Επτά χρόνια μετά το αριστουργηματικό του σκηνοθετικό ντεμπούτο, με το φιλμ «Η Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης», ο χαρισματικός δημιουργός, Τσάρλι Κάουφμαν, επιστρέφει εντυπωσιακά στην καρέκλα του σκηνοθέτη και μαζί με τον Ντιουκ Τζόνσον, παρουσιάζουν ένα συγκινητικό και μαγευτικό, stop-motion animation. Το «Anomalisa», βραβεύθηκε στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, ενώ ήταν και Υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερου Animation.

«Προσπαθώ να κάνω ταινίες που να σου επιτρέπουν να ανακαλύπτεις νέα πράγματα κάθε φορά που θα τις βλέπεις. Και στόχος μου είναι να κάνω το κοινό να νιώσει ότι πρόκειται για κάτι ζωντανό. Η ταινία «Η Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης», μπορεί να θεωρηθεί κολοσσιαία, όπως η αποθήκη του Κέιντεν ή μικρή όπως η ντουλάπα στο διαμέρισμα της Αντέλ, μεταφυσικός λαβύρινθος ή συναισθηματικά απλή, ένα ευφυολόγημα του μεγέθους του Empire State Building, μία τεράστια αφύσικη παρονομασία, ένα υπαρξιακό ανέκδοτο με ανούσιο τέλος ή ακόμα ένα ποίημα, ή όλα αυτά μαζί ή τίποτα από αυτά ή απλά διασκεδαστική και τίποτε άλλο…» – Τσάρλι Κάουφμαν

Στην καρδιά της ιστορίας συναντάμε έναν φοβερά επιδραστικό ομιλητή (Ντέιβιντ Θιούλις), ο οποίος με τις εμπνευσμένες ομιλίες του ταξιδεύει ανά τις Ηνωμένες Πολιτείες καταφέρνοντας με τις συμβουλές του να αλλάξει τις ζωές αμέτρητων ανθρώπων. Όμως, όσο μεταμορφώνει την ύπαρξη των άλλων, η δική του ζωή έχει χάσει το νόημά της, καταλήγοντας γκρίζα και μονότονη σ’ έναν κόσμο όπου όλοι κυριολεκτικά είναι και ακούγονται απαράλλαχτοι.

Ξαφνικά μια μέρα, η φωνή μιας κοπέλας (Τζένιφερ Τζέισον Λι) διαπερνά το πέπλο του απόλυτου κενού. Τον γεμίζει με ένα τέτοιο κύμα ζωντάνιας που είναι πρόθυμος να τα εγκαταλείψει όλα και όλους, συμπεριλαμβανομένης και της δικής του οικογένειας, και να αποδράσει μαζί της προς μια καλύτερη ζωή.

«Ξεκινήσαμε να κάνουμε την ταινία πριν τρία χρόνια», είπε ο Ντιουκ Τζόνσον, παραλαμβάνοντας το Βραβείο στο Φεστιβάλ Βενετίας «και δεν ξέραμε τι θα συνέβαινε ή αν θα το έβλεπε κανείς. Το να έχει τέτοια υποδοχή είναι απίστευτο. Είναι η μεγαλύτερη τιμή της ζωής μου το ότι δούλεψα σε αυτήν την ταινία με τον Τσάρλι Κάουφμαν». Και ο Τσάρλι Κάουφμαν, αστειευόμενος, πρόσθεσε μόνο: «Ό,τι είπε ο Ντιουκ, απλώς θα πω ότι ήταν τιμή μου που δούλεψα μαζί του, όχι με τον εαυτό μου!».

Το «Anomalisa» γράφτηκε το 2005, όταν ο Κάουφμαν ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του συνθέτη Κάρτερ Μπέργουελ για τη δημιουργία μιας ιστορίας στο στιλ των θεατρικών έργων για το ραδιόφωνο, που θα παρουσιάζονταν επί σκηνής μαζί με μια επίσης καινούρια ιστορία των αδελφών Κοέν. Ο Μπέργουελ συνόδευσε τις ιστορίες με τη μουσική του και ο Μάρκο Κονστάνζο πρόσθεσε τα ηχητικά εφέ που ζωντάνεψαν τις ιστορίες στο ανέβασμά τους στη Νέα Υόρκη. Λόγω προβλημάτων με τον προγραμματισμό των καλλιτεχνών όταν ήρθε η ώρα να παρουσιαστούν τα έργα στο Λος Άντζελες, το θεατρικό των Κοέν αντικαταστάθηκε με το «Anomalisa», το οποίο αρχικά έφερε την υπογραφή του Φράνσις Φρέγκολι – που δεν ήταν άλλος από τον ίδιο τον Κάουφμαν.

Στο κοινό εκείνη τη νύχτα ήταν οι παραγωγοί Κιθ και Τζες Κάλντερ, γνωστοί από τη δουλειά τους στις ταινίες «You’re Next» και «The Guest». Τελικά το σενάριο έφτασε στα χέρια του Ντίνο Σταματόπουλος της Starburns Industries, εταιρείας παραγωγής που ειδικεύεται στο stop-motion και το παραδοσιακό 2D animation και το πρότζεκτ ξεκίνησε την πορεία του προς την μεγάλη οθόνη. Ο Ντιουκ Τζόνσον, ένας από τους καλλιτέχνες που συνεργάζεται με την εταιρεία, άδραξε την ευκαιρία να δουλέψει με τον Κάουφμαν και ανέλαβε την σκηνοθεσία μαζί του.

«Είμαι τεράστιος φαν των ιστοριών του Τσάρλι και δέχθηκα χωρίς δεύτερη σκέψη», λέει ο Τζόνσον, που τονίζει ότι το σενάριο είναι πανομοιότυπο με αυτό που παρουσιάστηκε στη σκηνή. «Από την πρώτη στιγμή αισθάνεσαι ότι το σενάριο θα μπορούσε να είχε γραφτεί για να μεταφερθεί στο σινεμά ως ταινία κινουμένων σχεδίων – ταιριάζει απόλυτα».

Σε συνεργασία με τους animators και τον διευθυντή φωτογραφίας Τζο Πασαρέλι, οι σκηνοθέτες δημιούργησαν έναν κόσμο που φαίνεται αληθινός και συνηθισμένος, με όλες τις μονότονες λεπτομέρειες του και μια σειρά χαρακτήρων με χαρακτηριστικά πέρα για πέρα αναγνωρίσιμα. «Θέλαμε τα σώματά τους να μοιάζουν αληθινά», υπογραμμίζει ο Τζόνσον. «Οι κούκλες είναι μικρές και χρειάζονταν πολύ ακριβείς κινήσει με πινέζες για να ζωντανέψουν τα μάτια τους. Ο στόχος μας ήταν να κάνουμε τους χαρακτήρες να μοιάζουν εκφραστικοί, σαν να έχουν ψυχή».

Για τον ίδιο λόγο, οι συντελεστές αποφάσισαν να μην σβήσουν ψηφιακά τις «ραφές» που φαίνονται στις κούκλες, για να ξεχωρίσουν από τις υπόλοιπες stop-motion ταινίες. «Στις μεγάλου προϋπολογισμού ταινίες κινουμένων σχεδίων, οι κούκλες περνούν μια επεξεργασία που τις καθιστά πανομοιότυπες με χαρακτήρες που έχουν σχεδιαστεί ψηφιακά. Είναι πολύ δύσκολο να βρεις διαφορές. Δεν θέλαμε να πολεμήσουμε το υλικό που χρησιμοποιούσαμε. Συμβολικά και μεταφορικά, η δημιουργική αυτή απόφαση συνέβαλε σε αυτό που προσπαθούσαμε να πούμε στην ταινία, και έτσι αποφασίσαμε να αφήσουμε τις ραφές ως είχαν».

Ευρηματικός, απρόβλεπτος και πρωτοπόρος, ο βραβευμένος με Όσκαρ – για το σενάριο της υπέροχης ταινίας: «Η Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» – σεναριογράφος Τσάρλι Κάουφμαν, δοκίμασε για πρώτη φορά την εμπειρία του να βρίσκεται πίσω από τον φακό το 2008 με το φιλμ «Η Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης» (Synecdoche, New York – 2008), το οποίο είχε προβληθεί στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ των Καννών. Επτά χρόνια μετά, μαζί με τον Ντιουκ Τζόνσον, επιστρέφει στην καρέκλα του σκηνοθέτη για το stop-motion animation: «Anomalisa» (2015).

«”Η Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης”, είναι μία από εκείνες τις σπάνιες ταινίες που ασχολούνται με το θάνατο, τις βασανιστικές ασθένειες, τα λιπαρά υγρά του σώματος, την απελπισία, την ερωτική απογοήτευση, το κακό σεξ, θέματα που είναι ενδιαφέροντα. Πιστεύω ότι η ταινία είναι αστεία. Έχει να κάνει με πολλά σοβαρά συναισθήματα, αλλά είναι αστεία με έναν πολύ περίεργο τρόπο. Το κοινό δε χρειάζεται να ανησυχεί για το “τί θέλει να πει ο σκηνοθέτης με το σπίτι που καίγεται;” Και τί έγινε; Είναι απλά ένα σπίτι στο οποίο μένει κάποιος και τώρα καίγεται. Μπορείς να το πας και παραπέρα. Ελπίζω η ταινία να λειτουργήσει σε πολλά επίπεδα και ο κάθε θεατής να μπορέσει να εκλάβει διαφορετικά κάποια πράγματα, ανάλογα με τον χαρακτήρα του.» – Τσάρλι Κάουφμαν

Το «Anomalisa» μας ταξιδεύει στο μυαλό ενός άνδρα, που περνά μία σκοτεινή νύχτα και ψάχνει το είναι του και την ψυχή του, πριν αυτή εξελιχθεί σ’ έναν καφκικό εφιάλτη. Ένα συγκλονιστικό animation δια χειρός του ιδιοφυούς, Τσάρλι Κάουφμαν, που συγκινεί ενώ παράλληλα αποτελεί τροφή για σκέψη προς τον θεατή, γεννώντας προβληματισμό, αλλά και αποτελώντας αφορμή για συζήτηση. Τη φωνή τους δανείζουν υπέροχα οι ηθοποιοί: Ντέιβιντ Θιούλις, Τζένιφερ Τζέισον Λι και Τομ Νούναν.

«Μερικές από τις βασικές ιδέες της ιστορίας γράφτηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να αφεθούν στην φαντασία του θεατή. Το να βρούμε έναν τρόπο να τις μεταφράσουμε για το σινεμά πήρε πολύ χρόνο και αποδείχθηκε πολύπλοκο. Ήταν συναρπαστική η στιγμή που καταλάβαμε ότι είχαμε καταφέρει να το κάνουμε ταινία, ότι δεν φαινόταν πια σαν ένα θεατρικό έργο. Τώρα, μου είναι δύσκολο να σκεφτώ το «Anomalisa» όπως ήταν πριν, έχει γίνει πια μια ταινία.» – Τσάρλι Κάουφμαν

Το «Anomalisa» είναι ακόμη μία ευφάνταστη ιστορία από το πολυσχιδές μυαλό του βραβευμένου με Όσκαρ, Τσάρλι Κάουφμαν, που έρχεται να ταιριάξει ιδανικά δίπλα στα αριστουργηματικά σενάρια ταινιών όπως «Being John Malkovich», «Adaptation» και «Eternal Sunshine of the Spotless Mind» (Όσκαρ Σεναρίου), καθώς και το σκηνοθετικό ντεμπούτο του, «Synecdoche, New York».

Όπως συνήθως συμβαίνει στις ιστορίες του Κάουφμαν, οι ήρωες του «Anomalisa» ψάχνουν γύρω τους για ένα είδος ουσιαστικής επικοινωνίας, ή έστω «ψάχνουν για μια ελπίδα για ένα είδος ουσιαστικής επικοινωνίας», όπως το διατυπώνει ο ίδιος ο Κάουφμαν, αναμετρούνται με αισθήματα απομόνωσης και μοναξιάς, αλλά και με το φάντασμα της μελαγχολίας.

Το stop-motion animation «Anomalisa», των Τσάρλι Κάουφμαν και Ντιουκ Τζόνσον, προβλήθηκε στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του 72ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Βενετίας – με πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής τον Μεξικανό σκηνοθέτη, Αλφόνσο Κουαρόν (Children of Men – 2006, Gravity – 2013) – αποσπώντας το Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής.

Η ταινία ήταν υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας – Animation, ενώ είχε αποσπάσει και μία υποψηφιότητα στα Όσκαρ στην Κατηγορία Καλύτερου Animation. Κυκλοφορεί στις Κινηματογραφικές Αίθουσες της χώρας σε διανομή της εταιρείας Odeon.

Έτος: 2015 | Xώρα: Η.Π.Α. | Διάρκεια: 90 λεπτά | Σκηνοθεσία: Duke Johnson, Charlie Kaufman | Σενάριο: Duke Johnson, Charlie Kaufman | Παίζουν:  David Thewlis, Jennifer Jason Leigh, Tom Noonan.