Γεννημένος στις 30 Απριλίου του 1956 στην Κοπεγχάγη, ο Λαρς φον Τρίερ είναι ένας δεινός κινηματογραφιστής, αλλά και αιρετικός της Έβδομης Τέχνης. Ο Δανός σκηνοθέτης, αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια του σύγχρονου ευρωπαϊκού κινηματογράφου και με αφορμή τα γενέθλιά του, παρουσιάζουμε δέκα (10) χαρακτηριστικές και αγαπημένες δημιουργίες του.

«Το να προκαλέσεις θεωρώ ότι είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο, δεν αποτελεί όμως τη βάση για να κάνεις σημαντική τέχνη και δεν αφορά τη δική μου δουλειά. Αν προκαλώ κάποιον, άλλωστε, αυτός είναι μόνο ο εαυτός μου. Κηρύττω διαρκώς τον πόλεμο σ’ εμένα τον ίδιο, στον τρόπο με τον οποίο μεγάλωσα, στις προσωπικές μου αξίες. Και επιτίθεμαι σθεναρά στη φιλοσοφία με την οποία με ανέθρεψαν.» – Λαρς φον Τρίερ

Λαρς φον Τρίερ / Lars von Trier

Ο Λαρς φον Τρίερ, μεγάλωσε στην Κοπεγχάγη των μεταβατικών κοινωνικοπολιτικά δεκαετιών του ’50 και του ’60, στο μέσο μιας οικογένειας, η οποία, σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου του Τρίερ: «στερούνταν συναισθημάτων, θρησκείας και της όποιας ευχαρίστησης». Οι γονείς του μικρού Λαρς επιχείρησαν να μεταδώσουν στον γιο τους την ηδονή της απόλυτης ελευθερίας, χωρίς να μπορούν να φανταστούν ότι ίσως η υπερβολική ανεξαρτησία που του προσέφεραν θα βάρυνε τους εύθραυστους παιδικούς ώμους του μ’ ένα αίσθημα κενού:

«Μια απεγνωσμένη ανάγκη για απαγόρευση. Μπορούσα να κάνω ό,τι πιο ασυλλόγιστο περνούσε από το μυαλό μου. Μπορούσα κάλλιστα να αλητεύω, χωρίς κανείς να δίνει σημασία. Δεν υπήρχαν καθόλου κανόνες, γεγονός που δημιουργούσε ένα σωρό προβλήματα. Έπρεπε να πιέζω εγώ τον εαυτό μου να ασχοληθώ με τα διαβάσματα ή ακόμη και να πηγαίνω καθημερινά στο σχολείο, γιατί κανένας από τους γονείς μου δεν ήταν διατεθειμένος να μου υποδείξει τι ήταν σωστό και τι όχι».

Τα πρώτα βήματα του Τρίερ στον κινηματογράφο, έγιναν σε ηλικία έντεκα ετών με μια Super-8 που του είχαν κάνει δώρο οι γονείς του. Το 1979 αρχίζει τη φοίτησή του στη Δανέζικη Σχολή Κινηματογράφου, εκεί δημιουργεί δύο μικρού μήκους ταινίες, οι οποίες ευτύχησαν να βραβευτούν στο Φεστιβάλ του Μονάχου και να του δώσουν τα πρώτα θερμά διαπιστευτήρια για μια ανάλογη πορεία. Το 1984, έναν μόλις χρόνο μετά την αποφοίτησή του, ο Τρίερ ολοκλήρωσε την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, το μαγευτικό «Στοιχείο του Εγκλήματος» (The Element of Crime).

Η νέα ταινία του Λαρς φον Τρίερ, έχει τον τίτλο «The House That Jack Built» και παρακολουθεί έναν κατά συρροή δολοφόνο, στην Αμερική τη δεκαετία του εβδομήντα. Πρωταγωνιστής είναι ο Ματ Ντίλον και σύμφωνα με τον κορυφαίο Δανό σκηνοθέτη, πηγή έμπνευσης αποτελεί ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλτ Τραμπ. Ο Τρίερ αφηγείται την ιστορία του Τζακ, ενός κατά συρροήν δολοφόνου, με φόντο τους φόνους που διαπράττει σε διάστημα δώδεκα ετών. Στα μάτια του Τζακ κάθε φόνος του είναι και ένα έργο τέχνης.

«To «The House That Jack Built» στηρίζει την άποψη ότι η ζωή είναι κακή και άψυχη, γεγονός που επιβεβαιώνεται δυστυχώς από την πρόσφατη άνοδο του Homo trumpus – του βασιλιά των ποντικιών.» – Λαρς φον Τρίερ

Η νέα ταινία του ιδιοφυούς Δανού καλλιτέχνη, έχει τον τίτλο «The House That Jack Built» και πρωταγωνιστούν: ο δημοφιλής Αμερικανός ηθοποιός, Ματ Ντίλον (υποψήφιος για Όσκαρ το 2004 με την ταινία «Crash»), η Sofie Gråbøl από τη Δανία (γνωστή κυρίως μέσα από αξιόλογες τηλεοπτικές σειρές όπως το «The Killing / Sarah Lund» 2007 – 2012), η ανερχόμενη Αμερικανίδα ηθοποιός Riley Keough (Mad Max: Fury Road – 2015, American Honey – 2016) αλλά και ο θρυλικός Ελβετός ηθοποιός Μπρούνο Γκανζ (πρωταγωνιστής σε αριστουργήματα της Έβδομης Τέχνης, όπως «Τα Φτερά του Έρωτα» του Βιμ Βέντερς του 1987, αλλά και το «Νοσφεράτου» του Βέρνερ Χέρτζογκ, γυρισμένο το 1979).

Διαβάστε επίσης:
Ο Λαρς φον Τρίερ, ένας κατά συρροή δολοφόνος και ο Τραμπ

«Είναι πολύ πιο σημαντικό να εφευρίσκουμε τρόπους ώστε να εξερευνούμε ολοένα και περισσότερες δυνατότητες που προσφέρει ο κινηματογράφος ως τέχνη, αντί να σκαρφιζόμαστε ανόητους τρόπους για να φέρουμε τον κόσμο πάση θυσία στο σινεμά…» – Λαρς Φον Τρίερ

10 χαρακτηριστικές ταινίες του Δανού σκηνοθέτη με αφορμή τα γενέθλια του

Το Στοιχείο του Εγκλήματος / The Element of Crime
Σκηνοθεσία: Λαρς φον Τρίερ / Lars von Trier
Σενάριο: Niels Vørsel, William Quarshie
Ηθοποιοί: Michael Elphick, Esmond Knight, Me Me Lai
Χώρα Παραγωγής: Δανία
Έτος Παραγωγής: 1984
Διάρκεια: 104 λεπτά
Φορμά: 35 mm – Έγχρωμη

Ο Φίσερ, είναι ένας ντετέκτιβ που για καιρό ζούσε στο Κάιρο. Επιστρέφει εσπευσμένα στην Ευρώπη προκειμένου να εξιχνιάσει μία υπόθεση δολοφονιών. Στην προσπάθειά του να εντοπίσει τον δολοφόνο, ακολουθεί τις αμφιλεγόμενες μεθόδους που ο μέντοράς του, Όσμπορν, αναλύει στο βιβλίο του “Το Στοιχείο του Εγκλήματος”. Η ταύτιση του Φίσερ όμως με το εγκληματικό μυαλό του δολοφόνου αρχίζει σιγά – σιγά να φεύγει από τον έλεγχό του με απρόβλεπτες συνέπειες…

Κορυφαίο φιλμ νουάρ, το πρώτο της τριλογίας της “ύπνωσης” για τη θνήσκουσα Ευρώπη, που με έξυπνες τεχνικές αναφέρεται σε μια γηραιά ήπειρο νεκρή και γεμάτη φθορά. Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Τρίερ, με ατμόσφαιρα απόκοσμη, ζοφερή και παρακμιακή, με ύφος στιλιστικό αλλά παράλληλα μεταμοντέρνο. Φιλμ που ταξίδεψε τον δημιουργό του μέχρι τις Κάννες, χαρίζοντας του ένα βραβείο τεχνικού επιτεύγματος και ξεκινώντας το μακροχρόνιο φλερτ του Δανού καλλιτέχνη μ’ ένα από τα πιο σημαντικά κινηματογραφικά φεστιβάλ.

Μήδεια / Medea
Σκηνοθεσία: Λαρς Φον Τρίερ
Σενάριο: Euripides (play), Carl Theodor Dreyer (original screenplay), Lars von Trier, Preben Thomsen (adaptation)
Ηθοποιοί: Ούντο Κίερ, Κίρστεν Όλεσεν
Χώρα Παραγωγής: Δανία
Έτος Παραγωγής: 1988
Διάρκεια: 76 λεπτά

Ο Λαρς Φον Τρίερ σκηνοθετεί μια εκδοχή της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας Μήδεια, του Ευριπίδη, για την τηλεόραση της Δανίας, γυρίζοντας εξ ολοκλήρου με αναλογική κάμερα. Το σενάριο βασίζεται σε μια διασκευή που έκανε ο μεγάλος Δανός σκηνοθέτης Καρλ Ντράγιερ το 1960, αλλά η ταινία δεν γυρίστηκε ποτέ όσο ζούσε.

Ο μύθος έπεται της ιστορίας του Ιάσωνα και των Aργοναυτών, παρουσιάζοντας τον Ιάσωνα να επιστρέφει από την εκστρατεία, έχοντας το Χρυσόμαλλο Δέρας κι έτοιμος να παντρευτεί την Γλαύκη, κόρη του Κρέοντα. Κάνοντας, όμως αυτό, εγκαταλείπει την σύζυγό του που υποφέρει, τη Μήδεια, που είναι επίσης και η μητέρα των δύο παιδιών του. Όταν ο βασιλιάς εξορίζει τη Μήδεια, εκείνη καταστρώνει ένα δόλιο σχέδιο εκδίκησης που συμπεριλαμβάνει δηλητήριο, κρέμασμα και δυστυχία για όλους.

Ένα από τα άγνωστα και σπάνια αριστουργήματα του Λαρς Φον Τρίερ. Μια αναμέτρηση ενός από τους πιο ανήσυχους σύγχρονους σκηνοθέτες μ’ ένα μεγάλο κείμενο των αρχαίων κλασσικών. Βασισμένος σ’ ένα σενάριο του μέγιστου δημιουργού Καρλ Θήοντορ Ντράγιερ, ο Τρίερ μεταφέρει τον μύθο της Μήδειας του Ευριπίδη σε σκοτεινούς βαλτότοπους και σε υπόγειες ομιχλώδεις, απειλητικές στοές.

Οι εκπληκτικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών, η στοιχειωμένη, μυστηριακή ατμόσφαιρα του φιλμ, οι εκπληκτικές εικόνες που φορές θυμίζουν ζωγραφικούς πίνακες, η χαρακτηριστική δεξιοτεχνία και εφευρετικότητα του Τρίερ, συνθέτουν ένα πανέμορφο έργο, εξίσου συναρπαστικό κι αναπάντεχο με τις επόμενες δουλειές του τρομερού παιδιού του σύγχρονου σινεμά. Πρωταγωνιστεί η Κίρστεν Όλεσεν ως Μήδεια, ενώ στον ρόλο του Ιάσωνα συναντάμε το υποκριτικό alter ego του Δανού σκηνοθέτη, τον σπουδαίο Γερμανό ηθοποιό, Ούντο Κίερ.

«Ένιωσα μια περίεργη ταύτιση με τον Ντράγιερ και το όραμά του για τη Μήδεια. Έτσι, βασίστηκα στο σενάριό του και στους διαλόγους του, αλλά μετέφερα τη δράση σε Δανικό τοπίο. Ο Ντράγιερ σκόπευε να γυρίσει την ταινία στην Ελλάδα. Υπάρχει μια σημείωση στην αρχή του σεναρίου που καταδεικνύει ότι η ταινία πρέπει να αρχίζει σ’ ένα αμφιθέατρο. Δυστυχώς δεν είχε ποτέ τη δυνατότητα να την γυρίσει. Όπως συνέβη και μ’ ένα μεγάλο ποσοστό των σχεδίων του. Αποφάσισα να ερμηνεύσω το σενάριο ως μια άχρονη τραγωδία γιατί κανείς δεν μπορεί να πει τι έλξη θα μπορούσε να ασκήσει μια ψυχολογική ερμηνεία.» – αναφέρει χαρακτηριστικά ο Λαρς Φον Τρίερ και συμπληρώνει:

«Οι ταινίες του Ντράγιερ δεν μπορούν να αναγνωστούν ως ψυχολογικά δράματα, δεν είναι τόσο απλές. Ο τρόπος του να απλοποιεί και να συμπυκνώνει τους διαλόγους δημιουργεί ερμηνευτικά προβλήματα, γιατί οι άνθρωποι δεν συνηθίζουν να εκφράζονται έτσι. Είναι περισσότερο αποσπάσματα που είναι διάσπαρτα, εδώ κι εκεί. O Ντράγιερ τείνει στο μεγαλείο και στην συντριπτική εξύψωση. Ο στόχος δεν είναι ποτέ ο ρεαλισμός κι ο ψυχολογισμός, αν αυτή είναι η λέξη, οι χαρακτήρες του είναι σχεδόν εικόνες. Η τέχνη του Ντράγιερ βρίσκεται πιο κοντά στη ζωγραφική, παρά στον κινηματογράφο. Ήθελα η ταινία μου να θυμίζει Ντάγιερ. Η αισθητική του ήταν πρωταρχικής σημασίας για μένα. Δυστυχώς η Μήδεια έχει υπερβολικά την αίσθηση του papier – mache. Και υπήρχε εκείνη η μακέτα του κάστρου των Βίκινγκς που προσποιούμασταν ότι ζει η Μήδεια. Δεν αντέχω αυτού του είδους τα τεχνάσματα. Είναι απαίσια. Αλλά ο προϋπολογισμός μας δεν μας επέτρεπε να γυρίσουμε αλλού. Για παράδειγμα στη σκηνή όπου η Μήδεια σκοτώνει τα παιδιά της, ο Ντράγιερ επέλεξε το δηλητήριο, το μαχαίρωμα που προτείνει ο Ευριπίδης του φαινόταν υπερβολικά βίαιο. Υπερβολικά αιματηρό. Προτιμούσε απλά να αποκοιμηθούν. Εγώ επέλεξα να το κάνω πιο δραματικό. Νομίζω ότι η δική μου εκδοχή είναι πιο δηκτική. Η δολοφονία των παιδιών με κρέμασμα μου φάνηκε πιο αποτελεσματική και αρμόζουσα. Είτε τα σκοτώνεις, είτε όχι. Πρέπει να δείχνεις τη δράση, όπως πραγματικά είναι. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να κάνεις τα πράγματα να φαίνονται πιο αθώα απ’ ότι είναι…»

Europa
Σκηνοθεσία: Λαρς φον Τρίερ
Με τους: Barbara Sukowa, Jean-Marc Barr, Udo Kier
Χώρα Παραγωγής: Δανία
Έτος Παραγωγής: 1991
Διάρκεια: 112 λεπτά
Φορμά: 35 mm – Έγχρωμη

Αμέσως μετά την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένας Αμερικάνος πιάνει δουλειά ως οδηγός νυχτερινού τρένου στην υπό Αμερικανική κατοχή Γερμανία. Εκεί ερωτεύεται μία γυναίκα και χωρίς να το καταλάβει βρίσκεται μπλεγμένος σε μία φιλό-Ναζιστική τρομοκρατική οργάνωση. Πρωταγωνιστούν: Ζαν-Μαρκ Μπαρ, Μπάρμπαρα Σούκοβα, Ερνστ-Χιούγκο Τζάρεγκαρντ, Ούντο Κίερ.

Πρόκειται για μία από τις καλύτερες ταινίες της πλούσιας φιλμογραφίας του Λαρς φον Τρίερ. Το φιλμ ολοκληρώνει παράλληλα και την “ευρωπαϊκή” τριλογία του Δανού δημιουργού, η οποία είχε αρχίσει το 1984 με το αριστουργηματικό «Στοιχείο του Εγκλήματος» και συνεχίστηκε το 1987 με την λιγότερο προβεβλημένη δημιουργία του, «Epidemic».

Ο ήρωάς μας, είναι ένας φιλήσυχος και αφελής Αμερικανός, γερμανικής καταγωγής, ο οποίος εγκαθίσταται στη μεταπολεμική Γερμανία, εργαζόμενος ως σιδηροδρομικός υπάλληλος. Εκεί γνωρίζει και ερωτεύεται μια μυστηριώδη γυναίκα με ύποπτες διασυνδέσεις. Μια ανήσυχη και εφιαλτική ταινία, η οποία ξεδιπλώνει σταδιακά τους ρυθμούς της, αφήνοντας την εξωπραγματική αίσθηση πως ό,τι συμβαίνει μπορεί μεν να ανήκει στη σφαίρα του φανταστικού, χωρίς όμως αυτό να στερεί τίποτα, από τη δύναμη της αληθοφάνειάς της. Λαβυρινθώδης και σκοτεινή, αιχμαλωτίζει το υποσυνείδητο, αναζητώντας την ευθύνη για την παρακμή ενός κόσμου που προχωρά στη νέα τάξη πραγμάτων, στιγματισμένος ωστόσο ακόμα, από το νοσηρό παρελθόν του. Κι όλα αυτά, υπό τους ήχους, ενός υπέροχου μουσικού σκορ.

Οι Ηλίθιοι / The Idiots / Idioterne
Σκηνοθεσία: Λαρς φον Τρίερ
Με τους: Bodil Jørgensen, Jens Albinus, Anne Louise Hassing
Χώρα Παραγωγής: Δανία
Έτος Παραγωγής: 1998
Διάρκεια: 117 λεπτά
Φορμά: 35 mm – Έγχρωμη

Mια παρέα νεαρών αστών ζουν με κοινοβιακό τρόπο σε μια μεγάλη μονοκατοικία και μοιράζονται το ίδιο ενδιαφέρον για την ηλιθιότητα. Η ομάδα, θέλοντας να ανακαλύψει την ευτυχία μέσα από την «αθωότητα του χαζού» που κρύβει μέσα του ο κάθε άνθρωπος, εγκαθίσταται σε μια συνοικία πλουσίων της Κοπεγχάγης και αρχίζει να συμπεριφέρεται όπως τα άτομα με χαμηλή νοημοσύνη και νοητική υστέρηση. Εξωτερικεύοντας τον ηλίθιο χαρακτήρα του εαυτού τους, επιδιώκουν να ξεπεράσουν τις αναστολές τους και να αντιταχθούν στις συμβάσεις και στην «φυσιολογική» συμπεριφορά των μελών της κοινωνίας. Αυτή όμως, η «απελευθερωτική» δράση, λαμβάνει χώρα μονάχα όταν βρίσκονται σε δημόσιους χώρους και μέσα από τη σιγουριά της ομάδας. Όταν η Κάρεν – μια βασανισμένη νεαρή γυναίκα που κουβαλά το βαρύ φορτίο ενός θανάτου – τους συναντά και γίνεται μέλος της ομάδας, τα πράγματα θα πάρουν μια απρόβλεπτη τροπή, καθώς θα είναι η μόνη που θα κάνει ένα βήμα παραπέρα…

Οι «Ηλίθιοι», αποτελούν την πέμπτη ταινία μεγάλου μήκους του Λαρς φον Τρίερ, η οποία είναι γυρισμένη ολοκληρωτικά με βάση τους κανόνες του «Δόγματος ‘95», το οποίο αποτελεί ένα καλλιτεχνικό μανιφέστο. Το 1995 στη Δανία, τέσσερις σκηνοθέτες (thomas winterberg – lars von trier – soren kragh-jacobsen – kristian levring) αποφασίζουν να συντάξουν το δικό τους μανιφέστο με σκοπό να προστατέψουν τις ταινίες τους και μέσα από το συγκεκριμένο πλαίσιο να μπορούν να δημιουργήσουν αυτόνομα. Η αρχή του κινήματος θα γίνει με το υπέροχο φιλμ του Thomas Winderberg, «Festen» (Οικογενειακή Γιορτή) και θα συνεχιστεί – όχι με την ίδια αισθητική επιτυχία – με τους «Ηλίθιους»…

Χορεύοντας στο Σκοτάδι / Dancer in the Dark
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Λαρς φον Τρίερ
Ηθοποιοί: Μπιόρκ, Κατρίν Ντενέβ, Ντέιβιντ Μορς, Κάρα Σίμουρ, Πήτερ Στόρμαρ
Χώρα Παραγωγής: Δανία, Ισπανία, Γερμανία, Ολλανδία, Ιταλία, Η.Π.Α., Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Σουηδία, Φιλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία
Έτος Παραγωγής: 2000
Διάρκεια: 140 λεπτά

Η Σέλμα, μία Τσέχα μετανάστρια στις ΗΠΑ, χάνει σταδιακά την όρασή της εξαιτίας μίας κληρονομικής ασθένειας. Παρ’ όλα αυτά, δουλεύει σκληρά σ’ ένα εργοστάσιο και βάζει στην άκρη χρήματα ώστε ο γιος της να έχει την ευκαιρία να χειρουργηθεί και να μην καταλήξει τυφλός, όπως εκείνη. Δυστυχώς όμως, η μοίρα στέκεται πολύ σκληρή απέναντι της… Πρωταγωνιστούν: Μπιόρκ, Κατρίν Ντενέβ, Ντέιβιντ Μορς, Κάρα Σίμουρ, Πήτερ Στόρμαρ.

Οι ταινίες του Λαρς Φον Τρίερ, μπορεί συχνά πυκνά να έχουν χαρακτηριστεί ως προκλητικές, αλλά σε κάθε περίπτωση παραμένουν οι ιδιοφυείς δημιουργίες ενός κορυφαίου σκηνοθέτη. Το «Χορεύοντας στο Σκοτάδι» (Dancer in the Dark) διαθέτοντας αρκετά στοιχεία μιούζικαλ, είναι μία γλυκιά, όσο και δραματική ιστορία που ειπώθηκε ιδανικά από έναν ιδιαίτερο καλλιτέχνη. Πολύ καλή η Μπιόρκ στον πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά βέβαια και η κορυφαία Γαλλίδα ηθοποιός Κατρίν Ντενέβ, που παρά τον μικρό της ρόλο, κλέβει σε κάθε της εμφάνιση τις εντυπώσεις.

Αξίζει τέλος να σημειώσουμε ότι η ταινία “Χορεύοντας στο Σκοτάδι” (Dancer in the Dark), ολοκληρώνει και την τριλογία του Λαρς φον Τρίερ, “Golden Heart Trilogy”. Μία θεματική που ξεκίνησε το 1996 με το αριστουργηματικό “Δαμάζοντας τα Κύματα” και συνεχίστηκε το 1998 με το φιλμ “Οι Ηλίθιοι”, το οποίο βέβαια υπόκειται στους κανόνες του Δόγματος ’95.

Ταινία που καταξίωσε οριστικά τον Λαρς φον Τρίερ στον παγκόσμιο κινηματογραφικό χάρτη, το “Χορεύοντας στο Σκοτάδι”, βραβευμένο με τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, είναι ένα σπαραχτικό, δραματικό μιούζικαλ! Ένα συναισθηματικά εξοντωτικό φιλμ, μ’ ένα ρεσιτάλ ερμηνείας από την εκπληκτική Ισλανδή τραγουδίστρια Μπγιόρκ και την πάντα υπέροχη Γαλλίδα ηθοποιό, Κατρίν Ντενέβ, σε ρόλο φτωχής εργάτριας.

Dogville
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Λαρς φον Τρίερ
Ηθοποιοί: Νικόλ Κίντμαν, Λόρεν Μπακάλ, Κλοέ Σεβινί, Παυλ Μπέτανι, Στέλλαν Σκάρσγκαρντ, Ούντο Κίερ, Μπεν Γκατζάρα, Τζέιμς Κάαν, Πατρίσια Κλάρκσον
Χώρα Παραγωγής: Δανία, Γερμανία, Γαλλία, Σουηδία, Ιταλία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Φιλανδία, Νορβηγία
Έτος Παραγωγής: 2003
Διάρκεια: 178 λεπτά

Προσπαθώντας να ξεφύγει από την συμμορία που την κυνηγά, η Γκρέις φθάνει στην μικρή Αμερικανική πόλη Dogville. Ο Τομ, ο φιλόσοφος της πόλης, δέχεται να της παρέχουν καταφύγιο υπό τον όρο ότι θα δουλεύει για τους κατοίκους της πόλης και μετά από δύο εβδομάδες θα ψηφίσουν για το αν θα μείνει ή όχι. Η Γκρέις δέχεται τη συμφωνία. Σύντομα όμως, η θέση της στην πόλη αρχίζει να γίνεται προβληματική.

Η όμορφη φυγάς αναζητά μια καλύτερη συμφωνία. Όμως οι κάτοικοι του Dogville, είναι ανένδοτοι σε αντάλλαγμα του ρίσκου να περιθάλψουν την άμοιρη Γκρέις, η οποία καταλαβαίνει με σκληρό τρόπο ότι σ’ αυτή την πόλη η καλοσύνη είναι σχετική. Αλλά η Γκρέις έχει ένα επικίνδυνο μυστικό. Οι κάτοικοι του Dogville μπορεί να το μετανιώσουν αν κάποτε αποκαλυφθεί.

Μία από τις καλύτερες δημιουργίες της σπουδαίας φιλμογραφίας του Λαρς Φον Τρίερ. Η ταινία διαδραματίζεται σε ένα αρκετά μινιμαλιστικό σκηνικό, με λεπτές ζωγραφισμένες γραμμές και περιγράμματα. Αν και η συγκεκριμένη πρακτική είναι συνήθης στο μαύρο θέατρο, δεν έχει χρησιμοποιηθεί σχεδόν ποτέ στον Κινηματογράφο. Αυτή η μορφή δημιουργίας βοηθάει να επικεντρώσει την προσοχή του ο θεατής στην υποκριτική και στην αφήγηση της ιστορίας. Το «Dogville» αποτελεί το πρώτο μέρος της ανολοκλήρωτης τριλογίας USA – Land of Opportunities, που θα συνεχιστεί το 2005, με το «Manderlay».

Αντίχριστος / Antichrist
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Λαρς φον Τρίερ
Ηθοποιοί: Γουίλεμ Νταφόε, Σαρλότ Γκενσμπούργκ
Χώρα Παραγωγής: Δανία, Γερμανία, Γαλλία, Σουηδία, Ιταλία, Πολωνία
Έτος Παραγωγής: 2009
Διάρκεια: 108 λεπτά

Μετά τον αιφνίδιο θάνατο του γιου τους, ένα ζευγάρι αποφασίζει να καταφύγει στην δική του Εδέμ, μία καλύβα στη μέση κάποιου δάσους, προκειμένου να ξεπεράσουν την απώλεια, αλλά και να επανορθώσουν την σχέση τους. Σύντομα όμως, η φύση παίρνει το πάνω χέρι και όλα αρχίζουν να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Πρωταγωνιστούν: Γουίλεμ Νταφόε και Σαρλότ Γκενσμπούργκ.

Ο Λαρς φον Τρίερ στον «Αντίχριστο», μελετά τoν άνθρωπο ως κατασκευή, σε μια πορεία από το σήμερα στο πρωταρχικό στάδιο των ενστίκτων. Ο Αδάμ και η Εύα, επιστρέφουν στην Εδέμ, αφού πρώτα έχουν γνωρίσει το σεξ, αφού έχουν κάνει ένα παιδί, αλλά έχοντας παράλληλα βιώσει και την τραγική  απώλεια του παιδιού τους, έχοντας παράλληλα φορτωθεί την ενοχή γι’ αυτό, προσπαθούν να συμφιλιωθούν με τον εαυτό τους και να επιστρέψουν στη φύση.

Ο «Αντίχριστος» του Λαρς φον Τρίερ, είχε πραγματοποιήσει την παγκόσμια πρεμιέρα του στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του 62ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών, κερδίζοντας μάλιστα το Βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας, για την εξαιρετική Σαρλότ Γκενσμπούργκ. Η ταινία είναι αφιερωμένη στον σπουδαίο Αντρέι Ταρκόφσκι.

«Πριν από περίπου δύο χρόνια, υπέφερα από κατάθλιψη. Ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία για μένα. Τα πάντα, χωρίς καμία εξαίρεση, μου φαίνονταν άνευ σημασίας και αξίας. Δεν μπορούσα να δουλέψω. Έξι μήνες αργότερα, σαν άσκηση απλώς, έγραψα ένα σενάριο. Ήταν ένα είδος θεραπείας, αλλά και συγχρόνως μια αναζήτηση, ένα πείραμα για να δω αν θα μπορούσα να γυρίσω ποτέ ξανά κάποια ταινία. Το σενάριο τέλειωσε και γυρίστηκε χωρίς μεγάλο ενθουσιασμό, όπως ήταν, κι αξιοποιώντας ούτε το μισό από τις σωματικές αλλά και τις πνευματικές μου δυνατότητες. Η δουλειά στο σενάριο δεν έγινε σύμφωνα με τον συνήθη τρόπο δουλειάς μου. Σκηνές προσθέτονταν χωρίς λόγο. Εικόνες συνθέτονταν χωρίς να ακολουθείται κάποια λογική ή κάποιου είδους κινηματογραφική σκέψη. Συχνά προέρχονταν από όνειρα που έβλεπα εκείνη την εποχή ή από όνειρα που είχα δει παλιότερα στη διάρκεια της ζωής μου. Για μια ακόμη φορά, το θέμα ήταν η «Φύση», αλλά με ένα τρόπο διαφορετικό, περισσότερο ευθύ απ’ ό,τι παλιά. Με έναν τρόπο πιο προσωπικό. Το φιλμ δεν περιέχει κάποιο συγκεκριμένο κώδικα ηθικής και στη θέση της πλοκής έχει μονάχα αυτά που κάποιοι θα αποκαλούσαν τα «απολύτως απαραίτητα». Διάβαζα Στρίντμπεργκ όταν ήμουν νέος. Διάβαζα με ενθουσιασμό τα όσα έγραφε πριν πάει στο Παρίσι για να γίνει αλχημιστής και αυτά που έγραψε όσο διέμενε εκεί… την περίοδο που αργότερα αποκλήθηκε «κρίση της κολάσεώς» του (inferno crisis) – ήταν άραγε ο «Αντίχριστος» η δική μου Κρίση της Κολάσεως; Η συγγένειά μου με τον Στρίντμπεργκ; Σε κάθε περίπτωση δεν μπορώ να σας προσφέρω καμιά δικαιολογία για τον «Αντίχριστο». Τίποτε άλλο εκτός από την απόλυτη πίστη μου στο φιλμ – το σημαντικότερο φιλμ σε ολόκληρη την καριέρα μου!» – Λαρς Φον Τρίερ, Κοπεγχάγη, 25/03/2009.

Μελαγχολία / Melancholia
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Λαρς Φον Τρίερ
Ηθοποιοί: Κίρστεν Ντανστ, Σαρλότ Γκένσμπουργκ, Κίφερ Σάδερλαντ, Σαρλότ Ράμπλινγκ, Τζον Χαρτ, Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ, Μπράντι Κόρμπετ, Ούντο Κίερ
Χώρα Παραγωγής: Δανία, Σουηδία, Γαλλία, Γερμανία
Έτος Παραγωγής: 2011
Διάρκεια: 135 λεπτά

Η Τζαστίν (Κίρστεν Ντανστ) και ο Μάικλ (Αλεξάντερ Σκάαρσγκαρντ) γιορτάζουν τον γάμο τους με ένα πάρτυ στο σπίτι της αδερφής της (Σαρλότ Γκαίνσμπουργκ) και του άντρα της (Κίφερ Σάδερλαντ). Εν τω μεταξύ, ο πλανήτης Μελαγχολία κατευθύνεται προς τη Γη.

Το τέλος του κόσμου σηματοδοτεί την αρχή μιας καινούργιας φάσης στην καριέρα του Τρίερ που με την συναρπαστική «Μελαγχολία» του αποτυπώνει την πιο ευγενική εκδοχή της καταστροφής του κόσμου. O Δανός σκηνοθέτης δημιουργεί έναν υπνωτιστικό και οπτικά συγκλονιστικό και συγκινητικό φιλοσοφικό διαλογισμό μετατρέποντας το είδος των ταινιών καταστροφής σε οικογενειακό δράμα.

«Ήταν σαν να ξυπνούσα από όνειρο: η παραγωγός μου, μου έδειξε την πρόταση για την αφίσα. «Τί είναι αυτό; » ρώτησα. « Μια ταινία σου », απαντά εκείνη. « Ελπίζω πως όχι», μουρμούρισα. Βλέπω τρέιλερ, φωτογραφίες. Φαίνεται χάλια. Είμαι συντετριμμένος.Μη σχηματίσετε λάθος άποψη… δουλεύω για αυτή την ταινία δύο χρόνια. Με μεγάλη ευχαρίστηση. Ίσως όμως παραπλάνησα τον ίδιο μου τον εαυτό. Μπήκα σε πειρασμό. Όχι ότι έκανε κάποιος κάτι λάθος, αντιθέτως όλοι δουλέψανε πιστά για την επίτευξη του στόχου που έθεσα εγώ. Αλλά όταν η παραγωγός μου, μου δείχνει τα στεγνά γεγονότα, νοιώθω μια ανατριχίλα στη ραχοκοκαλιά μου. Είναι μια γυναικεία ταινία! Είμαι έτοιμος να την απορρίψω σαν κακό μόσχευμα. Όμως τι είναι αυτό που ήθελα εξαρχής; Αποφάσισα να βουτήξω στα βάθη του γερμανικού ρομαντισμού. Αυτό ξέρω μόνο. Αλλά αυτό δεν είναι άλλος ένας τρόπος να παραδεχτώ την ήττα μου; Ήττα έως τους χαμηλότερους κινηματογραφικούς κοινούς παρονομαστές. Ο ρομαντισμός κατακρεουργείται με όλους τους κοινότοπους τρόπους σε εμπορικά προϊόντα. Και πρέπει να παραδεχτώ, είχα πολύ καλές και αγαπημένες σχέσεις με το ρομαντικό σινεμά.. και για να δηλώσω το αυτονόητο: το Βισκόντι! Γερμανικός ρομαντισμός που σου κόβει την ανάσα. Αλλά για το Βισκόντι, υπήρχε πάντα κάποιο στοιχείο που τον έθετε πέρα από τα τετριμμένα—που το μετέτρεπε σε αριστούργημα! Έχω μπερδευτεί κι αισθάνομαι ένοχος. Τί έχω κάνει; Ελπίζω μόνο να υπάρχει κάτι που μπορεί να προκαλέσει ρίγος μέσα σε όλο αυτό… Κλείνω τα μάτια μου κι ελπίζω!» – Λαρς Φον Τρίερ, Κοπεγχάγη, 13 Απριλίου 2011.

Nymphomaniac: Μέρος Α’ και Β’ (2013)
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Λαρς Φον Τρίερ
Ηθοποιοί: Στέισι Μάρτιν, Σαρλότ Γκενσμούργκ, Στέλαν Σκάρσγκαρντ, Ούμα Θέρμαν, Σάια ΛαΜπέφ, Κρίστιαν Σλέιτερ, Γουίλεμ Νταφόε, Ούντο Κίερ, Τζέιμι Μπελ
Χώρα Παραγωγής: Δανία, Γερμανία, Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Σουηδία
Έτος Παραγωγής: 2013
Διάρκεια: 117 λεπτά και 123 λεπτά, αντίστοιχα

Το «Nymphomaniac» είναι η άγρια αλλά ταυτόχρονα, ποιητική ιστορία του ταξιδιού μιας γυναίκας από τη γέννησή της μέχρι την ηλικία των 50 ετών, την οποία αφηγείται ο κεντρικός χαρακτήρας, η Joe (Σαρλότ Γκένσμπουργκ), η οποία έχει αυτο-διαγνωστεί ως νυμφομανής.

Ένα κρύο χειμωνιάτικο βράδυ, ο ηλικιωμένος γοητευτικός εργένης Seligman (Στέλαν Σκάρσγκαρντ) ανακαλύπτει τη Joe κακοποιημένη σε ένα σοκάκι. Την παίρνει μαζί του στο σπίτι του, περιποιείται τα τραύματά της και τη ρωτά για τη ζωή της. Ο Seligman, ακούει με προσοχή καθώς η Joe ξεκινά να αφηγείται σταδιακά και χωρισμένη σε κεφάλαια, τη δαιδαλώδη και περίπλοκη ιστορία της ζωής της με εντυπωσιακές και αποκαλυπτικές λεπτομέρειες. Καθώς η Joe περιγράφει μία άκρως γεμάτη ζωή, διανθισμένη με ουκ ο λίγες ιστορίες για την προσωπική της σεξουαλική εξέλιξη, η οποία μας παρουσιάζεται γεμάτη συνειρμούς και διανθίζεται από χαρακτηριστικά περιστατικά.

Παρά το προκλητικό θέμα της, η ταινία «Nymphomaniac: Volume 1» προσφέρει μία σοβαρή ματιά σεξουαλικής απελευθέρωσης, διανθισμένη με αρκετές δόσεις μαύρου χιούμορ. Η ταινία είναι γεμάτη αναφορές στην τέχνη, τη μουσική, τη λογοτεχνία, αλλά και τη θρησκεία, απαιτώντας ουσιαστικά από τον θεατή να μη μείνει στο πρώτο ίσως ηδονοβλεπτικό επίπεδο θέασης, αλλά να γίνει κοινωνός του οράματος ενός σπουδαίου καλλιτέχνη.

Σε πρώτο επίπεδο, έχουμε τις αποκαλυπτικές φωτογραφίες και το προκλητικό τρέιλερ που ως γνωστόν αποσύρθηκε από το YouTube λόγω των ερωτικών σκηνών, αλλά η ταινία κάθε άλλο παρά ως  πορνογραφική μπορεί να χαρακτηριστεί… Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι γνωστοί και σπουδαίοι ηθοποιοί τον εμπιστεύονται, ενώ ένα από τα σπουδαία χαρακτηριστικά του Τρίερ, είναι το γεγονός ότι σχεδόν πάντα καταφέρνει να αλιεύει από τον εκάστοτε ηθοποιό του, τον καλύτερο του εαυτό. Το αποτέλεσμα για όσους των εμπιστεύθηκαν, είναι συγκλονιστικές ερμηνείες που εξύψωσαν την καριέρα τους, οδηγώντας τους σε συγκομιδή βραβείων, από τα σημαντικότερα, Διεθνή Φεστιβάλ.

Στη νέα δημιουργία του Λαρς Φον Τρίερ, «Nymphomaniac: Volume 1» πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί: Στέισι Μάρτιν, Σαρλότ Γκενσμούργκ, Στέλαν Σκάρσγκαρντ, Ούμα Θέρμαν, Σάια ΛαΜπέφ και ο Κρίστιαν Σλέιτερ, ανάμεσα σε άλλους. Ενώ στο δεύτερο μέρος του «Nymphomaniac» προστίθενται και οι: Γουίλεμ Νταφόε, Ούντο Κίερ, Τζέιμι Μπελ κ.α. Παράλληλα να σημειώσουμε ότι κανένας από αυτούς δεν γύρισε πραγματικές ερωτικές σκηνές. Γι’ αυτές χρησιμοποιήθηκαν επαγγελματίες πορνοστάρ…

«Η πορνογραφία έχει έναν και μοναδικό σκοπό, που δεν είναι άλλος από το να σε κάνει να ερεθιστείς και στη συνέχεια να αυνανιστείς. Αν δεις την ταινία όμως, θα καταλάβεις ότι στην πραγματικότητα είναι ένα πολύ κακό πορνό, ακόμη κι αν το τρέξεις στο fast forward. Μέσα στα πρώτα λεπτά θέασης είναι σίγουρο ότι θα σταματήσεις να αντιδράς στις ερωτικές σκηνές. Θα σου φαίνονται σαν να τρώει κάποιος ένα μπολ με δημητριακά.» – Στέλαν Σκάρσ­γκαρντ

Διαβάστε επίσης:
«Nymphomaniac: Volume 1» – Η ταινία του ιδιοφυούς Λαρς Φον Τρίερ
Nymphomaniac Vol. 2: Το ποιητικό ταξίδι του Τρίερ ολοκληρώνεται