Ο σπουδαίος Πολωνός σκηνοθέτης Αντρέι Βάιντα, έφυγε το βράδυ της Κυριακής 9 Οκτωβρίου, σε ηλικία 90 ετών, έχοντας παρουσιάσει μία εντυπωσιακή φιλμογραφία, με περισσότερες από 40 ταινίες σε μία καριέρα 60 χρόνων. Από την Πέμπτη 15, μέχρι και την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου, οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν στην μεγάλη οθόνη, τέσσερις χαρακτηριστικές δημιουργίες μέσα από του πλούσιο έργο του, στο πλαίσιο του Αφιερώματος: «Early Wajda».

Ads

«Ο Θεός έδωσε δύο μάτια στον σκηνοθέτη. Ένα για να κοιτάζει μέσα από την κάμερα κι ένα για να κοιτάζει τον κόσμο γύρω του.» – Αντρέι Βάιντα (6 Μαρτίου του 1926 – 9 Οκτωβρίου του 2016)

image

Ο Βάιντα – ο οποίος πρωτοστάτησε στην πολωνική σχολή που ξεπήδησε από τη Λοτζ, σκηνοθετώντας την προσωπική του εκδοχή για τα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία – στην πλούσια καριέρα του, έχει τιμηθεί με πλήθος βραβείων, ενώ τέσσερις συνολικά ταινίες του έχουν προταθεί για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Πρόκειται για τις ταινίες: «The Promised Land» του 1975, «The Maids of Wilko» του 1979, «Man of Iron» του 1981 και «Katyń» του 2007.

Ads

Παρά τις τέσσερις Υποψηφιότητες για Όσκαρ, ο Βάιντα δεν το κέρδισε ποτέ. Αλλά αναγνωρίζοντας το λάθος της, το 2000 τιμήθηκε από την Αμερικάνικη Ακαδημία Κινηματογράφου για τη συνολική προσφορά του, στον χώρο της Έβδομης Τέχνης για περισσότερες από πέντε δεκαετίες.

Με περισσότερες από 40 ταινίες στη φιλμογραφία του, ο Αντρέι Βάιντα τιμήθηκε το 1981 με τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες για την ταινία «Άνθρωπος από Σίδερο», ενώ έλαβε και τιμητική Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου το 2006.

image

Το άτομο, ως αυτοτελή προσωπικότητα αλλά και ως μέλος της κοινωνίας και κατά συνέπεια της ιστορίας, υπήρξε αγαπημένη θεματική του σπουδαίου Πολωνού δημιουργού, χαρίζοντας μας ένα πολύ προσωπικό κινηματογραφικό ιδίωμα. Στις ταινίες του Αντρέι Βάιντα, ο άνθρωπος συνεχίζει να βρίσκεται στο επίκεντρο μιας ζωηρής πολιτικής συζήτησης, παρακινούμενος από τους παλμούς της κοινωνικής ζωής του τόπου του.

«Είμαι πολύ αισιόδοξος όσο αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι θεωρώ ο μοναδικός τρόπος, για να είναι η Ευρώπη μία κοινότητα. Η οποία βέβαια Ευρώπη ξεκινά από την Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι η μητέρα μας, μας έχει γεννήσει και αυτό είναι μία πραγματικότητα…» Αντρέι Βάιντα (6 Μαρτίου του 1926 – 9 Οκτωβρίου του 2016)

Η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης αποχαιρετά το 2016, τιμώντας την μνήμη του σπουδαίου Πολωνού σκηνοθέτη, παρουσιάζει από την Πέμπτη 15 μέχρι και την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου, στην Αίθουσα Σταύρος Τορνές στην Αποθήκη 1 στο Λιμάνι, τέσσερις χαρακτηριστικές δημιουργίες της πλούσιας φιλμογραφίας του Αντρέι Βάιντα, από την πρώτη περίοδο δημιουργίας του καλλιτέχνη:

  • Κανάλ (Οι Ήρωες της Βαρσοβίας – 1957)
  • Στάχτες και Διαμάντια (1958)
  • Το Δάσος με τις Σημύδες (1970)
  • Η Γη της Επαγγελίας (1975)

Διαβάστε επίσης:
Αφιέρωμα – Αντρέι Βάιντα: Οι ταινίες του, κομμάτια της ζωής του
Συνέντευξη – Αντρέι Βάιντα: Η Ελλάδα είναι η μητέρα μας

Αναλυτικά το πρόγραμμα προβολών:

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου
18:30 Κανάλ (Οι ήρωες της Βαρσοβίας)
21:00 Το δάσος με τις σημύδες

Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου
18:30 Στάχτες και διαμάντια
21:00 Η γη της επαγγελίας

Σάββατο 17 Δεκεμβρίου
18:30 Το δάσος με τις σημύδες
21:00 Στάχτες και διαμάντια

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου
18:00 Η γη της επαγγελίας
21:15 Κανάλ (Οι ήρωες της Βαρσοβίας)

Λίγα λόγια για τις ταινίες του Αφιερώματος: «Αντρέι Βάιντα: Ένας Μαέστρος από την Πολωνία»

Κανάλ (Kanal) ή Ήρωες της Βαρσοβίας
Πολωνία (1957) – Διάρκεια: 91 λεπτά
Σκηνοθεσία: Αντρέι Βάιντα (Andrzej Wajda)
Σενάριο: Jerzy Stefan Stawiński
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Jerzy Lipman
Ηθοποιοί: Teresa Iżewska, Tadeusz Janczar, Wieńczysław Gliński

image

Για τον Βάιντα η ιστορία της εξέγερσης της Βαρσοβίας το 1944 εναντίον των Γερμανών, η οποία εξελίχθηκε κάτω από το αδιάφορο βλέμμα του Κόκκινου Στρατού, δεν αποτελεί απλά μια τραγική μνήμη. Στην ταινία του εστιάζει στον εφιάλτη της ήττας και της ψυχικής κατάρρευσης των στρατιωτών, ο ηρωισμός των οποίων αποδείχτηκε μάταιος. Το πρώτο μέρος γυρίστηκε ως ρεπορτάζ, ενώ το δεύτερο αποτελεί μια αποκαλυπτική διήγηση των περιπλανήσεων τους, στους υπονόμους της Βαρσοβίας.

Το σενάριο βασίζεται στα προσωπικά βιώματα του σεναριογράφου Γιέζυ Στέφαν Σταβίνσκι, ο οποίος υπήρξε αρχηγός ενός τμήματος των εξεγερμένων. Βραβευμένο με τον Αργυρό Φοίνικα στις Κάννες (1957) το φιλμ θεωρείται η απαρχή της λεγόμενης «πολωνικής σχολής του κινηματογράφου». Παράλληλα με το “Κανάλ” (Kanal – Ήρωες της Βαρσοβίας) ο Αντρέι Βάιντα, καταφέρνει μόλις από τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, να θέσει το στίγμα του και την καλλιτεχνική του ματιά, ενάντια στην φρίκη του πολέμου και την αγάπη του ανθρώπου για τη ζωή. Μία σπουδαία δημιουργία η παρακολούθηση της οποίας στοιχειώνει για πάντα τον θεατή…

Στάχτες και Διαμάντια / Popiol i diament (1958)
Πολωνία (1958) – Διάρκεια: 97 λεπτά
Σκηνοθεσία: Andrzej Wajda
Σενάριο: Jerzy Andrzejewski, Andrzej Wajda (βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Jerzy Andrzejewski)
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Jerzy Wójcik Ι
Ηθοποιοί: Zbigniew Cybulski, Ewa Krzyżewska, Wacław Zastrzeżyński, Adam Pawlikowski

image

Toν Μάιο του 1945 ένας νέος στρατιώτης της αντίστασης του δεξιού πυλώνα (Armia Krajowa), ο οποίος συμμετείχε στην εξέγερση της Βαρσοβίας και συνεχίζει τον αγώνα εναντίον της κομουνιστικής εξουσίας, λαμβάνει την εντολή να σκοτώσει τον τοπικό γραμματέα του κόμματος. Αντιμέτωπος με το συναίσθημα του έρωτα, αρχίζει να συνειδητοποιεί τον παραλογισμό του εγχειρήματος, μιας που ο πόλεμος έχει πια τελειώσει. Η πίστη όμως στον στρατιωτικό όρκο θα υπερισχύσει της αγάπης.

Άλλο ένα αριστούργημα της «πολωνικής σχολής», το οποίο από πολλούς κριτικούς θεωρείται ως μία από τα πιο σημαντικές και αντιπροσωπευτικές πολωνικές ταινίες στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ Βενετίας (1959) και δύο υποψηφιότητες για BAFTA.

«Το Δάσος με τις Σημύδες» (Brzezina / The Birch Wood – 1970)

Τα γεγονότα της ταινίας διαδραματίζονται στις αρχές του 20ου αιώνα, στο χαμένο δάσος με τις σημύδες, στο σπίτι του δασολόγου Μπολεσλάβ. Ο θάνατος της συζύγου του έχει αλλάξει εντελώς τη ζωή του και μονάχα η παρουσία της κόρης του Όλιας και της οικονόμου, δεν μας επιτρέπουν να τον χαρακτηρίσουμε ως ερημίτη. Μια μέρα στο σπίτι του τον επισκέπτεται ο αδερφός του ο Στανισλάβ, ο οποίος είναι άρρωστος με φυματίωση. Ξέρει, ότι σύντομα θα πεθάνει, θέλει όμως να γευθεί τη ζωή του στο έπακρον. Η γοητεία της απελπισίας του και η δίψα του για τη ζωή έρχονται σε αντίθεση με την πνευματική νάρκη του Μπόλεσλαβ. Έτσι, αρχίζει μια υποσυνείδητη συναισθηματική αντιπαλότητα ανάμεσα στα δυο αδέρφια.

image

Στο «Δάσος με τις Σημύδες» ο Αντρέϊ Βάϊντα μας αφηγείται την ιστορία ενός μουσικού στο κατώφλι του θανάτου που προσπαθεί να βρει την εσωτερική του γαλήνη σε μία αγροικία σ’ ένα δάσος. Οι ταινίες που βασίζονται στα πεζογραφήματα του Jaroslaw Iwaskiewicz  κατέχουν ιδιαίτερη θέση στην φιλμογραφία του σπουδαίου Πολωνού σκηνοθέτη: Το Δάσος με τις Σημύδες, Δεσποινίδες του Βίλκο, Γλυκιά Έξαψη. Ορατά υπαινικτικό, το φιλμ του Βάϊντα είναι γεμάτο συμβολισμό, καθώς εισέρχεται με μαεστρία στη σφαίρα του μύθου. Η αγωνία της ανθρώπινης ύπαρξης είναι συνυφασμένη με τον θάνατο και μόνο η αγάπη μπορεί να νικήσει τον φόβο του θανάτου. Πρωταγωνιστούν: Ντάνιελ Ολμπρίνσκι, Όλγκιερντ Λουκάσεβιτζ, Εμίλια Κράκοβσκ.

Η Γη της Επαγγελίας (Ziemia obiecana)
Πολωνία (1975) – Διάρκεια: 138 λεπτά
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Αντρέι Βάιντα (Andrzej Wajda)
(βασισμένο στο μυθιστόρημα του Władysław S. Reymont) Διεύθυνση Φωτογραφίας: Witold Sobociński, Edward Kłosiński, Wacław Dybowski
Ηθοποιοί: Daniel Olbrychski, Wojciech Pszoniak, Andrzej Seweryn, Kalina Jędrusik, Anna Nehrebecka

image

Η ταινία αποτελεί ουσιαστικά μεταφορά στην μεγάλη οθόνη του μυθιστορήματος του βραβευμένου με Νόμπελ Πολωνού λογοτέχνη Βλαντίσλαφ Σ. Ρέιμοντ. Η ιστορία διαδραματίζεται στην πόλη του Λοτζ, ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά κέντρα υφαντουργίας του 19ου αιώνα, που βρίσκεται σε ραγδαία ανάπτυξη. Η ψαλίδα μεταξύ εργοστασιαρχών, συνήθως Γερμανών, Εβραίων, Πολωνών, και εργατικής τάξης ολοένα και μεγαλώνει.

Ψάχνεις δουλειά στον χώρο της Τέχνης;

Από αυτές τις τρεις εθνότητες κατάγονται και οι ήρωες τις ταινίας μας που αποφασίζουν από κοινού να ανοίξουν εργοστάσιο με σκοπό τον πλουτισμό. Όμως ο άγριος καπιταλισμός τους καταπίνει και τους αναγκάζει να πράξουν ενάντια στις ηθικές αρχές τους. Το φιλμ του Αντρέι Βάιντα, συγκαταλέγεται και δικαίως, μεταξύ των αριστουργημάτων του πολωνικού κινηματογράφου. Το φιλμ τιμήθηκε με αμέτρητα βραβεία, ενώ μεταξύ άλλων απέσπασε και μία υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας το 1976.

Διαβάστε επίσης:
Η κλασσική ταινία του Αντρέι Βάιντα: «Η Γη της Επαγγελίας»

Πληροφορίες:
Πώληση εισιτηρίων: Αίθουσα «Σταύρος Τορνές» (Αποθήκη 1, Λιμάνι, τηλ. 2310-508.398, [email protected])
Τιμή εισιτηρίου: 4 ευρώ (γενική είσοδος), 3 ευρώ (για τα μέλη της Ταινιοθήκης και τους κατόχους CineΚάρταF).
Κάρτα μέλους: 1 ευρώ.