Ο κινηματογράφος ως μία μορφή τέχνης που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, συχνά πυκνά αντλεί τις ιδέες του από την καθημερινότητα των ανθρώπων, τα προβλήματά του, αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις. Μετά το «Post Mortem» του 2010 και τον «Τόνι Μανέρο», ο σκηνοθέτης Πάμπλο Λαραΐν με πρωταγωνιστή τον Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ, επιστρέφει στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν της χώρας του για να αφηγηθεί μια ξεχασμένη, αλλά πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία που εκτυλίχθηκε το 1988, όταν ο δικτάτορας της Χιλής Αουγκούστο Πινοσέτ αποφάσισε να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα θέτοντας στον λαό το ερώτημα «Ναι» ή «Οχι» για την κυβέρνησή του.

«Νομίζω ότι, πέραν της αληθινής ιστορίας, αυτό για το οποίο η ταινία μιλά και από το οποίο αντλεί μια αίσθηση επικαιρότητας είναι η αποδόμηση της έννοιας της δημοκρατίας. Το “No” δείχνει ότι η δημοκρατία είναι μια πολυσύνθετη, συζητήσιμη έννοια, γεμάτη αντιφάσεις» – Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ

Στην ιστορία της Έβδομης Τέχνης, υπάρχει ένα πλήθος ταινιών μυθοπλασίας, αλλά και αξιόλογων ντοκιμαντέρ, που έχουν ασχοληθεί με τις πολιτικές εξελίξεις σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη. Σε προηγούμενα θεματικά αφιερώματα στην κινηματογραφική στήλη του Tvxs.gr είχαμε παρουσιάσει αρκετές ταινίες που πραγματεύονται τη διαδικασία των εκλογών. Από το «Αι Ειδοί του Μαρτίου» του Τζορτζ Κλούνεϊ, μέχρι τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ στο φιλμ «Υποψήφιος».

Εν αναμονή των πολιτικών εξελίξεων – που λογικά, επηρεάζουν και την εγχώρια διανομή της πρώτης κινηματογραφικής εβδομάδας του Ιουλίου με την πλειοψηφία των εταιρειών διανομής να μεταβάλουν το πρόγραμμα τους – και καθώς οδεύουμε προς το κρίσιμο δημοψήφισμα της Κυριακής 5 Ιουλίου, ξαναβλέπουμε το φιλμ «No» του Πάμπλο Λαραΐν.

Το 1988, όταν ο Πινοσέτ ετοιμάζεται για το δημοψήφισμα που θα καθορίσει την προεδρία του στη Χιλή, η αντιπολίτευση αναθέτει σ’ έναν νεαρό μαρκετίστα την καμπάνια της. O Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ υποδύεται έναν παράτολμο νέο, στέλεχος μιας διαφημιστικής εταιρίας που ηγείται της εκστρατείας του “ΌΧΙ” (NO) εναντίον του Πινοσέτ.

Δεκαπέντε χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους καθεστωτικούς ο René Saavedra παράλληλα με την δική του μάχη στην προσωπική του ζωή, επιστρατεύει τους πιο δυνατούς όρους μάρκετινγκ και με τη βοήθεια των ακτιβιστών της αντιπολίτευσης καταστρώνουν ένα σχέδιο κι έχουν 27 ημέρες για να το εκτελέσουν σωστά, να κερδίσουν τις εκλογές και να απελευθερώσουν την χώρα τους.

Ο σκηνοθέτης του “Post Mortem”, Πάμπλο Λαραΐν (Pablo Larrain), στη νέα του δημιουργία “No”, μας παρουσιάζει μία πολιτική ταινία που με ρεαλιστικό τρόπο, αναβιώνει την ατμόσφαιρα τρόμου που βίωνε η Χιλή στα χρόνια της αιματοβαμμένης δικτατορίας του Augusto Pinochet. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο ο πολυβραβευμένος Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ. Το φιλμ, ήταν Υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας το 2013, εκπροσωπώντας επάξια τη Χιλή. Το σενάριο του Πάμπλο Λαραΐν, είναι βασισμένο στο θεατρικό έργο “El plebiscitο” (το δημοψήφισμα) τού Antonio Skármeta.

Το τελικό αποτέλεσμα της αναμέτρησης στο δημοψήφισμα ήταν 53% «Οχι» στη δικτατορία του Πινοσέτ και 47 % «Ναι». Σύμφωνα με τον πρωταγωνιστή Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ η επιτυχία που είχε στη Χιλή η καμπάνια του «Οχι» – η οποία υπήρξε αφετηρία για ανάλογες καμπάνιες σε πολλά σημεία της Λατινικής Αμερικής – οφειλόταν στον παράγοντα της έκπληξης.

Ο Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ γεννήθηκε το 1978 στην Γκουανταλαχάρα του Μεξικού από γονείς ηθοποιούς κι έτσι ήρθε σ’ επαφή με τον κόσμο της υποκριτικής από μικρή ηλικία. Σπούδασε στην Κεντρική Σχολή Λόγου και Δραματικής Τέχνης στο Λονδίνο και ξεκίνησε την καριέρα του στην τηλεόραση με την τηλεοπτική σειρά “Τερέζα”.

Η πρώτη σημαντική ταινία που πρωταγωνίστησε ήταν το “Αmores Perros“, σε σκηνοθεσία του σπουδαίου δημιουργού, Aλεχάντρο Γκονζάλες Ινιαρίτου, η οποία αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία ενός πλούσιου βιογραφικού που δεν περιορίστηκε στην κινηματογραφική βιομηχανία του Μεξικού. Στην ήδη πλούσια φιλμογραφία του, συναντάμε ταινίες όπως:

“No News from God”, “Θέλω και τη Μαμά σου” του Αλφόνσο Κουαρόν (για την οποία κέρδισε το βραβείο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι στο Φεστιβάλ της Βενετίας το 2001), “Vidas Privadas”, “Τhe Crime of Padre Amaro”, “Κακή Εκπαίδευση” του Πέδρο Αλμοδόβαρ, “Μοtorcycle Diaries” του Βάλτερ Σάλες, “The King”, “The Science of Sleep” του Μισέλ Γκοντρί, “Βαβέλ” του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιαρίτου, “Περί Τυφλότητος” του Φερνάρντο Μεϊρέγιες, “Στα Όρια του Ελέγχου” του Τζιμ Τζάρμους και “Ρούντο και Κούρσι”.

Ο Μπερνάλ έκανε επίσης το σκηνοθετικό του ντεμπούτο το 2007 με το φιλμ “Deficit”, μια ταινία χαμηλού προϋπολογισμού που γυρίστηκε στο Μεξικό. Πρόσφατα τον είδαμε στην ταινία “Mammoth” του Λούκας Μούντισον, δίπλα στην Μισέλ Ουίλιαμς, καθώς και στην κωμωδία “Earthbound”, μαζί με τις Κέιτ Χάντσον, Κάθι Μπέιτς και Γούπι Γκόλντμπεργκ.

«Για μένα η εκστρατεία αυτή αποτελούσε το πρώτο βήμα προς την εδραίωση του καπιταλισμού ως μοναδικού βιώσιμου συστήματος στη Χιλή. Δεν πρόκειται για μεταφορική έννοια – έχουμε να κάνουμε με τον άμεσο καπιταλισμό, ένα γνήσιο και αληθινό προϊόν της διαφήμισης, που περνά στο πεδίο της πολιτικής». – Πάμπλο Λαραΐν

Ο Πάμπλο Λαραΐν, γεννήθηκε στη Χιλή το 1976. Αφού σπούδασε σκηνοθεσία, ίδρυσε την εταιρεία Fabula, για την ανάπτυξη οπτικοακουστικών και επικοινωνιακών έργων. Το 2005 ανέλαβε την παραγωγή και σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία μυθοπλασίας, με τίτλο Fuga, που κυκλοφόρησε το Μάρτιο του 2006. Την ίδια χρονιά ανέλαβε την παραγωγή Life Kills Me, σε σκηνοθεσία του Σεμπαστιάν Σίλβα. Το 2007 ολοκλήρωσε τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, το “Τόνι Μανέρο”. Το “NO” είναι η τέταρτη μεγάλου μήκους δημιουργία του.

Η ταινία «No» του Πάμπλο Λαραΐν, πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της τον Μάιο του 2012 στο Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών και απέσπασε το βραβείο C.I.C.A.E. Award, για τον Χιλιανό σκηνοθέτη. Στη χώρα μας, το φιλμ έκανε πρεμιέρα τον Νοέμβριο του 2012, στο 53ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στο Τμήμα Ανοιχτοί Ορίζοντες, κερδίζοντας μάλιστα και το Βραβείο Κοινού – απέσπασε το Βραβείο Κοινού και στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σάο Πάολο. Ενώ στις Κινηματογραφικές Αίθουσες κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2013, σε διανομή της Strada Films.

Τέλος να σημειώσουμε, ότι η ταινία “Νo” του Πάμπλο Λαρέν, γυρίστηκε με U-matic, μια κάμερα της Sony που πρωτοεμφανίστηκε στην αγορά το 1971, έγραφε αναλογικά σε βιντεοκασέτα και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80 είχε σχεδόν αντικαταστήσει τις κάμερες των 16mm. Ήταν επιλογή του σκηνοθέτη να γυρίσει την ταινία σε αυτή την μορφή για να ταιριάξουν αρμονικά στην ταινία τα πλάνα αρχείου – ντοκουμέντα που είχε στη διάθεσή του από το 1986 – 1987, οπότε και διαδραματίζεται η ιστορία στην ταινία, αλλά και για να μας “ταξιδέψει” στην πραγματικότητα της εποχής, εκείνης… 

Έτος: 2012 | Xώρα: Χιλή | Διάρκεια: 118 λεπτά | Σκηνοθεσία: Pablo Larraín | Σενάριο: Antonio Skármeta, Pablo Larraín | Παίζουν: Gael García Bernal, Alfredo Castro, Antonia Zegers