Σε κατάσταση συναγωνισμού βρίσκονται οι περιοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου που ελέγχουν τη δημιουργικότητα και τη γλωσσική ικανότητα, αποκαλύπτει έρευνα. Το φαινόμενο αυτό εξηγεί γιατί κάποια άτομα που έχουν υποστεί εγκεφαλική βλάβη σε περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν τη γλώσσα αναπτύσσουν έντονες δημιουργικές και καλλιτεχνικές τάσεις.

Ads

Η πρωτοτυπία είναι βασικό χαρακτηριστικό της δημιουργικότητας και οι επιστήμονες έχουν προσπαθήσει επανειλημμένως να εντοπίσουν από πού πηγάζει αυτό το χάρισμα, σε ποιά περιοχή του εγκεφάλου γεννιούνται οι ιδέες. Έρευνα του Πανεπιστημίου της Χαΐφα στο Ισραήλ συνέκρινε 40 άτομα που είχαν υποστεί βλάβη σε μία από τις τρεις ξεχωριστές περιοχές του εγκεφάλου, με ομάδα ατόμων χωρίς εγκεφαλική βλάβη.

Χρησιμοποίησαν μεθόδους σάρωσης του εγκεφάλου αλλά και ειδικές ασκήσεις δημιουργικότητας. Έδειχναν στους συμμετέχοντες ένα χαρτί με 30 όμοιους κύκλους και τους ζητούσαν να ζωγραφίσουν μέσα σε 5 λεπτά όσο περισσότερες εικόνες αντικειμένων μπορούσαν, οι οποίες να περιέχουν τουλάχιστον ένα κύκλο. Έπειτα, τους βαθμολογούσαν με βάση το συνολικό αριθμό των εικόνων, αλλά και τον αριθμό των στατιστικά σπάνιων εικόνων που είχαν δημιουργήσει, σε σύγκριση με προηγούμενες μετρήσεις σε υγιή άτομα. Το τεστ μετρούσε την «αποκλίνουσα σκέψη», δηλαδή την ικανότητα δημιουργίας νέων ιδεών που παρέχουν διαφορετικές λύσεις σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα.

Αν και ήταν αδύνατο για τους επιστήμονες να μετρήσουν το επίπεδο των συμμετεχόντων πριν την εγκεφαλική βλάβη, τα επίπεδα πρωτοτυπίας των εθελοντών ήταν ανάλογα με το σημείο της βλάβης. Όσοι είχαν υποστεί βλάβη στο αριστερό μέρος του εγκεφάλου, που επεξεργάζεται τη γλώσσα, είχαν σημαντικά υψηλότερη βαθμολογία από τους υγιείς συμμετέχοντες. Χαμηλότερη βαθμολογία είχαν οι συμμετέχοντες με βλάβες στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου, που σχετίζεται με το σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων.

Ads

«Οι περιοχές που σχετίζονται με τη γλώσσα μπορεί να ανταγωνίζονται με την ικανότητα του δεξιού ημισφαιρίου να παράγει δημιουργικές ιδέες», εξηγεί η ερευνήτρια Σιμόν Σαμάι-Τσούρι. Αυτό εξηγεί το γεγονός ότι εάν οι περιοχές αυτές του αριστερού ημισφαιρίου υποστούν βλάβη, η δημιουργικότητα αυξάνεται. Μάλιστα η επιστήμονας ετοιμάζεται να ερευνήσει την πιθανότητα αύξησης της δημιουργικότητας σε υγιείς εθελοντές, αναστέλλοντας τις γλωσσικές τους λειτουργίες.

Ωστόσο, υπάρχουν και φωνές όπως εκείνη του Άρνι Ντίτριχ του Αμερικανικού Πανεπιστημίου της Βηρυτού, που υποστηρίζει ότι δεν είναι ρεαλιστικός ο εντοπισμός της δημιουργικότητας σε συγκεκριμένο σημείο του εγκεφάλου. «Η δημιουργικότητα δεν είναι ένα πράγμα. Είναι σε μεγάλο βαθμό διασπαρμένη μέσα στον εγκέφαλο», δηλώνει.