Τον Οκτώβριο του 2013, κυκλοφορεί στις κινηματογραφικές αίθουσες, η ταινία «Δικός της / Her» του Σπάικ Τζόνζι. Ο Αμερικανός σκηνοθέτης, μετά το παραμυθένιο «Στη Χώρα των Μαγικών Πλασμάτων» (Where the Wild Things Are) του 2009, επιστρέφει στηn μεγάλη οθόνη με μία ρομαντική, όσο και έξυπνη ιστορία, για το μέλλον των ανθρώπινων σχέσεων και την ανάγκη μας να αγαπήσουμε, αλλά και να αγαπηθούμε. Η τεχνητή νοημοσύνη μπαίνει στο μικροσκόπιο του δημιουργού, ο οποίος καταφέρνει να μετατρέψει έναν μόνόλογο διαρκείας σε ένα συναρπαστικό φιλμ.

«Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις σε μια σχέση, είναι η απόλυτη ειλικρίνεια και η πίστη, και να επιτρέπεις στον άνθρωπο που αγαπάς να είναι ο εαυτός του. Συνεχώς μεγαλώνουμε και αλλάζουμε, οπότε το ερώτημα είναι, πώς επιτρέπεις στον άλλον την ελευθερία να είναι ο εαυτός του, στιγμή τη στιγμή, μέρα τη μέρα, χρόνο το χρόνο; Και να συνεχίζεις να αγαπάς αυτό που είναι;» – Σπάικ Τζόνζι

Σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον στο Λος Άντζελες, ζει ο πρωταγωνιστής μας, Θέοντορ Τουόμπλι (Γιοακίν Φοίνιξ). Είναι ένας μοναχικός και ιδιαίτερος άνδρας, που βγάζει τα προς το ζην του, γράφοντας προσωπικά γράμματα για λογαριασμό άλλων. Έχοντας μείνει μόνος μετά από μια μακρόχρονη σχέση, ο Θέοντορ, αποφασίζει να αγοράσει ένα προηγμένο λειτουργικό σύστημα.

Το εξελιγμένο αυτό λειτουργικό σύστημα, του υπόσχεται ότι ανταποκρίνεται στις προσωπικές ανάγκες του εκάστοτε χρήστη, καθώς αποτελεί μια διαισθητική και μοναδική οντότητα από μόνη της. Ενεργοποιώντας το ο ήρωας μας, γνωρίζει την Σαμάνθα (Σκάρλετ Γιόχανσον), μια χαρούμενη γυναικεία φωνή που αποδεικνύεται διορατική, ευαίσθητη, με χιούμορ αλλά και εξαιρετικά πολυσύνθετη.

Καθώς μιλάνε μεταξύ τους όλο και περισσότερο, ο Θέοντορ και η Σαμάνθα, αναπτύσσουν μία ιδιότυπη σχέση. Παράλληλα όμως εξελίσσονται οι ανάγκες και οι επιθυμίες του λειτουργικού συστήματος, που καθημερινά αυξάνονται. Οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες και δραματικές, ενώ σε συνδυασμό με τις συναισθηματικές μεταπτώσεις του Θέοντορ, η φιλία τους βαθαίνει και μια ασυνήθιστα ρομαντική διάθεση αναπτύσσεται μεταξύ τους με προδεδικασμένο όμως τέλος.

Η ιδέα της ταινίας «Δικός της» απασχολούσε τον Σπάικ Τζόνζι επί χρόνια. Ο σκηνοθέτης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Το έναυσμα δόθηκε από ένα άρθρο που είδα στο διαδίκτυο πριν 10 χρόνια, σε εφαρμογή ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων με τεχνητή νοημοσύνη. Μπήκα και πάτησα «Γεια» και μου απάντησε «Γεια». «Τι κάνεις;» «Καλά. Εσύ;» Ανταλλάξαμε μερικά μηνύματα και τότε μου ήρθε. «Μιλάω σ’ αυτό το πράγμα, αυτό το πράγμα με ακούει» και πολύ σύντομα η ψευδαίσθηση διαλύθηκε και ήξερα ότι παπαγάλιζε αυτό που είχε ακούσει και δεν ήταν νοήμον, ήταν απλά ένα έξυπνο πρόγραμμα. Αλλά η αρχική ιδέα υπήρχε. Τελικά σκέφτηκα την ιδέα ενός άνδρα που έχει σχέση με μια τέτοια οντότητα, αλλά με πλήρη συνείδηση και τι θα μπορούσε να συμβεί και χρησιμοποίησα όλο αυτό για να φανταστώ μια αισθηματική ιστορία.»

Συγκινητικό, όσο κι έξυπνο το φιλμ του Αμερικανού σκηνοθέτη Σπάικ Τζόνζι, αποτελεί ουσιαστικά ένα καμπανάκι κινδύνου για τις ανθρώπινες σχέσεις και για την εξάρτησή μας από την τεχνολογία. Μία τεχνολογία που αναπτύχθηκε με ταχύς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια, η οποία όμως δεν συνοδεύτηκε από αντίστοιχη εξέλιξη της ανθρώπινης αντίληψης των γεγονότων.

Παράλληλα το φιλμ «Δικός της» (Her), είναι και μία συμβολική δημιουργία. Εκμεταλλευόμενος το έξυπνο σενάριο που υπογράφει ο ίδιος ο  σκηνοθέτης και αξιοποιώντας στο έπακρο, το μικρό αλλά αξιόλογο καστ που έχει στη διάθεση σου, ο Σπάικ Τζόνζι καταφέρνει να μας θέσει απέναντι στις ευθύνες μας και να μας βάλει να σκεφτούμε: Μήπως στην πορεία της εξέλιξης αμελήσαμε την πραγματική φύση του ανθρώπου και θυσιάσαμε στον βωμό της όποιας επιτυχίας, την ανάγκη του ατόμου για διαπροσωπικές σχέσεις και ειλικρινή επικοινωνία;

Δια χειρός Σπάικ Τζόνζι, παρακολουθούμε μία πρωτότυπη ιστορία αγάπης. Το φιλμ «Δικός της» (Her), πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα του τον Οκτώβρη του 2013 στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης, ενώ στη συνέχεια ταξίδεψε μεταξύ άλλων και στα Διεθνή Φεστιβάλ της Ρώμης και του Ρότερνταμ.

«Ήθελα να αγγίξω κάποιες ανάγκες και φοβίες, τις επικρίσεις και τις προσδοκίες που κουβαλάμε σε μία σχέση, όσα δε θέλουμε να παραδεχτούμε, ή όσα υποκρινόμαστε ότι δεν έχουμε ανάγκη, ενώ τα έχουμε ανάγκη, τους τρόπους με τους επικοινωνεί ο ένας με τον άλλον ή προσπαθεί να επικοινωνήσει και αποτυγχάνει. Αυτά που θέλουμε να γνωστοποιήσουμε, αλλά συνάμα, φοβούμαστε να τα κάνουμε γνωστά. Η Σαμάνθα δημιουργήθηκε να εξελίσσεται. Και όταν μπαίνει σε εφαρμογή, όπως όλοι κάποτε μπαίνουμε σε εφαρμογή, δεν υπάρχει όριο στο πού μπορεί οδηγηθούμε και ποιοι θα γίνουμε. Αν ερωτευτείς κάποιον, παίρνεις αυτό το ρίσκο…» – Σπάικ Τζόνζι

Η ταινία που έχει βραβευθεί από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου (AFI), ως μία από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς (2013), κέρδισε και μία Χρυσή Σφαίρα για το ιδιοφυές σενάριο του Σπάικ Τζόνζι. Παράλληλα κατάφερε να αποσπάσει και πέντε Υποψηφιότητες για Όσκαρ, στις κατηγορίες: Καλύτερη Ταινία, Πρωτότυπο Σενάριο, Καλλιτεχνική Διεύθυνση, Καλύτερο Τραγούδι και Καλύτερη Μουσική, κερδίζοντας όπως ήταν αναμενόμενο το Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου.

Η ταινία διαθέτει ένα μικρό αλλά αξιόλογο καστ. Ξεχωρίζει βέβαια ο Χοακίν Φοίνιξ, σε ένα υπέροχο one man show, ενώ το φιλμ διακατέχεται από την σέξι φωνή της Σκάρλετ Τζόχανσον, που αντιπροσωπεύει το λειτουργικό σύστημα. Το καστ συμπληρώνουν επίσης σε μικρούς αλλά χαρακτηριστικούς ρόλους, οι ηθοποιοί: Έιμι Άνταμς, Ολίβια Γουάιλντ, Κρις Πρατ, Ματ Λέτσερ και Ρούνεϊ Μάρα.

«Το φωνητικό λειτουργικό σύστημα Σαμάνθα, διαφημίζεται ως ένα διαισθητικό σύστημα το οποίο ακούει, καταλαβαίνει και σε γνωρίζει», λέει ο Τζόνζι. Μια υψηλή τεχνητή νοημοσύνη, η Σαμάνθα γίνεται αμέσως θερμή και συμπονετική. Σύντομα αποκαλύπτει ένα χαρακτηριστικό ανεξαρτησίας, μια αίσθηση του χιούμορ και μια όρεξη να κατανοήσει την αλήθεια των πραγμάτων, καθώς και έναν πλούσιο συναισθηματικό κόσμο.

Με την ύπαρξή της, προοδεύει γρήγορα, όπως και η σχέση τους, λέει ο Τζόνζι: «από μία βοηθός σε μια έμπιστη φίλη και από αυτό σε κάτι πολύ περισσότερο». Το ότι επιλέγει να εξερευνήσει την ανθρώπινη φύση της αγάπης μέσα από τη σχέση ενός άνδρα και της άυλης συνείδησης τού λειτουργικού του συστήματος, δεν αποτελεί έκπληξη. Το έργο του είναι συνώνυμο με την καινοτομία, από το ξεκίνημά του ως σκηνοθέτης μουσικών βίντεο και ντοκιμαντέρ, μέχρι τα δημιουργικά αριστουργήματά του όπως: «Στο Μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς», «Adaptation» και «Στη Χώρα των Μαγικών Πλασμάτων».

«Υπάρχουν πολλές ιδέες εδώ για την τεχνολογία και τον κόσμο που ζούμε, την απομόνωση αλλά και τις επαφές που μας δημιουργεί και το πώς αλλάζουμε ως κοινωνία,» λέει ο Τζόνζι. «Αλλά στη διάρκεια της συγγραφής, πάντα κατέληγα να αφήνω αυτά τα θέματα στο παρασκήνιο. Η κύρια ιδέα πάντα παίρνει μια αθέατη θέαση στη σχέση ανάμεσα στο Θίοντορ και τη Σαμάνθα. Κάθε σκηνή βασίζεται στην πραγματικότητά τους ως ζευγάρι. Θέλαμε να τη δούμε σαν μια σχέση ανάμεσα σε δύο άτομα και μέσω αυτών να πλάσουμε μια ιστορία που έψαχνε στην αγάπη και στις σχέσεις όσο πολύπλοκα και από όσες πλευρές ήταν δυνατόν. Ήθελα να αγγίξω κάποιες ανάγκες και φοβίες, τις επικρίσεις και τις προσδοκίες που κουβαλάμε σε μία σχέση, όσα δε θέλουμε να παραδεχτούμε, ή όσα υποκρινόμαστε ότι δεν έχουμε ανάγκη, ενώ τα έχουμε ανάγκη, τους τρόπους με τους επικοινωνεί ο ένας με τον άλλον ή προσπαθεί να επικοινωνήσει και αποτυγχάνει. Αυτά που θέλουμε να γνωστοποιήσουμε, αλλά συνάμα, φοβούμαστε να τα κάνουμε γνωστά.»

Διαβάστε Επίσης:

• Σινεμά και Τεχνητή Νοημοσύνη – «Συζητώντας» με το ChatGPT
• Πέντε χαρακτηριστικές ταινίες για την Εικονική Πραγματικότητα

Δικός της / Her
Σκηνοθεσία: Σπάικ Τζόουνς
Σενάριο: Σπάικ Τζόουνς
Πρωταγωνιστούν: Χοακίν Φίνιξ, Εϊμι Ανταμς, Ρούνι Μάρα, Ολίβια Γουάιλντ, Σκάρλετ Τζοχάνσεν
Φωτογραφία: Χότι βαν Χόιτεμα
Μοντάζ: Τζεφ Μπιουκάναν, Ερικ Ζαμπράνεν
Μουσική: Οουεν Πάλετ
Έτος Παραγωγής: 2013
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Διάρκεια: 126 λεπτά