Με αφορμή την κυκλοφορία της νέας ταινίας του Ασγκάρ Φαραντί, «Ο Εμποράκος» (The Salesman – 2016) – από την Πέμπτη 12 Ιανουαρίου στις ελληνικές Κινηματογραφικές Αίθουσες – η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, σε συνεργασία με τις εταιρείες Seven Films και Strada Films, παρουσιάζουν από την Πέμπτη 12, μέχρι και την Τετάρτη 18 Ιανουαρίου, ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στον σπουδαίο Ιρανό σκηνοθέτη, με τέσσερις από τις καλύτερες ταινίες του.

Ads

Ασγκάρ Φαραντί / Asghar Farhadi

image

Ο Ασγκάρ Φαράντι γεννήθηκε το 1972. Σκηνοθέτησε την πρώτη μικρού μήκους ταινία του σε ηλικία 13 ετών, ενώ ολοκλήρωσε συνολικά πέντε μικρού μήκους ταινίες πριν πάει στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, όπου και ολοκλήρωσε τις θεατρικές του σπουδές. Το 1996 πήρε και το πτυχίο του στη Σκηνοθεσία για το Θέατρο. Ξεκίνησε άμεσα να δουλεύει σκηνοθετώντας τηλεοπτικές σειρές που έγραφε ο ίδιος, όπως το A TALE OF CITY (DASTANE YEK SHAHR).

Ads

Το 2002, έγραψε και σκηνοθέτησε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, DANCING IN THE DUST (RAGHSS DAR GHOBAR). Η ταινία απέσπασε το Βραβείο Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας στο φεστιβάλ της Μόσχας την ίδια χρονιά. Έναν χρόνο αργότερα, ο Ασγκάρ Φαραντί ολοκλήρωσε το BEAUTIFUL CITY (SHAHRE ZIBA), το οποίο απέσπασε το Μέγα Βραβείο στο φεστιβάλ της Βαρσοβίας.

image

Η επόμενη ταινία του ήταν τα ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΑ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ (FIREWORKS WEDNESDAY (CHAHAR SHANBE SOURI)) το 2005. Δύο χρόνια μετά ακολούθησε το ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Η ΕΛΛΗ (ABOUT ELLY (DARBAREYE ELLY)). Η ταινία προβλήθηκε για πρώτη φορά στο φεστιβάλ του Βερολίνου όπου κι απέσπασε την Αργυρή Άρκτο Καλύτερης Σκηνοθεσίας. Μετά την επιτυχία του αυτή, ο Ασγκάρ Φαραντί ξεκίνησε να γράφει το ΕΝΑΣ ΧΩΡΙΣΜΟΣ (A SEPARATION), το οποίο άρχισε να σκηνοθετεί το 2010. Η ταινία προβλήθηκε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Βερολίνου, όπου και τιμήθηκε με τη Χρυσή Άρκτο Καλύτερης Ταινίας κι Αργυρή Άρκτο για το σύνολο του καστ. Η ταινία, απέσπασε επίσης τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, το Σεζάρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Καθώς η επιτυχία της ταινίας συνεχιζόταν, ο Ασγκάρ Φαραντί μετακόμισε με την οικογένεια του στο Παρίσι, όπου κι άρχισε να δουλεύει το ΠΑΡΕΛΘΟΝ (The PAST). Το φιλμ απέσπασε το Βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας στο φεστιβάλ Καννών (Μπερενίς Μπεζό). Η ταινία ήταν υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα και Σεζάρ. Έπειτα, ο Φαραντί ξεκίνησε να γράφει ένα σενάριο για μια ταινία που θα γυριζόταν στην Ισπανία, αλλά καθώς αυτή καθυστερούσε, γύρισε τον ΕΜΠΟΡΑΚΟ (THE SALESMAN) στο Ιράν.

image

Λίγους μήνες αργότερα, ο ΕΜΠΟΡΑΚΟΣ επιλέχθηκε για το διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Καννών, η δεύτερη ταινία του Ιρανού σκηνοθέτη που διαγωνιζόταν για το Χρυσό Φοίνικα. Η ταινία απέσπασε το Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου και Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας (Σαχάμπ Χοσεϊνί) στο Φεστιβάλ, ενώ είναι υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και μία από τις 9 ταινίες που μπήκαν στο shortlist για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Το Πρόγραμμα Προβολών του Αφιερώματος στον Ασγκάρ Φαραντί:
Α’ Αίθουσα
Ο Εμποράκος (The Salesman)- Α’ Προβολή (2016) | 17.30, 19.45, 22.00
Β’ Αίθουσα (Μειωμένο εισιτήριο 5€)
Το Παρελθόν (Le passé) (2013) | 17.30
Ένας Χωρισμός (A Separation) (2011)| 19.45
Τι Απέγινε η Έλι (About Elly)  (2009)| 22.00

*Την Τετάρτη 18 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθούν μόνο οι προβολές της ταινίας Ο Εμποράκος (The Salesman).

Λίγα λόγια για τις ταινίες του Αφιερώματος:

Τι Απέγινε η Έλι / About Elly (2009)

image

Μετά από πολλά χρόνια στη Γερμανία, ο Αχμάντ ξαναγυρίζει στην Τεχεράνη και οι παλιοί φίλοι και συμφοιτητές του από το πανεπιστήμιο, επαγγελματικά καταξιωμένοι και οικογενειάρχες, μεσοαστοί πια, οργανώνουν προς τιμήν του μια τριήμερη εκδρομή στην Κασπία Θάλασσα. Τελικά η παρέα καταλήγει σ’ ένα παλιό σπίτι δίπλα στη θάλασσα και η διασκέδαση αρχίζει αμέσως, καθώς όλοι συμμετέχουν στο σχέδιο της Σεπιντέχ, η οποία έφερε μαζί της τη νεαρή και όμορφη νηπιαγωγό Ελί, δασκάλα της μικρής κόρης της, με την ελπίδα ότι θα συνάψει σχέση με τον πρόσφατα χωρισμένο Αχμάντ. Ύστερα από ένα ήρεμο και ειδυλλιακό ξεκίνημα, οι διακοπές μετατρέπονται σε εφιάλτη όταν ξαφνικά η Ελί εξαφανίζεται. Τα μέλη της ομάδας, που φοβούνται πως πνίγηκε προσπαθώντας να σώσει ένα από τα παιδιά που κινδύνεψε στη θάλασσα, αρχίζουν να κατηγορούν ο ένας τον άλλο και το γεγονός φέρνει μεγάλη αναστάτωση και ταραχή στην παρέα.

Υπέροχο δείγμα γραφής του σπουδαίου Ασγκάρ Φαραντί. Αυτό που αρχίζει σαν ανέμελη περιπέτεια, καταλήγει σε τραγωδία με απροσδόκητες συνέπειες. Αίφνης, η ταινία από κοινωνική ηθογραφία μετατρέπεται σε δράμα, με επίκεντρο τη γυναίκα και πλαίσιο τον θεσμό της οικογένειας στο σημερινό Ιράν. Η εξαφάνιση της Ελί θα πυροδοτήσει μια σειρά αλυσιδωτών και δραματικών εξελίξεων ενώ θα φέρει στη επιφάνεια μια σειρά από μυστικά και ψέματα, αναδεικνύοντας παράλληλα τις αδυναμίες, τις στρεβλώσεις, τις αγκυλώσεις και τα προβλήματα της ιρανικής οικογένειας και κατ’ επέκταση της τοπικής κοινωνίας.

Η αποκάλυψη του μυστικού της Ελί (ότι ήταν αρραβωνιασμένη) και η συνειδητοποίηση πως ήταν εντελώς άγνωστη (κανείς δεν ξέρει το επώνυμό της, ή το τηλέφωνό της, ούτε γνωρίζουν κάτι για την οικογενειακή της κατάσταση) προκαλεί τριβές και συγκρούσεις ανάμεσα στα ζευγάρια της παρέας και τοποθετούν σε κρίση τις αξίες της φιλίας και της εμπιστοσύνης. Κάτω από τη γυαλιστερή επιφάνεια της επιτυχίας, της οικονομικής άνεσης και μιας επίπλαστης ευτυχίας κρύβονται βαθιά συντηρητικές δομές, που εμποδίζουν τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και τους οδηγούν μοιραία στο ψέμα, με καταστροφικές συνέπειες. Εξαιρετικές οι ερμηνείες όλων των πρωταγωνιστών. Αργυρή Άρκτος στο Φεστιβάλ του Βερολίνου και Βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ της Tribeca.

Ένας Χωρισμός / A Separation (2011)

image

Μετά από 14 χρόνια έγγαμου βίου, η Σιμίν και ο Ναντέρ θέλουν να χωρίσουν. Ζουν στην Τεχεράνη με την 11χρονη κόρη τους και τον ηλικιωμένο πατέρα του Ναντέρ, που πάσχει από Αλτσχάιμερ. Οταν μια μέρα η Σιμίν αποφασίζει να μεταναστεύσουν σε μία χώρα που δίνει περισσότερες ευκαιρίες στις γυναίκες, βρίσκεται αντιμέτωπη με τον Ναντέρ, που θέλει να μείνει στο Ιράν για να προσέχει τον πατέρα του. Έτσι χωρίζουν και η κόρη τους, ελπίζοντας να γυρίσει γρήγορα η μητέρα της, μένει προσωρινά με τον Ναντέρ. Ανήμπορος, όμως, να φροντίσει τον γέρο πατέρα του, ο Ναντέρ προσλαμβάνει μία γυναίκα για να τον περιποιείται. Αυτό που δεν ήξερε είναι ότι αυτή η γυναίκα δούλευε χωρίς την άδεια του συζύγου της, ενώ παράλληλα ήταν έγκυος. Ή μήπως το ’ξερε; Χωρίς να το καταλάβει ο Ναντέρ αιχμαλωτίζεται σ’ έναν ιστό από ψέματα και κοινωνικές αντιδικίες που καταστρέφουν τη ζωή, τα όνειρά του, αλλά και την εικόνα του στα μάτια της κόρης του.

Μία δύσκολη αλλά ρεαλιστική ταινία, που μεταξύ άλλων, μας επιτρέπει να δούμε πως  ακροβατεί η ιρανική κοινωνία,  ανάμεσα στη θεοκρατία και τις δυτικές επιδράσεις, που δέχεται. Το φιλμ έφυγε από το 61ο Διεθνές Φεστιβάλ Βερολίνου, με την Χρυσή Άρκτο Καλύτερης Ταινίας. Το φιλμ «Ένας Χωρισμός» του Ασγκάρ Φαραντί, απέσπασε επίσης, την Αργυρή Άρκτο Γυναικείας Ερμηνείας (από κοινού στις δύο πρωταγωνίστριες: Leila Hatami και Sareh Bayat), καθώς και την Αργυρή Άρκτο Ανδρικής Ερμηνείας (επίσης από κοινού στους τέσσερις άνδρες πρωταγωνιστές: Peyman Moaadi, Shahab Hosseini, Ali-Asghar Shahbazi, Babak Karimi). Παράλληλα βραβεύτηκε με τη Χρυσή Σφαίρα αλλά και το Όσκαρ, Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Το Παρελθόν / Le passé (2013)

image

Επιστρέφοντας για να ολοκληρώσει τη διαδικασία διαζυγίου, ο Ιρανός Αχμάντ (Αλί Μοσάφα) φτάνει στο Παρίσι μετά από τέσσερα χρόνια για να συναντήσει την πρώην σύζυγό του και τις κόρες της από τον προηγούμενο γάμο της. Παρατηρεί ότι η πρώην γυναίκα του Μαρί (Μπερενίς Μπεζό), έχει σχέση με έναν Άραβα, τον Σαμίρ (Ταχάρ Ραχίμ), ο οποίος έχει επίσης έναν γιο και μια γυναίκα που βρίσκεται σε κώμα. Παράλληλα, η σχέση της μεγαλύτερης κόρης και της μητέρας της έχει επιδεινωθεί επειδή η κόρη θεωρεί την μητέρα της υπεύθυνη για την κωματώδη κατάσταση της συζύγου του Σαμίρ. Η ιστορία γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη, όταν η μεγαλύτερη κόρη αποκαλύπτει κάτι αποτρόπαιο που έχει συμβεί…

Αυτό είναι το θέμα της ταινίας του σπουδαίου Ιρανού σκηνοθέτη, Ασγκάρ Φαραντί, που εδώ μας παρουσιάζει το ευρωπαϊκό ντεμπούτο του, με το οποίο εντυπωσίασε στις Κάννες, αποσπώντας το Βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής. Όπως και στο Οσκαρικό φιλμ, «Ενας Χωρισμός» (A Separation), έτσι κι εδώ χρησιμοποιεί ως αφετηρία της, έναν χωρισμό. Πρωταγωνιστής είναι ο συνήθης ύποπτος Αλί Μοσαφά, τον οποίο θυμόμαστε από το αριστουργηματικό «Ενας Χωρισμός» (A Separation). Τη Μαρί, υποδύεται η υπέροχη Μπερενίς Μπεζό του «The Artist», που με αυτήν ακριβώς την ερμηνεία της, κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού στο φετινό Φεστιβάλ των Καννών. Ειδική μνεία οφείλουμε να κάνουμε στην “ήρεμη δύναμη” που ακούει στο όνομα Αλί Μοσαφά. Ο Ιρανός ηθοποιός, είναι ουσιαστικά ο καταλύτης των εξελίξεων και ειδικά στο πρώτο μέρος είναι το σημείο αναφοράς της ταινίας.

Ο Εμποράκος / The Salesman (2016)

image

Ο Εμάντ (Σαχάμπ Χοσεϊνί) και η Ράνα (Ταράνεχ Αλιντούστι), αναγκάζονται να αφήσουν το ετοιμόρροπο διαμέρισμα τους και να μεταφερθούν σ’ ένα διαμέρισμα στην Τεχεράνη. Η σχέση τους αρχίζει να αλλάζει, ενώ η παράσταση που ανεβάζουν, «Ο Θάνατος του Εμποράκου», συνεχίζεται. Η ταινία, αποτελεί μια τραγική ιστορία εκδίκησης εμπνευσμένη από τον «Θάνατο του Εμποράκου» του Άρθουρ Μίλερ. Μια ηθοποιός που ανεβάζει το έργο του Μίλερ στην Τεχεράνη δέχεται την επίθεση ενός αγνώστου μέσα στο σπίτι της και ο σύζυγός της αναλαμβάνει να βρει μόνος του τον ένοχο, βιώνοντας έναν αναπάντεχο παραλληλισμό για τον οποίο βέβαια δεν είναι έτοιμος.

Η νέα ταινία του Ασγκάρ Φαραντί, πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του 69ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών, όπου και τιμήθηκε με το Βραβείο Ά Ανδρικού Ρόλου (για την ερμηνεία του Σαχάμπ Χοσεϊνί / Shahab Hosseini), αλλά και με το Βραβείο Σεναρίου, που απονεμήθηκε στον Ασγκάρ Φαραντί (Asghar Farhadi ). Στη χώρα μας, είχαμε την ευκαιρία να την δούμε τον Νοέμβριο, στο 57ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Το Αφιέρωμα προβολών στον Ασγκάρ Φαραντί, θα πραγματοποιηθεί από την Πέμπτη 12, μέχρι και την Τετάρτη 18 Ιανουαρίου, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136 / Μετρό Κεραμεικός), σε συνεργασία με τις εταιρείες Seven Films και Strada Films.