Το ρολόι της πόλης έδειχνε δυο και τριαντατέσσερα λεπτά, και το ημερολόγιο 13 Δεκεμβρίου 1943, όταν στον λόφο Καπή πάνω από τα Καλάβρυτα ήχησε το πρώτο από τα τρία μυδραλιοβόλα. Όταν και τα τρία έπαψαν  700 άτομα – σχεδόν όλος ο ανδρικός πληθυσμός της πόλης – είχαν εκτελεσθεί. Το tvxs.gr βρέθηκε σήμερα στον μαρτυρικό τόπο ακολουθώντας την πομπή “θρήνου και μνήμης” που σχηματίστηκε για να τιμήσει την οδυνηρή αυτή στιγμή του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, και συζήτησε  με νέους αλλά και ηλικιωμένους, τώρα που η εμφάνιση του νεοναζισμού στην Ελλάδα είναι εμφανής. Κατά το Μνημόσυνο, ο αντιδήμαρχος της πόλης, Κώστας Ασημακόπουλος, υπέστη καρδιακή προσβολή και απεβίωσε. Στις εκδηλώσεις μνήμης παρευρέθηκε και ο Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος μιλώντας στο tvxs.gr και στην κρατική τηλεόραση είπε ότι “πρέπει να μάθουμε από την ιστορία μας για να χτίσουμε ξανά την Ελλάδα που μας αξίζει”. Ρεπορτάζ: Νίκος Μίχος

Ads

Όταν έφθασαν οι Γερμανοί στα Καλάβρυτα στις 13 Δεκεμβρίου του 1943  κλείδωσαν όλες τις γυναίκες και τα παιδιά κάτω των 14 ετών στο σχολείο και διέταξαν όλους τους άνδρες να παρουσιαστούν έξω από το χωριό. Εκεί οι Γερμανοί τους εκτέλεσαν με συνεχείς ριπές πολυβόλων, σκοτώνοντας περίπου 700 άτομα. 

Οι γυναίκες και τα παιδιά κατάφεραν να αποδράσουν από το σχολείο ενώ το χωριό φλεγόταν. Την επόμενη ημέρα τα ναζιστικά στρατεύματα πυρπόλησαν το ιστορικό μοναστήρι της Αγίας Λαύρας.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με επιμνημόσυνη δέηση στην εκκλησία των Καλαβρύτων και στην συνέχεια σχηματίστηκε πομπή προς το μνημείο που βρίσκεται μερικές εκατοντάδες μέτρα από το κέντρο του χωριού. Στην πομπή συμμετείχαν μονάδες του ελληνικού στρατού  με την συνοδεία της φιλαρμονικής Καλαβρύτων. Πάνω από  το μνημείο αεροπλάνα της πολεμικής αεροπορίας πετούν την ώρα της ανάγνωσης των ονομάτων των νεκρών. 
Επίσης, γύρω από τον Σταυρό που έχει στηθεί στο μνημείο αναμμένες φωτοβολίδες καλύπτουν την ατμόσφαιρα, υπνεθυμίζοντας ότι το σύνθημα για την εκτέλεση των αντρών του χωριού το 1943, αποτέλεσε η εκτόξευση μιας κόκκινης φωτοβολίδας.

Παρών στη σημερινή εκδήλωση μνήμης ήταν και ο πρέσβης της Γερμανίας στην Ελλάδα. Στα Καλάβρυτα παρευρέθηκε και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας. 

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μιλώντας στο tvxs.gr και στην κρατική τηλεόραση, ανέφερε ότι “στα μαρτυρικά Καλάβρυτα ο χρόνος πάγωσε την στιγμή της ναζιστικής θηριωδίας, αφήνοντας τους δείκτες του ρολογιού να σημαδεύουν το μέλλον. Τα γεγονότα αυτά διδάσκουν στις επόμενες γενιές ότι αυτός ο τόπος δεν υπέκυψε ποτέ. Στάθηκε όρθιος με αυταπάρνηση και αξιοπρέπεια. Κυρίως πρέπει να μαθαίνουν οι νεότερες γενιές ότι σε αυτόν τον τόπο δεν πέρασε ποτέ ούτε και θα περάσει ο φασισμός, και ας προσπαθούν μερικοί όψιμοι υποστηρικτές των ναζί στην χώρα μας να παραχαράξουν την ιστορία. Τα γεγονότα αυτά ας μας εμπνεύσουν να ξαναχτίσουμε την Ελλάδα που μας αξίζει και θα είναι αντάξια της ιστορίας της”. 

Ερωτώμενος σχετικά με τις γερμανικές αποζημιώσεις ο κ. Τσίπρας είπε ότι “για λόγους ηθικούς τουλάχιστον δεν πρέπει να τις ξεχνάμε. Όπως έγραψε άλλωστε και ο Μανώλης Γλέζος ‘ας ήταν ακόμη και ένα μάρκο’”.

Απεβίωσε ο αντιδήμαρχος της πόλης

Την στιγμή που γινόταν η ανάγνωση των ονομάτων των νεκρών στο μνημείο πάνω από τα Καλάβρυτα, ο αντιδήμαρχος της πόλης, Κώστας Ασημακόπουλος, έχασε τις αισθήσεις του και λίγο αργότερα στο νοσοκομείο της πόλης που μεταφέρθηκε διαπιστώθηκεο θάνατος του.

Αλήθειες και Χρυσή Αυγή

“Ο Αργύρης Φερλέλης ο τελευταίος επιζών του Ολοκαυτώματος πέθανε πριν τέσσερα χρόνια”, μας λέει ο κ. Φάνης. “Οι άνθρωποι που έζησαν αυτή την περίδο έχουν φύγει από την ζωή. Έτσι άρχισαν να ακούγονται ιστορίες που δεν ήταν αληθινές, και που παλαιότερα δεν θα ακούγονταν. Αυτή η διαστρέβλωση, που συμβαίνει σε όλη την επικράτεια, είναι δυστύχημα. Ένα δυστύχημα που ευθύνεται και για τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής”, συνεχίζει ο ίδιος.

H κα. Βάσω, 80 ετών, που βρισκόταν μέσα στο σχολείο εκείνη την ημέρα του 1943, σχολιάζοντας την άνοδο της Χρυσής Αυγής και του νεοφασισμού σε μια χώρα με τέτοια βιώματα, τονίζει ότι “πιστεύω ότι όσοι την ψήφισαν δεν ήξεραν τι σημαίνει Χρυσή Αυγή. Είναι μεγάλος κίνδυνος η αμάθεια. Μακάρι αυτό που λένε για την επανάληψη της ιστορίας να μην συμβεί”.

“Τους ναζιστικούς χαιρετισμούς δεν τους ανεχόμαστε”, καθιστά σαφές ο κ. Γιώργος. “Αλλά δυστυχώς ικανοποιούν πολλούς ενδόμυχα. Αν, όμως, προσπαθήσουμε να κουκουλώσουμε τα πράγματα, αυτά θα επαναληφθούν”, συμπληρώνει.

“Να μάθουμε”

Τρεις μαθητές, δυο λυκείου και ένας γυμνασίου, μίλησαν στο tvxs.gr για το πως αντιλαμβάνονται σήμερα το Ολοκαύτωμα, πως βλέπουν την άνοδο του φασισμού στην χώρα.

“Μέσα από το Ολοκαύτωμα έχουμε όλοι την ευκαιρία να μάθουμε τι σημαίνει πόλεμος”, δηλώνει η Κατερίνα, μαθήτρια λυκείου στα Καλάβρυτα. “Οι πολίτες πρέπει να μάθουν τι σημαίνει Χρυσή Αυγή για να συνειδητοποιήσουν ότι ο φασισμός δεν είναι η λύση”.

Ο μικρός Μιλτιάδης, ετών 13, τονίζει ότι “θέλω να υποσχεθώ στους ήρωες των Καλαβρύτων ότι και εγώ ηρωικά θα υπερασπιστώ τα ιδανικά που έχουν αφήσει στην ιστορία”.

Η Μαρία-Νεφέλη, μαθήτρια λυκείου στο Ν. Ηράκλειο, εμπνέεται ένα σύνθημα για το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων. “Εάν μπορούσε να έχει ένα σύνθημα, για μένα αυτό θα ήταν: Αθάνατη ψυχή, ανεπηρέαστη από την φωτιά”.

Και οι τρεις παραπάνω μαθητές βραβεύτηκαν χθες για ποιήματα που έγραψαν με αφορμή την επέτειο του Ολοκαυτώματος.

Το παράδοξο της ημέρας

Μετά την αποχώρηση των παρευρισκομένων στο μνημείο των πεσόντων, συγκεντρώθηκε μια μικρή ομάδα ατόμων με διακριτικά του ΛΑΟΣ. Ένας εξ αυτών δήλωσε: “Ο δήμαρχος των Καλαβρύτων αποδείχθηκε ψεύτης, γιατί μου είπε ότι εκπρόσωποι των κομμάτων δεν θα καταθέσουν στεφάνια. Εμάς αυτό, όμως, δεν μας σταματά. Καταθέτουμε συμβολικά αντί για στεφάνι την ελληνική σημαία”. 

Η ιστορία των μαρτυρικών πόλεων

Η ιστορία όλων των μαρτυρικών πόλεων της Ελλάδας ερευνάται και θα παρουσιαστεί από την εκπομπή του Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα στα μέσα Ιανουαρίου του επόμενου έτους.