Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι εμφανείς, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες. Πλυμμύρες, καταστροφικές καταιγίδες ξηρασία και καύσωνας είναι μόνο λίγες από αυτές. Υπάρχει όμως και μια ακόμη σημαντική επίπτωση της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με μια νέα επιστημονική, η κλιματική αλλαγή θα οδηγήσει σε τεράστια αύξηση του αριθμού των προσφύγων που θα ζητήσουν άσυλο στην Ευρώπη, αν συνεχιστούν τα ίδια καιρικά φαινόμενα στη διάρκεια των χρόνων.

Ads

Ειδικότερα, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι ο αριθμός των προσφύγων που προσπαθούν να εγκατασταθούν στην Ευρώπη κάθε χρόνο θα τριπλασιαστεί μέχρι τα τέλη του αιώνα με βάση τις τρέχουσες κλιματικές τάσεις και μόνο, ανεξάρτητα από άλλους πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες. Ακόμη και αν οι προσπάθειες για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι επιτυχείς, ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου θα μπορούσε να αυξηθεί κατά ένα τέταρτο, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian.

«Η Ευρώπη θα δει όλο και περισσότερους απελπισμένους ανθρώπους που φεύγουν από τις χώρες καταγωγής τους», δήλωσε ο Wolfram Schlenker, καθηγητής στη σχολή διεθνών και δημοσίων υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης και επικεφαλής της μελέτης.

Ο Bob Ward, διευθυντής πολιτικής και επικοινωνίας στο Ινστιτούτο Ερευνών Grantham για την Κλιματική Αλλαγή και το Περιβάλλον στη Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έκθεση, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη από τους πολιτικούς, καθώς τα τρέχοντα μοντέλα πρόβλεψης συχνά δεν λαμβάνουν υπόψη αυτούς τους παράγοντες.

Ads

«Αυτή η μελέτη δείχνει πώς η Ευρώπη θα επηρεαστεί από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Εκατοντάδες εκατομμύρια, ίσως και δισεκατομμύρια, ανθρώποι θα εκτεθούν στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας και θα ζήσουν ακραίες καιρικές συνθήκες που θα προκαλέσουν μαζικές μετακινήσεις μακριά από τις πιο ευάλωτες περιοχές. Γνωρίζουμε από την ιστορία ότι αυτές οι μετακινήσεις συχνά οδηγούν σε συγκρούσεις και πολέμους με καταστροφικές συνέπειες. Το τεράστιο δυνητικό κόστος των συγκρούσεων που συνδέονται με το προσφυγικό συνήθως παραλείπεται από τα οικονομικά μοντέλα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο μέλλον», τόνισε ο Ward.

Η κλιματική αλλαγή αναμένεται να οδηγήσει σε περισσότερες πλημμύρες, καταιγίδες, ξηρασία, καύσωνα και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα, καθώς και στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Αυτές οι επιπτώσεις είναι πιθανό να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στη γεωργία σε πολλές χώρες της Νοτίου Αφρικής και της Ασίας.

Οι επιπτώσεις αυτές θα γίνουν αισθητές και στην Ευρώπη, αλλά οι σχετικά χαμηλότερες θερμοκρασίες, η σχετική ευημερία και η προηγμένη υποδομή υποδηλώνουν ότι τα προβλήματα θα μπορούσαν να περιοριστούν. Έτσι η γηραία ήπειρος θα αποτελέσει ένα «ιδανικό» προορισμό για τους κλιματικούς προσφυγες που θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα στις πατρίδες τους.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι η μετακινήση στην Ευρώπη αυξήθηκε αισθητά την τελευταία δεκαετία, με κύριες αιτίες τον πόλεμο στη Συρία, τις αναταραχές στη  Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή και τις οικονομικές συνθήκες σε πολλές περιοχές της Αφρικής κ.α.

Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Science, ξεκίνησε και χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της ΕΕ, με τη συνεισφορά του Αμερικανικού Υπουργείου Ενέργειας και με επιστήμονες του πανεπιστημίου Columbia στη Νέα Υόρκη.

Οι συντάκτες της έρευνας εξέτασαν τις αιτήσεις ασύλου στην ΕΕ από 103 χώρες μεταξύ του 2000 και του 2014. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι αιτήσεις είχαν αυξηθεί κατά μέσο όρο πάνω από 350.000 ετησίως.  Στη συνέχεια συγκρίθηκαν οι αιτήσεις αυτές με πληροφορίες για περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η θερμοκρασία και ο καιρός, και άλλους παράγοντες όπως συγκρούσεις και πολιτικές αναταραχές.

Με αυτόν τον τρόπο, εντοπίστηκε μια τάση που συσχετίζει τον καιρό και τις αλλαγές στον αριθμό των αιτήσεων ασύλου. Για παράδειγμα, οι χώρες με μέσες θερμοκρασίες γύρω στους 20 βαθμούς Κελσίου, η καλύτερη θερμοκρασία για την καλλιέργεια της γης, είχαν μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων σε σχέση με περιοχές με ψυχρότερες θερμοκρασίες.

Πιο συγκεκριμένα, τα στοιχεία έδειξαν ότι όσο αυξάνεται η θερμοκρασία σε αγροτικές περιοχές πάνω από 20 βαθμούς Κελσίου κατά την καλλιεργητική περίοδο, τόσο περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους για άλλη χώρα. Μάλιστα, καταγράφηκαν αυξήσεις στον αριθμό των προσφύγων από ζεστά μέρη όπως το Ιράκ και το Πακιστάν, όταν υπήρξε άνοδος της θερμοκρασίας. Ωστόσο, η μετακίνηση από ψυχρότερες χώρες μειώθηκε όταν οι θερμοκρασίες αυξήθηκαν προς 20 βαθμούς Κελσίου.

Οι επιστήμονες δηλώνουν ότι καθώς θερμαίνεται η γη, ο αριθμός των ατόμων που ζητούν άσυλο στην Ευρώπη θα αυξηθεί αντίστοιχα. Η πιθανή αύξηση της θερμοκρασίας από 2,6 βαθμούς Κελσίου σε 4,8 βαθμούς Κελσίου, αν δεν ληφθούν ισχυρότερα μέτρα για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, θα οδηγήσει στην άφιξη επιπλέον 660.000 προσφύγων ετησίως στην Ευρώπη, μέχρι το 2100.

Παρόλο αυτά, η σύνδεση της μετανάστευσης με την κλιματική αλλαγή είναι αμφιλεγόμενη. Αν και πολλοί επιστήμονες και μελέτες υποστηρίζουν ότι αυτό είναι ένα δεδομένο με το οποίο θα έρθουμε αντιμέτωποι τα επόμενα χρόνια, είναι δύσκολο να διαχωριστεί αυτός ο παράγοντας από τους υπόλοιπους που οδηγούν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Μια ξηρασία στη Συρία από το 2006 έως το 2010 υποβλήθηκε, σε μια μελέτη του 2015, ως παράγοντας πίσω από τον εμφύλιο πόλεμο της χώρας αυτής, ο οποίος ξέσπασε το 2011 και εξακολουθεί να υπάρχει.

Σημειώνεται, ότι το προσφυγικό, ειδικά μετά από την οικονομική κρίση που έπληξε πολλές ευρωπαϊκές χώρες πριν από μια δεκαετία, είναι ένα από τα πιο «καυτά» πολιτικά ζητήματα στην Ευρώπη. Αναφέρθηκε ως ένας από τους κυριότερους παράγοντες στο δημοψήφισμα της Βρετανίας για την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις πρόσφατες εκλογές στη Γερμανία και τη Γαλλία.

Ο Schlenker ανέφερε ότι η αύξηση των προσφύγων κλιματικής αλλαγής θα μπορούσε να επιδεινώσει περαιτέρω τις πολιτικές εντάσεις. «Η Ευρώπη βρίσκεται ήδη σε σύγκρουση σχετικά με τον αριθμό των προσφύγων που δέχεται. Αν και οι φτωχότερες χώρες στις πιο θερμές περιοχές είναι πιο ευάλωτες στην αλλαγή του κλίματος, τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν το βαθμό στον οποίο οι χώρες αλληλοσυνδέονται».

Ο Solomon Hsiang, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας και συγγραφέας προηγούμενης μελέτης για το ίδιο θέμα, τόνισε από τη μεριά του ότι ο κόσμος πρέπει να προετοιμαστεί. «Θα χρειαστεί να δημιουργήσουμε νέους θεσμούς και συστήματα για να διαχειριστούμε αυτή τη συνεχή εισροή προσφύγων κλιματικής αλλαγής. Όπως διαπιστώσαμε από την πρόσφατη εμπειρία μας στην Ευρώπη, υπάρχουν τεράστιες συνέπειες, τόσο για αυτούς όσο και για τις χώρες που τους δέχονται».