Μία από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες του ευρωπαϊκού σινεμά.  Η Γαλλίδα σκηνοθέτις Ανιές Βαρντά, πέθανε σε ηλικία 91 ετών, εξαιτίας επιπλοκών του καρκίνου από τον οποίο νοσούσε. Δίπλα της ήταν η οικογένεια και οι φίλοι της», αναφέρει η ανακοίνωση της οικογένειας.

Ads

«Στις ταινίες μου πάντα ήθελα να κάνω τους ανθρώπους να δουν σε βάθος. Δεν θέλω να δείξω πράγματα, αλλά να τους δώσω την επιθυμία να δουν» Ανιές Βαρντά

Η «γιαγιά της Nouvelle Vague» που μας έμαθε να βλέπουμε Σινεμά

Καταργώντας τα σύνορα μεταξύ ντοκιμαντέρ και ταινίας μυθοπλασίας, εισάγοντας καινοτομίες και υιοθετώντας τεχνοτροπίες όπως την «κάμερα στυλό», η Ανιές Βαρντά – η μεγάλη κυρία του Γαλλικού Σινεμά και «γιαγιά της Nouvelle Vague», όπως συχνά πυκνά την αποκαλούν – αποτελούσε μία μοναδική περίπτωση στην Ιστορία της Έβδομης Τέχνης. Ήταν μια αεικίνητη πρωτοπόρος των εικόνων, η οποία άλλαξε για πάντα τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το Σινεμά.

Ads

Γεννημένη στις 30 Μαΐου του 1928 στις Βρυξέλλες στο Βέλγιο, η Ανιές Βαρντά αν και παρουσιάστηκε το 1962 με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της, «Η Κλεό από τις 5 έως τις 7» (Cleo from 5 to 7 / Cléo de 5 à 7), επικράτησε να αποκαλείται χαρακτηριστικά ως η «γιαγιά του Νέου Κύματος». Αιτία γι’ αυτό είναι το γεγονός το ότι από το 1954 έχει ήδη σκηνοθετήσει ταινίες μικρού και μεσαίου μήκους, αν και η μεγάλη της αγάπη ήταν τα ντοκιμαντέρ. Γεγονός το οποίο την επηρέασε και στις ταινίες με την χρήση, για παράδειγμα, της κάμερας στο χέρι, μια καινοτομία που χαρακτηρίζει τους σκηνοθέτες της Nouvelle Vague, προσδίδοντας έτσι μια μοναδική αίσθηση ρεαλισμού.

Στις ταινίες της, αυτής της περιόδου, συγκαταλέγονται οι δημιουργίες: “Le Bonheur” (Η Ευτυχία, 1965), “Les Creatures” (Παιχνίδι με τον Διάβολο, 1966), το ντοκιμαντέρ “Loin du Vietnam” (Μακριά από το Βιετνάμ, 1967) και “Lions Love (… and Lies)” του 1969.

Διαβάστε επίσης:

Τον Νοέμβριο του 2017, η Αμερικάνικη Ακαδημία Κινηματογράφου, αναγνωρίζοντας το σπουδαίο έργο της Ανιές Βαρντά στον χώρο της Έβδομης Τέχνης, της παρέδωσε ένα τιμητικό Όσκαρ για την συνολική της προσφορά:

Χαρακτηριστικές Ταινίες

Η θρυλική σκηνοθέτιδα Ανιές Βαρντά, ήταν προικισμένη με την σπάνια φλόγα του δημιουργού που δεν εφησυχάζει ποτέ. Η ελληνικής καταγωγής καλλιτέχνιδα, δεν έπαψε ούτε καν στην όγδοη δεκαετία της ζωής της, να προκαλεί τη ματιά και το νου μας, να εμπνέει κοινό και δημιουργούς και να ταράζει τα κινηματογραφικά νερά με το δικό της μοναδικό τρόπο: ανατρεπτικά, ποιητικά και απόλυτα αυθεντικά.

image

«Πρόσωπα & Ιστορίες / Faces Places», ένα ζωηρό, αισιόδοξο road movie που κέρδισε το βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Καννών, με πρωταγωνιστές την ίδια και τον 33χρονο διεθνώς αναγνωρισμένο Γάλλο φωτογράφο και εικαστικό JR, με τον οποίο η Βαρντά συνυπογράφει τη σκηνοθεσία.

Διαβάστε επίσης:

Η Βαρντά δεν έπαψε ποτέ να επανεφευρίσκει το Σινεμά. Δεν την αποκαλούν τυχαία, μητέρα της γαλλικής νουβέλ βαγκ, καθώς άνοιξε τον δρόμο για το αντισυμβατικό ρεύμα της μεγάλης οθόνης και έγινε η πρώτη γυναίκα εκπρόσωπός του, πλάι σε εμβληματικούς σκηνοθέτες όπως ο Ζαν Λυκ Γκοντάρ, ο Φρανσουά Τρυφώ, αλλά και ο σύζυγός της Ζακ Ντεμί (1931-1990), με τον οποίον μοιράστηκαν σχεδόν μια ολόκληρη ζωή.

image

Πάντοτε πιστή σε ένα σινεμά προσωπικό, ανίκητο από το χρόνο, η Βαρντά μας χάρισε ένα πλούσιο έργο, που το διαπερνούν τα κοινωνικά, πολιτικά και φεμινιστικά μανιφέστα της, τροφοδοτώντας έναν καλλιτεχνικό διάλογο που ακόμη συνεχίζεται. 

Πρόσωπα & Ιστορίες / Faces Places (2016): Ένα ντοκιμαντέρ απρόβλεπτο όσο και οι δημιουργοί του. Η Βαρντά και ο JR σε ένα feelgood οδοιπορικό, διασχίζουν την γαλλική ύπαιθρο, μοιράζονται μια απροσδόκητη φιλία και αποθεώνουν τους απλούς ανθρώπους που συναντούν καθ’ οδόν, μετατρέποντας τα φωτογραφικά τους πορτρέτα σε τεράστιες τοιχογραφίες. Υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ 2018.

The Beaches of Agnes (2008): Η Βαρντά αποκαλύπτει την Βαρντά. Η σκηνοθέτιδα βουτά στη μνήμη της με φόντο διάφορες ακρογιαλιές που σημάδεψαν τη ζωή αλλά και τις ταινίες της, προσκαλώντας μας σε ένα αυτοβιογραφικό ταξίδι με ανεξίτηλα συναισθήματα και εικόνες.

image

The Gleaners and Ι (2000): Άνθρωποι που αναζητούν κρυμμένους «θησαυρούς» σε αγρούς, σκουπίδια και αγορές της Γαλλίας. Αυτοί είναι οι ήρωες της Βαρντά, με τους οποίους νιώθει ότι και η ίδια ταυτίζεται. Ο λόγος; Στο σινεμά κυνηγάς και ανακαλύπτεις όσα οι άλλοι συχνά αγνοούν.

image

The World of Jacques Demy (1995): «Βασίστηκα σε φίλους, το περιβάλλον του, τους ηθοποιούς που δούλεψαν μαζί του, αλλά και ανθρώπους που δεν τον συνάντησαν ποτέ αλλά συγκινήθηκαν από τον κόσμο του», λέει η Βαρντά για αυτή την εκ βαθέων αφιέρωση στο σύζυγό της, Ζακ Ντεμί.

The So-called Caryatids (1984): Οι λεγόμενες Καρυάτιδες του Παρισιού, αγάλματα (ημι)γυμνων γυναικείων φιγούρων κοσμούν την πόλη. Η Βαρντά τις παρατηρεί με θαυμασμό και λυρισμό, συνοδεία ποιημάτων του Μποντλέρ.

image

Mural Murals (1980): Το Λος Άντζελες, όπου έζησε για χρόνια η Βαρντά, έτσι όπως αποτυπώνεται στους εντυπωσιακούς, ζωγραφισμένους τοίχους του. Μια πολύχρωμη γιορτή της τέχνης του δρόμου και της πολυμορφίας της πόλης.

Daguerréotypes (1976): Η Βαρντά φιλοτεχνεί το άλμπουμ της γειτονιάς της, της παριζιάνικης οδού Daguerre, μέσα από τα πορτρέτα των καταστηματαρχών της. Ένα αφοπλιστικά ζεστό μωσαϊκό ανθρώπων και ιστοριών που εκπλήσσει.

Black Panthers (1968): Ένα περιστατικό που καθήλωσε την Αμερική, οι διαδηλώσεις για την απελευθέρωση του Χιούι Νιούτον, ιδρυτικού μέλους των Μαύρων Πανθήρων, φιλτράρονται μέσα από το πάντα θαρραλέο πολιτικό βλέμμα της Βαρντά.

Uncle Yanko (1967): Η Βαρντά ανακαλύπτει στο Σαν Φρανσίσκο τον ελληνικής καταγωγής θείο της Jean Varda –ή αλλιώς Yanko-, που ζει ως μποέμ ζωγράφος. Το πορτρέτο του είναι μια προσωπική ταινία-αναφορά στις ρίζες της ίδιας της δημιουργού.

image

Salut les Cubains (1963): Στοπ-καρέ στην Κούβα τέσσερα χρόνια μετά τον ερχομό του Κάστρο. Η Βαρντά συνθέτει ένα απολαυστικό φωτογραφικό κολάζ με περισσότερα από 1.500 ασπρόμαυρα στιγμιότυπα της χώρας.

image

Θα λέιψει από το σύγχρονο Σινεμά αλλά δεν θα πάψει να αποτελεί σηεμίο αναφοράς για εκείνο.