Με αφορμή την ταινία «Warcraft: Η Σύγκρουση Δύο Κόσμων» (Warcraft: The Beginning – 2016) του Ντάνκαν Τζόουνς – που κυκλοφόρησε και στις ελληνικές Αίθουσες – ξαναβλέπουμε στην Κινηματογραφική Στήλη του Tvxs.gr την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Βρετανού σκηνοθέτη. Πρόκειται για την αξιόλογη ταινία επιστημονικής φαντασίας «Moon» (2009), με πρωταγωνιστή τον εξαιρετικό, Σαμ Ρόκγουελ.

Ads

«Ήμουν πάντα φαν των ταινιών επιστημονικής φαντασίας. Στο δικό μου μυαλό, η χρυσή εποχή της επιστημονικής φαντασίας ήταν η δεκαετία του ’70 και οι αρχές του ’80, όταν έργα όπως το «Silent Running», το «Alien», το «Blade Runner» και το «Outland» διηγούνταν ανθρώπινες ιστορίες σε φουτουριστικά περιβάλλοντα. Ήθελα πάντα να φτιάξω ένα έργο που θα μπορούσε να αποτελεί μέρος αυτής της λογικής. Υπάρχουν αναμφίβολα πολύ λιγότερα φιλμ επιστημονικής φαντασίας αυτού του είδους σήμερα. Δε ξέρω γιατί. Έχω ωστόσο μια θεωρία: νομίζω ότι την τελευταία εικοσαετία οι δημιουργοί έχουν επιτρέψει στους εαυτούς τους να ντρέπονται κατά κάποιον τρόπο για τη φιλοσοφική πλευρά της επιστημονικής φαντασίας. Είναι ανεκτό να ενθουσιαζόμαστε με τα εντυπωσιακά τεχνικά εφέ και να κοιτάμε με ανοιχτό το στόμα τους πρωτόγνωρους ορίζοντες που ξανοίγονται, αλλά δεν πρέπει να το παίρνουμε και πολύ στα σοβαρά. Έχουμε πείσει τους εαυτούς μας ότι η επιστημονική φαντασία πρέπει να είναι κάτι το επιπόλαιο, κάτι που αφορά μόνο ελαφρόμυαλους εφήβους. Νομίζω πως αυτό είναι γελοίο. Οι άνθρωποι που εκτιμούν το είδος της επιστημονικής φαντασίας θέλουν το καλύτερο για τον κόσμο, αλλά αντιλαμβάνονται ότι μαθαίνεις πολλά εξερευνώντας και τις περισσότερο δυσοίωνες εκδοχές γι’ αυτόν. Γι’ αυτό ακριβώς το «Blade Runner» ήταν τόσο ιδιοφυές. Χρησιμοποίησε το μέλλον για να μας κάνει να κοιτάξουμε τις βασικές ανθρώπινες αξίες με μια φρέσκια ματιά. Κατανόηση. Ανθρωπιά. Πως ορίζει κανείς αυτά τα πράγματα; Ήθελα να καταπιαστώ μ’ αυτά τα ερωτήματα.» – Ντάνκαν Τζόουνς

image

Βρισκόμαστε στο εγγύς μέλλον. Ο αστροναύτης Σαμ Μπελ (Σαμ Ρόκγουελ) κατοικεί στη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης και το τριετές συμβόλαιο του με την εταιρεία Lunar Α.Ε. φτάνει στο τέλος του. Αποστολή του είναι να εξορύξει Ήλιο-3, το στοιχείο που αποτελεί πλέον τη βασική πηγή ενέργειας της Γης.

Ads

Είναι μια μοναχική δουλειά, που γίνεται ακόμα δυσκολότερη λόγω ενός ελαττωματικού δορυφόρου που δεν του επιτρέπει την επικοινωνία με την πατρίδα, παρά μόνο με μαγνητοσκοπημένα μηνύματα. Ευτυχώς γι’ αυτόν, ο χρόνος του στο φεγγάρι τελειώνει και ο Σαμ είναι έτοιμος επιστρέψει σε τρεις μόλις εβδομάδες στη γυναίκα του, Τες (Dominique McElligott), και την τρίχρονη κόρη τους, Ιβ (Kaya Scodelario).

image

Επιτέλους ο Σαμ θα εγκαταλείψει την απομόνωση του «Σάρανγκ», της διαστημικής βάσης που ήταν το σπίτι του για τόσο καιρό, και θα μπορέσει να μιλήσει με κάποιον άλλον εκτός από το «Γκέρτι» (Κέβιν Σπέισι), το καλοκάγαθο αλλά απλοϊκό κομπιούτερ της βάσης…

Ξαφνικά όμως, η υγεία του Σαμ χειροτερεύει. Έντονοι πονοκέφαλοι, παραισθήσεις και έλλειψη συγκέντρωσης οδηγούν σε ένα παρ’ ολίγον θανατηφόρο ατύχημα, σε μια συνηθισμένη διαδρομή στην επιφάνεια της σελήνης με το διαστημικό του όχημα. Καθώς αναρρώνει πίσω στη βάση (χωρίς να θυμάται καν το πώς έφτασε εκεί), ο Σαμ συναντά μια νεότερη, πιο επιθετική μορφή του εαυτού του, που διατείνεται πως βρίσκεται εκεί για να εκπληρώσει το ίδιο τριετές συμβόλαιο που έφερε και τον ίδιο στη σελήνη μερικά χρόνια πριν.

image

Αντιμέτωπος με κάτι που μοιάζει μ’ έναν κλώνο του νεότερου εαυτού του, και περιμένοντας μια ομάδα τεχνικών που καταφτάνει στο φεγγάρι για να διορθώσει τα τεχνικά προβλήματα της βάσης, ο Σαμ προσπαθεί, με τον χρόνο να τρέχει εναντίον του, να ανακαλύψει τί πραγματικά συμβαίνει και ποιά είναι τα αληθινά σχέδια της εταιρίας που τον έστειλε εκεί.

«Πριν μερικά χρόνια διάβασα το βιβλίο «Entering Space» του φημισμένου μηχανικού διαστήματος Robert Zubrin. Ο Zubrin τεκμηρίωνε με απόλυτα επιστημονικό και πειστικό τρόπο το γιατί και με ποιόν τρόπο θα πρέπει η ανθρωπότητα να δημιουργήσει αποικίες στο ηλιακό μας σύστημα. Ήταν κάτι σαν οδηγός για αρχάριους εξερευνητές του διαστήματος, και λάμβανε υπόψη και τις δημοσιονομικές προεκτάσεις που θα έκαναν την εποίκηση του διαστήματος ελκυστικότερη για την καταναλωτική μας κοινωνία. Ένα από τα πρώτα βήματα που πρότεινε ήταν να εγκαταστήσουμε μια εξορυκτική εγκατάσταση για παραγωγή Ηλίου-3 στο φεγγάρι, ώστε να εξασφαλίσουμε καύσιμο για γεννήτριες που θα λειτουργούν με σύντηξη.» – αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ντάνκαν Τζόουνς και συμπληρώνει:

«Το βιβλίο μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Δεν μπορούσα να σταματήσω να σκέφτομαι ότι αυτό το πρώτο βήμα για την εποίκηση του διαστήματος, ένα βήμα που θα γινόταν περισσότερο για κέρδος παρά για καθαρά επιστημονικούς σκοπούς, ήταν μια συναρπαστική σύγκρουση συμφερόντων. Οι επιχειρήσεις από τη φύση τους θα επεδίωκαν να εξαγάγουν με κάθε τρόπο τη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα πρώτων υλών με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Έτσι γίνεται η σωστή δουλειά. Αλλά χωρίς ντόπιους ανθρώπους, χωρίς οργανισμούς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή κάποιον ανώτερο για να επιβλέπει τα όσα γίνονται, τί θα προσπαθούσαν άραγε να κάνουν οι εταιρείες; Ακόμα και η πιο καλοήθης, η πιο «οικολογική» εταιρεία, τί θα ήταν διατεθειμένη να κάνει, χωρίς έλεγχο; Πως θα χρησιμοποιούσαν έναν μοναχικό εργάτη που δουλεύει σε μια βάση στη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης; Αυτές είναι κάποιες από τις βασικές ιδέες που διαμόρφωσαν το πλαίσιο της επιστημονικής φαντασίας στο οποίο διαδραματίζεται το «Moon», όμως αυτές ίσως συσκοτίζουν την ουσία της ταινίας: το ανθρώπινο στοιχείο της. Το «Moon» είναι ένα έργο για την αποξένωση. Για το πώς δίνουμε ανθρώπινη υπόσταση στην τεχνολογία, για το πώς η παράνοια χτυπά έναν άνθρωπο όταν ζει και βιώνει σχέσεις εξ αποστάσεως. Και για το πώς μαθαίνουμε να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας. Είναι ίσως πολλά για να χωρέσουν σε μια μικρή ανεξάρτητη παραγωγή, αλλά αυτό ενδεχομένως ήταν και το καλύτερο πεδίο για να το δοκιμάσω. Άλλωστε δεν είναι και τίποτα παραπάνω από «επιστημονική φαντασία».»

image

Μ’ έναν μόνο ηθοποιό επί της οθόνης – τον Σαμ Ρόκγουελ σ’ ένα πραγματικό ρεσιτάλ υποκριτικής – και αξιοποιώντας στο έπακρο τη ψυχρή όσο και εκφραστική φωνή του Κέβιν Σπέισι – που δανείζει τη φωνή του στον μοναδικό «φίλο» του πρωταγωνιστή, το κομπιούτερ Γκέρτι – ο Ντάνκαν Τζόουνς πραγματοποιεί το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, προσφέροντας μία από τις καλύτερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας του 21ου αιώνα.

image

Ο Βρετανός σκηνοθέτης καταφέρει να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο φιλμ επιστημονικής φαντασίας, αναπαράγοντας δημιουργικά τα πρότυπα των παλιών καλών ταινιών του είδους που άφησαν εποχή και συνδυάζοντάς τα με τη σύγχρονη αντίληψη περί επιστήμης και διαστήματος. Με τον τρόπο αυτό ο Ντάνκαν δημιουργεί μια σκεπτόμενη όσο και βαθιά ρομαντική ταινία, που επιστρέφει στις ρίζες των φιλμ sci-fi.

image

Μεταφέροντας την πλοκή στο διάστημα, μακριά από τη φασαρία και τους αντιπερισπασμούς της γης, φέρνει τον άνθρωπο αντιμέτωπο με τον εαυτό του, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Χτίζοντας την πλοκή με τρόπο αριστοτεχνικό οδηγεί σε μια ανατροπή που αλλάζει δραματικά τα δεδομένα, χωρίς όμως να χάνει ούτε κατ’ ελάχιστον από την ουσία του. Μελλοντολογικό όσο και επίκαιρο, μελαγχολικό όσο και αισιόδοξο, το φιλμ του Ντάνκαν Τζόουνς μας πηγαίνει σ’ ένα διαστημικό ταξίδι ενδοσκόπησης στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού, αλλά και της ανθρώπινης φύσης…

image

Ο σκηνοθέτης Ντάνκαν Τζόουνς – του οποίου το πραγματικό όνομα είναι Zowie Bowie – είναι γιος του τραγουδιστή Ντέιβιντ Μπόουι από τον πρώτο του γάμο, με την Άντζελα Μπόουι. To «Moon» αποτελεί το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, ενώ το το 2011 ολοκλήρωσε το επίσης ενδιαφέρον φιλμ επιστημονικής φαντασίας, «Source Code», με πρωταγωνιστή τον Τζέικ Τζίλενχαλ. Το «Warcraft: Η Σύγκρουση Δύο Κόσμων» (Warcraft: The Beginning – 2016) αποτελεί την τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του Βρετανού δημιουργού.

image

Αξίζει τέλος να σημειώσουμε ότι το φιλμ «Moon» πραγματοποίησε την ελληνική του πρεμιέρα, παρουσία του σκηνοθέτη, τον Σεπτέμβριο του 2009 στο 15ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας. Το φιλμ συμμετείχε στο Διαγωνιστικό Τμήμα και απέσπασε το πρώτο βραβείο της διοργάνωσης, την Χρυσή Αθηνά.

Διαβάστε επίσης:
Ο Ρίντλεϊ Σκοτ και η «Διάσωση» των ταινιών επιστημονικής φαντασίας
Ένα «Από Μηχανής» θρίλερ επιστημονικής φαντασίας

Έτος: 2009 | Xώρα: Ηνωμένο Βασίλειο | Διάρκεια: 97 λεπτά | Σκηνοθεσία: Duncan Jones | Σενάριο: Duncan Jones (story), Nathan Parker | Παίζουν: Sam Rockwell, Kevin Spacey, Dominique McElligott.