Η Άιντα Λουπίνο ή αλλιώς «μητέρα», όπως επιθυμούσε να την αποκαλούν στα ανδροκρατούμενα πλατό του ‘50, ήταν μια γυναίκα ατρόμητη. Υπέγραψε ανεξάρτητες ταινίες για θέματα ταμπού, όπως ο βιασμός, η διγαμία και το ακραίο έγκλημα, που την έφερναν συχνά σε αντιπαράθεση με τους περιορισμούς του κώδικα Χέιζ. Το 58ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης μας δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψουμε τις ταινίες της μέσα από ένα σημαντικό αφιέρωμα στο έργος της.

«Οι ταινίες της Άιντα Λουπίνο είναι υπέροχα έργα δωματίου, με θέματα προκλητικά, κι ένα καθαρό στυλ, σχεδόν σαν ντοκιμαντέρ, ένα μοναδικό επίτευγμα στο αμερικανικό σινεμά.» – Μάρτιν Σκορσέζε

Η Άιντα Λουπίνο, γεννήθηκε το 1918 στο Λονδίνο κι έκανε το ντεμπούτο της ως ηθοποιός σε εφηβική ηλικία. Όταν μετακόμισε στο Χόλιγουντ είχε ήδη την ταμπέλα της «Αγγλίδας Τζιν Χάρλοου».

Υπέγραψε συμβόλαια με μεγάλα στούντιο για ρόλους ενζενί και φαμ φατάλ, όμως η Λουπίνο ήταν προορισμένη να κάνει τη διαφορά. Ίδρυσε μαζί με τον τότε σύζυγό της Κόλιερ Γιανγκ την εταιρεία παραγωγής The Filmakers και σκηνοθέτησε έξι ταινίες, σε μια εποχή που οι γυναίκες είχαν ρόλο μόνο μπροστά από την κάμερα.

«Λένε ότι είμαι τρελή. Κυκλοθυμική, ασταθής και δυσάρεστη. Ε, λοιπόν, ας τους να λένε. Το αντέχω. Μόνο ένας άνθρωπος μπορεί να με πληγώσει: Το όνομά του είναι Άιντα Λουπίνο.» – Άιντα Λουπίνο (1918 – 1995)

Το σινεμά της αλλάζει τους όρους του κοινωνικού μελοδράματος και  φλερτάρει με τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου. Στο 58ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα προβληθούν οι εξής τρεις (3) ταινίες της:

Στο ευαίσθητο και προσωπικό δράμα «Never Fear» (1949) αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής χορεύτριας που παλεύει να αναρρώσει από πολιομυελίτιδα, όπως έκανε και η ίδια στο παρελθόν.

Το εξαιρετικής έντασης «The Hitchhiker» (Ο Δολοφόνος της Λεωφόρου – 1953), που θεωρείται από τα πρώτα φιλμ νουάρ σκηνοθετημένα από γυναίκα, είναι βασισμένο σε αληθινή ιστορία κι ακολουθεί τα χνάρια ενός κατά συρροή δολοφόνου που περιπλανιέται στην έρημο της Καλιφόρνια έχοντας ως ομήρους δύο άνδρες.

Δύο φίλοι στα σύνορα  Μεξικού – Η.Π.Α. επιστρέφουν στα σπίτια τους μετά από μια εκδρομή για ψάρεμα και στη διάρκεια της διαδρομής, παίρνουν με το αυτοκίνητό τους έναν άντρα που τους κάνει ωτοστόπ. Ο τύπος όμως, αποδεικνύεται πως είναι ένας καταζητούμενος κατάδικος, ένας ψυχοπαθής δολοφόνος που όχι μονάχα τους κρατά ομήρους, αλλά και τους ανακοινώνει ότι στο τέλος του ταξιδιού θα τους δολοφονήσει. Έτσι το ταξίδι της επιστροφής μετατρέπεται σ’ ένα ταξίδι στην κόλαση…

Η ταινία «Ο Δολοφόνος της Λεωφόρου» είναι το μοναδικό νουάρ στην ιστορία του αμερικανικού σινεμά, που σκηνοθετήθηκε από γυναίκα και συγκεκριμένα από την σπουδαία ηθοποιό-σεναριογράφο-παραγωγό και σκηνοθέτιδα, Άιντα Λουπίνο (Ida Lupino).

Βασισμένη  σε μια πραγματική ιστορία που συνέβη λίγα χρόνια πριν το 1951, η Λουπίνο ακολουθεί μια πιο σαφή σκηνοθετική αφηγηματικότητα με στόχο την αντίστροφη μέτρηση και τη σχέση της με τη ζωή. Παίζει με τις πιθανότητες, με λιτή σκηνοθεσία, πολλά πλαν-αμερικέν και με άποψη που ξεφεύγει από τη ρευστότητα. Ωστόσο, συνειδητά αμφιβάλλει συνεχώς, παραπαίει τεχνητά κι έτσι πετυχαίνει να συναρπάζει. Η θαυμάσια φωτογραφία είναι του Νίκολας Μουσουράκα και με μονάχα δύο χώρους εξέλιξης της δράσης: την έρημο και το αυτοκίνητο. Μία από τις αγαπημένες του Μάρτιν Σκορσέζε.

Με το «The Bigamist» (1953), η Λουπίνο προσεγγίζει ψύχραιμα ένα αμφιλεγόμενο κοινωνικό θέμα, τη διγαμία, και υποδύεται έναν από τους τρεις πρωταγωνιστικούς ρόλους.

«Μέσα μου έχω ένα μικρό μαύρο διάβολο. Μερικές φορές πρέπει να τον πολεμώ», έλεγε η ίδια. Πάλεψε με το αλκοόλ, την κατάθλιψη και τον καρκίνο. Οι τίτλοι τέλους της συναρπαστικής ζωής της έπεσαν το 1995 στο Λος Άντζελες. 

Διαβάστε επίσης:
Οκτώ ταινίες που θα δούμε στο 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Μία καθηλωτική ιστορία αγάπης: «Η Ψυχή και το Σώμα» της Ίλντικο Ενιέντι

Το 58ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης, πραγματοποιείτε από την Πέμπτη 2, μέχρι και την Κυριακή 12 Νοεμβρίου, στην ιστορική έδρα του θεσμού, Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, καθώς και στις Αίθουσες του Λιμανιού. Το Tvxs.gr θα δώσει και φέτος το παρών και στην Κινηματογραφική του Στήλη, θα σας ενημερώνουμε αναλυτικά με τα νέα, αλλά και τις προτάσεις μας, για ένα από τα σημαντικότερα κινηματογραφικά φεστιβάλ στον ευρωπαϊκό χώρο.