Κατάθλιψη. Αν ανοίξει κανείς την τηλεόραση όταν παίζει ειδήσεις, τον πιάνει κατάθλιψη. Οικονομική κρίση, πολιτικές ίντριγκες, βία, τρομοκρατία…Ποιό μπορεί να είναι το αντίδοτο σε αυτή την κατάθλιψη των καιρών; Το γέλιο, που όχι μόνο μας αποσυμφορεί αλλά μπορεί να γίνει κι ένα ισχυρό όπλο δράσης για να αλλάξουμε τα πράγματα!

Ο σκηνοθέτης κι ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου, στη νέα του ταινία «Πεθαίνοντας στο γέλιο», που θα κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ερευνά κατά πόσο το χιούμορ μπορεί να γίνει εργαλείο πολιτικής δράσης, σκαρώνοντας μάλιστα σε συνεργασία με τους διάσημους Αμερικανούς ακτιβιστές «Yes Men», τη μεγαλύτερη φάρσα που έγινε ποτέ στο Ευρωκοινοβούλιο. Στους διαδρόμους του «αρχηγείου» της Ευρώπης, συναντά έναν Γερμανό κωμικό κι ευρωβουλευτή που σκέφτεται να σώσει την Ελλάδα με έναν πρωτότυπο τρόπο, ενώ ακολουθεί και τους Flashmob, τους ακτιβιστές που με το χαμόγελο αλλά και τον ύμνο των «Αθλίων» στα χείλη, αντιστέκονται. Κι ενώ τρεις κωμωδίες είναι σε εξέλιξη, μια τραγωδία, αυτή του Charlie Hebdo, τον κάνει να αναρωτηθεί… «μέχρι που μπορεί να φτάσει τελικά η σάτιρα;».

Το «Πεθαίνοντας στο γέλιο» έκανε το Ευρωκοινοβούλιο να γελάσει με τον ευατό του στην avant premiere που έγινε εκεί, και θα προβληθεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, την Πέμπτη 9/3 στις 20:00 στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης και την Παρασκευή 10/03 στις 15:15 στην αίθουσα Τόνια Μαρκετάκη.

Ο Στέλιος Κούλογλου μιλάει στην Μαρία Σαμολαδά και την εφημερίδα Thessnews για τη νέα του ταινία:

Πότε και πως εμπνευστήκατε τη σύνθεση του νέου σας ντοκιμαντέρ, Πεθαίνοντας στο γέλιο, που εξελίσσεται μέσα από τέσσερις παράλληλες ιστορίες;

Βασική αφετηρία ήταν η τραγωδία στο Charlie Hebdo. Πως είναι δυνατόν να δολοφονούνται 12 άνθρωποι επειδή έκαναν πλάκα με τα σκίτσα τους; Έχει το χιούμορ τόσο μεγάλη δύναμη;

Ετοιμάζοντας ένα παλιότερο ντοκιμαντέρ για την εκπομπή μου, το Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα, είχα κάνει γυρίσματα στα γραφεία του σατιρικού περιοδικού και μια μεγάλη συνέντευξη με τον διευθυντή του, τον γνωστό γελοιογράφο Charb. Στην οποία ακριβώς συζητήσαμε για την απειλές που δέχονταν από τους ισλαμιστές και αν σκόπευαν να αυτολογοκιρθούν για να αποφύγουν τη βία. Είναι η τελευταία κινηματογραφημένη συνέντευξη, πριν τη δολοφονία του.

Το ντοκιμαντέρ που ετοίμαζα τότε δεν προβλήθηκε ποτέ, λόγω του μαύρου στην ΕΡΤ. Τον Ιανουάριο του 2016 διοργάνωσα στο Ευρωκοινοβούλιο μια ημερίδα αφιερωμένη στο Charlie Hebdo, ένα χρόνο μετά το μακελειό. Guest star ήταν οι περίφημοι Yes Men, μια ομάδα Αμερικανών ακτιβιστών που έχουν οργανώσει τις μεγαλύτερες πολιτικές φάρσες στο κόσμο.

Σκαρώσαμε λοιπόν με τους Yes Men μια αντιπολεμική φάρσα μέσα στο Κοινοβούλιο. Μαγνητοσκόπησα όλα τα στάδια της, από τα μαθήματα χιουμοριστικού ακτιβισμού στη Λιέγη μέχρι τις Βρυξέλλες. Θεωρείται η μεγαλύτερη φάρσα στην ιστορία του Ευρωκοινοβουλίου.

Στο Βέλγιο δρά  μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομάδα που χρησιμοποιεί το τραγούδι και το χιούμορ σαν πολιτικό όπλο, αυτή είναι η τρίτη ιστορία. Στο Ευρωκοινοβούλιο είναι επίσης εκλεγμένος ένας  Γερμανός δημοσιογράφος και κωμικός, ο Μάρτιν Σόνεμπορν. Έχει εκλεγεί με το κόμμα «ΤΟ ΚΟΜΜΑ».

Ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές της κάθε ιστορίας;

Για το Charlie Hebdo κατάφερα να μου μιλήσει ο μοναδικός επιζών της δημοσιογραφικής ομάδας. Βρισκόταν κι αυτός στην αίθουσα σύνταξης, αλλά μόλις μπήκαν οι 2 δολοφόνοι έπεσε κάτω από το τραπέζι, ενστικτωδώς, και σώθηκε. Η μαρτυρία του είναι συγκλονιστική.

Σας περιγράφει λεπτό προς λεπτό την επίθεση στα γραφεία της σατιρικής εφημερίδας που συγκλόνισε την υφήλιο. Αισθανθήκατε ότι το ζείτε;

Σε παρόμοιες περιπτώσεις προσπαθώ να διατηρήσω τη ψυχραιμία μου και μια απόσταση. Ο νους μου είναι μήπως κάτι δεν πάει καλά, στη κάμερα, στον ήχο και δεν καταγραφεί η μαρτυρία. Γιατί ο ίδιος μιλούσε για πρώτη φορά, φανερά συγκινημένος και ήταν προφανές ότι δεν θα μπορούσε να τα επαναλάβει, αν κάτι δεν πήγαινε καλά.  Στην ιστορία του Charlie Hebdo είναι πολύ συγκινητική και η διήγηση της γυναίκας του Βολίνσκι, του διάσημου Γάλλου γελοιογράφου που επίσης δολοφονήθηκε.

Και  στις άλλες;

Στη μία είναι ο Αντυ των Yes Men, που παριστάνει έναν ειδικό για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Υπάρχει και η ξεκαρδιστική δράση του ευρωβουλευτή Μάρτιν Σόνεμπορν.

Πόσο χρονικό διάστημα χρειαστήκατε για να το ολοκληρώσετε;

Πέρα τα παλιότερα γυρίσματα στο Charlie Hebdo,  μου πήρε ενάμιση χρόνο για να ολοκληρωθει.

Πιστεύετε ο Σόνεμπορν μπορεί να καταστρώσει ένα πρωτότυπο σχέδιο για την σωτηρία της Ελλάδας όπως υπόσχεται στη ταινία; Σας συνδέει η φιλοσοφία του «χιούμορ»;

Τον ήξερα από παλιά και πρωταγωνιστούσε μάλιστα σε ένα προηγούμενο ντοκιμαντέρ μου, τη «Νονά», μια ανεπίσημη βιογραφία της Άνγκελα Μέρκελ.  Στο ντοκιμαντέρ σατιρίζει την υποκρισία γύρω από το ελληνικό πρόβλημα. Το χιούμορ είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να αποκαλύψεις την διάχυτη υποκρισία των ισχυρών.

Μπορεί το χιούμορ να αποτελέσει όπλο για πολιτική δράση;

Ο Καβανά, ένας από τους ιδρυτές του Charlie Hebdo, είχε πει ότι το χιούμορ είναι σαν μια γροθιά στο πρόσωπο. Και μπορεί να αλλάξει κάποια πράγματα, όπως θα δείτε και στην ταινία.

Ποιοι γελάνε τελικά κ.Κούλογλου; Δυστυχώς ο κόσμος κλαίει από την εξαθλίωση και βυθίζεται στη βαριά κατάθλιψη που έχει επιφέρει η γενικότερη οικονομική κρίση.

Στη διάρκεια της φρικτής πολιορκίας του Σεράγεβο, είχα παρακολουθήσει τρομερές θεατρικές παραστάσεις, κωμωδίες. Το χιούμορ είναι το αντίδοτο στη τραγωδία. Πρέπει να γελάμε. Μήπως αυτό δεν κάνουν συχνά στις κηδείες όταν λένε αστεία για να απαλύνουν τον πόνο;

Δείτε το επίσημο τρέιλερ της ταινίας: