“Όταν τελείωσα την πρώτη εκδοχή του «Καθρέφτη», που αρχικά είχε τον τίτλο “Μια άσπρη, κάτασπρη μέρα”, συνειδητοποίησα ότι από κινηματογραφική άποψη η συλλογή δεν ήταν διόλου σαφής, ήταν απλώς μια αναπόληση, γεμάτη ελεγειακή θλίψη και νοσταλγία για τα παιδικά μου χρόνια και δεν είχα αυτό στον νου μου. Ολοφάνερα κάτι έλειπε από το σενάριο, κι αυτό που έλειπε ήταν κρίσιμο. Οπότε, ακόμα κι όταν πρωτομελετούσα το σενάριο η ψυχή της ταινίας δεν είχε έρθει ακόμα να κατοικίσει το σώμα της. Συνειδητοποιούσα έντονα την ανάγκη να βρω μια λέξη-κλειδί που θα υψώσει την ταινία πάνω από το επίπεδο της λυρικής βιογραφίας…” Αντρέι Ταρκόφσκι

 

Ένας άντρας, γύρω στα σαράντα, ο οποίος πεθαίνει, θυμάται το παρελθόν του. Την παιδική του ηλικία, τη μητέρα του, τον πόλεμο, προσωπικές του στιγμές αλλά και πράγματα που αφηγούνται την ιστορία του ρώσικου έθνους. Ο σκηνοθέτης συνδυάζει φλασμπακ, ιστορικά ντοκουμέντα και πρωτότυπη ποίηση για να απεικονίσει τις αναμνήσεις του.

 

Ο Αντρέι Ταρκόφσκι (4 Απριλίου 1932 – 28 Δεκεμβρίου 1986) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της 7ης Τέχνης. Αν και δυστυχώς μας προσέφερε μόλις οκτώ μεγάλου μήκους ταινίες του, ωστόσο κάθε μία από αυτές αποτέλεσε ειδική αναφορά στην ιστορία όχι μόνο του ρωσικού αλλά και του παγκόσμιου κινηματογράφου.

«Ο Καθρέφτης» (Zerkalo 1975), αποτελεί την πέμπτη του ταινία και κουβαλάει την φήμη ως μία από τις πιο “δύσκολες” προς ερμηνεία δημιουργίες. Σε αντίθεση βέβαια με τον σκηνοθέτη που αναφέρει χαρακτηριστικά:

 

“Δυσκολεύτηκα αφάνταστα να εξηγήσω σε πολλούς ανθρώπους ότι δεν υπάρχει κρυμμένο, κρυπτογραφημένο νόημα στην ταινία, ότι δεν υπάρχει τίποτα πέρα από την επιθυμία μου να πω την αλήθεια. Συχνά οι διαβεβαιώσεις μου προκαλούσαν δυσπιστία, ακόμα και απογοήτευση. Προφανώς ορισμένοι ήθελαν περισσότερα, χρειάζονταν μυστικά σύμβολα και κρυφά νοήματα. Δεν ήταν συνηθισμένοι στην ποιητική της κινηματογραφικής εικόνας… Ήθελα να διηγηθώ την ιστορία του πόνου που βασανίζει έναν άνθρωπο όταν νιώθει πως δεν μπορεί να ξεπληρώσει τους δικούς του για όσα του έχουν δώσει. Νιώθει ότι δεν τους αγάπησε αρκετά, κι αυτή η εντύπωση τον βασανίζει.” Αντρέι Ταρκόφσκι

 

Το έργο του Αντρέι Ταρκόφσκι χαρακτηρίζεται από έντονα προσωπικά και μεταφυσικά στοιχεία, με επιρροές από τη λογοτεχνία και τη ζωγραφική. Αργοί ρυθμοί, εικόνες εξαιρετικής αισθητικής και σταθερά απόμακρα και μακράς διάρκειας πλάνα είναι μερικά από τα κύρια χαρακτηριστικά των ταινιών του.

 

«Ο Καθρέφτης» του Αντρέι Ταρκόφσκι, προβάλλεται σήμερα  Δευτέρα 18 Νοεμβρίου, στις 19:45 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στο πλαίσιο του 26ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου και στο τμήμα: Έλληνες Συγγραφείς Προτείνουν 8 Ευρωπαϊκές Ταινίες.

 

Συγκεκριμένα την ταινία προτείνει ο Θοδωρής Ρακόπουλος που αναφέρει σχετικά: “Στην σκυτάλη που παραδίδει η τελευταία σκηνή της “Νοσταλγίας”, το Ταρκοφσκικό όραμα συνεχίζεται. Εδώ, βρίσκεται στην κορύφωση, ή μάλλον: στην καταβύθισή του – μέσα στο εγώ. Ο βυθός της μνήμης αντικατοπτρίζεται στον “Καθρέφτη”. Η ταινία των πολλαπλών υποκειμενικοτήτων που είναι η ζωή μας, αφού είναι πολλών ανθρώπων παιδιά τα λόγια μας, που λέει ο μακρινός συγγενής Σεφέρης. Η ταινία/πρόσωπο: πατρίδα, μάνα, αδελφή, ερωμένη.”