Υπήρξε ο μουσικός και ο συνθέτης που άφησε εποχή και καθιέρωσε το βιμπράφωνο ανάμεσα στα όργανα της τζαζ. Ο Μιλτ Τζάκσον, γνωστός με το παρατσούκλι «Bags» για τις σακούλες που είχε κάτω από τα μάτια του, επηρεάστηκε από, αλλά και επηρέασε, τους πιο γνωστούς μουσικούς της τζαζ. Κορυφαίος αυτοσχεδιαστής, ανέδειξε το βιμπράφωνο σε όργανο της τζαζ που μπορούσε εύκολα να συναγωνιστεί το σαξόφωνο, την τρομπέτα και το πιάνο.

Ads

Ο Τζάκσον έπαιζε τζαζ τα 60 από τα 76 χρόνια της ζωής του. Έμαθε να παίζει με τους Ντίζι Γκιλέσπι, Τσάρλι Πάρκερ και Τελόνιους Μονκ και υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους της μπίμποπ, αν και σύντομα επέκτεινε τη γκάμα του σε άλλα στυλ της τζαζ, υιοθετώντας στοιχεία μπλουζ, κουλ τζαζ και κλασσικής μουσικής.

Ο Μιλτ Τζάκσον γεννήθηκε στο Ντιτρόιτ των ΗΠΑ την 1η Ιανουαρίου του 1923. Η κλίση του στη μουσική φάνηκε νωρίς και σε ηλικία 7 ετών τραγουδούσε γκόσπελ. Μετά έμαθε να παίζει κιθάρα, πιάνο και ντραμς, προτού καταλήξει στο βιμπράφωνο, με το οποίο θα ασχολιόταν μετέπειτα, σχεδόν αποκλειστικά. Ο Τζάκσον επέλεξε το βιμπράφωνο όταν ανακάλυψε ότι το όργανο μπορούσε να ρυθμιστεί ώστε να ταιριάξει το βιμπράτο (τη διακύμανση του ήχου) της φωνής του. Αυτό το ιδιαίτερο «κούρδισμα» του βιμπραφώνου έδωσε στην τζαζ του Τζάκσον το χαρακτηριστικό θερμό και πλούσιο ήχο της.

Το ταλέντο του Τζάκσον το ανακάλυψε ο πρωτοπόρος τρομπετίστας Ντίζι Γκιλέσπι, και τον έβαλε στη μπάντα του το 1945. Όμως η μεγάλη ευκαιρία για τον Τζάκσον παρουσιάστηκε στη Νέα Υόρκη λίγο αργότερα, όταν έπαιξε σε μία νέα εξαμελή μπάντα του Γκιλέσπι μαζί με τον κορυφαίο σαξοφωνίστα Τσάρλι Πάρκερ. Όπως ανέφερε αργότερα ο ίδιος ο Τζάκσον, αυτή η περίοδος αποτέλεσε την καλύτερη εκπαίδευση που μπορούσε να έχει, ήταν το καλύτερο «ωδείο» που μπορούσε να παρακολουθήσει, παίζοντας κάθε βράδυ και βελτιώνοντας συνέχεια το ιδιαίτερο στυλ του. Ένα στυλ που διαμορφώθηκε κυρίως υπό την επιρροή του Πάρκερ, καταφέρνοντας στο βιμπράφωνο του ένα λεγκάτο (σύνδεση με την προηγούμενη νότα) που παρομοίαζε αυτό του σαξοφώνου και υιοθετώντας πολλά από τα ρυθμικά χαρακτηριστικά του Πάρκερ.

Ads

Ο πιανίστας Τελόνιους Μονκ υπήρξε μια άλλη σημαντική επιρροή στη μουσική του Τζάκσον και ηχογράφησε μαζί του τον δίσκο Monk’s Mood.  Το εντελώς ιδιαίτερο στυλ του Μονκ στο πιάνο και η ικανότητά του, όταν έκανε κανένα λάθος να το μεταμορφώνει σε αυτοσχεδιασμό του κομματιού που έπαιζε, εντυπωσίασαν τον Τζάκσον. Έχοντας άψογο μουσικό τόνο και διαβάζοντας τις παρτιτούρες με τη φωτογραφική του μνήμη, ο Τζάκσον κατάφερε να γίνει ένας εντυπωσιακός αυτοσχεδιαστής.

Συνεργάστηκε επίσης για χρόνια με τον τρομπετίστα Μάιλς Ντέιβις, ο οποίος ονόμασε έναν από τους πιο γνωστούς του δίσκους, το Bags Groove, από το ομώνυμο κομμάτι του Τζάκσον, και ηχογράφησε μαζί του επίσης τους δίσκους Blues Changes, και το Miles Davis and Milt Jackson Quintet/Sextet.

Η λίστα των συνεργατών του Μιλτ Τζάκσον είναι γεμάτη από τα μεγαλύτερα ονόματα της τζαζ. Περιλαμβάνει τους σαξοφωνίστες Τζον Κόλτρέιν (με τον οποίο ηχογράφησε το Bags and Trane), Κόλμαν Χόκινς (Bean Bags), Κάνονμπολ Άντερλι (Things Are Getting Better), Τζόσουα Ρέντμαν (The Prophet Speaks), τους πιανίστες Όσκαρ Πίτερσον (Reunion Blues, Very Tall, What’s Up) και Ρέι Τσάρλς (Soul Brothers), τους κιθαρίστες Κένι Μπάρελ (Bags and Flutes) και Γουές Μοντγκόμερι (Bags Meets Wes), και πολλούς άλλους.

Και όπως παραδέχτηκε μετέπειτα ο Τζάκσον, «πήρε κάτι από όλους με τους οποίους έπαιξε μαζί». Όμως ποτέ δεν μιμήθηκε κανένα, αντίθετα ανάπτυξε το δικό του στυλ, που κάθε μουσικός μπορούσε να αναγνωρίσει.

Ο Τζάκσον συγκρότησε το Milt Jackson Quartet (MJQ) που το 1951 μετονομάστηκε σε Modern Jazz Quartet, ένα συγκρότημα που γνώρισε την τζαζ σε ένα ευρύτερο κοινό για 40 χρόνια.

Ίσως ο πιο χαρακτηριστικός δίσκος του Τζάκσον είναι αυτός με τον οποίο η κορυφαία δισκογραφική εταιρεία Blue Note τον επονόμασε «μάγο του βιμπράφωνου» (Milt Jackson – Wizard of the Vibes, Blue Note LP 5011, 1952), που ηχογράφησε ο Τζάκσον με τον Τελόνιους Μονκ και τον Λου Ντόναλντσον. Ενώ αντιπροσωπευτικά δείγματα μεγάλου μέρους της μουσικής καριέρας του «Bags» προσφέρει ο δίσκος Bags of Soul (Proper Box, 2007, 4 CD).

Ο Μιλτ Τζάκσον έφυγε από τη ζωή στις 9 Οκτωβρίου του 1999, όμως η επίδραση και η κληρονομιά που άφησε ο  βιρτουόζος Bags στη τζαζ παραμένει ανεξίτηλη. Νεώτεροι βιμπραφωνίστες της τζαζ, από τον Μπόμπι Χάτσερσον μέχρι τον Τιμ Κόλινς, εμπνεύστηκαν από τον Τζάκσον και το στυλ του. Διότι, όπως έγραψε ο συγγραφέας της «βίβλου» της τζαζ, Joachim Berendt, «οι αυτοσχεδιασμοί του Τζάκσον ρέουν σαν ένα πεντακάθαρο ρυάκι στο βουνό».