Μία από τις γλώσσες των Αβορίγινων, που χάθηκε με την ευρωπαϊκή αποικιοκρατία στην Αυστραλία, αναβίωσε από ερευνητές. Η γλώσσα διδάσκεται εξαρχής από γλωσσολόγους, καθώς έχει ξεχαστεί.

Ads

Η γλώσσα Kaurna μιλιόταν κάποτε από τους κατοίκους της Αδελαΐδας, άρχισε όμως να εξαφανίζεται από τον καθημερινό προφορικό λόγο στη νότια Αυστραλία τη δεκαετία του 1860. 

Ο Ivaritji, ένας γέροντας, ο οποίος πιστεύεται ότι ήταν ο τελευταίος που μιλούσε άπταιστα τη γλώσσα πέθανε στα τέλη της δεκαετίας του 1920. Περισσότερα από 80 χρόνια αργότερα, οι μοναδικοί της ήχοι επανήλθαν στη ζωή. 

«Είναι θέμα πολιτισμικής ταυτότητας και διαφορετικότητας», αναφέρει ο Vincent Buckskin, που διδάσκει τη γλώσσα σε μαθητές, Αβορίγινες και μη. «Στην αρχή είναι δύσκολο να τα μάθεις, καθώς είναι πολύ διαφορετικά από τα αγγλικά, που είναι η γλώσσα με την οποία όλοι μεγαλώσαμε», προσθέτει. 

«Για να πεις ‘γεια’ σε κάποιον, λες ‘niinamarni’. Σημαίνει επίσης ‘είσαι καλα;’ Για να ρωτήσεις κάποιον αν είχε μια καλή μέρα πρέπει να πεις ‘niinamarnitidli’», αναφέρει ο Buckskin. 

«Η γλώσσα μας απαγορεύτηκε το 1800. Το 1980 ένας γλωσσολόγος άρχισε να κάνει το διδακτορικό του στην αναβίωση της γλώσσας και της εκ νέου διδασκαλίας της σε πολλούς από τους μεγαλύτερους», εξηγεί. 

Προκειμένου να επαναφέρουν στη ζωή αυτή την αρχαία γλώσσα, οι ερευνητές έψαξαν εξονυχιστικά στα ιστορικά αρχεία θρησκευτικών ομάδων και αποικιακών αξιωματούχων. Ήταν μια επίπονη δουλειά και την αρχή είχαν κάνει δύο Γερμανοί, οι Christian Teichelmann και Clamor Schurmann. 

Μέσα σε 18 μήνες από την άφιξή τους στη νότια Αυστραλία το 1838, οι εν λόγω ιεραπόστολοι είχαν ταξινομήσει περίπου 2.000 λέξεις Kaurna, 200 μεταφρασμένες προτάσεις και είχαν παράγει βασικά στοιχεία γραμματικής. Οι Δέκα Εντολές, αρκετοί γερμανικοί ύμνοι και μια σχολική προσευχή είχαν επίσης μεταφραστεί. 

Οι δύο ιεραπόστολοι άνοιξαν επίσης ένα σχολείο που χρησιμοποιούσε τη γλώσσα Kaurna ως μέσο διδασκαλίας για περίπου έξι χρόνια. Στη συνέχεια οι αρχές το έκλεισαν, καθώς επιτρέπονταν πια μόνο τα αγγλικά. 

Σήμερα, ο Vincent Buckskin και συνάδελφοί του γλωσσολόγοι έχουν δημιουργήσει νέες λέξεις βασισμένες στην αρχική γραμματική και στις δομές της γλώσσας. Παρόλο που λίγοι μαθητές έχουν καταφέρει να την μιλούν πολύ καλά μέχρι στιγμής, ο V. Buckskin είναι αισιόδοξος για το μέλλον. 

«Με την αποικιοκρατία ξεκίνησε και η εσκεμμένη υπονόμευση αυτών των γλωσσών», αναφέρει ο καθηγητής Bill Fogarty από το Εθνικό Κέντρο Σπουδών Αυτοχθόνων στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας. 

«Μέχρι την περίοδο της αποικιοκρατίας υπήρχαν περίπου 250 με 300 αυτόχθονες γλώσσες στην Αυστραλία. Γύρω στις μισές από αυτές έχουν πια εξαφανιστεί». Από τις 150 αυτόχθονες γλώσσες που ακόμα ομιλούνται, σύμφωνα με τον Β. Fogarty, το 6% αυτών θεωρούνται αρκετά ισχυρές και χρησιμοποιούνται ως μητρική γλώσσα, ενώ πολλές άλλες απειλούνται με εξαφάνιση. 

Παλιές λέξεις Κaurna: Niinamarni (γεια ή τι κάνεις), Niinamarnitidli (πώς ήταν η μέρα σου), Purrunarninthi (ζωντανεύω). 

Νέες λέξεις Kaurna: Panpapanpalya (συνέδριο), Warraityi (τηλέφωνο), Mukarntu (υπολογιστής). 

Πηγή: bbc.co.uk