Ήταν το 1997, όταν Βρετανοί επιστήμονες από το Ινστιτούτο Ρόσλιν του Εδιμβούργου ανακοίνωσαν στο περιοδικό «Nature» ότι κλωνοποίησαν με επιτυχία ένα πρόβατο, την περίφημη Ντόλι. Το πρώτο θηλαστικό-κλώνος ήταν γεγονός, σοκαριστικό γεγονός καθώς ταυτόχρονα ανέκυψαν ζητήματα βιοηθικής, τα οποία διχάζουν τους επιστήμονες μέχρι σήμερα.

Η Ντόλι, το κλωνοποιημένο πρόβατο, ξεκίνησε τη ζωή της σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα και πέθανε έξι χρόνια αργότερα, το 2003. Ήταν η πρώτη κλωνοποίηση θηλαστικού στην ιστορία από διαφοροποιημένα κύτταρα ενήλικου ζώου. Mάλιστα επειδή τα συγκεκριμένα κύτταρα προέρχονταν από τον μαστό ενήλικου προβάτου, το πρώτο κλωνοποιημένο θηλαστικό ονομάστηκε Ντόλι από την Αμερικανίδα τραγουδίστρια της κάντρι μουσικής Ντόλι Πάρτον, η οποία καυχιόταν για το πλούσιο στήθος της.

Οταν ήταν ενός έτους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, από φυσιολογικής άποψης, ήταν πιο ηλικιωμένη από την ηλικία της. Στα πέντε της χρόνια διαγνώστηκε ότι έπασχε από οστεοαρθρίτιδα, ενώ στα έξι της εντοπίστηκαν όγκοι στους πνεύμονες, μάλλον εξαιτίας κάποιας ανίατης λοίμωξης. Οι επιστήμονες ανησύχησαν για την ταχύτητα που γερνούν τα κλωνοποιημένα ζώα.

Στα επόμενα χρόνια, άλλα 13 πρόβατα γεννήθηκαν με την μέθοδο της κλωνοποίησης, ανάμεσα τους και τέσσερα «αντίγραφα» της Ντόλι, τα οποία είναι υγιή.

Η μεγαλύτερη συνεισφορά της Ντόλι είναι η πρόοδος στην έρευνα για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή των κυττάρων. Συνέβαλε στην κατανόηση μας για την ανάπτυξη της ζωής που οδήγησε το 2006 στην ανακάλυψη ότι μπορείς πρακτικά να εισάγεις κύτταρα στο σώμα, μπορείς να τα κατευθύνεις ώστε να γίνουν εμβρυακά κύτταρα που τελικά πολλαπλασιάζονται και αναπτύσσονται σε άλλες μορφές κυττάρων.

Από το 1997 μέχρι σήμερα η γενετική μηχανική έχει σημειώσει τεράστια βήματα προόδου. «Οι σύγχρονες μέθοδοι βιοτεχνολογίας ανοίγουν νέους δρόμους και επιλογές. Πλέον η επιστήμη έχει προχωρήσει πάρα πολύ, πολύ πιο μακριά από τους απλούς κλώνους», ανέφερε στη DW o Γιόαχιμ Μπολντ, λέκτορας Βιοηθικής και Ιστορίας της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ.

Οι επιστήμονες σήμερα συνεχίζουν να εξετάζουν σε θεωρητικό επίπεδο όλες τις πιθανότητες που προσφέρει η έρευνα στο πεδίο της κλωνοποίησης τόσο για την ίαση σοβαρών ασθενειών όσο και για «η βελτίωση του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος, προκειμένου να γίνει πιο ανθεκτικό απέναντι σε ιούς και βακτήρια», όπως σημειώνει ο Γιόαχιμ Μπολντ.

Ωστόσο τα ηθικά προβλήματα που έχουν προκύψει δεν έχουν υπερκεραστεί. Η κλωνοποίηση είναι αντικειμενικά μια αμφιλεγόμενη διαδικασία της γενετικής μηχανικής που εγείρει πολλά ερωτήματα ηθικής φύσης.

Όπως επισημαίνει ο Γερμανός ειδικός όσο προχωρά η επιστήμη, τόσο εγείρονται περισσότερα νομικά και ηθικά διλήμματα. «Μπορούμε να σχεδιάσουμε τελικά την ανθρώπινη γενετική ταυτότητα κατά το δοκούν;» διερωτάται ο Γιόαχιμ Μπολντ, σκιαγραφώντας με απλά λόγια το πρωταρχικό ερώτημα της βιοηθικής.

Γι’ αυτό πολλές χώρες απαγόρευσαν την αναπαραγωγική κλωνοποίηση στα ζώα, ο ΟΗΕ απαγόρευσε και κάθε κλωνοποίηση στον άνθρωπο, ενώ το 2015 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε με μεγάλη πλειοψηφία νομοθετική πρόταση για την απαγόρευση της κλωνοποίησης εκτρεφόμενων ζώων εντός της ΕΕ καθώς επίσης και για την απαγόρευση εισαγωγής κλωνοποιημένων ζώων ή προϊόντων που παράγονται από αυτά, όπως κρέας ή γαλακτοκομικά.