Τρία χρόνια μετά το βραβευμένο του ντοκιμαντέρ «Sacro GRA» (2013), ο Τζιανφράνκο Ρόζι επιστρέφει δριμύτερος με το νέο του συγκλονιστικό δημιούργημα: «Φωτιά στη Θάλασσα» (Fuocoammare – 2016). Ο σπουδαίος Ιταλός κινηματογραφιστής μας μεταφέρει στο νησί Λαμπεντούζα, καταγράφοντας την προσφυγική κρίση την ώρα που συμβαίνει. Ένα φιλμ επίκαιρο και παράλληλα διαχρονικό, που δεν μπορεί να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο. Τιμήθηκε με την  Χρυσή Άρκτο της Μπερλινάλε, δια χειρός της προέδρου, Μέριλ Στριπ.

Το ντοκιμαντέρ «Φωτιά στη Θάλασσα» (Fuocoammare – 2016), βασίζεται στην ιστορία του 12χρονου Σαμουέλε, που ζει σ’ ένα νησί στη μέση της θάλασσας. Πηγαίνει στο σχολείο, του αρέσει να ρίχνει με τη σφεντόνα του και να κυνηγά. Προτιμά να παίζει στη γη, παρότι τα πάντα γύρω του αναφέρονται στη θάλασσα και στους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά που επιχειρούν να τη διασχίσουν, για να φτάσουν στο νησί του. Αλλά το τελευταίο δεν είναι ένα οποιοδήποτε νησί· το όνομά του είναι Λαμπεντούζα και αποτελεί ένα συμβολικό σύνορο της Ευρώπης, το οποίο διασχίζουν χιλιάδες άνθρωποι τα τελευταία είκοσι χρόνια, σε αναζήτηση ελευθερίας.

Ενώ η αρχική ιδέα του σκηνοθέτη Τζιανφράνκο Ρόζι, όταν επισκέφτηκε για πρώτη φορά το νησί Λαμπεντούζα, ήταν να γυρίσει μια μικρού μήκους ταινία, γρήγορα συνειδητοποίησε ότι θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να συμπτύξει έναν τόσο πολύπλευρο κόσμο σε λίγα μόνο λεπτά. Ο Ιταλός δημιουργός, αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Σε ότι με αφορά και για καιρό, η Λαμπεντούζα δεν ήταν παρά ένας θόρυβος φωνών και εικόνων, παραγόμενος από τηλεοπτικά σποτ και τίτλοι που σοκάρουν σχετικά με θανάτους, καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, εισβολών και λαϊκιστικών εξεγέρσεων. Ωστόσο, όταν πήγα στο νησί, ανακάλυψα ότι η αλήθεια βρίσκεται αρκετά μακριά από αυτό που αναπαράγουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι πολιτικοί και συνειδητοποίησα ότι θα ήταν αδύνατο να συμπτύξω ένα σύμπαν τόσο σύνθετο, όσο αυτό της Λαμπεντούζα, σε λίγα μόνο λεπτά. Η κατανόησή του απαιτούσε πλήρη και παρατεταμένη απορρόφηση.»

Για τις ανάγκες της ταινίας, ο Τζιανφράνκο Ρόζι μετακομίζει και περνάει περίπου έναν χρόνο στο νησί, όπου εστιάζει στους μόνιμους κατοίκους και την καθημερινότητά τους, ενόσω εκατοντάδες άνθρωποι προσπαθούν να φτάσουν εκεί: «Ζώντας εκεί, συνειδητοποίησα ότι ο όρος “έκτακτη ανάγκη” είναι ανούσιος. Κάθε μέρα είναι μια έκτακτη ανάγκη. Κάθε μέρα κάτι συμβαίνει.»

Παραλαμβάνοντας το βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, από την πρόεδρο της κριτική επιτροπής, Μέριλ Στριπ, ο Τζιανφράνκο Ρόζι το αφιέρωσε στους κατοίκους της Λαμπεντούζα και δήλωσε πως στο βάθος της σκέψης του βρίσκονται όλοι εκείνοι που δεν έφτασαν ποτέ στο νησί:

Το ντοκιμαντέρ, απέσπασε επίσης το Οικουμενικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής και το Κινηματογραφικό Βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας, ενώ ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, δήλωσε χαρακτηριστικά, ότι το «Fuocoammare» μπορεί να μεταστρέψει τη συζήτηση για το προσφυγικό.

Διαβάστε επίσης:
Berlinale: Σε ντοκιμαντέρ για τους πρόσφυγες η φετινή Χρυσή Άρκτος
Tο ντοκιμαντέρ «Φωτιά στη θάλασσα» για τη Λαμπεντούζα έκανε δώρο ο Ρέντσι στους ηγέτες της Ε.Ε.

Τζιανφράνκο Ρόζι

Ο Τζιανφράνκο Ρόζι γεννήθηκε στην Ασμάρα της Ερυθραίας. Μετά τις πανεπιστημιακές σπουδές του στην Ιταλία, το 1985 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου αποφοίτησε από το New York University Film School. Επιστρέφοντας από ένα ταξίδι στην Ινδία, προχώρησε στην παραγωγή και τη σκηνοθεσία του πρώτου του ντοκιμαντέρ, «Boatman», το οποίο προβλήθηκε με επιτυχία σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ, όπως στο Sundance, στο Λοκάρνο και στο Τορόντο.

Το 2008, η ταινία του, «Below Sea Level», κατέκτησε το Βραβείο του τμήματος Ορίζοντες, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας. Η ταινία κέρδισε επίσης το Μεγάλο Βραβείο και το Βραβείο Νεότητας στο φεστιβάλ Cinéma du Réel το 2009, το »Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο One World Film Festival της Πράγας, το Βραβείο Vittorio De Seta Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο Bif&st 2009, ενώ ήταν υποψήφια στην κατηγορία Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στα Ευρωπαϊκά Βραβεία 2009.

Το 2010, γύρισε το «El Sicario, Room 164», μια ταινία – συνέντευξη για έναν δολοφόνο των μεξικάνικων καρτέλ ναρκωτικών που έγινε πληροφοριοδότης. Η ταινία κέρδισε το Βραβείο Fipresci στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας, το Βραβείο Doc/It, ως το καλύτερο ντοκιμαντέρ της χρονιάς, καθώς και τα Βραβεία Καλύτερης Ταινίας στο DocLisboa το 2010 και στο Doc Aviv το 2011. Το 2013, το ντοκιμαντέρ του, «Sacro GRA», κέρδισε το Χρυσό Λέοντα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας.

«Φωτιά στη Θάλασσα» (Fuocoammare)
Σκηνοθεσία: Τζιανφράνκο Ρόζι / Gianfranco Rosi
Παίζουν: Pietro Bartolo, Samuele Caruana, Maria Costa, Mattias Cucina
Διάρκεια: 108 λεπτά
Γλώσσα: Ιταλικά
Χώρα: Ιταλία / Γαλλία
Έτος: 2016

Το «Φωτιά στη Θάλασσα» (Fuocoammare) του Τζιανφράνκο Ρόζι, κυκλοφορεί στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες, από την Πέμπτη 14 Απριλίου, σε διανομή της εταιρείας StraDa Films.