Η Τώνια Μαρκετάκη και η Φρίντα Λιάππα, οι δύο μεγάλες απούσες σκηνοθέτιδες, άφησαν το δυναμικό τους στίγμα στον μεταπολιτευτικό ελληνικό κινηματογράφο. Από την Πέμπτη 8 έως και την Κυριακή 11 Δεκεμβρίου οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν στην μεγάλη οθόνη χαρακτηριστικές δημιουργίες τους, στο πλαίσιο του Αφιερώματος προβολών: «Strength of Freedom». Αξίζει να σημειώσουμε ότι κατά το πρώτο διήμερο του αφιερώματος, ο σύντροφος στη ζωή της Φρίντας Λιάππα, Κυριάκος Αγγελάκος, θα προλογίσει τις ταινίες της.

Αυτή την εβδομάδα, η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης – παίρνοντας τη σκυτάλη από τα αφιερώματα σε Μάρλον Μπράντο και Βιμ Βέντερς – τιμά δύο σπουδαίες Ελληνίδες δημιουργούς, αναζητώντας τη δύναμη της ελευθερίας έτσι όπως την κατέγραψαν στο έργο τους, μέσα από το αφιέρωμα με τίτλο Τώνια Μαρκετάκη και Φρίντα Λιάππα «Strength of Freedom». Οι προβολές πραγματοποιούνται στο αγαπημένο στέκι της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης, την Αίθουσα Σταύρος Τορνές στην Αποθήκη 1 στο Λιμάνι.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος προβάλλονται δύο μεγάλου μήκους ταινίες της Τ. Μαρκετάκη, τα φιλμ Ιωάννης ο βίαιος (1973) και Η τιμή της αγάπης (1983), και τέσσερις ταινίες της Φρ. Λιάππα: οι μικρού μήκους Μετά σαράντα μέρες (1972), Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις (1977) και Απεταξάμην (1980) και η μεγάλου μήκους Οι δρόμοι της αγάπης είναι νυχτερινοί (1981). Το πρόγραμμα προβολών:

Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου
18:30 Μετά σαράντα μέρες
18:30 Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις
18:30 Απεταξάμην
21:00 Ιωάννης ο βίαιος

Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου
18:30 Οι δρόμοι της αγάπης είναι νυχτερινοί
21:00 Η τιμή της αγάπης

Σάββατο 10 Δεκεμβρίου
18:00 Ιωάννης ο βίαιος
21:15 Οι δρόμοι της αγάπης είναι νυχτερινοί

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου
18:30 Η τιμή της αγάπης
21:00 Μετά σαράντα μέρες
21:00 Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις
21:00 Απεταξάμην

Λίγα λόγια για τις ταινίες του Αφιερώματος:

Απεταξάμην
Σκηνοθεσία: Φρίντα Λιάππα
Σενάριο: Φρίντα Λιάππα
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Έτος Παραγωγής: 1980
Διάρκεια: 25 λεπτά
Φορμά: Έγχρωμη

Η έφηβη Λουκία φιλοξενείται στο σπίτι της ξαδέλφης της Ηλέκτρας, στην Αθήνα. Τα δύο κορίτσια είναι πολύ διαφορετικά. Ενώ η ξαδέλφη της είναι ανέμελη, η Λουκία προετοιμάζεται για τις πανελλήνιες εξετάσεις και ως εκ τούτου νιώθει ένταση και άγχος. Διαβάζει το σχολικό εγχειρίδιο της ιστορίας αλλά τα ιστορικά γεγονότα ξεπηδούν πολυδιάστατα ανάμεσα από τις γραμμές. Μέσα από το εφηβικό βλέμμα της Λουκίας, η Λιάππα τέμνει εγκάρσια τις διαστάσεις του πραγματικού, του φανταστικού και του συμβολικού. Μια σύντομη ιστορία τρόμου. Ένα κινηματογραφικό πέρασμα από το ρεαλιστικό στο φανταστικό, μέσα από τα μάτια ενός κοριτσιού.

Η Τιμή της Αγάπης
Σκηνοθεσία: Τώνια Μαρκετάκη
Σενάριο: Τώνια Μαρκετάκη
Με τους: Τούλα Σταθοπούλου, Άννυ Λούλου, Στρατή Τσοπανέλη, Άλκη Κωνσταντή, Κώστα Αρζόγλου, κ.ά.
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Έτος Παραγωγής: 1983
Διάρκεια: 110 λεπτά
Φορμά: Έγχρωμη

Η Επιστήμη, γυναίκα ενός αλκοολικού και μητέρα τεσσάρων παιδιών, δουλεύει εργάτρια σε εργοστάσιο, στην Κέρκυρα των αρχών του 20ού αιώνα. Η μεγάλη της κόρη της Ρήνη ξελογιάζεται από τον Ανδρέα, γόνο ξεπεσμένης αριστοκρατικής οικογένειας του νησιού, ο οποίος προσβλέπει όμως – με ιδιοτέλεια – κυρίως στη μικρή της προίκα. Ο άντρας απαγάγει την κοπέλα, με τη θέλησή της, την αφήνει έγκυο, αλλά τελικά διαφωνεί με τη μητέρα για την προίκα. Η κοπέλα επαναστατεί, αρνείται να τον παντρευτεί, όταν διαπιστώνει πως είναι ένας ποταπός συμφεροντολόγος και συγκρούεται και με εκείνον αλλά και με τη μητέρα της, αποφασίζοντας να εργαστεί και να μεγαλώσει μόνη της το παιδί που περιμένει.

Μεταφέροντας στη μεγάλη οθόνη τη νουβέλα «Η τιμή και το χρήμα» του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, η Τώνια Μαρκετάκη, στη δεύτερη ταινία της καταγράφει την καταπίεση μιας γυναίκας στις αρχές του αιώνα, ενός πλάσματος που από τις υπάρχουσες κοινωνικές συνθήκες μεταμορφώνεται σ’ ένα άβουλο αντικείμενο προς αγορά. Εξαιρετική τόσο η μουσική (Ελένη Καραΐνδρου) όσο και το τραγούδι της ταινίας (Δήμητρα Γαλάνη).

Ιωάννης ο Βίαιος
Σκηνοθεσία: Τώνια Μαρκετάκη
Σενάριο: Τώνια Μαρκετάκη
Με τους: Μανώλη Λογιάδη, Μίκα Φλώρα, Βαγγέλη Καζάν, Νίκο Γκλάβα, Μηνά Χατζησάββα, κ.ά
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Έτος Παραγωγής: 1973
Διάρκεια: 180 λεπτά
Φορμά: Ασπρόμαυρη

Αθήνα, μεσάνυχτα. Σε κάποιο απόμερο δρομάκι, μια όμορφη κοπέλα μαχαιρώνεται θανάσιμα από έναν άγνωστο που αμέσως εξαφανίζεται τρέχοντας μέσα στο σκοτάδι. Ο νεαρός δολοφόνος, ο Ιωάννης Ζάχος, χωρίς ψυχική και σεξουαλική ισορροπία, ζει τις ερωτικές φαντασιώσεις του μέσα από την καθαρτήρια βία. Φαντάζεται συχνά τον εαυτό του να σκοτώνει όμορφες γυναίκες, επιβεβαιώνοντας έτσι τον ελλειμματικό ανδρισμό του και το πάθος του για εξουσία. Όταν συλλαμβάνεται, ομολογεί τα εγκλήματά του, προς μεγάλη ανακούφιση της αστυνομίας που έχει κατηγορηθεί από τον Τύπο για αναποτελεσματικότητα. Στη δίκη που ακολουθεί, το άτομο και η κοινωνία διασταυρώνονται κάτω από το αμείλικτο ερώτημα «ποιος είναι ο ένοχος;». Ο Ιωάννης, άτομο ψυχολογικά επιβαρημένο, δεν καταδικάζεται, αλλά λόγω διαταραγμένου ψυχισμού θα πρέπει να κλειστεί σε ψυχιατρείο για όλη του τη ζωή.

Ο Ιωάννης ο Βίαιος, πρώτη ταινία της Τώνιας Μαρκετάκη, είναι μια ταινία για τον νόμο και την θεατρικότητα του νόμου.  Η δημιουργός επιχειρεί μια τολμηρή σύνθεση εστιάζοντας στην «αντιπαράθεση» κοινωνίας και ατόμου σε πολλαπλά επίπεδα.

Μετά Σαράντα Μέρες
Σκηνοθεσία: Φρίντα Λιάππα
Σενάριο: Φρίντα Λιάππα
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Έτος Παραγωγής: 1972
Διάρκεια: 20 λεπτά
Φορμά: Ασπρόμαυρη

Ένας  φαντάρος περιπλανιέται στους δρόμους της Αθήνας με την πρώτη άδεια της θητείας του. Μ’ αυτήν την ταινία μικρού μήκους, σε παραγωγή του περιοδικού «Σύγχρονος Κινηματογράφος», πρωτοεμφανίζεται η Φρίντα Λιάππα στο ελληνικό σινεμά.

Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις
Σκηνοθεσία: Φρίντα Λιάππα
Σενάριο: Φρίντα Λιάππα
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Έτος Παραγωγής: 1977
Διάρκεια: 45 λεπτά
Φορμά: Ασπρόμαυρη

Μια ερωτική ιστορία στην Αθήνα του 1977, ανάμεσα σε μια αριστερή δημοσιογράφο και έναν ηθοποιό που έχει εγκαταλείψει το θέατρο. Παίρνοντας τον τίτλο ενός λαϊκού τραγουδιού του Μητροπάνου, το «Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις», η Φρίντα Λιάππα χτίζει πάνω σ’ αυτό μια ταινία μεσαίου μήκους, στην οποία βάζει όλα τα στοιχεία της προσωπικής της μυθολογίας. Η σκηνοθέτιδα από τη Μεσσήνη σκιαγραφεί ανάγλυφα και με αιχμηρό τρόπο μια συγκεκριμένη γενιά και μια συγκεκριμένη εποχή: αυτή της μεταπολίτευσης. 

Οι δρόμοι της αγάπης είναι νυχτερινοί
Σκηνοθεσία: Φρίντα Λιάππα
Σενάριο: Φρίντα Λιάππα
Με τους: Μαρία Σκούντζου, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Γρηγόρη Ευαγγελάτο, Μαριτίνα Πάσσαρη, Σταμάτη Φασουλή, Χρυσούλα Διαβάτη, κ.ά.
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Έτος Παραγωγής: 1981
Διάρκεια: 90 λεπτά
Φορμά: Έγχρωμη

Η Ειρήνη και η Στέλλα, δύο αδελφές που μεγάλωσαν στην επαρχία, ζουν τώρα σ’ ένα διαμέρισμα στην Αθήνα, σχεδόν απομονωμένες. Πλησιάζουν τα σαράντα, είναι παρθένες και τελείως εξαρτημένες η μια από την άλλη. Ο μοναδικός τους συγγενής, ο εξάδελφός τους Στέφανος, ένας ζωγράφος, με τον οποίο ήταν και οι δύο ερωτευμένες, λείπει χρόνια στο Παρίσι. Όταν όμως γυρίζει, αποφασίζοντας να εγκατασταθεί στην Αθήνα, και τις επισκέπτεται, η ισορρoπία του κλειστού κόσμου των δύο γυναικών και η μεταξύ τους εύθραυστη  σχέση, διαταράσσεται και ανατρέπεται, με τραγικές συνέπειες.

Οι εικόνες της Φρίντας Λιάππα ακολουθούν τα γυναικεία σώματα και πρόσωπα,  προσπαθώντας, ιδιαίτερα στη διάρκεια των ατελείωτων ωρών της νύχτας, να αφουγκραστούν τον βαθύ ερωτισμό, τη μοναξιά, την απειλή που παραμονεύει, την απελπισία και την καταστροφή που πλησιάζει. Ένα ψυχολογικό δράμα που αντλεί από το όνειρο, το παρελθόν, τη δύναμη της μνήμης, την ευαισθησία και την παράδοση του μελοδράματος.

Πληροφορίες:
Πώληση εισιτηρίων: Αίθουσα «Σταύρος Τορνές» (Αποθήκη 1, Λιμάνι, τηλ. 2310-508.398, [email protected])
Τιμή εισιτηρίου: 4 ευρώ (γενική είσοδος), 3 ευρώ (για τα μέλη της Ταινιοθήκης και τους κατόχους CineΚάρταF).
Κάρτα μέλους: 1 ευρώ.