Το Σάββατο της 25ης Μαρτίου του 1944 η διοίκηση της γερμανικής Βέρμαχτ απέστειλε διαταγή στα Γιάννενα με την οποία 1850 Εβραίοι κάτοικοι της πόλης συγκεντρώθηκαν και οδηγήθηκαν στο Άουσβιτς. Ακολουθεί το κείμενο της διαταγής στα ελληνικά και στο πρωτότυπο. 

Αρχειακό τεκμήριο αριθ. WΒ 2340 (5)

Ομάδα Μυστικής Αστυνομίας 621 την 27.3.1944.

Υπό την Διοίκηση του XXII. Σώματος Ορεινών Καταδρομέων

Στις 03.25.1944, υπό την καθοδήγηση του ταγματάρχη της αστυνομίας τήρησης τάξεως Χάφρανεκ τα στρατεύματα και με τη συνεργασία : στρατεύματος, της στρατιωτικής αστυνομίας, της αστυνομίας για την τήρηση τάξεως και το τμήμα της GFP 621 (προφυλακής στα Γιάννενα), οι Εβραίοι των Ιωαννίνων εκκενώθηκαν. Επίσης συνεργάστηκε και η ελληνική αστυνομία.

Την 3.oo ώρα το ξημέρωμα της 25ης Μαρτίου το γκέτο αποκλείστηκε από τα στρατεύματα. Την 5.oo π.μ. ώρα ο πρόεδρος της εβραϊκής κοινότητας ενημερώθηκε γι’ τό ότι όλοι οι Εβραίοι μέσα σε τρεις ώρες με το σύνολο των μελών των οικογενειών τους να παρουσιαστούν σε δύο προκαθορισμένα σημεία συγκέντρωσης. Οι αποσκευές που θα μπορούσαν να παραληφθούν να είναι μέχρι 50 κιλά ανά οικογένεια.

Στην ελληνική αστυνομία και την κρατική αστυνομική ασφάλεια, καθώς και στα μέλη του Εβραϊκού Συμβουλίου με τον επικεφαλής των Εβραίων, έγινε γνωστό ότι κάθε μέλος της Εβραϊκής Κοινότητας αν δεν βρίσκεται μετά τις 8.οο π.μ. στο ραντεβού, θα πρέπει να πυροβολήται.

Μέχρι 7.45 π.μ. το σύνολο των Εβραϊκών συνοικιών είχαν εκκενωθεί και είχαν εμφανιστεί στα σημεία συνάθροισης. Ισχυρή φάλαγγα της γερμανικής αστυνομίας για την τήρηση τάξεως παρακολούθησε με αποσπάσματα της την εκκένωση της πλειοψηφίας των σπιτιών. Η επιχείρηση εξελίχθηκε χωρίς κανένα περιστατικό. Την 8.oo π.μ. θα μπορούσε να ξεκινήσει η εκκένωση. Προηγουμένως τα φορτηγά για τη μεταφορά, στάθμευσαν στους δρόμους πρόσβασης στα σημεία συγκέντρωσης.

Η φόρτωση έγινε υπό την επίβλεψη της στρατιωτικής αστυνομίας και της Γερμανικής Αστυνομίας Τάξης. Ο συνοδηγός του οχήματος είχε την υπευθυνότητα για την καταμέτρηση κατά την μεταφορά των Εβραίων του οχήματος του. Την 10.oo π.μ. η φόρτωση όλων των Εβραίων ολοκληρώθηκε και η φάλαγγα των 80 φορτηγών ξεκίνησε την πορεία με κατεύθυνση προς τα Τρίκαλα.
Η επιχείρηση πρέπει να χαρακτηριστεί ως απόλυτα επιτυχής, καθώς το 95% των συλληφθέντων Εβραίοι μεταφέρθηκαν. Η συνεργασία των εμπλεκόμενων τμημάτων, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής αστυνομίας ήταν υποδειγματική.

Οι ελληνικός πληθυσμός, που είχε λάβει γνώση της επιχείρησης, συγκεντρώθηκε στους δρόμους της πόλης. Με σιωπηλή ικανοποίηση που θα μπορούσατε να δείτε στα πρόσωπά τους, παρακολούθησαν την μεταφορά των Εβραίων από την πόλη τους.

Μόνο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, κάποιος Έλληνας παρευρισκόμενος, σε κάποιος Εβραίους γνωστούς έγνεφε τον αποχαιρετισμό. Βλέποντας το ξεκάθαρα αναγνωρίζουμε ότι αυτή η φυλή ήταν σε μεγάλους και σε νέους το ίδιο αντιδημοφιλής. Συμπόνια για την τύχη τους, ή ακόμα και με μέτρια αξιολόγηση της επιχείρησης δεν ήταν γνωστή σε καμία μεμονωμένη περίπτωση.

Από τη σειρά αρχείων: RH 24-2223

Το γερμανικό κείμενο

WB 2340 (5)

Gruppe Geheime Feldpolizei 621                      O.U. ,den 27.3.1944.
Kommando bei dem XXII. Geb.A.K.

B e r i c h t.
– – – – – – –
Betr. : Evakuerung der Juden aus Joannina.
Am 25.3.1944 wurden unter der Leitubg des Majors der Ordnungspolizei H a f r a n e k, unter Mitwirkung der Truppe, Feldgendarmerie, Ordnungspolizei und GFP 621 (Aussenstelle Jannina) die Juden Joanninas evakuiert. Auch die griechische Polizei wurde zur Mitarbeit herangezonen.
Um 3.oo Uhr frueh des 25. Maerz wurden die Ghettos durch die Truppe abgesperrt. Um 5.oo Uhr frueh wurde der Vorsitzende der juedischen Gemeinde davon verstaendigt, dass innerhalb drei Stunden saemtliche Juden mit ihren gesamten Familienangehöringen sich auf 2 vorherbestimmten Sammelplaetze einzufinden haetten. An Gepaeck duerfe pro Familie 50 kg mitgenommen werden.
Griechische Gendarmerie und Sicherheitspolizei sowie Mitglieder des juedischen Rates fuehrten die Verstaendingung der Hebraeer durch. Es wurde zugleich bekanntgemacht, dass jeder juedische Angehoerig der sich nach 8.oo Uhr nicht auf dem Sammelplatz befinde, erschossen wuerde. Bis 7.45 Uhr waren saemtliche Viertel geruaumt und die Juden auf dem Sammelplatz erschienen. Starke Streifen der deutschen Ordnungspolizei ueberwachten die Entleerung mit sofortigen Erschiessen androchten, klebten an der Mehrzahl der Haeuser. Die Aktion ging ohne jeden Zwischenfall vor sich. Um 8.oo Uhr konnte mit dem Abtransport begonnen werden. Die Lkw. Waren bereits vorher in den Zufahrtsstrassen der Sammelplaetze aufgestellt. Die Beladung erfogte unter Aufsicht der Feldgendarmerie und deutschen Ordnungspolizei, ausserden wurde jeder Beifahrer zur Durchzaehlung und Uebernahme der Juden fuer sein Fahrzeug verantwortlich gemacht. Um 10.oo Uhr war die Verladung saemtlicher Hebraeer beendet und die Kolonne von etwa Lkw setzte sich in Richtung Trikkala in Bewegung.
Die Aktion muss als vollstaendig geglueckt bezeichnet werden, da 95% erfassten Juden abtransportiert werden konnten. Die Zusammenarbeit der daran beteiligten Dienststellen, auch der gr. Polizei war vorbildlich.
Die griechische Bevoelkerung, die inzwischen von der Aktion Kenntnis erhalten hatte, sammelte sich in den Strassen der Stadt. Mit stiller Frunde, die man ihren Gesichtern ablesen konnte, verfolgten sie den Auszug der Hebraeer aus ihrer Stadt. Nur in ganz seltenen Faellen liess sich ein Grieche herbei, einem juedischen Rassengenossen Lebewohl zuzuwinken. Mannkhante klar erkennen, dass diese Rasse bei Alt und jung gleich unbeliebt war. Mitleid mit deren Schicksal oder gar misguenstige Beurteilung der Aktion wurden in keinem einzigen Falle bekannt.

Aus RH 24-2223

*Το ντοκουμέντο προέρχεται από το βιβλίο “Μνήμες κατοχής. Ιταλοί και Γερμανοί στα Γιάννενα και η καταστροφή της Εβραϊκής κοινότητας.”
Συγγραφέας: Schminck – Gustavus, Christoph U. Τόμος ΙΙ.
Μεταφραστές: Γεωργαλλίδη Σοφία, Νέττας Αλκιβιάδης Η., Παντίδη Άννα, Παντίδης Θανάσης. Επιμελητής: Τορόση Ελένη
Εκδότης: ΙΣΝΑΦΙ,στα Γιάννινα