Το 1971, ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν σκηνοθετεί δύο από τους αγαπημένους του ηθοποιούς, την Μπίμπι Άντερσον και τον Μαξ Φον Σίντοφ, στην πρώτη αγγλόφωνη ταινία της σπουδαίας καριέρας του. Φέτος η ταινία συμπληρώνει μισό αιώνα ζωής και από την Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου κυκλοφορεί στους κινηματογράφους σε επανέκδοση.

Μια όμορφη νοικοκυρά και μητέρα  δύο παιδιών, ο χειρουργός σύζυγός της και ένας ξένος αρχαιολόγος: τα τρία πρόσωπα, οι τρεις πόλοι αυτού του αρχετυπικού μπεργκμανικού δράματος, ίσως του πιο παραγνωρισμένου αριστουργήματος του μεγάλου Σουηδού σκηνοθέτη, και μια από τις λιγότερο προβεβλημένες ταινίες του στην μεγάλη οθόνη.

Η «Επαφή», αν και γυρισμένη στη Σουηδία, είναι η πρώτη  αγγλόφωνη δημιουργία του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Παρά το ότι οι κριτικές στην εποχή της ήταν αντιφατικές, θεωρείται σήμερα το παραγνωρισμένο του αριστούργημα.

Σε μια μικρή σουηδική πόλη ένα τυπικό αστικό ζευγάρι ζει ήσυχα τη ζωή του χωρίς πολλές διακυμάνσεις και εκπλήξεις. Αυτή είναι νοικοκυρά και μητέρα τριών παιδιών και αυτός είναι γιατρός. Η οικογενειακή τους ηρεμία διαταράσσεται όταν γίνονται φίλοι με έναν αμερικανοεβραίο αρχαιολόγο, που εργάζεται στην ανασκαφή μιας παλιάς εκκλησίας.

Ο Έλιοτ Γκουλντ, στον ρόλο του νεαρού αρχαιολόγου, που θα ερωτευτεί με την πρώτη ματιά την Μπίμπι Άντερσον, η οποία, παρόλο που αγαπά τον Μαξ φον Σίντοφ, τον άντρα της και ζει φαινομενικά ευτυχισμένη, θα ενδώσει στο πάθος του ξένου άντρα.

Όμως αυτό το πάθος θα αποδειχθεί θυελλώδες. Ο αρχαιολόγος, που είναι επιζών του Ολοκαυτώματος, είναι συναισθηματικά ταραγμένος και φοβισμένος, γεγονός που θα δημιουργήσει μεγάλες εντάσεις στη σχέση τους – ο Γκουλντ θα φτάσει ακόμα και στην φυσική βία.

Ο σύζυγος σιγά – σιγά θα αρχίσει να αντιλαμβάνεται τη ζοφερή πραγματικότητα και η κατάσταση θα εκτραχύνεται σταδιακά, κάτι που αποτυπώνει στο φιλμ με ενέργεια και ευαισθησία ο μεγάλος Σουηδός οτέρ, βυθομετρώντας με το φακό του τη συναισθηματική άβυσσο των ηρώων του.

Η ταινία κυκλοφόρησε αρχικά σε δύο εκδοχές: η μία στα σουηδικά και στα αγγλικά και η άλλη αποκλειστικά στα αγγλικά. Για τον βασικό ανδρικό ρόλο οι Αμερικάνοι παραγωγοί πρότειναν στον Μπέργκμαν τους Πολ Νιούμαν, Ντάστιν Χόφμαν και Ρόμπερτ Ρέντφορντ, όμως ο σκηνοθέτης επέμεινε να δώσει τον ρόλο στον Έλιοτ Γκουλντ. Στην «Επαφή» συνεργάστηκε για τελευταία φορά με τον Μαξ φον Σίντοφ.

Ίνγκμαρ Μπέργκμαν / Ingmar Bergman

Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν γεννήθηκε στην Ουψάλα της Σουηδίας το 1918. Ήταν γιος ιερέα. Ξεκίνησε την καριέρα του στο θέατρο, όπου και διετέλεσε διευθυντής του Βασιλικού Δραματικού Θεάτρου της Σουηδίας από το 1963 ως το 1966. Άρχισε να γράφει επαγγελματικά το 1941. Το πρώτο του σενάριο που έγινε ταινία το 1944 λεγόταν «Φρενίτις». Επειδή ο σκηνοθέτης Αλφ Σέμπεργκ δε μπορούσε να την ολοκληρώσει λόγω άλλων υποχρεώσεων, το τελευταίο μέρος της ταινίας το σκηνοθέτησε ο ίδιος ο Μπέργκμαν. Αρχικά έγινε ευρύτερα γνωστός μέσα από ταινίες όπως τα «Καλοκαιρινά Παιχνίδια» (1951) και «Καλοκαίρι με τη Μόνικα» (1953).

Η «Νύχτα των Σαλτιμπάγκων» (1953) και τα «Χαμόγελα Καλοκαιρινής Νύχτας» (1955) εδραίωσαν τη φήμη του. Κορυφαίες ταινίες του, ωστόσο, θεωρούνται η «Έβδομη Σφραγίδα» (1957), οι «Άγριες Φράουλες» (1957), η «Πηγή των Παρθένων» (1960) και η τριλογία της Σιωπής. Ο Μπέργκμαν, δημιούργησε έναν αλληγορικό κόσμο και στοχάστηκε πάνω στη μοναξιά και το θάνατο, τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, αλλά και το νόημα της ζωής. Στη δεκαετία του 1970 έστρεψε την προσοχή του στις οικογενειακές σχέσεις καθώς και στη σχέση ανάμεσα στο ζευγάρι. «Κραυγές και Ψίθυροι» (1972), «Σκηνές από ένα Γάμο» (1973)και «Φθινοπωρινή Σονάτα» (1978) ξεχωρίζουν.

Σε αυτές εστίασε ακόμη περισσότερο στους γυναικείους χαρακτήρες, οι οποίοι διαδραμάτιζαν ούτως ή άλλως βασικό ρόλο στις ταινίες του. Συνεργαζόταν συχνά με τη Μπίμπι Άντερσον, τη Χάριετ Άντερσον και τη Λιβ Ούλμαν. Λόγω διαφωνιών με την Εφορία αναγκάστηκε να φύγει από τη Σουηδία, όπου επέστρεψε το 1982. Τότε γύρισε το «Φάνυ και Αλέξανδρος», την τελευταία κινηματογραφική ταινία του. Έκτοτε γύρισε κάποιες ταινίες για την τηλεόραση. Εξαιρετικός αναλυτής της ανθρώπινης ψυχής, ο Μπέργκμαν επαναπροσδιόρισε την έννοια της κινηματογραφικής δημιουργίας. Πέθανε το 2007 σε ηλικία 89 ετών.

«Υπάρχει πάντα μια διαρκής πάλη μέσα μου, ανάμεσα στην ανάγκη μου να καταστρέψω και στη θέλησή μου να ζήσω. Κι αυτό δημιουργεί μία εσωτερική ένταση που κυριαρχεί και στον τρόπο που δημιουργώ και στην υλική μου ύπαρξη. Κάθε πρωί ξυπνώ με μια καινούρια οργή, μια καινούρια καχυποψία, μια καινούρια λαχτάρα για τη ζωή.» – Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Διαβάστε Επίσης:

• Ίνγκμαρ Μπέργκμαν: Τοποθετώντας τις ανθρώπινες σχέσεις σε πρώτο πλάνο
• Μαξ φον Σίντοφ: Ο τελευταίος ιππότης της Έβδομης Τέχνης

Η Επαφή / The Touch
Σκηνοθεσία: Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Σενάριο: Ινγκμαρ Μπέργκμαν
Πρωταγωνιστούν: Έλιοτ Γκουλντ, Μπίμπι Άντερσον, Μαξ φον Σίντοφ, Σίλα Ριντ
Φωτογραφία: Σβεν Νίκβιστ
Μοντάζ: Σιβ Λούντγκρεν
Μουσική: Καρλ Μάικλ Μπέλμαν, Πίτερ Κόβεντ, Γιάν Γιοχάνσον
Έτος Παραγωγής: 1971
Χώρα Παραγωγής: Σουηδία, Η.Π.Α.
Διάρκεια: 112 λεπτά