολοκληρώνεται και η τριλογία με θέμα τον αγώνα του ανθρώπου απέναντι στην αδικία που είχατε ξεκινήσει το 1977, με την ταινία «Ο Άνθρωπος από Μάρμαρο» (Man of Marble) και συνεχίστηκε το 1981 με το φιλμ «Ο Άνθρωπος από Σίδηρο» (Μan of Iron). Πως ξεκίνησε αυτή η ιδέα και πως νιώθετε τώρα που ολοκληρώθηκε;

 

Καταρχάς, η πρώτη ταινία της τριλογίας, «Ο Άνθρωπος από Μάρμαρο» (Man of Marble – 1977), έχει δημιουργηθεί από την ανάγκη για να αντισταθούμε στην Πολωνία και είναι χαρακτηριστικό ότι το σενάριο για να ολοκληρωθεί το φιλμ, ετοιμαζόταν δεκατρία χρόνια… Οπότε είμαι πολύ χαρούμενος που κατάφερα να ολοκληρώσω τις συγκεκριμένες τρεις ταινίες. 

image
 

Η ταινία αρχίζει με την Οριάννα Φαλάτσι, η οποία εμφανίζεται στο διαμέρισμα του Βαλέσα για να πάρει συνέντευξη από τον μελλοντικό νικητή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης (1983). Μία γεμάτη συγκίνηση συνομιλία με μία παγκοσμίου φήμης δημοσιογράφο που διαπερνά όλη την ταινία. Γιατί επιλέξατε να ξεκινήσετε το φιλμ με αυτό τον τρόπο και πως ήταν η συνεργασία σας με τον γνωστό συγγραφέα και σεναριογράφο Janusz Głowacki, που υπογράφει το σενάριο της ταινίας σας;

 

Η αλήθεια είναι ότι αρχικά νόμιζα πως η συνέντευξη με την Φαλάτσι θα διαρκούσε λίγο, μέσα από κάποια αποσπάσματα. Αλλά καθώς εξελισσόταν το φιλμ, αποδείχτηκε ότι μέσα από αυτά τα αποσπάσματα, ανακαλύπτουμε έναν πραγματικό άνθρωπο με τα θετικά του αλλά και τις αδυναμίες του, τις φιλοδοξίες του και τη σπουδαιότητά του. Οπότε και αποφάσισα να δώσω συνέχεια σε αυτή τη συνέντευξη μέσα από περισσότερες σκηνές. Έτσι καταφέραμε να παρουσιάσουμε τον Λεχ όπως ήταν τόσο στην πολιτική, όσο και μέσα από την οικογένεια του, ως πραγματικό και αληθινό άνθρωπο.

image
 

Παρά το γεγονός ότι ο Λεχ Βαλέσα, είναι μία εμβληματική φυσιογνωμία, όχι μόνο της Πολωνικής αλλά και της ευρύτερης ευρωπαϊκής ιστορίας, έχω την αίσθηση ότι είναι από τις ελάχιστες φορές που έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στον κινηματογράφο κάποιο φιλμ, σχετικό με τη ζωή και το έργο του. Πως το εξηγείται αυτό, κι αν το συγκεκριμένο γεγονός διαδραμάτισε ρόλο στην απόφαση σας να πραγματοποιήσετε την εν λόγω ταινία;

 

Ναι, είναι αλήθεια αυτό. Γι’ αυτό και είχα συνεννοηθεί με τον σεναριογράφο (Janusz Głowacki) ώστε να δείξουμε τον Βαλέσα από τη δεκαετία του ’70, που βρίσκονταν ανάμεσα στους εργάτες οι οποίοι είχαν βγει στους δρόμους διεκδικώντας τα δικαιώματά τους και οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν με σκληρή βία. Αυτό όμως ήταν παράλληλα κι ένα μάθημα για τον Λεχ Βαλέσα, ο οποίος κατάλαβε ότι με αυτούς τους ανθρώπους δεν μπορούσε να κάτσει στο ίδιο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ταυτόχρονα, είχαμε αποφασίσει ότι θέλαμε να ολοκληρώσουμε την ταινία με μία συγκεκριμένη σκηνή, όπου ο Βαλέσα βρίσκεται στην Αμερική και λέει μπροστά στους Αμερικάνους: “Εμείς το έθνος…”

image
 

Στην ταινία «Βαλέσα – Η Δύναμη της Ελπίδας», σκιαγραφείται το προφίλ του Λεχ Βαλέσα, όχι μόνο μέσα από τα πολιτικά γεγονότα, τις δράσεις και τις παρεμβάσεις του, που συνέθεσαν τη δημόσια εικόνα του, αλλά περισσότερο εστιάζοντας σ’ έναν καθημερινό άνθρωπο. Είναι αυτό παράλληλα κι ένα μήνυμα προς τον θεατή, ώστε να ταυτιστεί ως ένα σημείο, να αντιδράσει και να αγωνιστεί ο ίδιος για τα δικαιώματα του και το μέλλον του;

 

Ειλικρινά, θα ήμουν πανευτυχής εάν η ταινία μου για τον Λεχ Βαλέσα γινόταν αποδεκτή με αυτόν τον τρόπο και ειδικά όσο αφορά τους νέους ανθρώπους. Αυτό είναι το όνειρό μου…

 

Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους της ταινίας, συναντάμε τον Ρόμπερτ Βίκιερβιτς (Robert Wieckiewicz) και την Ανιέσκα Γκροτσόφσκα (Agnieszka Grochowska), που ενσαρκώνουν τον Λεχ Βαλέσα και την Ντανούτα Βαλέσα, αντίστοιχα. Καθώς βέβαια και τη Maria Rosaria Omaggio που υποδύεται την παγκοσμίου φήμης δημοσιογράφο Οριάννα Φαλάτσι. Με δεδομένο το γεγονός ότι η ταινία έχει πολλά βιογραφικά στοιχεία, πως ήταν η διαδικασία του κάστινγκ και η επιλογή των ηθοποιών;

 

Είχα υπόψιν μου μία συγκεκριμένη ομάδα ηθοποιών. Κάποιους από αυτούς τους ήξερα, αλλά όχι όλους. Από αυτή την ομάδα προήλθε ο βασικός κορμός των ηθοποιών που πρωταγωνιστούν στο φιλμ. Αλλά αρχικά υπήρχε ένα δίλημμα. Επειδή η ζωή του Λεχ Βαλέσα που φαίνεται μέσα από την ταινία, εξελίσσεται μέσα από μία μεγάλη χρονική περίοδος, σκεφτόμουν μήπως θα έπρεπε να παίξουν τρεις ηθοποιοί τον ίδιο ρόλο. Αλλά κατευθείαν το απέκλεισα αυτό, επειδή σκέφτηκα ότι τότε οι θεατές θα έμπαιναν στη διαδικασία να σκεφτούν ποιος από όλους ερμηνεύει καλύτερα τον Λεχ Βαλέσα, χάνοντας όμως παράλληλα την ουσία του έργου… Επέλεξα τον Ρόμπερτ Βίκιερβιτς (ενσαρκώνει τον Λεχ Βαλέσα), επειδή είναι πολύ καλός και ταλαντούχος ηθοποιός και έχει μία ικανότητα μεταμόρφωσης, τόσο της φωνής του όσο και της συμπεριφοράς του γενικότερα. Πραγματικά, είμαι ευτυχισμένος που ερμήνευσε έτσι τον Βαλέσα.

image
 

Η ιστορία λένε ότι επαναλαμβάνεται και όπως τα γεγονότα που περιγράφει η ταινία σας, χαρακτηρίζουν μία εποχή σε μετάβαση, έχω την αίσθηση ότι η κρίση στην Ευρώπη, αναγάγει τα μηνύματά της πιο επίκαιρα από ποτέ. Τόσο σε γεωπολιτικό επίπεδο με τα γεγονότα που συμβαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες στην Ουκρανία όσο και σε οικονομικό, με την κρίση των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία κ.α. Πως νομίζετε ότι μπορεί ο θεατής να εμπνευστεί από την ταινία σας κι αν γενικότερα είστε αισιόδοξος για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

Είμαι πολύ αισιόδοξος όσο αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι θεωρώ ο μοναδικός τρόπος, για να είναι η Ευρώπη μία κοινότητα. Η οποία βέβαια Ευρώπη ξεκινά από την Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι η μητέρα μας, μας έχει γεννήσει και αυτό είναι μία πραγματικότητα. Όσο αφορά την ταινία, η αλήθεια είναι τα γεγονότα που δείχνει ανήκουν στο παρελθόν και αυτό που συμβαίνει τώρα, είναι κάτι το καινούργιο…


 

Η νέα ταινία του Αντρέι Βάιντα, «Βαλέσα – Η Δύναμη της Ελπίδας», πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της τον Σεπτέμβριο στο πλαίσιο του 70ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Βενετίας, ενώ από τις 24 Απριλίου θα προβάλλεται στις Κινηματογραφικές Αίθουσες της Ελλάδας σε διανομή της Filmtrade και η Σπέντζος Φίλμ.