Νέα ανθρώπινα αποτυπώματα βάδισης 5,7 εκατομμυρίων ετών που ανακαλύφθηκαν στην Κρήτη, πιθανότατα να ανατρέψουν τη θεωρία της πρώιμης ανθρώπινης εξέλιξης, όπως τη γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Η εν λόγω ανακάλυψη είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, οι πρόγονοι των ανθρώπων στην Αφρική είχαν ακόμη πόδια που έμοιαζαν με αυτά των πιθήκων.

Ads

Τα ίχνη δίποδης βάδισης εντοπίστηκαν τυχαία το 2002 από τον Πολωνό Παλαιοντολόγο Gerard Gierlinski, όταν βρισκόταν για διακοπές στο νησί. Το 2010 ξεκίνησε να μελετάει τα αποτυπώματα διεξοδικά μαζί με τον συνάδελφο του Grzegorz Niedzwiedzki, που σήμερα βρίσκεται στο πανεπιστήμιο της Ουψάλα και διαπιστώθηκε ότι μάλλον ανήκουν σε πρόγονο του ανθρώπου. Στη συνέχεια τη σκυτάλη πήρε η ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου της Ουψάλας στη Σουηδία.

Από την ανακάλυψη των αποτυπωμάτων του Australopithecus στη νοτιοανατολική Αφρική γύρω στα μέσα χρόνια του 20ού αιώνα, θεωρείται ότι η προέλευση της ανθρώπινης καταγωγής τοποθετείται στην Αφρική. Μάλιστα, οι πιο πρόσφατες ανακαλύψεις αποτυπωμάτων στην ίδια περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των Laetoli της Τανζανίας 3,7 εκατομμυρίων ετών, τα οποία στοιχειοθετούν ανθρώπινα πόδια και όρθια μετακίνηση, έχουν εδραιώσει την ιδέα ότι τα πρώιμα μέλη της ανθρώπινης γενεαλογίας, όχι μόνο προέρχονται από την Αφρική αλλά παρέμειναν εκεί για πολλά χρόνια πριν διασκορπιστούν στην Ευρώπη και την Ασία.

Όμως η νέα ανακάλυψη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από μια διεθνή ομάδα ερευνητών, ανατρέπει αυτή την εικόνα και παρουσιάζει μια περίπλοκη πραγματικότητα. Τα ανθρώπινα πόδια έχουν ένα πολύ χαρακτηριστικό σχήμα, διαφορετικό από όλα τα άλλα χερσαία ζώα. Ο συνδυασμός ενός μακριού πέλματος με πέντε δάχτυλα, όπου το πρώτο είναι αισθητά μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα, είναι ένα χαρακτηριστικό που συναντάται μόνο στους ανθρώπους.

Ads

image

image

Τα ίχνη των Laetoli, τα οποία πιστεύεται ότι έχουν γίνει από τον Australopithecus, είναι αρκετά όμοια με αυτά των σύγχρονων ανθρώπων. Αντίθετα, ο 4,4 εκατομμυρίων ετών Ardipithecus ramidus από την Αιθιοπία, ο παλαιότερος πρόγονος του άνθρωπου που είναι γνωστός από απολιθώματα, είχε πόδι που έμοιαζε με αυτό των πιθήκων. Σημειώνεται, ότι τα νέα αποτυπώματα που βρέθηκαν κοντά στον Κίσσαμο της Κρήτης, έχουν αδιαμφισβήτητα ανθρώπινη μορφή. Το πέλμα του ποδιού είναι αναλογικά μικρότερο σε σχέση με αυτό των Laetoli, αλλά γενικά έχει ίδια μορφή.

Συνεπώς, οι επιστήμονες που μελέτησαν τα αποτυπώματα πιστοποίησαν ότι πρόκειται για δίποδη βάδιση κάποιου άγνωστου προγονικού είδους του ανθρώπου που δημιουργήθηκε πριν από 5,7 εκατομμύρια χρόνια, γεγονός που τα κατατάσσει  ως τα παλιότερα που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα.

Έτσι, με αυτή την θεωρία τίθεται υπό αμφισβήτηση η κυρίαρχη άποψη ότι το ανθρώπινο είδος εμφανίστηκε και εξελίχθηκε στην Αφρική και πολύ αργότερα εξαπλώθηκε στις άλλες ηπείρους. Τα δεδομένα από την Κρήτη υποστηρίζονται και από τη σχετικά πρόσφατα τοποθέτηση ίδιας ηλικίας απολιθωμάτων του είδους του Graecopithecus, που βρέθηκαν στη βόρεια Ελλάδα και Βουλγαρία, στα προγονικά είδη του ανθρώπου και όχι των πιθήκων όπως πιστεύαμε παλιά.

image

Διαβάστε επίσης: 

Αξίζει να σημειωθεί, ότι στην εποχή που εκτιμώνται τα ίχνη που ανακαλύφθηκαν στον Κίσσαμο, η έρημος της Σαχάρας δεν υπήρχε και τα περιβάλλοντα της σαβάνας εκτείνονταν από τη βόρεια Αφρική μέχρι την ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον, η Κρήτη δεν είχε αποσχισθεί από την ηπειρωτική Ελλάδα. Επομένως, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι τα πρώτα σημάδια ανθρωπότητας θα μπορούσαν να υπάρχουν σε όλη την περιοχή της Αφρικής και της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

“Αυτή η ανακάλυψη αμφισβητεί τα ήδη γνωστά δεδομένα της πρώιμης ανθρώπινης εξέλιξης και είναι πιθανό να προκαλέσει αμφιλεγόμενες αντιδράσεις. Το αν η ερευνητική κοινότητα των ανθρωπίνων προελεύσεων δεχτεί τα αποτυπώματα ως αποδεικτικά στοιχεία για την παρουσία των πρώτων ανθρώπων στην Κρήτη, παραμένει προς συζήτηση”, λέει ο Per Ahlberg, επικεφαλής της έρευνας από το πανεπιστήμιο της Ουψάλας.