Ρώμη, εν μέσω μεγαλοπρεπούς θέρους. Τουρίστες συρρέουν στον λόφο Γιανίκουλουμ. Ένας Ιάπωνας καταρρέει… Αυτό είναι το πρώτο πλάνο στην ταινία «Η Τέλεια Ομορφιά» (La grande bellezza / The Great Beauty) του Πάολο Σορεντίνο.

 

Ο Jep Gamberdella – ένας εμφανίσιμος άντρας με ακαταμάχητη γοητεία, παρ’ όλα τα πρώτα σημάδια των γηρατειών – απολαμβάνει στο μέγιστο την κοινωνική ζωή της πόλης.

 

Είναι ο πρωταγωνιστής μας, ο οποίος παρευρίσκεται σε εκκεντρικά δείπνα και πάρτι, όπου το λαμπερό του πνεύμα και η ευχάριστη παρουσία του είναι πάντα ευπρόσδεκτα. Ο Jep Gamberdella, είναι ένας επιτυχημένος δημοσιογράφος και αμετανόητος γόης…

 

Στα νιάτα του ο ήρωας μας είχε γράψει ένα μυθιστόρημα που του εξασφάλισε ένα λογοτεχνικό βραβείο και μία πρώιμη φήμη την οποία και εκμεταλλεύτηκε στη συνέχεια, χωρίς όμως να έχει ανάλογη συγγραφική συνέχεια.

 

Ο Jep καμουφλάρει τη δυσφορία του με κυνισμό και βλέπει τον κόσμο τα γεγονότα γύρω του, με έναν πικρόχολο σαρκασμό. Στην ταράτσα του διαμερίσματος του, με θέα το Κολοσσιαίο, οργανώνει πάρτι όπου «Το Ανθρώπινο Σύστημα» – ο τίτλος του μυθιστορήματος του – ξεγυμνώνεται και όπου διαδραματίζεται η κωμωδία της ανυπαρξίας.

 

Κουρασμένος από τον τρόπο ζωής του, ο Jep Gamberdella εννίοτε ονειρεύεται να ξαναπιάσει το γράψιμο. Στοιχειωμένος από τις αναμνήσεις ενός νεανικού έρωτα, ταξιδεύουμε μαζί του στα εφηβικά του χρόνια. Θα τα καταφέρει όμως; Μπορεί να ξεπεράσει τη βαθειά αποστροφή του για τον εαυτό του και τους άλλους σε μια πόλη της οποίας η εκθαμβωτική ομορφιά παραλύει;

 

Ο πρωταγωνιστής (Toni Servillo) και o σκηνοθέτης (Paolo Sorrentino) πέντε χρόνια μετά τη συνεργασία τους στο εντυπωσιακό “Il Divo” (2008) επιστρέφουν με μία ταινία που έκλεψε τις εντυπώσεις τον Μάιο στο Φεστιβάλ των Καννών.

 

Ο θεατής προσκαλείται σε μια φαντασμαγορική περιπλάνηση στις αμέτρητες ηδονές, τα ξέφρενα πάρτι και τις ολονύχτιες κραιπάλες της Ρώμης. Με ξεναγό έναν κοσμοπολίτη συγγραφέα που βαρέθηκε να πνίγει τις υπαρξιακές κρίσεις του σε ακριβά κοκτέιλ και αρχίζει σταδιακά να συνειδητοποιεί τη ματαιότητα των πάντων.

 

Μία κοινωνία σε κρίση, ένας διαφορετικός κόσμος μακριά από τη σκληρή πραγματικότητα, με μόνο άγχος την ανακάλυψη νέων ηδονών και καινούργιων ενδιαφερόντων. Όλα μπορούν να γίνουν στην αιώνια πόλη. Όμως όταν τα φώτα σβήσουν, όταν τα πάρτυ τελειώσουν, βρίσκεσαι μόνος σου ακόμα κι αν περιπλανιέσαι μέσα στο πλήθος…

 

Ένα πραγματικό αριστούργημα, μία από τις κορυφαίες κινηματογραφικές στιγμές του 2013, «Η Τέλεια Ομορφιά» (La grande bellezza / The Great Beauty) του Πάολο Σορεντίνο, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της τον Μάιο στο Φεστιβάλ των Καννών, ενώ στη χώρα μας προβλήθηκε για πρώτη φορά στο 19ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Αθηνάς – Νύχτες Πρεμιέρας, όπου και είχαμε την ευκαιρία να την απολαύσουμε.

 

Μέσα από τον φακό του Σορεντίνο, η Ρώμη μετατρέπεται στον κατάλληλο βιότοπο για να ευδοκιμήσουν οι κοσμικοί με τους περιθωριακούς, μια εξεζητημένη στριπτιζέζ με τον πιο κομψό εξηντάχρονο Ρωμαίο, το ιερό με το βέβηλο…

 

“Εδώ και καιρό σκεφτόμουν μια ταινία που ψηλαφίζει τις αντιφάσεις, τις ομορφιές, τις σκηνές που έχω δει και τους ανθρώπους που έχω συναντήσει στη Ρώμη.  Είναι μια εκπληκτική πόλη, κατευναστική και ταυτόχρονα γεμάτη από κρυφούς κινδύνους. Λέγοντας κινδύνους, εννοώ τις πνευματικές περιπέτειες που δεν οδηγούν πουθενά. Αρχικά, ήταν ένα φιλόδοξο σχέδιο χωρίς όρια, που το ανέβαλλα συνεχώς μέχρι που βρήκα το συνδετικό στοιχείο που θα μπορούσε να δώσει ζωή σε αυτό το ρωμαϊκό σύμπαν. Και το στοιχείο αυτό ήταν ο χαρακτήρας του Jep Gambardella, το τελευταίο κομμάτι του παζλ, που έκανε την όλη ιδέα της ταινίας δυνατή και λιγότερο συγκεχυμένη”, λέει ο Πάολο Σορεντίνο και συνεχίζει:

 

“Θεώρησα ότι έχει έρθει η στιγμή να φέρω αυτό το αδιαμφισβήτητα φιλόδοξο φιλμ στη ζωή. Μετά από δυο υπέροχα χρόνια, στη διάρκεια των οποίων ταξίδεψα ανάμεσα στην Ευρώπη και την Αμερική για να κάνω το “Εκεί που Χτυπάει η Καρδιά μου”, πραγματικά ένιωσα την ανάγκη να σταματήσω να μετακινούμαι. Ήθελα να διατηρήσω έναν νωχελικό τρόπο ζωής με μια δουλειά που θα μου επέτρεπε να πηγαίνω σπίτι κάθε απόγευμα. Στην πραγματικότητα, όμως, “Η Τέλεια Ομορφιά” ήταν ένα εξοντωτικό φιλμ, αν και ήταν μια παθιασμένη εμπειρία”.

 

Η έξοχη έγχρωμη φωτογραφία του Luca Bigazzi στο φιλμ “Η Τέλεια Ομορφιά”, είναι η ηχώ και η λογική συνέχεια του ασπρόμαυρου έργου του Otello Martelli, στη «Γλυκιά Ζωή» του Φεντερίκο Φελίνι. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης, σχολιάζει χαρακτηριστικά:

 

“Η σχέση μου με τον Bigazzi είναι μακροχρόνια και στερεή. Του έχω απόλυτη εμπιστοσύνη και είμαστε πολύ τυχεροί που καταλαβαίνει ο ένας τον άλλον χωρίς να μιλάμε. Οπότε, δίνω στον Luca το σενάριο και τον αφήνω να το ερμηνεύσει και να το καταλάβει με φωτιστικούς όρους. Ξέρει ότι προτιμώ να ακολουθήσω νέα, ανεξερεύνητα μονοπάτια από το να βασιστώ σε αυτά που ήδη ξέρουμε και έχουμε δοκιμάσει, και νομίζω ότι και αυτός δουλεύει ανάλογα. Είμαι όλο και πιο ικανοποιημένος με αυτή τη μέθοδο και πάντα χαίρομαι να ανακαλύπτω τον φωτισμό που έχει δημιουργήσει, από να του δίνω οδηγίες από πριν.”

 

Όσο για το υπέροχο Soundtrack της ταινίας που μας ταξιδεύει σε κάθε μαγική γωνιά της Ρώμης ο Σορεντίνο, αποκαλύπτει:

 

“Όσο έκανα σκέψεις για την ταινία, ένα αναπόφευκτο μείγμα του ιερού και του βλάσφημου, για το οποίο είναι διάσημη η Ρώμη, αμέσως σκέφτηκα ότι αυτή η απροκάλυπτη αντίφαση της πόλης, η ικανότητα της να συνδυάζει θαυματουργά το ιερό και το βέβηλο, θα έπρεπε να αντηχεί στη μουσική. Έτσι από την αρχή, μου ήρθε η ιδέα να χρησιμοποιήσω εκκλησιαστικούς ύμνους με ιταλική ποπ.”

 

Θρυμματισμένη σε ψηφίδες και σπαρμένη με αποσπάσματα διαλόγων που γλιστράνε από τη μικροπρέπεια στον στοχασμό, “H Τέλεια Ομορφιά” μπορεί να αιχμαλωτίζεται προσωρινά στα περίτεχνα κάδρα του Πάολο Σορεντίνο, παραμένει όμως άπιαστη και νοσταλγική.

 

Ο Toni Servillo σε έναν ρεσιτάλ ερμηνείας, υποδύεται τον διάσημο συγγραφέα ενός μυθιστορήματος με αξιοπρόσεχτη χάρη και βάθος. Είναι ίσως ο μόνος εν ζωή Ιταλός ηθοποιός που θα μπορούσε να ξαπλώνει με τέτοια άνεση σε μια αιώρα που αγγίζει το Κολοσσιαίο, στα χνάρια του Μαστρογιάνι στο φελλινικό σινεμά. Όπως λέει χαρακτηριστικά σε μια εξομολογητική στιγμή της ταινίας: « Ήθελα να γίνω βασιλιάς της μεγάλης ζωής. Δεν ήθελα να πηγαίνω απλώς σε γλέντια. Ήθελα να έχω τη δύναμη να τα καταστρέφω».

 

Ένας εκ των κορυφαίων Ιταλών ηθοποιών (και όχι μόνο) ο Τόνι Σερβίλο σχετικά με τη νέα του συνεργασία με τον σκηνοθέτη Πάολο Σορεντίνο, λέει χαρακτηριστικά:

 

“Όπως με όλες τις ταινίες που έχω κάνει με τον Paolo, το σενάριο είναι μια έκπληξη. Με παίρνει τηλέφωνο και μου λέει: «Έχω γράψει μια ταινία και θα ήθελα να πρωταγωνιστήσεις». Μετά μου στέλνει το σενάριο αμέσως. Το κάνει κάθε φορά. Αργότερα, συζητάμε το σενάριο. Από τη στιγμή που μου το στέλνει, συμμετέχω στις αρχικές αναγνώσεις. Δεν είναι μόνο ότι θέλει να εξάψει την περιέργεια μου για τον χαρακτήρα, θέλει και τη γνώμη μου. Από εκεί και πέρα, ξεκινά μια συζήτηση για τον χαρακτήρα και την ταινία, που δεν σταματά και συνεχίζεται σε όλη τη δημιουργική διαδικασία.”

 

Και συνεχίζει ο πρωταγωνιστής της ταινίας Τόνι Σερβίλο:

 

“Από την πλευρά μου, όσο κι αν μου αρέσει να προτείνω και να προσθέτω πράγματα, νομίζω ότι ο Paolo έχει μεγάλο ταλέντο στο σενάριο και στους διαλόγους. Όταν διαβάζεις το σενάριο, μπορείς να κάνεις εικόνα το φιλμ. Ο Paolo είναι ένας από αυτούς τους σκηνοθέτες που έχει όλη την ταινία στο κεφάλι του. Έρχεται στο γύρισμα πολύ προετοιμασμένος. Παρ΄ όλα αυτά κάνουμε συζητήσεις για να αναπτύξουμε τον χαρακτήρα. Ειδικά σε αυτή την ταινία, είμαι πολύ ευχαριστημένος με τον χαρακτήρα. Νομίζω ότι είναι η πιο προσωπική ταινία του Paolo, η πιο ελεύθερη…”

 

Όσο για το γεγονός αν “H Τέλεια Ομορφιά” μπορεί να ιδωθεί ως φόρος τιμής στη «Γλυκιά Ζωή» του Φεντερίκο Φελίνι, ο Τόνι Σερβίλο αναφέρει:

 

“Η ταινία μπορεί να ιδωθεί ως φόρος τιμής στον Fellini. Ο Paolo δεν έχει κρύψει ποτέ τη βαθιά αγάπη του για τον Fellini. Κι εγώ όπως όλοι οι ηθοποιοί της γενιάς μου δεν έχω κρύψει την αγάπη μου για τον Mastroianni, ούτε για τον Volonte. Είναι καταλυτικές αναφορές για εμάς. Νομίζω ότι αυτή η ταινία («Γλυκιά Ζωή») και το “8 1/2″, το αριστούργημα του Fellini,  συνδέονται με την ίδια λέξη:  ασωτία. Και οι δύο ταινίες αναπτύσσουν αυτό το θέμα με έναν καταπληκτικό τρόπο, το χαράμισμα της προσωπικότητας, του ταλέντου, των συναισθημάτων, της προσωπικής του ιστορίας, του κοινωνικού του ρόλου. Ο Gambardella δεν ενδιαφέρεται καθόλου για το ταλέντο του. Το σπαταλά και το καταστρέφει. Κατά τη γνώμη μου, αυτές οι δύο ταινίες, που είναι εντελώς διαφορετικές, από δύο διαφορετικούς σεναριογράφους – έναν καταξιωμένο αριστοτέχνη και ένα νέο ταλέντο – μοιράζονται τον ίδιο ρυθμό που συνδέεται με το θέμα της ασωτίας.”

 

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Ιταλοί, βαθιοί γνώστες της 7ης Τέχνες και με σπουδαία προϊστορία στον χώρο του Κινηματογράφου, κρίνοντας σοφά και πολύ έξυπνα, διάλεξαν την ταινία “Η Τέλεια Ομορφιά” του Πάολο Σορεντίνο, να τους εκπροσωπήσει ως υποψήφια ταινία για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας στην Τελετή που θα πραγματοποιηθεί το 2014, καθιστώντας τους ταυτόχρονα ως ένα από το μεγάλα φαβορί για την κατάληψη μίας εκ των 5 τελικών ταινιών που θα βρεθούν στο κόκκινο χαλί της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηαμτογράφου, σε σύνολο 76 υποψηφιοτήτων (θυμίζουμε ότι την Ελλάδα αντιπροσωπεύει το «Αγόρι Τρώει το Φαγητό του Πουλιού» του Έκτορα Λυγίζου).

 

“Η Τέλεια Ομορφιά” (La grande bellezza / The Great Beauty) του Πάολο Σορεντίνο, είναι μία πραγματικά σπουδαία ταινία που αξίζει τη θέαση της. Μία ταινία που είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα μας απασχολήσει και στο μέλλον, τόσο στις κινηματογραφικές μας ανασκοπήσεις όσο και στις απονομές των Βραβείων που έπονται…

 

Έτος: 2013 | Xώρα: Ιταλία | Διάρκεια: 142 λεπτά | Σκηνοθεσία: Paolo Sorrentino | Σενάριο: Paolo Sorrentino, Umberto Contarello | Παίζουν: Toni Servillo, Carlo Verdone, Sabrina Ferilli