Πριν δέκα χρόνια οι επιστήμονες πρόβλεπαν μια νέα εποχή για την επιστήμη: μία εποχή κατά την οποία η βιολογία θα διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο και θα άλλαζε τον τρόπο που καταλαβαίνουμε τη ζωή, αλλά, και τον τρόπο που την προστατεύουμε.

Η χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος (DNA) έγινε μια νέα εμμονή για τους επιστήμονες. Αποκρυπτογραφώντας τον κώδικα του γενετικού μας υλικού, πίστευαν ότι θα έφταναν πιο κοντά στο τι πραγματικά είναι η ανθρώπινη οντότητα, αλλά και το τι προκαλεί τις ασθένειες.

Ένα πολύ σημαντικό βήμα στον τομέα αυτό, ήταν το προσχέδιο του ανθρώπινου γενετικού κώδικα, που δημοσιεύτηκε το 2001, εξίσου σημαντική ήταν όμως και η πρόοδος που σημειώθηκε στον τομέα της γενετικής τεχνολογίας. Το κόστος της χαρτογράφησης τους γενετικού κώδικα ενός ασθενή έπεσε αισθητά, και μέχρι το 2007 οι επιστήμονες μπορούσαν να συνδέσουν συγκεκριμένα γονίδια με το διαβήτη, την αρθρίτιδα, την υπέρταση αλλά και την παχυσαρκία. Μαζί με αυτά ήρθαν και τα προγράμματα ανίχνευσης ανθρώπων, που διατρέχουν μεγαλύτερο γονιδιακό κίνδυνο για την εκδήλωση των ασθενειών αυτών.

Οι νεότεροι γενετιστές επικεντρώθηκαν ύστερα στην παλαιογενετική, την μελέτη δηλαδή αρχαίων δειγμάτων DNA. Η έρευνα οδήγησε στην αποκωδικοποίηση του γενετικού κώδικα του είδους των Νεάντερταλ, καθώς και του μαμούθ.

Η άλλη σημαντική εξέλιξη ήταν τα βλαστοκύτταρα. Τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα, σε αντίθεση με τα βλαστοκύταρρα των ενηλίκων, μπορούν να αναπτυχθούν σε κάθε ιστό του ανθρώπινου σώματος. Η πιο ελκυστική τους προοπτική είναι ότι έχουν τη δυνατότητα να αναγεννούν ιστούς που νοσούν ή έχουν καταστραφεί. Ηθικές αλλά και θρησκευτικές ενστάσεις για την προέλευση των εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων παρακώλυσαν την έρευνα, αλλά το 2007 ο Γιαπωνέζος Shinya Yamanaka «έλυσε» το πρόβλημα, καταφέρνοντας να παράγει βλαστοκύτταρα από κύτταρα δέρματος ενηλίκων. Κλινικές δοκιμές για την αντιμετώπιση ασθενειών, ακόμη και των σοβαρών τραυμάτων, σχεδιάζονται για το άμεσο μέλλον.

Καθώς η δεκαετία οδηγείτο στο τέλος της, ένα νέο είδος βιολογίας αναδείχθηκε. Οι επιστήμονες κατάφεραν να κατακτήσουν τον πλήρη χειρισμό του κυτταρικού συστήματος του ανθρώπου. Το 2002, ομάδα Αμερικανών επιστημόνων δημιούργησαν μια μορφή ιού πολιομυελίτιδος χρησιμοποιώντας συνθετικό γενετικό υλικό. Το 2005, επιστήμονες σε συνεργασία με τον αμερικανικό στρατό πέτυχαν να ανασυνθέσουν τον ιό της φονικής «ισπανικής γρίπης» του 1918, παίρνοντας δείγμα από το «θαμμένο», σε στρώμα πάγου, πτώμα γυναίκας, με την τεχνολογία της «αντίστροφης γενετικής». Τώρα, μελετούν το ενδεχόμενο να ανασυνθέσουν την εμφάνιση της ζωής.

Η βιολογία έχει σημειώσει αλματώδη πρόοδο μέσα στα τελευταία 10 χρόνια. Η πρόοδος θα οδηγήσει σίγουρα σε βελτιωμένες θεραπείες αλλά και στο να καταλάβουμε καλύτερα τον μηχανισμό της ζωής, ενώ δεν θα πάψει να μας θέτει θέτει νέους κοινωνικούς και ηθικούς προβληματισμούς.