Πολλές αλήθειες για την επιστήμη της οικονομίας σε απλά λόγια από ένα άτομο που γνωρίζει σε βάθος.  Μια επιστήμη τόσο πολύπλοκη όσο η φυσική ή η βιολογία, αλλά κατανοητή μόνο σε λίγους «ειδικούς» που συχνά μάλιστα χρησιμοποιούν διάλεκτο που κρύβει τα μυστικά ώστε να μην καταλαβαίνουμε εμείς οι «κοινοί θνητοί».  

Ads

Σαν άλλος Προμηθέας στην προκειμένη περίπτωση, μας μιλά για τα μυστικά αυτά που όλοι νιώθουμε τις επιπτώσεις τους, ο οικονομολόγος και δημοσιογράφος Bernard Maris, που έγραφε και στην Charlie Hebdo ως «Oncle Bernard» για περισσότερες από δύο δεκαετίες, μέχρι να του αφαιρεθεί η ζωή στο φονικό χτύπημα στην εφημερίδα, τον Ιανουάριο του 2015

Η συγκεκριμένη συνέντευξη που προβάλλεται στο ντοκιμαντέρ, πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2000 και οι σημερινές εξελίξεις δείχνουν ξεκάθαρα πως δεν έχουμε αξιοποιήσει τέτοιες φωνές και τη γνώση που μας προσφέρουν προς το καλύτερο.  

Σχετικά με τη διαφάνεια και την αυτοπεποίθηση που αποτελούν υποτίθεται βασικά χαρακτηριστικά της οικονομίας, βλέπουμε πόσο ανύπαρκτο είναι το πρώτο και πόσο ασαφές το δεύτερο. Πρόκειται όμως για μια επιστήμη που βασίζεται σε τόση ασάφεια, που συνδέεται ευθέως με την περιφρόνηση των «ειδικών» σε δύο βασικά και συγκεκριμένα μεγέθη, το χρόνο αλλά και τα ίδια τα χρήματα. Μας μιλά γενικότερα για τις παγίδες και τις κρυφές παραμέτρους του «Laissez faire, laissez passer» και τον ρόλο του «αόρατου χεριού» και το πόσο αυτός ο ρόλος λειτουργεί προς όφελος της κοινωνίας ή όχι. 

Ads

Τελικά το αποτέλεσμα συνήθως είναι να έχουμε έναν ιδιώτη στην Αμερική, πχ τον Bill Gates, να είναι πλουσιότερος από μία τεράστια χώρα όπως η Ρωσία. Ακούμε επίσης, από το «Θείο Bernard» πώς η κατασκευασμένη «φυσική ανεργία» λειτουργεί καταλυτικά προς τον εκμηδενισμό λογικών ή και αναγκαίων διεκδικήσεων της εργατικής τάξης και βλέπουμε συγκεκριμένα το παράδειγμα της Αμερικής. 

Το κλειδί εκεί, είναι το τέχνασμα της υποαπασχόλησης σε ανυπόστατα ή ασαφή επαγγέλματα όπως το παράδειγμα που αναφέρεται των συμβούλων.  Στο θέμα της εργασίας ακούγεται προφητικός όταν ήδη από την αρχή του 2000, μιλά για την εποχή μας σαν την εποχή της ακατάπαυστης εργασίας. Μετά από τον εργασιακό μας χώρο, πηγαίνουμε σπίτι για να συνεχίσουμε την εργασία, συνήθως κάνοντας κάτι σχετικό και στη διαδρομή μας. Αναφέρεται χαρακτηριστικά πως «ο κάθε καριερίστας πηγαίνει σπίτι του μετά τη δουλειά και βλέπει εκπομπές για το πώς να τελειοποιήσει τις ικανότητές του».

Σε μια συζήτηση γεμάτη ουσία, χωρίς αχρείαστη λογοκρισία ή κοψίματα (ακόμη και κατά την αλλαγή του φιλμ, ο ήχος μας μεταδίδεται), του γίνονται και σχόλια που ζητούν μια αντίδρασή του, όπως ότι «η παγκοσμιοποίηση όμως, λέγετε ότι φέρνει και οικονομική κινητικότητα». Η απάντησή του, χιουμοριστική ως ένα βαθμό, είναι: «Μέχρι στιγμής βλέπουμε να γεννά παραγκουπόλεις. Εκτός κι αν εννοούν την κινητικότητα του να τις γκρεμίζουν για να χτίσουν κάτι άλλο πάνω τους».

Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε στην τιμητική προβολή του IFFR ένα χρόνο μετά την τραγική επίθεση στην εφημερίδα Charlie Hebdo στην οποία ο Bernard Maris ήταν ένα από τα αδικοχαμένα θύματα.

Αποσπάσματά του βρίσκονται ελεύθερα στο διαδίκτυο στα γαλλικά (1 , 2 , 3 , 4 , 5 )